CAPUT II.

Qualis debeat esse hic polus i n saporis qualitate?

Nunc autem secundum superius datam divisionem videndum est de hujus polus saporis qualitate.

Sed ad hoc sciendum, quod sapor vini proprius est ille qui vinosus in genere vocatur : quia quamvis sint diversi vini

sapores, est aliud vinum dulce, et aliud acre, et aliud ponticum, et aliud stipticum, et aliud aromaticum, et secundum alios sapores : tamen proprius sapor in omnibus his est, qui vocatur vinosus, quem habere debet vinum quod datur in sacramento : quia cum sapor sit proxima sequela complexionis, integer sapor vinosus integram signat et non corruptam vini complexionem et non destitutam. Si enim alium saporem haberet, sicut putridum, vel acetosum, non posset fieri confectio sanguinis Christi : quia dicunt naturales, quod acetosum numquam fit vinum, eo quod cum de vino fit acetum, exhalaverunt partes complexionantes vini naturam ex vino, sicut exhalaverunt partes ignis de cinere, qui frigidus remanet, et nullam habens propriam ignis operationem. Et quod dicitur, acetum est acutum in actione, non dicitur ideo quod calidum sit sicut vinum, sed est frigidum, et acumen habet : quia calor corruptivus egit in ipsum : et ideo non calor, sed proprietas quaedam caloris quae est acumen penetrativum et divisivum substantiarum et corruptivum rei remansit in ipso. Sic et in cinere remansit acumen ignis, qui dividendo et corrumpendo lignum egit in ipsum. Et ideo de hoc quod factum est acetum perfectum, non potest fieri confectio. Si autem acidum sit et non acetum, tunc habet adhuc vihositatis saporem, et tunc fit quidem confectio, et tamen assumendum non est propter sacramenti reverentiam : quia de tali vino acetoso fuit potatus Christus in tormentum, et tale acetosum non dedit discipulis in sacramentum. Si autem putridum sit perfecta putrefactione et ad sui naturam et complexionem redire non possit, tunc nullo modo de tali confectio potest fieri : quia non est vinum, sicut homo mortuus non est homo. Si autem sit pendulum in via quidem corruptionis existens, et non corruptum, tunc assumpto tali vino in sacramentum fit confectio : quia illud est vinum, et adhuc suam quamvis aegram retinet vinositatem, sed tamen propter reverentiam sacramenti non est assumendum, si aliud de facili haberi potest. Haec igitur simplex traditio est de sapore vini. Alii autem sapores vinositatem in vino non corrumpunt, sed etiam aliquando

vinum delectabilius et sanius faciunt, sicut sapor aromaticus in vinoso. Et aliquando contra aliquas solutivas infirmitates quaeritur sapor ponticus in vinoso, et aliquando stipticus quaeritur contra easdem infirmitates si fortificatur infirmitas : quia tales sapores non mutant vinositatem, sed cum vinositate per naturam admixti confortant os stomachi et caetera intestinorum, quae nervosa sunt: acris autem sapor debilitat quidem vinositatem, sed non corrumpit eam: quia ille est ex cruditate vini, quod non ad ultimum et optimum est decoctum in vite propter caloris defectum, sed tamen tale vinum vere est vinum, quamvis non attingat optimam naturam vitii.

Haec igitur veritatis de assumendo vino est traditio.

Hujus autem causa est: quia species corporales in sacramento omnes pro signo assumuntur: et ideo quae efficit vinum materiale bibitum, debet significare in sacramento assumptum ad confectionem. Facit autem jucunditatem ex subtili calore et subtili humido claros et leves faciens spiritus. Facit bonam spem unicuique de seipso, ex hoc quod confortat et excitat virtutem. Facit oppilationem in capite quasi in oblivionem suiipsius, propter hoc quod est vaporosum. Facit etiam calorem digestivum ex hoc quod est calidum, et sic facit bonum chymum nutrientem optime ad cibum et membrorum refectionem.

Et haec quatuor videmus in sacramento spiritualiter : quia dando sanguinem Christus largitus est optimum spiritum, cujus sedes est in sanguine suo, dando sanguinem, optimam dedit nobis spem cuncta imperandi de ipso et omnia vincendi per ipsum. Adhuc autem dando sanguinem, ut Hieronymus dicit, quasi inebriatus est, in tantum quod quasi oblitus sui et denudatus a spoliantibus eum in cruce velut Noe tectus est operimento foliorum duorum, caelo lumen retrahente, et terra tenebras, ne nudus videretur, super eum tendente.

