πενθεῖ δὲ ἡ ψυχή, μή ποτε ἡττηθεῖσα πάλιν ἀποθάνῃ, καὶ οὕτω προκόπτει ἐν τῇ ὁδῷ. πενθικὴ δέ ἐστιν μὴ ἐπιδεχομένη δόξαν καὶ ἀγαλλίασιν τοῦ αἰῶνος τούτου, ἀλλὰ προβλέπει τὴν δόξαν τοῦ πρώτου ἀνθρώπου τὴν πρὸ τῆς παρακοῆς, καὶ οὕτως ἐν πένθει οὖσα, πότε καταλάβῃ τὴν δόξαν ἐκείνην, ἐκεῖ ἐμμένει οὕτως, ἕως οὗ ἔλθῃ ὁ παράκλητος, καὶ παρακληθήσεται ὑπ' αὐτοῦ. 3.2.4 «Μακάριοι οἱ πραεῖς ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν». ἐπειδὴ διὰ τὴν παρακοὴν ἰδίῳ θελήματι τὴν γῆν τῆς καρδίας ἔδωκε τῷ ἀντιδίκῳ καὶ κολακευτικῷ τρόπῳ δουλεύει ἡ ψυχὴ τῇ ἁμαρτίᾳ, μὴ ἔχουσα ἐξουσίαν τῆς ἑαυτῆς οὐσίας καὶ μὴ δυναμένη καθ' ἑαυτὴν ἐκδιῶξαι τὸν ἀντίδικον, πορεύεται πράως πρὸς τὸν νομοθέτην τοῦ πνεύματος, μαστιζομένη δὲ ὑπὸ τοῦ ἀντιδίκου καὶ μὴ ὑπακούουσα αὐτοῦ ἀποβλέπει πρὸς τὸν νομοθέτην καὶ διὰ πολλῶν θλίψεων μακροθυμεῖ καὶ ὑπομένει, καὶ ἀπεκδέχεται, πότε ὁ νομοθέτης Χριστὸς ἐγγράψει τὸν νόμον τοῦ πνεύματος εἰς τὴν πρᾶον καὶ ἡσύχιον καρδίαν τότε ἐκδιώκεται ὁ ἀντίδικος, καὶ ἀπολαμβάνει ἡ ψυχὴ τὴν ἑαυτῆς γῆν. τοιούτους πραεῖς μακαρίζει ὁ σωτήρ, καὶ κληρονομοῦσι τὴν γῆν τῆς καρδίας. τοιαύτη καρδία μετὰ αἴνου δοξάζει τὸν νομοθέτην ῥυόμενον πτωχὸν καὶ πένητα ἀπὸ τῶν διαρπαζόντων αὐτόν. 3.2.5 «Μακάριοι οἱ πεινῶντες καὶ διψῶντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται». ὁ πεινῶν καὶ διψῶν τὴν δικαιοσύνην οὐκ ἀκηδιᾷ, οὐ ῥέμβεται, οὐ περιβλέπεται ἔξω ὁ νοῦς αὐτοῦ, ἀλλὰ προσέχει τῷ λόγῳ τῆς ἀληθείας καὶ ἐστηριγμένη καὶ τεθεμελιωμένη καὶ ἑδραίᾳ τῇ πίστει ἀπεκδέχεται τὸν λόγον, ὅς ἐστιν ἄρτος ζωῆς. 3.2.6 «Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες, ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται». ὁ μὴ ἐλεῶν ἑαυτὸν ἕτερον οὐ δύναται ἐλεῆσαι, ὁ δὲ ἀπεχόμενος ἀπὸ τῶν ἡδονῶν τοῦ αἰῶνος τούτου προπορεύεται διὰ τῆς ὁδοῦ εἰς τὴν μονὴν τῶν ἁγίων. ἡ τοιαύτη ψυχὴ ἐλεήμων τυγχάνει καὶ διὰ τῆς ἐνδόξου αὐτῆς πολιτείας ἐλεεῖ τὸν πλησίον, τύπος αὐτῷ γινομένη. 