DE LAUDIBUS BEATAE MARIAE VIRGINIS, LIBRI DUODECIM.

 PROLOGUS PRIMUS.

 PROLOGUS SECUNDUS.

 LIBER PRIMUS, In quo exponitur Angelica salutatio.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 LIBER SECUNDUS.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 LIBER TERTIUS.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII .

 CAPUT VII.

 CAPUT IX

 CAPUT X.

 CAPUT XI.

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 LIBER QUARTUS. DE VIRTUTIBUS MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT I X.

 CAPUT X,

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV,

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX,

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV,

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI.

 CAPUT XXXII.

 CAPUT XXXIII.

 CAPUT XXXIV.

 CAPUT XXXV.

 LIBER QUINTUS. DE PULCHRITUDINE MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 LIBER SEXTUS. DE APPELLATIONIBUS MARIAE.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT II.

 CAPUT III

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 LIBER OCTAVUS. DE HIS QUAE PERTINENT AD TERRAM, ET POSSUNT FIGURARE MARIAM.

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 LIBER NONUS. DE RECEPTACULIS AQUARUM, QUAE FIGURANT

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XI .

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 LIBER DECIMUS. DE AEDIFICIIS QUIBUS MARIA FIGURATUR IN BIBLIA

 CAPUT I.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII.

 CAPUT VIII.

 CAPUT IX.

 CAPUT X.

 CAPUT XL

 CAPUT XII.

 CAPUT XIII.

 CAPUT XIV.

 CAPUT XV.

 CAPUT XVI.

 CAPUT XVII.

 CAPUT XVIII.

 CAPUT XIX.

 CAPUT XX.

 CAPUT XXI.

 CAPUT XXII.

 CAPUT XXIII.

 CAPUT XXIV.

 CAPUT XXV.

 CAPUT XXVI.

 CAPUT XXVII.

 CAPUT XXVIII.

 CAPUT XXIX.

 CAPUT XXX.

 CAPUT XXXI,

 LIBER UNDECIMUS. DE MUNITIONIBUS ET NAVIGIIS, QUAE POSSUNT SIGNA RE MARIAM.

 CAPUT I.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 CAPUT VI.

 CAPUT VII,

 caput viii.

 CAPUT IX.

 LIBER DUODECIMUS. DE HORTO CONCLUSO. CUI SPONSUS COMPARAT MARIAM, IN CANTICIS

 CAPUT I.

 sig. I.

 sig. II.

 g III.

 sig. IV.

 sig. VI.

 sig. VII.

 sig. VIII.

 sig. IX.

 g X.

 g X.

 sig. XII.

 CAPUT II.

 CAPUT III.

 CAPUT IV.

 CAPUT V.

 g I.

 g II. Christus verbum Patris,

 sig. III.

 sig. IV. Ventus. Ventus, id est, Spiritus sanctus. Ventus scilicet Auster, qui perflavit hunc hortum. Cantic.IV, 16 : Surge, Aquilo et veni, Auster pe

 sig. V.

 sig. VI.

 g VII. Imber. Imber Christus, de quo dicitur, Osee, VI, 3 : Veniet quasi imber nobis temporaneus et serotinus. diluculum.) Quomodo descendit imber et

 sig. VIII. Pluvia.

 sig. IX. Vapor. Vapor, id est, Filius Dei, de quo dicitur, Sapient.VII, 25 : Vapor est, virtutis Dei,

 sig. X. Ignis . Ignis, id est, Filius Dei, qui dicitur ignis consumens

 sig. XI.

 XII

 sig. XIII. Angelus. Angelus , scilicet magni consilii, qui de caelo descendens ingressus est in eam.

 sig. XIV,

 sig. XV.

