SERMO XI.

DE DUOBUS MIRABILIBUS

IN CONSECRATIONE CORPORIS DOMINI. Venite, comedite, etc. Prov. IX, 5. Mirabilia opera tua, et anima mea cognoscit nimis. Psal. cxxxviii, 14.

Tertio principaliter circa sacramentum Dominici corporis notanda sunt mirabilia divin se operationis, tamquam signa sive miracula divinae virtutis. Haec mirabilia signa consideranda sunt in tribus :

I. In Dominici corporis consecratione. II. In ejusdem possessione. III. In perceptione.

Primo enim corpus Domini consecramus, secundo possidemus, tertio percipimus.

1. In consecratione Dominici corporis consideranda sunt, [et credenda tria mirabilia signa divinae operationis.

1. Est quod ibi sub specie panis est verum corpus Christi.

2. Quod tota substantia panis mutatur in corpus Domini.

3. Quod mutatur in corpus Domini vel Christi, ita tamen ut maneant panis accidentia.

Primum est mirabile, secundum mirabilius, tertium mirabilissimum. De duobus primis potest hic dici, et de tertio in sequenti.

I.

Primum mirabile signum in conse- cratione sacramenti altaris est, quod ibi sub specie panis est verum corpus Christi, qnod de Virgine sumpsit. Et hoc probatur tribus modis : primo testimonio fide dignorum, secundo ratione signorum

positivorum, tertio demonstratione miraculorum.

I. Primo, probatur primum mirabile testimonio fide dignorum.

1. Secundum quod lex dicit, Deut. XIX, 15 : In ore duorum aut trium testium stabit omne verbum. Audi ergo quod Augustinus dicit : " Accedit ver-" bum ad elementum, et fit sacramen-" tum, " hoc est, Dei verbum a Christo institutum, profertur super panem, et mox fit sacrum secrelum, scilicet corpus Salvatoris sub specie panis.

2. Item, Augustinus : " Hoc quod " omnibus modis probare contendimus, " sacrificium ecclesia duobus constare : " visibili elementorum specie, et invisi-" bili carne Christi et sanguine, sicut " Christi persona constat ex Deo et ho-" mine. "

2. Ambrosius : " Panem istum quem " sumimus in mysterio, utique illum " intelligo, qui manu Spiritus sancti " formatus est in utero Virginis, et igne "Passionis decoctus in ara crucis. " Panis enim Angelorum factus est cibus hominum.

i. Gregorius : " Magnum atque pa-"vendum est mysterium : quia aliud "videtur, et aliud intelligitur. Figura " panis et vini videtur, et faciente Do-" mino, Corpus et Sanguis Christi in-" telligitur. "

5. Eusebius : " Vere unita et perfecta " Ecclesiae hostia fide aestimanda : non " specie neque exteriori censenda visu, " sed interiori intellectu : unde coelestis " confirmat auctoritas, Accipite et corneli dite: Hoc est corpus meum. Recedat " ergo omne infidelitatis ambiguum : " quia quidem qui auctor est muneris, " ipse est etiam testis veritatis. "

II. Secundo, probatur idem ratione signorum positivorum. Ratio autem eorum est rem ita esse ut signat. Est autem tale signum duplex : scilicet hominis artificiale, Dei sacramentale.

Signum positivum hominis, secundum mpositionem hominis significat, et est luplex. Nam aliud non continet quod significat, ut circulus vini. Aliud continet quod signat, ut pastillum, quod signifi-;at carnes et continet eas intus absconditas.

Similiter signum positivum Dei, quod est in sacramentis, secundum impositionem Dei significat : et est duplex. Nam aliud non continet quod significat, ut sacramenta legalia, quae non efficiunt quod figurant, sicut agnus paschalis, et similia. Aliud vere continet quod significat, ut sacramenta evangelica, sicut Eucharistia. Significat enim secundum impositionem Dei, rem sacram, scilicet corpus Christi, et vere continet illud : unde, Accepit Jesus panem, et benedixit, et ait : Hoc est corpus meum (Matth. XXVI, 26). Signum mansit foris, scilicet species panis : et intus erat corpus Salvatoris. Eccli. XXXVI, 6 : Innova signa, et immuta mirabilia. Quasi diceret : Quia vetera signa non continebant gratiam quam significabant, fac nova quae contineant quod signant. Augustinus : " Ideo " dicuntur sacramenta, quasi sacrae rei " signa : quia in eis aliud videtur, aliud " intelligitur : quod videtur, speciem " habet corporalem : quod intelligitur, " fructum habet spiritualem. " In specie enim panis et vini quam videmus, res invisibiles, id est, carnem Christi, et sanguinem honoramus.