3.2.7 «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν θεὸν ὄψονται». ἡ τοιαύτη καρδία θεωρεῖ ἐν αὐτῇ τόν τε πρῶτον λόγον καὶ τὸν δεύτερον καὶ μαστιζομένη ὑπὸ τοῦ δευτέρου λόγου οὐχ ὑποτάσσεται αὐτῷ, βιαζομένη δὲ ὑπὸ τοῦ πρώτου τὸν δεύτερον καταλείπει, καὶ οὕτως ἰδὼν ὁ λόγος τὸν ἀγῶνα τῆς ψυχῆς ἀνατέλλει εἰς αὐτὴν τὸν φωτισμὸν τοῦ εὐαγγελίου καὶ ἀπελαύνει πᾶσαν ἐμφάνειαν πονηρὰν ἀπ' αὐτῆς. τότε καταξιοῦται ἡ ψυχὴ μεταλαβεῖν τῶν καρπῶν τοῦ 3.2.8 δένδρου τῆς ζωῆς, ὅ ἐστιν ὁ λόγος τῆς ἀληθείας. τοιαύτη καρδία ναὸς τοῦ θεοῦ καταξιοῦται γενέσθαι καὶ οἰκητήριον πνεύματος. τοιαύτη καρδία ἀπεκδέχεται τὸν ἔνδοξον καὶ ἐπουράνιον θησαυρὸν ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσι. τοιαύτη καρδία αὐτὸν τὸν θησαυροφύλακα Χριστὸν ἀπεκδέχεται καὶ ἔνδυμα δόξης ἄφθαρτον ἐνδιδύσκεται καὶ ἐν τοῖς ἀφθάρτοις δείπνοις ἀνακλίνεται μετὰ τῶν τελείων καὶ ἐν τῇ τῶν πρωτοτόκων ἐκκλησίᾳ λειτουργεῖ καὶ προσκυνεῖ τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ. 3.2.9 Κατανοήσωμεν, ἀδελφοί, ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ καρδίαν, πόσον ὁδὸν διώδευσε καὶ πόσον διάστημα ἕως τῆς πόλεως ἔχει, μήποτε νομίζοντες ἐν τῇ ὁδῷ τῆς ἀληθείας περιπατεῖν καὶ κατανοοῦντες τὸ σεμνὸν ἔξωθεν σχῆμα καὶ εἰς τὸ ἔσωθεν μὴ ἐγκύψαντες εὑρεθείημεν ἐν ὕλῃ καὶ ἐρημίᾳ πελαζόμενοι, ὅ ἐστιν ὁ αἰὼν οὗτος, νὺξ καὶ φαντασία τῇ ψυχῇ. 3.3.1 Χρὴ οὖν προβλέπειν τὴν ψυχὴν τοῖς ἔσωθεν ὀφθαλμοῖς, μήποτε παγιδευθῇ ὑπὸ τῆς τοῦ ἀντικειμένου δυνάμεως. ὥσπερ γὰρ τὰ ζῷα παγιδεύονται καὶ θηρῶνται ὑπὸ τῶν θηρευτῶν, καὶ εἴ τι ἓν μέλος παγιδευθῇ, κάμπτεται ὅλον τὸ ζῷον καὶ μελίζεται ὑπὸ τῶν θηρευτῶν, οὕτω δὴ νοήσωμεν καὶ περὶ ψυχῆς, καθὼς τὸ πνεῦμα ἡμῖν δηλοῖ διὰ τοῦ προφήτου· «παγίδα ἡτοίμασαν τοῖς ποσί μου, καὶ κατέκαμψαν τὴν ψυχήν μου». πρῶτον γὰρ μέλος τι παγιδεύεται καὶ κατέχεται, καὶ οὕτως οἱ δαίμονες κάμπτουσι τὴν ψυχὴν εἰς τὰ ἑαυτῶν ἔργα καὶ διὰ τῶν ἡδονῶν τῆς βρώσεως περιποιεῖ ἡ ψυχὴ ὄγκον σώματος,