 CAPUT VI.

 sig. I. Vitis.

 g II. Oliva.

 sig. III.

 sig. IV.

 sig. V. Palma.

 sig. VI, Cypressus.

 sig. VII.

 sig. VIII.

 sig. IX.

 sig. X. Myrrha. Quasi myrrha electa dedi suavitatem odoris . Myrrha est arbor in Arabia quinque cubilis crescens in altum, odorifera , albae spinae si

 sig. XI.

 sig. XII.

 sig. XIII.

 sig. XIV.

 sig. XV. Balsamus.

 sig. XVI.

 sig. XVII.

 sig. XVIII. Lignum.

 g XIX. Virgula,

 sig. XX.

 g XXI. Malusgranata.

 sig. XXII. Ficus.

 sig. XXIII. Amygdalus.

 sig. XXIV, Mortis,

 sig. XXV. Sycomorus.

 sig. XXVI, Abies.

 sig. XXVII Salix.

 g XXVIII. Oleaster.

 sig. XXIX. Pinus.

 sig. XXX. Castanea,

 sig. XXXI .

 sig. XXXII.

 sig. XXXIII. Ulmus.

 CAPUT VII.

 sig. I.

 sig. II .

 g III.

 sig. IV.

 sig. v.

 sig. VI. Tota pulchra es, amica mea ,etc.

CAPUT II.

Quomodo benedicta Virgo servivit nobis in Filio ?

Assignata causa multiplici quare matri creatoris servire debeat rationalis creatura, homo vel et Angelus, restat assignare unde et quomodo et a quibus et qualibus eidem serviendum. Maria siquidem, ut dictum est, lignum vitae est his qui velut manu duplici amore et servitio, apprehenderint eam. Et sicut arbor foecunda nesciens sterilis permanere, universis et singulis ramis suis et frondibus possidentibus se reddit fructum, sic Maria toti mundo et maxime servis et specialibus suis, universis et singulis membris suis tulit et reddidit fructum vitae, sicut quasi praelibando inferius ostendemus : et per gratiarum fluenta quae jugiter haurit de fontibus Salvatoris, et amicis suis refundere numquam cessat, referunt et ipsi fructum vitae cujus gustu desiderium ipsorum satiabitur in aeternum. Et propter hoc videtur ipsa quasi comminari cum Filio, Isa. lxv, 13, his qui sibi servire negligunt in praesenti : Ecce servi mei comedent, et vos esurietis, et caetera multa. Debemus igitur et nos singulis Mariae membris servitium aliquod speciale, ut ad locum unde exeunt flumina revertantur, ut iterum fluant .

Ad hoc autem primo necesse est ut

singula membra nostra a peccati contagio conservemus, et ipsius obsequiis eadem mancipemus, ipsam exorantes jugiter et devote, ut et membra nostra per gratiam suam a peccato coerceat in praesenti, et gratiam subministrans bene operandi, ea glorificet in futuro. Sed etiam videamus pertenui saltem praegustatione quomodo membra Mariae servierunt nobis in parvulo, qui natus est nobis secundum humanitatem , et in Filio Dei qui datus est nobis secundum divinitatem. Indagemus praeterea quomodo jugiter nobis servit indignissimis et ingratis, licet id capere mens humana, licet id lingua hominis quantumcumque sit eloquens, non sufficiat enarrare. Tale enim servitium valde necessarium est ad humiliandos nos, cum etiam homo justissimus respondere ei non valeat saltem unum pro mille .

