SERMO XXIV.

DE TRIBUS EFFECTIBUS

PRINCIPALIBUS, ET QUOD QUILIBET VALET AD TRIA.

Venite, comedite panem meum. Prov. IX, 5. Ut supra.

Sacrosanctum Corpus Domini tres habet effectus principales:

Primus est peccatorum destructio. Secundus, bonorum spiritualium augmentatio. Tertius, animarum confortatio, vel vitas aelernae collatio.

De primo, Dan. ii, 34 : Videbas donec abscissus est lapis de monte sine manibus : et percussit statuam, id est, figmenta peccatorum, in pedibus, et communit eos. I Joan. iii, 8 : In hoc apparuit Filius Dei, ut dissolvat opera diaboli.

De secundo, Prov. XII, 2 : Qui bonus est, hauriet gratiam a Domino, quia scilicet ipse est fons totius gratia?. Eccli. XXIV, 25 et 26: In me gratia omnis via?, et veritatis. Transite ad me omies qui concupiscitis me, et a generationibus meis adimplemini.

De tertio. Psal. CIII, 15 : Panis cor hominis confirmat. Gen. xviii, 5 : Ponam buccellam panis, et confortate cor vestrum, etc.

I.

Primus ergo effectus principalis corporis Christi, est peccatorum destructio. Et hoc ad tria : 1. Ad delendam maculam cordis, 2. Ad mitigandum stimulum carnis, 3. Ad resistendum cogitationibus pravis.

1. De primo, Psal. lxvii, 15: Nive dealbabuntur in Selmon. Selmon mons Dei est, et interpretatur umbra, et (sicut dicit Glossa) corpus Christi significat : quia sicut umbra fit de lumine et corpore, ita in corpore Christi est lumen divinitatis, et caro humanitatis. In hoc monte umbroso fideles super nivem dealbabuntur : quia virtute corporis Christi incomparabiliter a macula peccatorum emundantur. Isa. xliii, 25 : Ego sum ipse, qui deleo iniquitates tuas.

2. De secundo, Exo. XVI, 13 et 11 : Mane ros jacuit... in similitudinem pruinis super terram. Panis coelestis in similitudine roris et pruinae apparebat, quia corpus Christi a furore vitiorum refrigerat. Psal. lxxxviii, 10 : Tu dominaris potestati maris, etc. Mare significat multas miserias hominis, motus fluctuum, stimulum carnis.

3. De tertio, Cant. 1, 12 : Fasciculus myrrhae dilectus meus mihi. Myrrha servat corpora a vermibus incorrupta : sic corpus Christi corda fidelium a pravis cogitationibus illoesa : quia cum dilectum Dominum suscipimus, si fasciculum myrrha?, id est, amaritudinem Passionis ejus mente cogitamus, vermes malorum cogitationum a nobis repellimus.

II.

Christi : quod cor accipientis et ornat castitate, et inflammat charitate. Psal. xvii, 9 : Ignis a facie ejus exarsit: carbones succensi sunt ab eo. Hinc IV Reg. IV, 35 : Eliseus incumbens incurvavit se super puerum, et calefacta est caro pueri. 3. De tertio, Gen. xlix, 20 : Aser, pinguis panis ejus, et praeebit delicias regibus. Sap. XVI, 20 et 21 : Angelorum esca nutrivisti populum tuum, et paratum panem de caoe praeslilisli illis, omne delectamentum in se habentem, et omnis saporis suavitatem. Substantia enim tua dulcedinem tuam, quam in filios habes, ostendebat. Cant. v, 1 : Comedi favum cum melle meo, id est, dulcedinem carnis Christi cum dulcedine divinitatis : bibi vinum meum cum lacte meo, id est, dulcedinem sanguinis Christi cum dulcedine spiritualis consolationis.

Secundus effectus principalis est bonorum spiritualium augmentatio : et hoc ad tria : I. Ad decorem castitatis, 2. Ad fervorem charitatis, 3. Ad saporem suavitatis.

1. De primo, Dan. I, 15 : Apparuerunt vultus eorum meliores, et corpulentiores prae omnibus pueris, qui vescebantur cibo regio. Glossa ; " Vultus eorum, quos " panis satiabat qui de coelo descendit, " apparuerunt meliores, " decore scilicet castitatis : unde et pueri illi casti erant. Cant. VII, 6 : Quam pulchra es, et quam decora carissima, in deliciis ! Sicut enim bonum nutrimentum multum facit ad decorem corporis, sic deliciae cibi spiritualis ad pulchritudinem castitatis. Ezech. XVI, 13 : Similam, et mel, et oleum comedisti, et decora facta es vehementer nimis.

