PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic me persequuntur non impotentem me defendere : quia " ego constitutus sum Rex. " Apocal. XIX, 16: Et habet in vestimento, et in femore suo scriptum : Rex regum, et Dominus dominantium, etc. Rex regni incorruptibilis, Daniel. vII, 14 : Potestas ejus, potestas aeterna, quae non auferetur, et regnum ejus, quod non corrumpetur. Et est legendum cum pondere : Ego, inquam, qui immunis sum a peccato, et propter hoc dignus regno. Isa. LIII, 9 , et I Petri II, 22 : Qui peccatum non fecit, nec in-ventus est dolus in ore ejus. " Constitutus autem sum rex, " non a me, sed a Deo, scilicet a Patre meo, qui malos " irridebit, et eos in furore conturbabit. " Jerem. xxiii, 5 : Ecce dies veniunt, dicit Dominus : et suscitabo David germen justum: et regnabit rex, et sapiens erit, etc. Et nota, quod quinque fuerunt in Christo, quae sunt Regi necessaria, ut recte et rite ingrediatur regiam potestatem. Quod sit constitutus, scilicet a superiori, non ingerens se, nec intrusus, sicut hic qui dicit se constitutum a Deo. III Reg.I, 33 et seq., David filium suum Salomonem regem constituit. Ad Hebrae. v, 4 : Nec quisquam sumit, id est, assumere debet, sibi honorem, etc. Secundo, requiritur in eo clementia, ut sit rex, non tyrannus. Proverb. xx, 28 : Misericordia et veritas custodiunt regem, et roboratur clementia thronus ejus. III Reg. xx, 31: Reges domus Israel sunt clementes. Requiritur et justitia, sive fortitudo. Eccli. vii, 6 : Noli quaerere fieri judex, nisi valeas virtute irrumpere iniquitates. Deuteron. l, 16 et 17 : Quod justum est, judicate : sive civis sit ille, sive peregrinus, nulla erit distantia personarum : ita parvum audietis ut magnum : nec accipietis cujusquam personam, quia Dei judicium est. De Christo autem dicitur, Isa.XI, 3 et 4 : Non secundum visionem oculorum judicabit, neque secundum auditum aurium arguet : sed judicabit in justitia pauperes. Necessaria est et sapientia : propter quod Salomon regnaturus, a Deo sapientiam postulavit, III Reg. viii, 9 et seq. De Christo autem dicit Apostolus, I ad Corinth. I, 23 et 24 : Praedicamus Christum... Dei virtutem, et Dei sapientiam.
" Super Sion montem sanctum ejus. " Per Sion quae superior pars erat civitatis Jerusalem, quae erat metropolis in Judaea, intelligitur Ecclesia de Judaeis, illa scilicet primitiva paucorum Ecclesia, quam
Christus et Apostoli congregaverunt, quae bene dicitur mons, propter fidei firmitatem, quae in ipsis fuit. Unde Psal. cxxiv, 1 : Qui confidunt in Domino sicut mons Sion, etc. Propter elevationem in virtutibus, Isa. ii, 2 : Erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in vertice montium. Propter radiorum fidei primam susceptionem, et transfusionem ad alios, Psal. lxxv, 5 : Illuminans tu mirabiliter a montibus aeternis, sanctis scilicet Apostolis, et Ecclesiae primitivis. " Praedicans praeceptum ejus. " Ecce ad quid constitutus, scilicet ad docendum et praedicandum. Ezech. III, 17 : Fili hominis speculatorem domus Israel dedi te. Et xxxiv, 23 : Suscitabo super eas oves, scilicet gentes, pastorem unum qui pascat eas scientia et doctrina. Quod fecit Christus. Matth. IX, 35 : Et circuibat Jesus omnes civitates et castella, docens in synagogis eorum, et praedicans Evangelium regni. Si ipse ad hoc constitutus est, et vicarii ejus ad hoc debent similiter constitui.Gregorius: " Si pastor praedica-" re nesciat, gradum sacerdotii usurpat ." Matth. XXIV, 45 : Quis, putas, est fidelis servus et prudens, quem constituit Dominus suus super familiam suam, etc. Et non ad multiplicandum equos, et familiam superfluam, Deuteron. XVII, 16 : Cumque rex fuerit constitutus, non multiplicabit sibi equos, nec reducet populum in aegyptum, equitatus numero sublevatus. Propter hoc dicitur, Proverb. VI, 1 et 3 : Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, discurre, festina, etc.
Praeceptum autem praedicare debet, non inventiones proprias, et truphas. Praeceptum scilicet charitatis, sicut et Christus, Joan. XIII, 34 : Mandatum novum do vobis : ut diligatis invicem. Quod dicitur praeceptum unum, quia ex illo praecepto charitatis dependent quaecumque alia in Scripturis. Matth. XXII, 40 :
Ex his duobus mandatis universa lex pendet, et Prophetae. a Dominus dixit ad me. " Hic agitur de potestate regia Christi super praeputium : et tanguntur duo. Primo promissio de firma possessione Gentilium, secundo de dilatatione possessionis et regni super eos.
In prima quatuor dicuntur: primo, promissio Patris, secundo, ratio vel debitum promissionis, ibi," Filius meus : "tertio, modus veniendi ad promissionem, ibi, " Postula a me : " quarto, determinatio promissi, ibi, " Et dabo. "
Et est sic construenda littera : Sicut constitutus sum a Patre super circumcisionem, et etiam " Dominus, " Pater scilicet " dixit ad me, " hoc est, mihi promissionem fecit, hanc scilicet, " Dabo tibi gentes : " et hoc tibi debitum est, quia " Filius meus es tu, " non adoptivus, sed naturalis, in quantum Deus, quia " hodie genui te, " scilicet in aeternitate, quae vera dies est. Michaeae, v, 2 : Egressus ejus a principio a diebus aeternitatis. Proverb. viii, 25 : Ante colles ego parturiebar. Generatione quidem naturati, qua non privatur, qui aliis generationem tribuit. Isa. lxvi, 9 : Numquid ego, qui alios parere facio, ipse non pariam, dicit Dominus ? Si ego, qui generationem caeteris tribuo, sterilis ero, ait Dominus Deus tuus ?
Vel " Filius meus " per gratiam, quia " genui te, " generari feci te, secundum quod homo es de Virgine, et hoc " ho- " die, " id est, in hoc tempore gratiae. Lucae,II, 6 et 7 : Impleti sunt dies ut pareret... Et peperit Filium suum primogenitum. Matth. I, 16 : Jacob autem genuit Joseph virum Mariae, de qua natus est Jesus, etc. Sed ut hoc sit, " postula " a me, " hoc est, postulabis a me hoc, fili: in quo notandum est, quod postulatione Filius videtur ad regnum Gentium pervenisse, sed non sic ad regnum Judaeorum : et ratio haec potest esse, quod Christus Judaeis promissus erat, et veritas exigebat, ut eis redderetur. Deuteron. XVIII, 18 : Prophetam suscitabo eis de medio fratrum suorum similem tui: et ponam verba mea in ore ejus. Et illud Jerem. xxiii, 5 : Suscitabo David germen justum : et regnabit rex. Gentibus autem nulla promissio facta fuerat: nec aliquando merita Patrum suorum praecesserant sicuti Judaeorum. Quia ergo sola misericordia salvatae sunt, recte dicitur postulatio praecessisse Ad Roman. xv,8 et 9.Dico enim Christum Jesum ministrum fuisse circumcisionis... ad confirmandas promissiones patrum : Gentes autem super misericordia honorare Deum.