30

δράσας μέν φυσικῶς τά ἀνθρώπινα· φύσει γάρ ἄνθρωπος ἦν· κατ᾿ ἐξουσίαν δέ θεϊκήν», ἀλλ᾿ οὐκ ἀνάγκῃ τινί καί βίᾳ καθ᾿ ἡμᾶς φυσικῇ πρός τό πράττειν ἀγόμενος, συνέπλεξε τήν τε θείαν ἅμα καί ἀνδρικήν τοῦ αὐτοῦ κατά φύσιν ἐνέργειαν· ὡς μηδετέραν τῆς ἑτέρας οὖσαν χωρίς, ἀλλ᾿ ἐν ἀλλήλαις τε καί δι᾿ ἀλλήλων συμφυῶς γνωριζομένας, διά τήν ἄλυτον ἕνωσιν· καί μοναδικῇ φωνῇ συλλαβών ἄμφω, περιφραστικῶς ἀνεκήρυξεν. Ἵνα τῷ μέν δρᾶσαι τά τε θεῖα καί ἀνθρώπινα εἰπεῖν· εἰ καί μή κατά Θεόν, μήτε μήν κατά ἄνθρωπον· ὅτι μή γυμνός, ὡς ἔφην, Θεός, μήτε ψιλός ἄνθρωπος ἦν· ὅμως δέ κατ᾿ ἀλήθειαν δρᾶσαι, τήν τῶν φυσικῶν ἐνεργειῶν οὐσιώδη 0101 πιστώσηται διαφοράν· τῷ δέ συλλαβεῖν ταύτας, καί τῇ προσφόρῳ φωνῇ συνοπτικῶς ἐξειπεῖν διά τῆς θεανδρικῆς ἐνεργείας, τήν τούτων ἀδιάσπαστον ἕνωσιν ἐκδιδάξῃ.