Siquidem ex corde beatae Virginis processerant fides et consensus, per quae duo initiata est salus mundi : et ipsum cor ejus prae omnibus creaturis.dignum inventum est exeuntem de corde paterno primo suscipere unigenitum Dei, quando scilicet cor Patris eructavit verbum bo- num , quod de sinu Patris egrediens in sinum matris Virginis se recepit. Item, in corde Ipsius et utero misericordia et veritas sibi obviaverunt, cum divina justitia paci porrigeret osculum salutare . Item, cor illius dulce et amantissimum, plusquam dici possit, amaricatum est Filio crucifixo, et animae ejus totalis alveus per compassionem repletus est torrente passionis, quae videlicet anima tunc vulnerabatur ob iniquitates nostras, et atterebatur suo modo propter scelera nostra . Dolores siquidem nostros et Filii, et languores nostros et Unigeniti, tunc ipsa portavit in intimae pietatis visceribus. Nam tunc fuit omnis plaga tristitia cordis ejus . Charitate autem eximia qua vulnerabatur, Unigenitum suum dedit pro sceleribus nostris, et fructum uteri sui pro peccatis animarum nostrarum . Tunc adimpletum est illud quod de prima muliere praedixerat Deus in figura Mariae quasi loquens de secundo Adam, Genes. II, 18 : Non est bonum hominem esse solum, faciamus ei adjutorium simile sibi. Nolebat siquidem Deus Pater, si liceat ita loqui, solius Filii morte salvati genus humanum et diabolum condemnari : sed disposuerat in manu foeminae tradere Sisaram : et quod una mulier Hebraea confusionem faceret in domo Nabuchodonosor . (De hac materia habuisti supra, causa trigesima quarta .) Quod autem praedixerat Isaias, lxiii, 3, in persona Christi : Torcular calcavi solus, et de gentibus non est vir mecum, sic intelligendum est, et secure potest sic exponi: Verum est, Domine, quod non est vir tecum, sed una mulier adstat tibi crucifixo, quae quascumque plagas, quaecumque vulnera, quoscumque dolores sentis et suscipis in tuo corpore, compatiendo suscipit in visceribus cordis sui : et sicut

dira lancea perforat latus tuum, sic ejus animam pertranseunt dolorum tuorum gladii universi Sic igitur patet quantum haec mulier cooperata sit ad salutem mundi. Nam Filio ponente animam prae salute mundi, mater etsi non posuit pro mundo animam, exposuit tamen, et quod potuit fecit: nec ipsa defuit martyrio corporali, sed ei defuit martyrium corporale. Cum sit autem valde compatiens, ex eodem corde nobis compatitur dolentibus et afflictis, et maxime si nos invenerit condolentes ei et compatientes super doloribus qui pertransierunt ipsius animam Filio patiente, sicut dictum est supra.

De terra corporis ejus creavit Altissimus medicinam carnis et animae, scilicet Christum hominem . Qui languores nostros tulit in suo corpore super lignum, et dolores nostros ipse portavit , id est, asportavit, peccata scilicet quae sunt causae dolorum. Christus enim, sicut quaedam Glossa dicit super epist. ad Hebraeos, VII, 26, non traxit ex matre fervorem vulneris, sed materiam medicaminis. Item, de corporis ejus substantia virginali summus assumpsit pontifex hostiam suae carnis, quam in ara crucis pro mundi salute elevatis in cruce manibus sacrificium obtulit vespertinum, cujus suavissimus odor delinivit iracundiam Patris. Item, corpus ejus terra est Hevilath, de qua exortum est aurum peroptimum, scilicet caro Christi, ex cujus pretio Impretlabili omnes justi locupletati sunt et redempti . (Quaere titulo de terra.) Pascimur etiam et potamur carne et ejus sanguine in Filii sacramento : quia caro Christi et caro Mariae sicut matris et filii una caro est. Genes.II, 24 : Erunt duo in carne una, Christus scilicet et Maria.

Propter haec quatuor et multa alia

praedixerat beatus Tobias civitati sanctae Jerusalem sub figura Mariae quasi loquens de fidelibus universis : Terram tuam, id est, corpus virgineum, in sanctificationem habebunt: nomen enim magnum invocabunt in te. Maledicti erunt qui contempserint te : et condemnati erunt omnes qui blasphemaverint te, benedictique erunt omnes qui aedificaverint te, scilicet dilexerint te. .