III. Tertio probatur idem demonstratione miraculorum. Exod. XXXIV, 10 : Signa faciam quas numquam visa sunt,... opus Domini terribile. Paschasius : " Nemo qui Sanctorum vitas et exempla " legit, ignorat, quod saepe corporis " Christi et sanguinis sacramenta aut " propter dubios, aut certe propter ar-" dentius amantes visibili specie in agni "vel pueri formam, aut in carnis et " sanguinis colorem in eo statu sint, ut " quod latebat in mysterio, patesceret in " miraculo.

" Beato enim Basilio die Paschae di-" vina mysteria celebranti, Hebraeus qui-" dam se, sicut Christianus populo im-"miscuit, officii volens explorare my-" sterium : qui vidit infantem partiri in " manibus Basilii, et communicantibus " omnibus venit ipse, et data est ei Ho-"stia vere Caro facta, et servans reli

" quias, abiit in domum suam, et osten-" dit uxori suas, narrans quae propriis " oculis viderit. Credens ergo ait: Vere "horribile et admirabile est sacramenitum Christianorum, in crastino venit " ad Basilium, et baptizatus est cum orn" ni domo sua.

" Item, Quidam presbyter erat, aegi-" dius nomine, religiosus valde, qui cum "sanctam duceret vitam, coepit piis pre-" cibus pulsare Deum, ut sibi monstraret " naturam corporis Christi et sanguinis. " Venit ergo dies, ut idem more solito " divina celebraret : et post Agnus Dei " procumbens genibus : Creator, inquit, " et Redemptor omnipotens Deus, pande " mihi exiguo, in hoc mysterio naturam "corporis Christi, ut mihi liceat eum " prospicere in forma pueri, quem olim " sinus matris virgineus tulit vagientem. " Et ecce Angelus Domini eum de coelo "veniens affatur : Surge, propera, si " Christum videre placet, adest praesens " corporeo vestitus amictu, quem sacra ".puerpera gessit. At presbyter pavidus, " surgens, vidit super aram puerum se-" dentem. Cui Angelus : Quia Christum " videre placuit, quem sub specie panis "verbis sacrasti mysticis, nunc oculis "inspice, et tracta manibus. Tunc sa-"cerdos coelesti munere fretus, quod "mirum dictu est, ulnis trementibus "puerum accepit, et pectus proprium " Christi pectori junxit. Deinde profuit sum in amplexum, dat oscula pia Deo, " et suis labiis pressit pia labia Christi. " Quibus ita peractis, restituit puerum in " altari, et rursus homo prostratus de-"precatur Dominum, ut dignetur ipse " verti in pristinam formam, et surgens " invenit corpus Christi in formam re-

" measse priorem, et sic sub specie de-" bita communicavit eidem.

Secundum mirabile signum in consecratione sacramenti altaris est, quod substantia panis mutatur in corpus Christi, quod sumpsit de Virgine : et hoc fit verbi Dei potestate. Quod probatur tribus modis fieri posse. Primo a potestate simili. Secundo a minori. Tertio a majori. Primo a potestate simili, quia verbum Christi substantiam unam in aliam commutavit. Secundo a minori, quia res quae minus possunt, substantiam unam in aliam mutant. Tertio a majori, quia verbum Dei multo majora fecit.

I. Verbum Dei mutat substantiam panis in corpus Christi, quod probatur a simili, eo quod quandoque unam substantiam in aliam commutavit. Hinc legitur Joan. ii, 7 et seq. quod Dominus vocatus ad nuptias, deficiente vino, jussit hydrias impleri aqua, quam protinus in vinum commutavit. Et sequitur ibi: Hoc fecit initium signorum Jesus : et manifestavit gloriam suam. Sicut ergo in nuptiis potuit aquam in vinum convertere : sic potest in suo sacramento panem in suum corpus, et vinum in sanguinem commutare: in similibus enim simile est judicium, unde sicut ibi, ita et hic. Ubi similis praecipit virtus, similis obedit effectus.

