17

γέννησιν. Οὐ γάρ ταυτόν ἀγεννησία καί γέννησις. Ἕξομεν δέ καί ἡμεῖς πρός τε τόν παλαιόν Ἀδάμ καί τήν Εὔαν, δίχα σπορᾶς γενομένους· 0061 ὁ μέν γάρ, πλάσμα τοῦ πλάσαντος· ἡ δέ, τμῆμα τοῦ πλάσματος. Ἀλλά μήν ταυτόν ὁ Υἱός τῷ Πατρί διά τήν θεότητα· Θεός γάρ καί ὁμοούσιος· ὥσπερ οὖν καί ἡμεῖς, πρός τε τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔαν, καί αὐτόν τόν δι' ἡμᾶς σαρκωθέντα Θεόν, συγγενεῖς διά τήν ἀνθρωπότητα καί ὁμοούσιοι. Ὡς γάρ οὐκ οὐσία Θεοῦ τό ἀγέννητον καί γεννητόν (τίς γάρ ὁ λέγων), οὕτως οὐδέ σπορά καί ἀσπορία φύσις καθοτιοῦν ἀνθρωπότητος.

15Α_080 Οὐδεμίαν οὖν ὁ μέγας θεολόγος Γρηγόριος ἔμφασιν παρέχει, τοῦ ἄλλο εἶναι κατά τήν φύσιν τό κατά τόν Σωτῆρα ἀνθρώπινον, καί ἄλλο τό καθ᾿ ἡμᾶς, εἰ καί τισιν ἐνομίσθη, τῶ φάσκειν αὐτόν, "Εἴπαμεν ἄν ὡς παρά τοῦ ἀνθρώπου τυποῦσθαι τόν λόγον· οὐ τοῦ κατά τόν Σωτῆρα νοουμένου· τό γάρ ἐκείνου θέλειν, οὐδέν ὑπεναντίον Θεῷ θεωθέν ὅλον· ἀλλά τοῦ καθ' ἡμᾶς· ὡς τοῦ ἀνθρωπίνου θελήματος, οὐ πάντως ἑπομένου τῷ θείῳ, ἀλλ' ἀντιπίπτοντος ὡς τά πολλά καί ἀντιπαλαίοντος». Αὐτοῦ γάρ ἐστιν κυρίως καί λέγεται, οὐχ ὡς ἑτέρας ἤ ἐξ ἑτέρας ὅν πάρεξ τῆς ἡμετέρας οὐσίας καί φύσεως· ἀλλ᾿ ὡς δι᾿ ἐκεῖνον καί ἐν ἐκείνῳ, κατά τήν αὐτήν καί μίαν ὑπόστασιν γεγονός· καί οὐ καθ᾿ ἑαυτό χωρίς, ἤ δι᾿ ἑαυτό πραχθέν, ὥσπερ ἡμεῖς. Ὄθεν καί σποράν οὐκείαν καινοτομοῦντα τόν ἐπεισαχθέντα τῆς γεννήσεως τρόπον αὐτόν ἔσχε τόν Λόγον, ἅμα τῷ εἶναι φυσικῶς, καί τό ὑποστῆναι θεϊκῶς ἐν αὐτῷ κληρωσάμενον· ἵνα καί τό ἡμέτερον κυρωθῇ· καί τό ὑπέρ ἡμᾶς πιστευθῇ . ∆εῖ γάρ ἐν πᾶσιν καί τήν ὑπ' αὐτοῦ τοῦ σαρκωθέντος καί τελείως δι᾿ ἡμᾶς ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ Λόγου, καί τήν προσληφθεῖσαν φύσιν μετά τῶν αὐτῆς φυσικῶν συντηρεῖν· ὧν ἄνευ τό παράπαν οὔτε φύσις ἐστίν, ἀλλά φαντασία μόνη διάκενος, καί τήν ἕνωσιν διαφυλάττειν· τήν μέν, ἐν ἑτερότητι φυσικῇ σωζομένην· τήν δέ πάλιν, ἐν ὑποστατικῇ γνωριζομένην ταυτότητι· καί οὕτω τε σοφῶς ἅμα καί εὐσεβῶς, ὅλο διόλου τόν τῆς οἰκονομίας λόγον, ἄφυρτον ὁμοῦ καί ἀδιαίρετον ἀποφαίνειν.

Ὅν αὐτός ὀρθοδόξως κηρύττων, ἕξεις ἀνακηρύττοντα κατά τήν ὑπόσχεσιν, καί τῶν οἰκείων δωρούμενον ὥσπερ δι᾿ ἐλπίδος ἐνταῦθα, οὕτω διά πείρας ἐκεῖ τήν ἀπόλαυσιν· ἧς κἀμέ μετασχεῖν ἱκέτευσον, Πάτερ ἡγιασμένε, διά τῆς σῆς μεσιτείας προσάγων αὐτῷ τῷ καλοῦντι καί σώζοντι· καί μισθόν τῆς εἰς 15Α_082 ἀλλήλους τῶν ὁμογενῶν συμπαθείας, τῷ σύν αὐτῶ καί παρ᾿ αὐτῷ δοξασθῆναι χαριζομένῳ· ᾧ ἡ δόξα καί τό κράτος σύν τῷ παναγίῳ Πατρί, καί τῷ ζωοποιῷ αὐτοῦ Πνεύματι, εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΛΕΓΟΝΤΑΣ, ΟΤΙ ΜΙΑΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΧΡΗ ΛΕΓΕΙΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΝ ...

Πρός τούς λέγοντας, ὅτι μίαν Χριστοῦ χρή λέγειν ἐνέργειαν κατ᾿ ἐπικράτειαν· διά τό ὡς δραστικωτέραν τήν θείαν αὐτοῦ, κατεπικρατεῖν τῆς ἀνθρωπίνης οὕτω χρή ἀπολογεῖσθαι.

Πρῶτον μέν δύο ἐνεργείας καί ὑμεῖς ὁμολογεῖτε· μίαν ἐπικρατοῦσαν· τήν

θείαν φημί· καί μίαν κρατουμένην· τήν ἀνθρωπίνην δηλονότι· ὅπερ ἐστί τῶν Πρός τι. Τά δέ Πρός τι, πάντως συνεισάγουσιν ἑαυτοῖς καί τά ἀντιδιαιρούμενα.

Ἔπειτα δέ, ὅτι εἰ κατ᾿ ἐπικράτειαν λέγετε τήν ἐνέργειαν, ὡς τῆς ἀνθρωπίνης διά τό ἐπικρατηθῆναι ἀναιρουμένης, μείωσιν αὐταῖς εἰσάγετε. Τό γάρ ἐπικρατοῦν, πάντως καί αὐτό τῶν πασχόντων ἐστί· καί αὐτό γάρ κρατεῖται ὑπό τοῦ ἐπικρατουμένου. Εἰ γάρ καί ἔλασσον, ὅμως δέ κρατεῖται πάντως· ὥσπερ χρυσός ἐπικρατῶν μέν τοῦ καταμιγνυμένου αὐτῷ ἀργυρίου, φέρε εἰπεῖν, ἤ χαλκοῦ·