Auditu simplici ad nostram salutem suscepit nuntium Gabrielis, scilicet Ave, Maria, gratia plena. Et ab auditu ipsius initium sumpsit reparatio nostra, ut intraret remedium unde morbus irrepserat, et eisdem vestigiis sequeretur vita mortem, lux tenebras, veritatis antidotum serpentis antiqui mendacium venenatum, et vitae janua fieret auditus per quem intraverat mors in mundum. Per auditum etiam Mariae nostro auditui gaudium et laetitia promittuntur.

Item, Per Mariam exaudit Dominus pauperes spiritu. Unde dicimus Christo : Praeparationem cordis eorum, id est, humilium, audivit auris tua , id est, beata Virgo : quia ea mediante pauperes exaudis, sicut homo audit mediante aure sua. (De hac materia invenies paulo infra, titulo, quod Mariae debemus obedientiam).

Oculi Mariae columbini et misericordes prae abundantia lacrymarum fuerunt velut piscinae in Hesebon, Filio patiente : ut sic quasi quadruplici irriguo quod manavit de Christi corpore, videlicet sudoris et fletus, aquae et sanguinis, adjunctis lacrymis beatae Virginis quasi quinto loco, tolleretur squalidi tas animarum. Isti etiam oculi respiciunt pauperes spiritu, et sunt illis velut flamma ignis , illuminans et calefaciens, exterrens et exurens. Haec enim quatuor facit flamma. Illuminat enim gloriosa Virgo suos amatores ad cognitionem veri, et eos inflammat ad dilectionem boni : adversarios eorum exterret ab eis dura comminatione, et incorreptos exurit gehennali conflagratione. Lege miracula ejus.

Item, Oculi Domini super justos : oculi Dominae super peccatores et justos, sicut oculi bonae matris super puerum, ne cadat, vel si ceciderit, ut eum relevat. Unde dicit servienti suo : In via hac qua gradieris, firmabo super te oculos meos . Sis ergo humilis, ut te respiciant oculi Mariae : nam de Behemoth legitur, quod omne sublime ipse videt .

Nasus ejus, id est, discretio, nobis est turris Libani, quae respicit contra Damascum, qui interpretatur sanguinem bibens, et figurat diabolum, qui sitit jugiter nostrarum sanguinem animarum, in quo vita earum, Discretio autem beatae Virginis praesentiens diaboli malitiam velut faetorem quemdam, pro nobis jugiter respicit contra ipsum, et pro nobis viriliter se ei opponit velut quaedam turris, et virtuoso castitatis candore, qui signatur in Libano, conterit carnalem concupiscentiam velut caput serpentis.

Nasus etiam iste nobis est via spiritus, id est, gratiae Dei quae meritis ejus et precibus nobis datur, e ministrat spei respirationem peccatoribus desperatis. Ministerio etiam hujus nasi purgantur vitia mentis nostrae, sicut per nasum humores capitis, et suis amicis tribuit gratiam discernendi inter aromata et fetores, quibus designantur vitia et virtutes. (Multa alia invenies titulo de naso.)

Labia ipsius comparabilia favo distillanti propter dulcedinem mellifluam, in quibus Spiritus sanctus singulorum charismatum diffudit abundantiam, Filio

Dei et suo divini foederis et humani dulcia oscula propinarunt. Habito enim respectu ad illud responsum : Ecce ancilla Domini, etc, dictum est ei in Psalmo xliv, 3 : Diffusa est gratia in labiis tuis, etc. Quod sic exponitur : Gratia collective, id est, universitas gratiarum, diffusa est, id est, non solum fusa pro te, sed diffusa, id est, toti mundo abundanter distributa per te : in labiis tuis hoc est, in responsione tua qua Deo Trinitati conciliatus est mundus, perversi prius homines ad Deum conversi : et qui primi sordescebant, a peccatis mundati. Sequitur : Propterea benedixit te Deus, non sinistra qua temporalia, sed dextra qua dantur aeterna. Unde sequitur : In aeternum, id est, benedictione ducente ad aeternitatem. Proverb.III, 16 : Longitudo dierum in dextera ejus.