II. Secundo, probatur idem a minori, eo quod res quae minus possunt quam verbum Dei, substantiam unam mutant in alteram. Unde sciendum, quod providentia Dei mutationes rerum tribus modis fieri voluit, praeter quas verbo suo facit, scilicet arte, natura, et gratia.I. Ars enim hominis unam substantiam mutat in alteram : ut patet in vitri-

fice, qui vilem cinerem in praeclarum et nobile mutat vitrum : ergo multo magis virtus verbi Christi mutare potest panem in corpus ejus, et vinum in ejus sanguinem. Eccle. viii, 4 : Sermo Dei potestate plenus est, nec dicere ei quidquam potest : Quare ita facis ? Eusebius : "Invi-" sibilis Sacerdos visibiles creaturas in " substantiam corporis et sanguinis sui, " verbo suo secreta potestate commutat. "

2. Item, Natura mutat unam substantiam in alteram, sicut in vite aqua mutatur in vinum, et opere apum succus florum perfecta natura mutatur in favum mellis. Similiter in nobis ipsis panis quem manducamus, quotidie per naturam mutatur in carnem, et gramina commesta a brutis convertuntur in carnem et sanguinem, et sic de similibus pluribus in natura : ergo multo magis virtus verbi Christi mutare potest panem in substantiam sui corporis. Damascenus : " Sicut panis et vinum transeunt per " nutrimentum in corpus hominis, et " non in aliud corpus : ita panis altaris " et vinum virtute consecrationis transis eunt in corpus et sanguinem Christi, " quas prius non erant ".

3. Item, Gratia hominis mutat substantiam unam in alteram. Hinc Moyses per gratiam specialem mutavit virgam in serpentem, et aquam in sanguinem : ergo multo magis virtus verbi Christi mutare potest panem in Corpus ejus, et vinum in Sanguinem. Ambrosius : " Vir-" gam tenebat Moyses, et projecit in ter-" ram, et facta est serpens, et sic vide-" mus prophetica gratia mutatam esse. " Quod si tantum valuit benedictio hu-" mana, ut naturam converteret, quid " dicemus de ipsa consecratione divina, " ubi ipsa verba Salvatoris operantur ? " Si ergo quaeras : Quomodo potest quod

" est, fieri corpus Christi ? Respondeo, " Consecratione, quae fit Christi sermo-" ne. "

III. Tertio probatur idem a majori, quia verbum Dei multo majora facit, et facere potest, quam quod panem in corpus mutat Christi. Unde, In principio erat Verbum... Omnia per ipsum facta sunt, et sine ipso factum est nihil '. Eugenius : a Sicut ad nutum praecipientis " repente ex nihilo consistunt excessa "coelorum, profunda fluctuum, vasta " terrarum : ita ex potestate in spiritua-" libus sacramentis, ubi praecipit virtus, " servit effectus. Imo multo potius in " hoc sacramento omnipotenti virtuti " servit effectus : quia multo magis est " de nihilo facere novam creaturam, " quam substantiam quae jam est, muti tare in alteram. " Ambrosius : " De " totius mundi operibus legitur, Quia " ipse dixit, et facta sunt. Sermo ergo " qui potuit ex nihilo facere quod non " erat : non potest ea quae sunt, in id mu" tare quod non erant ? non enim minus " est dare novas, quam mutare rerum " naturas. Et sic erat in rebus, quod erat " panis ante consecrationem, jam corpus " Christi est post consecrationem : quia " sermo Christi mutat creaturam. "

Cum itaque irrationalis creatura et inanimata, scilicet panis mutatur in melius, scilicet in corpus Christi virtute verbi Dei : mirum est quod peccator homo non multis verbis, nec beneficiis, nec comminatione, nec promissione, converti potest de mala vita in bonam. Sed quia nihil apud Deum impossibile est, suppliciter rogandum est, ut nos communiter convertat ad similitudinem imaginis bonitatis suae, in praesenti per gratiam, et in futuro per gloriam. Amen.