CAPUT XIV.

De modis paralogismorum secundum quod petitur id quod erat in principio.

His autem sic praenotatis, non difficile determinare de fallacia secundum petitionem ejus quod est in principio : paralogismi enim qui fiunt in eo quod sumitur sine probatione, sive petitur id quod in principio erat, finnt quidem sic quoad modum formationis quoties contingit petere id quod est in principio. Hoc autem in fine octavi Topicorum jam determinatum est. Fit enim quinque modis.

Primus quidem modus est, quando diffinitum petitur in diffinitione, vel e converso. Ut si quaeratur, utrum homo currit, et sumatur hoc animal rationale mortale currit, et inferatur, ergo homo currit. Dubitatur enim de inhaerentia praedicati in subjecto, et aeque ignotum est utrum inhaeret praedicatum diffinito, vel diffinitioni, et neutrum natum est notificari per alterum : quia non differt nisi per implicitum et explicitum : et sic unum petitur in altero.

Secundus autem modus est, quando particulare petitur in universali actualiter distributo pro partibus : quia sic universali sumpto, particulare actualiter petitur et sumitur in illo. Ut si quaeratur, utrum omnium contrariorum eadem est disciplina, quod est particulare unum in genere oppositorum contentum, et sumatur ad probandum, quod omnium oppositorum eadem est disciplina: hoc enim idem quod concluditur, petitur in praemissis : quia ex quo universale actu pro particularibus distributum est, universale non est extra particulare, et particulare est in universali.

Tertius modus est conversus istius, quando universale petitur in particulari. Ut si quaeratur, utrum omnium opposi- torum est eadem disciplina, et sumatur ad probandum sic : omnium contrariorum est eadem disciplina, et omnium private oppositorum est eadem disciplina, et omnium contradictoriorum est eadem disciplina, et omnium relative oppositorum est eadem disciplina. Sicut enim in universali actualiter distributo petitur particulare, sic in omnibus partibus petitur universale actualiter distributum in ista.

Quartus autem modus est, quando conjunctum petitur in divisis, quod non ratione conjunctionis, sed ratione conjunctorum est in illis. Ut si quaeratur, utrum medicina est scientia sani et aegri, et petatur quod medicina est scientia sani: et medicina est scientia aegri: ergo medicina est scientia sani et aegri. Nihil enim aliud est medicinam esse scientiam sani, et medicinam esse scientiam aegri, quam medicinam esse scientiam sani et aegri.

Quintus modus est quando unum correlativorum petitur in altero, non ut terminus ad quem finitur relatio, sed ut ratio qua utrumque est in altero per intellectum. Sicut si quaeratur, utrum Socrates sit pater Platonis, et sumatur ad probandum, quod Plato est filius Socratis, ergo Socrates est pater Platonis. Horum enim unum non estnatumprobariperreliquum. Omnes autem inducti paralogismi causam habent apparentiae per quam videntur probante syllogismo aliquid arguere, quamvis non arguant : quia videntur diversum assumere, quod idem est: et non arguunt, quia idem est quod videtur esse diversum: unde ex hoc in probante syllogismo deficiunt, quod non possunt inspicere quid in probante et in probato sit idem et diversum.

Sumitur autem numerus istorum mo-. dorum sic : quia petitio ejus quod est in principio secundum opinionem respondentis sumitur, aut sine associatione sui cum altero, aut cum associatione sui ad alterum. Si primo modo : aut accipitur

in seipso, aut in suis partibus. Si in se ipso petitur : aut manet idem nomine et rc, aut manet idem re et non nomine. Si petitum manet idem re et nomine, sic est primus modus. Si autem petitur cum associatione ad alterum, sic est secundus modus : quod enim deberet ostendi particulariter, petitur universaliter secundum opinionem respondentis. Si autem petitum petatur in se, non in suis partibus : tunc petitum, aut habet partes conjunctas per copulationem, et sic est quartus modus. Si autem petatur in partibus distributis, sic est tertius modus. Si autem petatur non manens in eodem nomine, sic est quintus modus : quia tunc petitur in eodem quod ad convertentiam dicitur cum ipso, et facile est hujusmodi accipere.

Sciendum autem quod ad hoc quod petatur id quod est in principio, oportet quod conclusio secundum se totam petatur in suis praemissis, vel altera praemissarum. Cum autem nullum totum secundum se totum sit in aliqua partium suarum, ideo licet pars subjectiva inferat suum totum, tamen totum peti non potest in parte subjectiva : et ideo nullus modus petitionis ejus quod est in principio, sumitur penes modum illum.

Sciendum etiam quod duo modi qui accepti sunt juxta totum distributum in suas partes quando totum petitur in partibus, vel e converso partes in toto, intelliguntur de toto quod in partes distribuitur, et de toto in quo partes copulantur, sicut est in modo quarto.

Sciendum etiam quod in eodem argumento cadunt locus sophisticus, qui est petitio ejus quod est in principio, et locus dialecticus : contingit enim, quod quantum ad opponentem notius sit majorem extremitatem dici de medio quam de minori extremitate : et hoc modo opponent notior est praemissa quam conclusio. Contingit etiam quod in eodem argumento quoad respondentem notior sit conclusio quam praemissa : et sic quantum ad respondentem petitur id quod est in principio, et quantum ad opponentem est bonus syllogismus dialecticus. Unde semper considerandum est utrum major extremitas notior sit de medio, quam de minori, vel e converso : si enim notior sit de medio, semper est bonus syllogismus dialecticus. Si autem notior sit de minori extremitate quam de medio, semper est petitio ejus quod est in principio.