Ore virgineo, cujus odor comparabilis est odori malorum : nam precibus suis aromata spirantibus, attrahit homines ad cultum Filii, sicuti malorum odor gustum allicit ad edendum. Pro nobis allegat et bonum loquitur in conspectu Dei: quoniam nostra est advocata. In nobis etiam cum sit quasi os Domini , pretiosum separat a vili, animam scilicet a peccato et dilectione mundi. Os etiam suum ipsa aperuit sapientiae , quae est Filius Dei, attrahendam, hoc est, ad se trahenda, quando virginitatem vovit : nam per votum istud adamavit, eam Filius Dei unigenitus. Item, aperuit os sui intellectus sapientiae hauriendae per studium, os affectus sapientiae attrahendae per desiderium. De primo dicitur : Dilata os tuum, et implebo illud . De secundo : Os meum aperui, ei attraxi spiritum , id est, intelligentiam spiritalem. Sic autem impleta sapientia duplici in medio primitivae Ecclesiae aperuit os

suum : nam Apostolorum magistra facta est, qui nostri postea magistri facti sunt, et ascendeute Domino, Apostolos Novum docuit Testamentum, quod ad docendum nos iidem Apostoli conscripserunt.

Dentes ejus eburnei masticarunt, ut pie creditur, parvulo Filio qui datus est nobis, cibum suum prout est mos nutricis. Sensus autem ejus et studiositas, quae duo signantur in dentibus, sibi ipsi masticarunt, attriverunt, ruminaverunt, et animae suae incorporaverunt, veluti virentes herbas divinarum sententias Scripturarum. Nobis etiam ostendit multa ambigua divinae sapientiae studentibus in verbis ipsius et gestis. Unde et ipsa promittit, Eccli.XXIV, 46 : Adhuc doctrinam quasi prophetiam effundam. (Quaere supra, causa vigesima septima .)

Lingua ejus eucharis, quae calamus erat scribae velociter scribentis, scilicet Spiritus sancti, ipso scriba movente ca- . lanium, eructavit illud verbum bonum mellifluum et suave: Ecce ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum . In hoc autem verbo nectareo in tantum exhilaravit de salute nostra sollicitum regem caeli, quod quasi factus immemor injuriae primorum parentum, a sede regali statim descenderet velut deposito diademate gloriae, et caelos disrumpens, exsiliret eodem momento de sinu paterno in uterum virginalem, vociferans illud Proverbiorum, VIII, 31 : Deliciae meae esse cum filiis hominum. In isto etiam verbo fuit nobis lingua ejus lingua curationis, lingua mitigationis, lingua misericordiae . Nam respondens humiliter et obedienter curavit aegritudinem responsionis Hevae. Lingua enim Hevae diabolo sub dubio respondentis, et gustum ligni vetiti viro suo suadentis, et peccatum suum serpenti attribuentis , totam progeniem ex se nascituram lethaliter vulneravit, paradisi portam cunctis obseravit, et Dei iracundiam ad vindictam provocavit. Sed lingua Mariae infirma curavit, clausa patefecit, et iram Domini delinivit.

Guttur ejus quod vino optimo comparabile est, id est, verba quae procedunt de gutture more vini dolores revelant afflictorum, et mentes eorum alienant a sensu carnali, suaviter pungunt et stimulant benefacere pigritantes ad currendam viam, et viam mandatorum Dei amandum, et orandum. Sapida vero sunt Christo per devotionem in precibus, et pungunt cor ejus, ut inde miseris eliciant misericordiam, et sic ipsum inebriant, ut eum faciant oblivisci delictorum nostrorum.

