Capitulum XXXI.

De disciplina locutionis .

1. Disciplina in verbo est iunioribus et novis praecipue inter extraneos observanda, ut tarde, caute ac demissa voce loquantur. Tarde, ut usque ad interrogationem taceant, interrogati responsionem seniori relinquant, nisi forte in speciali super levibus, maxime ad propriam necessitatem spectantibus, ut de cibo et pota et consimilibus, requirantur. De talibus potest quisque pro se, non tamen pro socio sine ipsius assensu respondere. Communem requirit assensum responsio, quae de communi necessitate profertur.

2. Caute, ut cum praemeditatione loquantur, ut primo " bis ad limam quam semel ad linguam veniat sermo ", maxime si, seniore forte occupato, de Ordine, de personis absentibus, de rumoribus vel de notabilibus aliis requirantur. De factis Ordinis, ut de modo ieiunandi, de silentio vel de aliis requisiti, se novos in Ordine dicant, seniorem requirendum praetendant, ne forte, dum sapienter et bene respondere se putant, stultum aliquid et quod omnino dici non oporteat, dicant. Secreta Ordinis nulli, quantumcumque religioso vel familiari revelent nec statutum aliquod publicent, nisi quod forte commode celari non potest. Id ipsum autem non statutum, non praeceptum, sed tantum Ordinis intra domum consuetudinem vocent, ut per eorum responsum tentionis debitum excludatur extra domum, ne saeculares, si quando contrarium viderint, reputent Fratres sui Ordinis transgressores, cum tamen multa licite possint ex Ordinis vel superiorum dispensatione mutari.

3. Ordinem nostrum nunquam ad particularia descendendo , sed si necesse fuerit, in generali solum , absque aliorum Ordinum collatione vel obtrectatione commendent. Pessimus laudandi modus, se ipsum cum aliorum iniuria praedicare. Pessima vitii corruptela, detractio, quae animam maculat, Deum offendit, proximum scandalizat. Et quia, ut scriptum est , sermo obscurus in vacuum non ibit, et tumultus murmurationum non abscondetur, his, coram quibus detrahitur, scandalum excitatur. " Constat autem, ut sanctus Bernardus loquitur , ubi veritas et veritas necessaria in causa non est, nec licite scandalum quodlibet posse a quolibet committi nec iuste praecipi nec innoxie consentiri ". Si de personis absentibus, praesertim Religiosis, sinistre aliquid suggeratur; semper pro absentium parte loquentes, nullo modo ad favendum detractoribus inclinentur. Accidit aliquando, quosdam magis ad tentandum quam ex animo de his obloqui. Narrabat, ut fertur, senior quidam fide dignissimus, ad se quandoque quendam saecularem venisse, qui adversus quosdam Beligiosos plurimum invehi videbatur. Cui Frater viriliter se opponens, eum, quoties advenit, eadem semper constantia repulit et incusate pro viribus excusavit. Miratus oblocutor benevolam senioris constantiam, aperuit tandem, se id ad probandum de mutua illorum Ordinum caritate fecisse , adiiciens, se de Ordine senioris istius, qui pro aliis advocabat , cum quodam prius incusati Ordinis Fratre ob causam similem oblocutum fuisse: Fratrem autem illum oblocutionis verba imprimis aliquantulum, deinde vero remissius refellentem tandem obloquenti cessisse ; super quo idem saecularis non modicum offensus, apud illos non esse caritatis veritatem asseruit, qui ad invicem detractionem admittere non curassent. Denique Religiosus non est qui detractionibus pascit aut pascitur alienis.

4. Caveant etiam, ne sint rumorum, licet bonorum et verisimilium, delatores. Religiosos viros passim rumigerulos esse non decet. Falsitas, quae frequentissime rumoribus inest, vel quae per secundarios relatores apponitur, primis eorum auctoribus imputatur. Hinc est illud :

Rumores fuge, ne incipias novus auctor haberi.

Sint in locutione honesti et serii nec se in saecularibus et ad risum moventibus verbis saeculares ostendant. Servum Dei de Deo loqui decet, ut fiat quod scriptum est : Si quis loquitur, quasi sermones Dei ; alioquin verba vana mentis aperiunt vanitatem. Ex abundantia cordis os loquitur.

5. Circa vocis sonum in locutione attendant, ut, prout tactum est alibi , sit demissus pariter et suavis. Vifiosissimus plane Religioso modus loquendi, si notabiliter suam in loquela communi vocem exaltat. Sufficiat ei, quod proxime ei astantes possint loquentis intelligere verbum. Sapientis est loqui suaviter et demisse. Nox autem amplioris vocis depressionem requirit. Nox est tempus silentii et quietis. In nocte, maxime post Completorium, in alta, ut prius, verba erumpere, silentii gravitate neglecta, saecularium est, Religionis non curantium honestatem. Proinde honesti Fratres, ubicumque fuerint, religiose semper, in quibus poterunt, ac si essent in Fratrum collegio, cum silentii sui observatione conversentur .