2. De secundo, Eccli. XXXII, 7 : Gemmula carbunculi in ornamento auri. Glossa : " Ardentium gemmarum princi-" palum tenet carbunculus. " Sic Deus. Quia ignitus, ut carbo, signat corpus

III.

Tertius effectus principalis est animarum confortatio : et hoc ad tria : 1. Ad debellandum daemonia, 2. Ad sustinendum adversa, 3. Ad operandum bona.

1. De primo, I Reg. xxx, 11 et seq. : Invenerunt viri David virum aegiptium in agro, et adduxerunt eum ad David: dederuntque ei panem ut comederet,... et refocillatus est : et adduxit David ad latrunculos, et percussit eos. Vir aegyptius significat peccatorem quem Praedicatores adducunt ad Christum per conversionem, qui pane Dominici corporis confortatus, fit dux Christi exercitus ad daemoncs debellandos. Ad Eph. VI, 10 et 11 : Confortamini in Domino, et in potentia virtutis ejus, ut possitis stare adversus insidias diaboli. 1 Reg. VIII, 10 : Factum est cum offerret Samuel agnum in holocaustum, ex* terruit Dominus Philisthseum, et cessi sunt a filiis Israel.

2. De secundo, III Reg. XXII, 27 : Mit-tite virum istum in carcerem, et sustentate eum pane tribulationis. In carcerem mittitur, qui in hoc mundo adversa patitur. Panis tribulationis quo sustentatur, est panis aeternae vitae, quo ad sustinenda adversa confortatur. Act. xxvii, 34 et 36, dicit Apostolus existentibus in magno periculo maris : Rogo vos accipere cibum pro salute vestra : et omnes sumpserunt cibum, et animaequiores facti sunt. Ad Philip. IV, 13 : Omnia possum in eo qui me confortat.

3. De tertio, Prov. XXXI, 13 : Mulier tortis de nocte surrexit, deditque praedam domesticis suis, et cibaria ancillis suis. Mulier fortis est Ecclesia de Gentibus. Haec de nocte surrexit : quia per auditum verbi Dei de tenebris peccatorum ad Christum se convertit. Praedam domesticis et cibaria ancillis suis dedit : quia sacramenta Judaeae missa quae suscipere noluit, haec cum omni desiderio rapuit, et de eis familiam suam, id est, fideles pavit : et hoc ut eos ad tria bona confortaret : 1. Ad opera misericordiarum, 2. Ad lucrum animarum, 3. Ad emptionem coelestium divitiarum. Unde sequitur post praedictum cibum : Consideravit agrum, et emit eum : De fructu manuum tuarum plantavit vineam (Prov. XXXI. 16).

L. Primo ergo conforlamur cibo Domini ad opus bonum. Eccli. XXXIII, 25 : Cibaria, et virga, et onus asino : panis, et disciplina, et opus servo. Sicut pabulum confortat asinum ad onera sua portanda, sic panis coelestis servum Dei ad opera bona perficienda. I ad Tim, I, 12 : Gratias ago ei, qui me confortavit, Chri-sto Jesu Domino nostro. Qui enim vere considerat in hoc sacramento immensam circa se Dei liberalitatem, valde confortat eum ad proximi pietatem.

- Secundo, conforlamur ad lucrum animarum : unde, Act. IX, 15 : Vas electionis est mihi iste, ut portet nomen meum coram gentibus, nomen meum, scilicet, Jesum Christum, quasi coeleste oleum ad sanitatem animarum. Cant. I, 2 : Oleum effusum nomen tuum. De pleno corde Christi fluit oleum gratias ad salutem animas.

3. Tertio, conforlamur ad emptionem bonorum coelestium. Hinc supra dictum est, quod mulier fortis post cibum consideravit agrum, et emit eum, virtutibus scilicet, et bonis operibus. Jer. XXXII, ii: Agri ementur pecunia, et scribentur in libro, et imprimetur signum, et testis adhibetur. Agri coelestis haereditatis ementur pecunia virtutum et bonorum operum : et scribentur tam agri quam homines emptores in libro vita : et imprimetur in corde emptoris signum, scilicet crucis Christi, et lumen imaginis Dei, pro certo pignore : et adhibetur testis : quia in die judicii coram omnibus testis erit Dominus, quod vere emisti regnum coelorum pretio bonorum operum.

Vel tertius effectus principalis dici potest vitae aeternae collatio. Joan. VI, 52 : Si quis manducaverit ex hoc pane, vivet in sternam. Et hoc in tribus : 1. In omnium deliciarum praeparatione, 2. In omnium desideriorum impletione, 3. In omnium bonorum secura et alterna fruitione. Require in Serm. X, in fine.