Collum ejus, ipsa videlicet quae dicitur collum Ecclesiae Christo capiti aureo corpus suum jungit quod est Ecclesia : et hoc dupliciter: nam Christum genuit Deum et hominem, qui est nostrum caput, ut noster fieret Emmanuel, et quantum in se est, nos peccando disjunctos ab eo, suis orationibus eidem iterum reconjungit. Item, sicuti per collum inferior aer emittitur, exterior vero intus attrahitur, sic per ipsam devotio nostra Deo praesentatur, et ab ipsa nobis misericordia redonatur. Item, sicuti saliva ab ipso capite mediante collo in corpus trahitur, sic per ipsam humano generi a Deo trinitate gratia impetratur. Item, sicut collo mediante descendit in corpus quidquid est ei necessarium cibi, potus, potationis, medicinae, et hujusmodi : sic per ipsam descendit ad nos Filius Dei, qui vera est medicina : cujus caro et sanguis vere cibus et potus : quia per Mariam panem Angelorum manducavit homo in sacramento altaris. Item, collo

verba proferuntur : et Maria bonum pro nobis loquitur in conspectu Dei : quoniam nostra est advocata. Nec fraudare eam vult aut potest Unigenitus suus voluntate labiorum suorum.

In brachiis ejus et humeris translatus est Filius in aegyptum, et revectus in terram Israel : in quo signatum est, quod per ipsam habituri essent Deum qui prius idolis serviebant, et ex dono ejus tandem in regno Israel conspecturi essent regem in suo decore oculi beatorum. I Petr, I, 12 : In quem desiderant Angeli prospicere.

Manus illius tornatiles, aureae, plenae hyacinthis , nobis membra nutrierunt Unigeniti Dei, quibus velut herbis medicinalibus in mortariolo passionis humillimae contritis multipliciter tribulationum pistillis et distemperatis liquore sanguinis, nostris languoribus et peccatis confecta est competens medicina, qui videlicet languores competenter sanari nequibant nisi sola passione unigeniti Dei.

Tornatiles autem describuntur manus istae : nam sicut ars tornaturae promptior est aliis artibus celeriter operando, sic Maria velocior caeteris sanctis omnibus miseris subveniendo, ut dicere de ipsis miseris videatur cum Filio illud Isaiae, lxv, 24 : Antequam clament, scilicet ad me, ego exaudiam eos.

Dicuntur etiam hae manus aureae propter sapientiam quae signatur in auro : nam tam subtiliter misericordiam miseris impendit, quod divinae justitiae sigillum numquam frangit. In auro etiam charitas notatur, nam ex mera charitate omnino indignis misereri et benefacere comprobatur.

Dicuntur et plenae hyacinthis : nam quantum in se est, dat omnibus affluenter, cum sit summe dives, summe etiam liberalis. (Quaere titulo de misericordia et largitate ipsius.) Hyacinthi sunt lapides coloris aetherei: quia quidquid boni Iacit, caelesti fulget intentione, et de fonte procedit aeternae sapientiae. Habet etiam hyacinthus gratiam impetrandi : nam quidquid complacet ei dare, facillime orando impetrat ab unigenito Filio suo, qui non solum dat ei secundum quod petit, sed etiam ipsam incitat ad petendum : ad quod figurandum dixisse legitur Salomon matri suae, III Regum, II, 20 : Pete, mater mea: neque enim fas est ut avertam faciem tuam. Hoc enim legitur sub figura ista dixisse Assuerus, qui Christum designat, Esther, quae figurat Mariam, Esther.VII, 2 et 3 : Quae est petitio tua, Esther, ut detur tibi ? Et quid vis fieri ? etiamsi dimidiam partem regni mei petieris, impetrabis. Ad quem illa respondit: Si inveni gratiam in oculis tuis, o rex,... da mihi populum meum pro quo obsecro. Ecce quomodo postulat Maria pro servientibus suis. Hyacinthus etiam in sereno clarus, in obscuro et nubilo apparet obscurus : nam illuminati per gratiam de ipsa digne sentiunt, et ei serviunt ex amore, tenebrosi infidelitate et vitiis honorem et servitium suum parvipendunt. Cum sit ergo liberalissima et abundans ex dono Filii omni charismate spiritali, manum suam semper aperit inopi, et extendit palmas ad pauperes : nam ipsa est cisterna Bethlehem juxta portam, volens omnes qui transeunt satiare : unde clamare non cessat: Transite ad me, omnes, et a generationibus meis implemini, etc. .

