23

15Ε_096 Οὐκ ἐν τῇ χλανίδι καί τῇ ζώνῃ, οὐδέ ἐν τῇ φωνῇ τοῦ κήρυκος ἄρχων, ἀλλ᾿ ἐν τῷ τά πεπονηκότα ἀνακτᾶσθαι, καί τά κακῶς ἔχοντα διορθοῦν· καί κολάζειν μέν ἀδικίαν· μή συγχωρεῖν δέ ὑπό δυναστείας τό δίκαιον ἀπελαύνεσθαι.

Φίλων. Ὁ μέν Θεός οὐδενός δεῖται· ὁ βασιλεύς δέ, μόνου Θεοῦ. Μιμοῦ τοίνυν τόν οὐδενός δεόμενον, καί δαψιλεύου τοῖς αἰτοῦσι τόν ἔλεον, μή ἀκριβολογούμενος περί τούς σούς ἱκέτας, ἀλλά πᾶσι παρέχων τάς πρός τό ζῇν ἀφορμάς. Πολύ γάρ κρεῖττόν ἐστι διά τούς ἀξίου ἐλεεῖν καί τούς ἀναξίους, 780 καί μή τούς ἀξίους ἀποστερεῖν διά τούς ἀναξίους.

Ἀριστοτέλ. Ὁ πολλοῖς φοβερός ὤν, πολλούς φοβεῖται. ∆εῖ τούς νοῦν ἔχοντας τῶν δυναστευόντων, μή διά τάς ἀρχάς, ἀλλά διά τάς

ἀρετάς θαυμάζεσθαι, ἵνα τύχης μεταπεσούσης, τῶν αὐτῶν ἐγκωμίων ἀξιῶνται. Ἰσοκράτ. Ζήλου μή τούς μεγίστην ἀρχήν κτησαμένους, ἀλλά τούς ἄριστα τῇ

παρούσῃ χρησαμένους. Κάκιστον ἔλεγεν ἄρχοντα εἶναι, τόν ἄρχειν ἑαυτοῦ μή δυνάμενον. ∆ημοκρίτ. Ποθητός εἶναι μᾶλλον ἤ φοβερός κατά τόν βίον προαιροῦ· ὅν γάρ

πάντες φοβοῦνται, πάντας φοβεῖται. Τόν ἄρχοντα δεῖ ἔχειν, πρός μέν τούς καιρούς λογισμόν· πρός δέ τούς

ἐναντίους τόλμαν· πρός δέ τούς ὑποτεταγμένους εὔνοιαν. ∆εῖ τόν ἑτέρων μέλλοντα ἄρξειν, αὐτόν ἑαυτοῦ πρότερον ἄρχειν. Κλειτάρχ. Κρεῖσσον ἄρχεσθαι τοῖσιν ἀνοήτοις, ἤ ἄρχειν. ∆ιογένης. Ἐρωτηθείς πῶς ἄν τις πολιτεύηται ἐξουσίᾳ, ἔφη· Καθάπερ πυρί,

μήτε λίαν ἐγγύς εἶναι, ἵνα μή κατακαῇ· μήτε πόῤῥω, ἵνα μή ῥιγώσῃ. Κύρου. Ἄρχειν οὐδενί προσήκει, ὅς οὐ κρείττων ἐστί τῶν ἀρχομένων. 15Ε_098 Σολ. Ἄρχε πρῶτον μαθών ἄρχεσθαι· ἄρχεσθαι γάρ μαθών,

ἄρχειν ἐπιστήσῃ. Εἰς ἀρχήν κατασταθείς, μηδενί χρῶ πονηρῷ πρός τάς διοικήσεις. Ὧν γάρ ἄν

ἐκεῖνος ἁμάρτοι, σοί τάς αἰτίας τῷ ἄρχοντι ἐπιθήσουσιν. Ὥσπερ τόν ἐν δημοκρατίᾳ πολιτευόμενον, τό πλῆθος δεῖ θεραπεύειν· οὕτω

καί τόν ἐν μοναρχίᾳ κατοικοῦντα, τόν βασιλέα προσήκει θαυμάζειν. Χαιρέμον. Ὅλως κρεῖσσον, οὐκ ἐᾷ φρονεῖν μέγα. Ἀντίγον. Ἀντίγονος ὁ βασιλεύς, πρός τινα μακαρίζουσαν αὐτόν γραῦν· Εἰ

ᾔδεις, ἔφη, ὦ μῆτερ, ὅσων κακῶν ἐστι τοῦτο τό ῥάκος, δείξας τό διάδημα, οὐκ ἄν ἐπί κοπρίας κείμενον ἐβάστασας.

Ἐπαμιν. Ἐπαμινώνδας ὁ Θηβαῖος ἰδών (781) στρατόπεδον μέγα καί καλόν, στρατηγόν οὐκ ἔχον· Ἡλίκον, ἔφη, θηρίον κεφαλήν οὐκ ἔχει.

Φιλίππου. Τόν βασιλέαν δεῖ μνημονεύειν, ὅτι ἄνθρωπος ὤν ἐξουσίαν εἵληφεν [ἔλαβεν] ἰσόθεον, ἵνα προαιρῆται μέν τά καλά καί θεῖα, φρονήσει δέ ἀνθρωπίνῃ χρῆται.

Εἰ βούλει τήν οἰκίαν εὖ οἰκεῖσθαι, μιμοῦ τόν Σπαρτιάτην Λυκοῦργον. Ὅν γάρ τρόπον οὐ τείχεσι τήν πόλιν ἔφραξεν, ἀλλ᾿ ἀρετῇ τούς ἐνοικοῦντας ὠχύρωσεν, καί διαπαντός ἐτήρησεν ἐλευθέραν τήν πόλιν· οὕτως καί σύ, μή μεγάλην αὐτήν περίβαλε καί τοίχους ὑψηλούς ἀνίστα, ἀλλά τούς ἐνοικοῦντας εὐνοίᾳ, καί πίστει, καί φιλία στήριζε, καί οὐδέν εἰς αὐτήν εἰσελεύσεται βλαβερόν, οὐδ᾿ ἄν τό σύμπαν τῆς κακίας παρατάξηται στίφος.

Μηδείς τῶν φρονίμων τοῦ ἄρχειν ἀλλοτριούσθω. Καί γάρ ἀσεβές τό ἀποσπᾷν ἑαυτόν τῆς τῶν δεομένων εὐχρηστίας [εὐχαριστ.] καί ἀγενές τό τοῖς φαύλοις παραχωρεῖν. Ἀνόητον γάρ τό αἱρεῖσθαι κακῶς ἄρχεσθαι μᾶλλον, ἤ καλῶς ἄρχειν.