Primo, facit calorem optimum in nobis refectionis, qua corpus dedit et fecit quod vere est cibus, et sanguinem qui vere est polus, ut dicitur, Joan.VI, 56. Et ideo propter primum vinum sanguinis sui dicitur vinum bonum ab antiquo servatum. Joan.II, 10: Servasti bonum vinum usque adhuc. Hinc est quod etiam spiritus dicitur bonus, Psal. cxlii, 10 : Spiritus tuus bonus deducet me in terram rectam. Quia dulce est vinum bonum amicum naturae, et dulcis est spiritus quem in sanguine largitur Deus Christus. Eccli. XXIV, 27 : Spiritus meus super mel dulcis, et haereditas mea super mel et favum. Ideo etiam dicitur de hoc sacramento: Parasti in dulcedine tua pauperi, Deus . Sic ergo dat bonum spiritum et dulcem.

Bonam autem spem nobis tribuit cuncta impetrandi et cuncta vincendi. Unde dicitur, Deuter.XXXIII, 7, de Juda : Manus ejus pugnabunt pro eo, et adjutor illius contra adversarios ejus erit. Unde autem ista confidentia fortitudinis sibi evenerit, dicitur, Genes. xlix, 11: Lavit in vino stolam suam, et in sanguinem uvae pallium suum. Non enim stolam conversationis in vino sacramenti sibi spiritualiter infuso lavisset, hoc est, nisi sanguine benedictae uvae Jesu Christi pallium charitatis intinxisset,pro certo tantam confidentiam in Deo contra inimicos non habuisset. Hoc est quod dicitur, I Machab.VI, 34 : Ostenderunt elephantis sanguinem uvae et mori, ad acuendos eos in praelium. Ex natura enim habet hoc animal, quod audax, et bonae spei efficitur, quando aliquid simile videtur sanguini: quia elephas propter castitatem et fortitudinem virium sanctum signat, qui acuitur sanguine Christi in praelium, qui de uva Christo et moro qui Christum signat propter similitudinem peccati quam ex nobis accepit, exprimi-

tur. Ille enim sanguis valde nos facit audaces.

De optima inebriatione quam tribuit hoc vinum, est quod nullius vinum de caetero sui ad commodum recordari debet, ex quo sic frater noster Christus coram nobis inebriatus est. Genes. xliii, 34 : Biberunt, et inebriari sunt cum eo. Cantic. v, 1 : Comedite, amici, et bibite: et inebriamini, charissimi. Totus enim nos destituit et inebriavit ille amor, quod non sanguinem pro nobis tantum fudit, sed etiam eumdem sanguinem in sacramento nobis infudit.

Hic sanguis calore suae charitatis et dulcedine optime nos reficit, sicut etiam de optime et naturalissime reficientibus est vinum rubeum sanguini simile et dulce : quia etiam sanguis Christi dulcissimus est, et optime reficiens, et ideo vino optimo comparatur. Deuter.XXXII, 14 : Sanguinem uvae bibebat meracissimum. Psal. xxii, 5: Calix meus inebrians quam praeclarus est.! Propter hoc dicitur, Cantic. I, 13 : Botrus Cypri dilectus meus mihi in vineis Engaddi. In quibus locis dulcissimum crescit vinum et valde nutritivum.

Hoc est igitur quod de saporis vini qualitate est notandum.

Acetum autem et putrida sunt vina gaudiorum hujus mundi, de quibus dicitur, Deuter. xxxii, 32 et 33: Uva eorum uva fellis, et botri amarissimi. Fel drachnum vinum eorum, et venenum aspidum insanabile. De hoc dicitur, ad Ephes. v, 18: Nolite inebriari vino in quo est luxuria. Isti sunt enim qui putridas et foetidas carnis insequuntur delectationes hujus mundi et carnis. De quibus dicitur, Amos, VI, 6 : Bibentes in phialis vinum, et optimo unguento delibuti, nihil patiebantur super contritione Joseph. Unguenta enim meretricia procurant, et vinum gaudii mundani usque ad luxuriam potant putridum et faetidum, et qualiter contritus est coram eis Jo- seph, scilicet Christus, frater eorum, nihil advertunt: de quibus dicitur, Isa. XXVIII, 7: Verum hi quoque prae vino nescierunt: et prae ebrietate erraverunt : sacerdos et propheta nescierunt prae ebrie tate: absorpti sunt a vino, erraverunt in ebrietate, nescierunt videntem, ignoraverunt judicium. Quia hoc habet natura corrupti vini, quod corruptam generat

ebrietatem : et ideo isti omnia videntem Deum nescierunt, et judicium ejus quod fecit per Christum quo princeps hujus mundi ejectus est foras judicatus et condemnatus, ignoraverunt.

Ab hujusmodi igitur vino corrupto et faetido, ab aceto quod in paenas Christi propinatum est, omnibus fidelibus abstinendum est penitus in sacramento.