Matris uberibus ministravit lac Dei Filio quo pastus est ipse solus : nec puer alius inde bibit. Unde ipse gloriatur dicens, Cantic. v, 1 : Bibi vinum meum eum lacte, scilicet virginali, quod totum fuit meum, Et propter hoc ipse designa- tur per Moysen, Exod.II, 9, qui nullius alterius mulieris praeterquam matris propriae mammas voluit sugere, sicut dicunt. Ex hoc autem glorioso lacte nutritus est et coagulatus ille sanguis, ex cujus effusione nostrae est redemptionis pretium persolutum : et in hoc sanguine continetur vita fidelium animarum . Propterea sanguis iste Dominicus bibitur in altari.

Item, Ad ejus ubera dictavit Dei Filius foedus nostrae salutis, et ipsorum repraesentatio Christo exhibita, ipsum exhilarat nostris iniquitatibus contristatum. Isa. XI, 8 : Delectabitur infans ab ubere. Nutrit etiam nos ubere duplici mater misericordiae, quae sunt castitas carnis, et benignitas cordis. Et ista ubera tamquam pueruli petimus ad sugendum, quando dicimus ei:

Virgo singularis, Inter omnes mitis, Nos culpis solutos Mites fac ei castos.

Nota singula verba.

Ad honorem istorum liberum sua commendatione Filius nos invitat, Cantic. IV, 10, ubi dicit : Quam pulchrae sunt mammae tuae, soror rnea, sponsa, id est, quanta reverentia et honore extollendaae , et quanta dilectione sunt amplectendae, ut corde et ore de ipsis Christo dicatur: Beata ubera quae suxisti . (Titulo de uberibus Mariae invenies alia infinita).

Venter ejus eburneus distinctus sapphiris , quem creator suus sibi construxerat pausatorium speciale. Unde :

Qui creavit me, requievit in tabernaculo meo ", quem verus Salomon sibi thronum paraverat, et solium eburneum grande, quem Spiritus sanctus sibi sacraverat sanctuarium, singulare hospitium, palatium factus est summo regi,

qui a regalibus sedibus veniens ibi primam sibi mansionem inter filios hominum praeelegit. Ibi praeterea decorem induit, et stola candida se cooperuit, id est, mundissima humanitate, cujus decor est immunitas a peccato. Gratia etiam hujus hospitii hospitantur modo fideles animae in palatio caelesti, cum omnes antea lectulos sternerent in obscuris inferni. Job, xvii, 13 : In tenebris stravi lectulum meum. (Quaere titulo de venire Mariae multo plura.) Umbilicus ejus crater tornatilis, qui numquam poculis dicitur indigere . Ipsa videlicet quae dicitur umbilicus Ecclesiae: quia sicut umbilicus in medio totius corporis, sic ipsa in medio Ecclesiae, quae corpus est Filii sui, omnibus, quantum in se est, parata benefacere. Lacte virgineo quod habebat in se proprietates Vini, potavit Filium et inebriavit. Quare dicitur crater, ut nostrorum peccaminum ipsum faceret oblivisci. Sicut autem crater tornatilis si liquore plenus sit aliquo, tactu levissimo fundit ipsum liquorem, sic plena gratia refundit gratiam quoties tangitur pia prece. Numquam autem poculis indiget umbilicus iste, cum sit gratia plena, et semper hauriat aquas in gaudio de fontibus Salvatoris .

