34

15Α_150 Εἰρήνη πολλή τοῖς ἀγαπῶσι τόν νόμον σου, 0113 καί οὐκ ἔστιν αὐτοῖς σκάνδαλον, πρός τόν Θεόν ἔφησεν ὁ Θεοπάτωρ ∆αβίδ· γνωρίζων ἐντεῦθεν ἅπασι, καί διαγορεύω τοῖς σωτηρίας ἐφιεμένοις, ἵνα τῇ τοῦ ἐσχάτου φύσει προσανέχοντες ὀρεκτοῦ θειοτάτῃ κατ᾿ ἄκρον ἀγάπῃ, ταύτη περιχαρῶς τό τῆς εἰρήνης καλόν πρός ἑαυτούς τε καί πάντας, εἰ δυνατόν, ἀλύτως μεταδιώκοιεν· ἅπαν ἐξ ἁπάντων ἀφαιρούμενοι σκάνδαλον, διά τῆς εὐσεβοῦς εἰς ἀλλήλους καί ἄκρας ὁμοφροσύνης. Οὗ δή χάριν, κἀμοί τῷ ἡμετέρῳ διεσπουδάσθη δούλῳ, γραφῇ καταθέσθαι προθύμως, ὅπερ φθάσας γλώττῃ συνεστησάμην, πρός τήν τῶν ἁγιωτάτων ὑμῶν ἀσφάλειάν τε καί πληροφορίαν, πᾶσαν ἐξ ἑτέρων γεγενημένην ὑμῖν περί τῆς ἡμῶν ταπεινώσεως ὑποψίαν, διά τῆς ἀπολογίας ἀποσκευασάμενος· "Οὐδέ γάρ ἀνέχομαι, καθά φησιν ὁ Θεολόγος Γρηγόριος, πλήττεσθαί τινας ἐν ἐμοί τῶν πάντα τηρούντων ἐπιμελῶς τά ἡμέτερα, εὖ τε καί ὡς ἑτέρως ἔχοντα· καλόν γάρ μήτε ἁμαρτάνοντα, μήτε ὑπονοούμενον, ἕως ἄν οἷόν τε ᾗ, καί ὁ λόγος αἱρῇ, τιθέναι πρόσκομμα τοῖς πολλοῖς ἤ σκάνδαλον· εἴπερ καί τοῖς ἕνα τῶν μικρῶν σκανδαλίσασιν, ἴσμεν ὅπως ἀπαραίτητος καί βαρυτάτη παρά τοῦ ἀψευδοῦς ἡ τιμωρία».

15Α_152 Γνωρίζω τοίνυν τοῖς ἁγιωτάτοις ὑμῖν, ὡς οὐδαμῶς μοι πεφρόνηται πώποτε, κατά τήν τῶν ἐπηρεαζόντων εἰσήγησιν ἡ τῶν ἀντιῤῥόπων καί ἐναντίων δογμάτων ὑπόληψις. Οὐδέ γάρ μίαν ἐν ταὐτῷ καί δύο, τουτέστι τρεῖς, κατ᾿ αὐτούς, θελήσεις καί ἐνεργείας ἐπί τοῦ αὐτοῦ καί ἑνός Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ διωμολογησάμην, ἤ συνεγραψάμην τό σύνολον. Θατέρῳ γάρ θάτερον ἀνατρέπεται, πῆξιν οὐδεμίαν 0116 ἔχον τήν λογισμῶν φυσικῶν· πρός τό καί ἁμάρτυρον εἶναι δόγμα τοῖς ἀληθείας, ἤγουν τοῖς ἁγίοις Πατράσιν. Εἰ γάρ μία, πῶς καί δύο· εἰ δέ δύο, πῶς καί μία; καί τίνι κατ᾿ αὐτήν ὁμοεργής, εἴτουν ὁμοούσιος, ὁ σαρκωθείς καθέστηκε Λόγος;

Εἰ μέν γάρ τῷ Πατρί φήσειαν, διπλῆν ἐντεῦθεν εἰσάγουσι τήν θείαν ἐνέργειαν· εἴπερ μή ἐπ᾿ ἀναιρέσει τῶν δύο τοῦ αὐτοῦ κατά φύσιν ἐνεργειῶν, τῆς θείας λέγω καί τῆς ἀνθρωπίνης, διομολογοῦσι τήν πλαττομένην αὐτοῖς τρίτην ἐνέργειαν. Εἰ γάρ μή ἐπ᾿ ἀναιρέσει, δῆλον ὡς δύο τοῦ αὐτοῦ τάς θεϊκάς ἐνεργείας πρεσβεύουσι· φυσικήν καί ὑποστατικήν. Εἰ δέ δύο, διαφόρους πάντως· κἀντεῦθεν πολύθεον τήν οἰκείαν ὑπόληψιν, ὡς ἐν ἑτερότητι καί οὐ ταυτότητι φυσικῇ γνωριζομένης αὐτοῖς, τῆς ἐν Πατρί καί Υἱῷ θεϊκῆς ἐνεργείας. Καί οὐ πολύθεον μόνον τήν δόξαν· ἀλλ᾿ δη καί ἄθεον· ὡς οὐδεμίαν θεϊκήν ἐνέργειαν ἔχειν κατασκευάζοντες τήν Υἱόν, ἅ τε δή φύσιν καί ὑπόστασιν ἀλλήλοις συμφύροντες, μετά τῶν ἑκατέρας ἰδιωμάτων· καί ταυτόν σύν Σαβελλίῳ γνωρίζοντες, ὡς καθ᾿ ἑκατέραν τῷ Πατρί κοινωνοῦντα, φύσιν τε λέγω καί ὑπόστασιν, τόν Υἱόν ὑπογράφοντες, ὅπερ τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας ἐστίν ἀλλότριον· ἵνα μή λέγω, ὅτι καί φύσει παθητόν τόν Πατέρα καί σεσαρκωμένον, εἴτουν ἐνανθρωπήσαντα, τῇ πρός τόν Υἱόν ὁμοεργίᾳ, τῶν τε θαυμάτων ὁμοίως καί παθημάτων. Εἴ γε μή ἄλλο τι παρά τά θαύματα καί τά πάθη φασίν ἐνεργεῖν τόν Υἱόν, κατά τήν, ὡς εἴρηται, πλαττομένην αὐτοῖς τρίτην 15Α_154 ἐνέργειαν· ᾗ καί κοινωνεῖν, πρός τῇ κατά φύσιν θείᾳ, τῷ Πατρί τόν μονογενῆ Λόγον ὑπαγορεύουσιν.

Εἰ δέ τούτοις στενοχωρούμενοι, μή τῷ ἀνάρχῳ μέν Πατρί· τῇ δέ ἀχράντῳ μητρί κοινωνεῖν κατά ταύτην ὁρίζονται τόν Υἱόν τήν τρίτην ἐνέργειαν, δύο κἀνταῦθα παρέχουσιν αὐτῷ κτιστάς, ἤγουν ἀνθρωπικάς ἐνεργείας· φυσικήν αὖθις καί ὑποστατικήν· ἀλλοτριοῦντες αὐτόν δηλαδή, καθ' ἑκατέραν τοῦ Θεοῦ καί Πατρός· καί τῇ Ἀρείου συνεκφερόμενοι διατομῇ, κατά τήν ἐν ἀμφοτέραις ἐνεργείαις τοῦ Μονογενοῦς πρός τόν Πατέρα τελείαν κατ᾿ αὐτούς ἀποξένωσιν. Ὅπου γε καί ἡμᾶς