In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo :
" Apocalypsis, " id est, revelatio. Nota : Ano graece, idem est quod de latine : etxaXuijiu graece, lectio latine. Unde Apocalypsis, idem est quod detectio, vel revelatio.
" Jesu Christi, " id est, quam Trinitas revelavit Jesu Christo secundum humanitatem. Vel, " Jesu Christi " id est, quam Jesus Christus revelavit Angelo, et Angelus Joanni. Et in hoc vitat Joannes arrogantiam : quia non suam, sed Jesu Christi dicit esse revelationem. Item, Reddit auditores attentos et benignos.
" Quam dedit Deus, " Glossa: Pater, " palam facere, " id est, ut palam faceret, non absconderet, a servis suis, " id est, humilibus et operariis. In servo enim notantur duo : opus, et humilitas. Matth. XI, 25 : Abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis. Psal. CXVIII, 130 : Intellectum dat parvulis. Et dicit : " Servis suis, " id est, servientibus ex amore, non ex timore. Joan. xv, 15 : Jam non dicam vosservos.... Vos autem dixi amicos. Item, " Servis suis, " non canibus et porcis. Matth. VII, 6: Nolite dare sanctum canibus, neque mittatis margaritas vestras ante porcos : ne forte conculcent eas pedibus suis, etc.
" Quae oportet fieri cito. "
Glossa : quia inevitabile est quin fiat. Act. XIV, 21 : Per multas tribulationes oportet nos intrare in regnum Dei. Item, Glossa dicit : Et utile est ut fiat. Utilis autem est tribulatio : quia mentem a peccato sanat. Unde Gregorius de Beato Benedicto : " Vulnere corporis sanavit vulnus mentis. " Item, Quia amorem Dei demonstrat. Eccli. xxx, 1 : Qui diligit filium suum, assiduat ei flagella. Item, Intellectum illuminat. Isa. xxviii, 19 : Sola vexatio intellectum dabit auditui. Item, Charitatem augmentat. Psal. IV, 2 : In tribulatione dilatasti mihi. Item, Virtutem consummat. II ad Corinth. xii, 9 : Virtus in infirmitate perficitur. Item, Facit festinare ad praemia. Psal. xv, 4 : Multiplicatae sunt infirmitates eorum, postea acceleraverunt. Item, Acquirit regna caelestia. Matth. v, 10 : Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam, quoniam ipsorum est regnum caelorum.
" Cito. " Haymo : In praesenti tempore : quia, ut dicit Gregorius : " Breve est, quidquid fine clauditur. " Deuter. xxxii, 35 : Juxta est dies perditionis, et adesse festinant tempora. Et nota, quod per ista duo, " oportet, et cito, " animat Sanctos ad patientiam, et tribulationem voluntariam : quia tribulationes sunt finiendae cito, et praemia cito reddenda. 1 Petri, I, 6 : In quo exsultabitis, modicum nunc si oportet contristari in variis tentationibus.
" Et significavit, "
Scilicet Christus, vel Deus Pater Filio, et Filius Joanni. " Significavit, " id est, per signa praecepit ostendi. Vel, " Significavit, " id est, sigillavit secundum Haymonem. Signum enim dicitur hic sigillum. Sic accipitur, Daniel. XII, 4: Tu autem, Daniel, claude sermones, et signa librum.
" Mittens, " scilicet Deus Pater, " per Angelum suum, " id est, Christum qui est magni consilii Angelus, secundum Septuaginta . V el, " Mittens, " scilicet Christus, " per Angelum suum, " verum secundum naturam, et etiam " suum " propter officii exsecutionem.