Lumbi ejus quos accinxit virtute fortitudinis vovens virginitatem, et fortiter in se stringens fluxum carnalium voluptatum, ipsam concupiscibilem reddiderunt in oculis Dei, sicut illi praedictum fuerat : Concupiscet rex decorem tuum , id est, virginitatem. Per hanc autem concupiscentiam conjunctus est ei rex aeternus carnem virgineam assumens ex ea, in qua et passus est, et per fidem incarnationis et virtutem passionis renascimur in baptismo regni caelestis, filii, et haeredes.

Iuncturae femorum ejus, quae videlicet femora propter pretiosissimam coram Deo pulchritudinem castitatis comparantur monilibus . Nam sicut monile connectit utramque partem capicii, sic femora ejus per virginitatem jugiter invicem adhaeserunt. Haec, inquam, femora nobis exempla refundunt sanctitatis et castimoniae. Unde et dicuntur sicut monilia, quasi monentia lilium castitatis. Et haec monilia sive hanc juncturam fabricavit caelestis artifex, id est, Spiritus sanctus, scilicet quando totum carnalis concupiscentiae fomitem per supervenientem rorem caelestis gratiae exstinxit in ea, et virginea femora sic conjunxit.

De pedibus ejus dici potest quod de pedibus Filii dicitur, Apocal.I, 15 : Pedes ejus similes aurichalco, sicut in camino ardenti. Pedes beatae Virginis dici possunt charitativi affectus, quibus suos visitat amatores, qui commendantur hic a tribus, a sapientia quae in auro, a perseverantia quae in aere, a vehementi fervore eximiae charitatis quae signatur in camino ardenti. (Quaere titulo de pedibus.)

Gressus ejus pulchri in calceamentis , id est, in exemplis sanctorum praecedentium, domesticos suos invisere, et concomitari, et eorum necessitatibus semper esse praesto numquam cessant. Unde dicit servienti suo, Isa. xliii, 1 et 2 : Servus meus es tu : cum transieris per aquas, tecum ero. Et appellat aquas tribulationes. Et flumina, scilicet tentationum et tribulationum, non operient te. Hoc est quod dicit, Eccli.XXIV, 8 : In fluctibus maris ambulavi, cum familiaribus meis videlicet, tamquam navis, ut ipsos eriperem a naufragio peccatorum, et ereptos deduc in portum voluntatis

eorum. Ambulat etiam in fluctibus ma- ris, maestos consolando, et tristes beatificando. Sequitur, Eccli.XXIV , 9 : Et in omni terra steti, id est, invocantibus me semper praesto fui. Nam in omni loco ubique terrarum mater misericordiae refugium est miserorum.

Statura ipsius assimilata est palmae . Statura Mariae manifestata est in tempore Dominicae passionis : nam cum omnes Apostoli vacillarent a fide, ipsa immobiliter perseveravit in fide. Et haec ipsius statura comparatur palmae, id est, Dominicae crucis arbori triumphali : quia pro rectitudine perseverantiae suae collata est ei haec gratia, ut nominis ejus devota invocatio, sicut signum crucis Dominicae, malignos spiritus terreat et expellat. Bernardus super illud Canticorum, VI, 9 : Terribilis ut castrorum acies ordinata : " Non sic timent hostes visibiles quamlibet castrorum aciem ordina-

tam, sicut aereae potestates Mariae vocabulum, patrocinium, et exemplum. Fluunt et pereunt sicut cera a facie ignis, ubicumque invenerint hujus nominis crebram recordationem, devotam, invocationem, sollicitam imitationem. "

Propter hujusmodi servitia quae nobis impendit de singulis membris suis gloriosa Virgo, videtur propterea petere cum Filio suo mercedem suam a nobis, Zachar.XI, 12, dicens : Si bonum est in oculis vestris, afferte mercedem meam : et si non, quiescite, ut saltem malum pro bono vel odium pro dilectione mea mihi non rependatis.

Cujusmodi autem servitia debemus ei ex corde et ore et sensibus universis, vel quales esse debeant qui digne servire volunt reginae caelesti, assignabimus infra, prout ipsa quae est pincerna gratiae, propinabit.