Καί ἡ Κυρίλλου δέ τοῦ σοφοῦ «μία τε καί συγγενής δι᾿ ἀμφοῖν 15Α_134 ἐπιδεδειγμένη ἐνέργεια», τῆς τοῦ μεγάλου τούτου Πατρός μεγίστης ἔχεται διανοίας. Τήν γάρ τῶν φυσικῶν ἐνεργειῶν καὐτός συμφυΐαν καί ἕνωσιν δι᾿ αὐτῆς ἐκπαιδεύει. Θέλων γάρ δεῖξαι καί ὁ πανεύφημος οὗτος ἀνήρ, ὥς ἥ τε σάρξ Θεός, καί ἡ κατ᾿ αὐτήν οὐσιώδης ἐνέργεια, θεία τῇ πρός τῇ φύσει Θεόν Λόγον ἑνώσει γεγένηται, καί τά ὑπέρ ἄνθρωπον ἐνήργει, μή ἐκστᾶσα τούτου, οὗπερ ἦν κατά φύσιν· ὥσπερ οὖν καί αὐτός ὁ Λόγος τῇ ταύτης προσλήψει δι᾿ ἡμᾶς ἑκουσίως γέγονεν ἄνθρωπος, τά κατά ἄνθρωπον ἐνεργῶν· καίπερ ὑπάρχων φύσει Θεός, διαγορεύει τοῦτον, μή παντουργῷ προστάγματι μόνον ἰᾶσθαι καί ζωοποιεῖν, ὡς μή Θεόν ὄντα γυμνόν· ἀλλά συνεργάτιν ὥσπερ τινά, πρός τοῦτο δή μάλιστα, τήν ἁγίαν αὐτοῦ σάρκα λαμβάνειν ἐπείγεσθαι· καί ζωοποιεῖν καί θεραπεύειν δι᾿ αὐτῆς καί τῆς κατ᾿ αὐτήν ἀφῆς καί φωνῆς· ἵνα ταύτην δεικνύῃ ζωοποιεῖν δυναμένην, διά τό πρός αὐτήν ἐν τῇ ἑνώσει γενέσθαι· καί αὐτοῦ τοῦ φύσει ζωογονοῦντος τά σύμπαντα, καί οὐχ ἕτερον σάρκα κυρίως ὑπάρχειν. ∆ιό καί μίαν αὐτοῦ καί αὐτῆς, φημί τῆς ἁγίας σαρκός καί συγγενῆ δι' ἀμφοῖν ἐπιδεικνύει ἐνέργειαν· μίαν μέν, τῇ ἑνώσει· συγγενῆ δέ πάλιν, τοῖς μέρεσιν· ὡς τήν αὐτήν οὖσαν, ἔν τε παντουργῷ προστάγματι, καί ἁφῇ τῆς ἁγίας σαρκός· δι᾿ ἀμφοῖν γάρ, ὡς Θεός, ὁ Λόγος, ταύτην σαφῶς ἐπεδείκνυτο· δεικνύς τῷ καί δι᾿ αὐτῆς ζωοποιεῖν, ὡς καί αὐτή γέγονεν δι᾿ ὅλου ζωοποιός· καθάπερ καί πῦρ διά σιδήρου καῖον, ἑνώσει τῇ πρός αὐτόν καυστικόν ἀποφαίνει τόν σίδηρον· ὡς εἶναι λοιπόν διά τοῦτο μή τοῦ πυρός κατά φύσιν μόνον τήν καῦσιν, ἀλλά καὐτοῦ τοῦ σιδήρου διά τήν ἕνωσιν· καί τήν ἐν τοῖς θαύμασι θείαν τοῦ Λόγου πάλιν ἐνέργειαν, μή τοῦ αὐτοῦ μόνον διά τήν φύσιν ὑπάρχειν, ἀλλά καὐτῆς τῆς ἁγίας σαρκός, διά τήν πρός αὐτήν καθ᾿ ὑπόστασιν ἕνωσιν· συνεργάτιν γάρ ἑαυτοῦ ταύτην ἐν τοῖς θείοις παρελάμβανεν, 15Α_136 ᾗ φησιν ὁ διδάσκαλος, ὥσπερ καί ψυχή τό ἴδιον σῶμα, πρός τήν τῶν οἰκείων ἔργων ἐκπλήρωσιν. Αὕτη γοῦν ἡ μία καί συγγενής δι᾿ ἀμφοῖν ἐπιδεδειγμένη ἐνέργεια, τῶν κατά φύσιν ἐνεργειῶν δηλοῦσα τήν ἕνωσιν· τό ἑτερογενές τούτων καί δυϊκόν, καθάπερ καί 0104 ἡ θεανδρική ἐνέργεια, δι᾿ ἑαυτῆς κυρίως σημαίνει τῷ πρός ἄμφω τά μέρη, τῶν ἐξ ὧν καί ἐν οἷς ὁ εἷς καί μόνος ἐγνωρίζετο σεσαρκωμένος Λόγος, ἀναφέρεσθαι· καί ἀμφοτέρων ὑπάρχειν, ὡς δι᾿ ἀμφοῖν, τοῦ τε παντουργοῦ προστάγματος, καί τῆς ἀφῆς τῆς ἁγίας σαρκός ἐπιδεδειγμένη.

Οὐ δεῖ δέ τῷ συγγενεῖ ξενίζεσθαι παντελῶς· ἐπί τε γάρ ὁμοουσίων καί ἑτερουσίων λέλεκται τοῖς ἁγίοις Πατράσι τό συγγενές· καί μάρτυς ὁ Θεολόγος καί μέγας Γρηγόριος, περί ψυχῆς λέγων οὕτως ἐν τῷ εἰς Καισάριον τόν αὐτοῦ ἀδελφόν Ἐπιταφίῳ λόγῳ, Μικρόν δε ὕστερον καί τό συγγενές σαρκίον ἀπολαβοῦσα, ᾧ τά ἐκεῖθεν συνεφιλοσόφησεν. Ἐνταῦθα διά τήν ἕνωσιν, ἀλλ᾿ οὐ τήν φύσιν συγγενῆ τῇ ψυχῇ τήν σάρκα κέκληκεν ὁ διδάσκαλος. Καί πάλιν, Ἐν τῷ Εἰς τά φῶτα, περί τοῦ