Cap. VIII.

De confirmatione bonorum Angelorum.

De confirmatione vero Angelorum hoc tenendum est, quod sicut angeli a Deo aversi statim sunt obstinati per impoenitentiam; sic ad Deum conversi statim fuerunt confirmati per gratiam et gloriam in voluntate, perfecte illuminati in ratione secundum cognitionem matutinam et vespertinam, perfecte fortificari in virtute sive imperativa, sive exsecutiva , et perfecte ordinati in operatione sive contemplativa, sive ministrativa: et hoc secundum triplicem hierarchiam, scilicet supremam, mediam et infimam.

Ad supremam autem spectant Throni, Cherubim et Seraphim: ad mediam Dominationes, Virtutes et Potestates: ad infimam Principatus, Archangeli , Angeli. Ex quibus plurimi sunt in ministerium missi et ad custodiam hominum deputati, quibus ministrant purgando, illuminando et perficiendo, secundum imperium voluntatis Dei.

Ratio autem ad intelligentiam praedictorum haec est: quia, cum Angeli propter expressam similitudinem et propinquitatem ad primum et summum principium habeant intellectum deiformem et immutabilitatem post consensum ex libertate arbitrii: divina superveniente gratia, ad summum bonum conversi, cum totaliter in Deum tenderent, per gloriam fuerunt confirmati pariter et perfecti: ideo quantum ad voluntatem fuerunt stabiles et felices: quantum ad rationem, perspicaces, ita ut non tantum cognoscerent res in proprio genere, sed etiam in arte, ac per hoc non tantum haberent cognitionem vespertinam, sed etiam matutinam, vel etiam diurnam, propter illius lucis plenitudinem et omnimodam puritatem, respectu cuius omnis creatura merito potest dici tenebra . - Quantum autem ad virtuosilatem perfecte fortificati sive in imperando, sive in exsequendo, vel assumto corpore, vel etiam non assumto.

Quantum vero ad operationem perfectissime ordinati, ut iam non possint deordinari nec ascendendo ad contemplationem Dei nec descendendo ad ministrandum homini: quia, cum Deum facie ad faciem contemplentur, quocumque mittantur, intra Deum currunt.

Aguntur enim et agunt secundum ordinem hierarchicum in eis initiatum per naturam et consummatum per gloriam, quae, stabiliendo liberi arbitrii vertibilitatem,illustravit perspicacitatem, ordinavit officiosiiaiem et roboravit virtutem, secundum quatuor attributa superius nominata.

Perspicacitas autem rationis in contemplando aut principaliter respicit ad maiestatem divinam venerandam, aut ad veritatem intelligendam, aut ad bonitatem desiderandam: et secundum hoc sunt tres ordines in prima hierarchia, scilicet Throni, ad quos reverentia: Cherubim, ad quos sapientia, et Seraphim, ad quos spectat benevolentia.

Ad perfectam autem virtuositalem spectat virtus imperativa, virtus exsecutiva et virtus expediliva . Prima ad Dominationes, secunda ad Virtutes, tertia vero ad Potestates spectat, quarum est arcere potestates contrarias.

Ad perfectam officiositatem spectat regere, revelare et relevare. Primum est Principatuum, secundum Archangelorum et tertium Angelorum, quia custodiunt, ne stantes cadant, et cadentes adiuvant, ut resurgant.

Et sic patet, quod haec omnia sunt in Angelis secundum plus et minus, gradatim a superioribus descendendo usque ad ima. Ordo autem denominari debet ab eo quod " excellentius accepit in munere ".