37

ΠΥΡ. Πάνυ συμβαίνουσα ἐδείχθη ἡ χρῆσις τοῦ Πατρός τοῖς δύο θελήμασιν· ἀλλά χρή τούτῳ σύμφωνον δεῖξαι καί Γρηγόριον, τόν τήν Νυσσαέων 0317 φαιδρύναντα Ἐκκλησίαν. Ἕν γάρ αὐτόν φρονοῦντα παράγουσι θέλημα, ἐκ τοῦ εἰπεῖν τόν Πατέρα περί τοῦ Κυρίου· Ἡ ψυχή θέλει, τό σῶμα ἅπτεται· δι᾿ ἀμφοτέρων φεύγει τό πάθος. Φασί γάρ ὅτι τῷ θείῳ θελήματι τῆς ἡνωμένης αὐτῷ καθ᾿ ὑπόστασιν θεότητος ἔφη ὁ Πατήρ, τήν ψυχήν τοῦ Κυρίου θέλειν.

ΜΑΞ. Οὐκοῦν κατά τόν αὐτόν εἰρμόν καί τό σῶμα τῇ θείᾳ ἀφῇ ἔφη ἅπτεσθαι, καί ἔσται κατ' αὐτούς καί ἁπτή ἡ θεότης. Ἅ γάρ αὐτοί περί τῆς ψυχῆς τοῦ Κυρίου λέγουσιν, ἕτερος ἐκ τῆς ἴσης ἐκφωνήσεως μετάγων περί τό σῶμα, εἰς ἐσχάτην αὐτούς ἀπάγει πλάνην.

ΠΥΡ. Πάνυ συνοπτικῶς τό βλάσφημον τῆς τοιαύτης ἐκδοχῆς παρέστησας. Τί δέ φαμεν καί περί τῶν παραγομένων αὐτοῖς ἀπό τοῦ μεγάλου Ἀθανασίου χρήσεων; Ὧν μία ἐστίν αὕτη· "Νοῦς Κυρίου οὔπω Κύριος, ἀλλ᾿ ἤ θέλησις, ἤ βούλησις, ἤ ἐνέργεια πρός τι."

ΜΑΞ. Καθ᾿ ἑαυτῶν καί ταύτην προβάλλονται. ∆ιό καί ὁ ἀληθής λόγος τοῖς αὐτῶν πρός ἀναίρεσιν τῶν αὐτῶν ἐν πᾶσι κέχρηται προβλήμασι. Μηδέ γάρ οὕτω ποτέ πτωχεύσειεν ἡ ἀλήθεια, ὥστε τῶν ἰδίων κατά τῶν ἀντιπάλων δεηθῆναι ὅπλων. Εἰ γάρ, κατά τόν Πατέρα, "Νοῦς Κυρίου, οὔπω Κύριος" ἄλλο πάντως 15Γ_154 παρά τόν Κύριον ἔσται ὁ νοῦς αὐτοῦ· τουτέστιν, οὐ φύσει Κύριος, ἤγουν Θεός, ὁ νοῦς τοῦ Κυρίου· καθ᾿ ὑπόστασιν γάρ, αὐτοῦ γεγενῆσθαι πιστεύεται· καί τοῦτο δῆλον ἐκ τοῦ ἐπαγαγεῖν, ἤ θέλησιν, ἤ βούλησιν, ἤ ἐνέργειαν πρός τι, αὐτόν εἶναι· κανόνι χρώμενος πρός τοῦτο, τῷ ὄντι φιλοσόφῳ τῶν φιλοσόφων Κλήμεντι, ἐν τῷ ἕκτῳ τῶν Στρωματέων λόγῳ, τήν μέν θέλησιν, νοῦν εἶναι ὀρεκτικόν ὁρισαμένῳ· τήν δέ βούλησιν, εὔλογον ὄρεξιν, ἤ τήν περί τινος θέλησιν. Πρός τι δέ 0320 ἐνέργειαν ὁ θεῖος οὗτος διδάσκαλος διότι πρός πάντα θεοπρεπῶς παρ᾿ αὐτοῦ γενόμενα, τῇ καθ᾿ ὑπόστασιν ἑνωθείσῃ αὐτῷ νοερᾷ καί λογικῇ ἐχρήσατο ψυχῇ.

ΠΥΡ. Τῷ ὄντι, δι᾿ ὧν ἀντιστρατεύεσθαι δοκοῦσι τῇ εὐσεβείᾳ, δι᾿ αὐτῶν τόν ἔλεγχον ὑπομείναντες ἠγνόησαν. Χρή δέ καί τήν ἑτέραν, ἥν ἐκ τοῦ Πατρός παράγουσιν, ἐπεξεργάσασθαι χρῆσιν, πρός τό μηδεμίαν αὐτοῖς ὑπολιπεῖν πρόφασιν κατά τῆς ἀληθείας.

ΜΑΞ. Τίς αὕτη; ἀγνοῶ γάρ. ΠΥΡ. Ἧ φησιν ὁ θαυμαστός ἐκεῖνος ἀνήρ· "Ἐγεννήθη ἐκ γυναικός, ἐκ τῆς

πρώτης πλάσεως τήν ἀνθρώπου μορφήν ἑαυτῷ ἀναστησάμενος, ἐν ἐπιδείξει σαρκός, δίχα δέ σαρκικῶν θελημάτων, καί λογισμῶν ἀνθρωπίνων, ἐν εἰκόνι κοινότητος. Ἡ γάρ θέλησις, θεότητος μόνης."

ΜΑΞ. Αὐθερμήνευτος οὖσα, οὐ δεῖται ὅλως τῆς ἐκ λογισμῶν βοηθείας. ΠΥΡ. Καί πῶς τούτοις ἀμφίβολος τυγχάνει; ΜΑΞ. Ἐκ πολλῆς ἀμαθίας. Ἐπεί, τίνι οὐκ ἔστι καταφανές, εἰ μή πάντῃ τό τῆς

ψυχῆς πεπήρωται ὀπτικόν, ὅτι οὐ περί τοῦ φυσικοῦ λόγου, ἀλλά περί τοῦ τρόπου τῆς κατά σάρκα αὐτοῦ ὑπάρξεως, ταῦτα ὁ Πατήρ διεξῆλθεν, δεῖξαι βουλόμενος τήν σάρκωσιν ἔργον οὖσαν τῆς θείας καί μόνης θελήσεως, εὐδοκοῦντος μέν τοῦ Πατρός, αὐτουργοῦντος δέ τοῦ Υἱοῦ, καί συνεργοῦντος 15Γ_156 τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἀλλ᾿ οὐ σαρκικῆς κινήσεως, καί λογισμῶν ἀνθρωπίνων, εἴτου γαμικής ἀκολουθίας; Οὐ γάρ τόν τῆς φύσεως λόγον ἐκαινοτόμησε γενόμενος ἄνθρωπος τῶν ὅλων ὁ Θεός· ἐπεί οὐδέ ἄνθρωπος ἔτι ἦν, ἀνελλιπῆ καί ἀναλλοίωτον τόν ἐν πᾶσι τῆς φύσεως οὐκ ἔχων λόγον, ἀλλά τόν τρόπον, ἤγουν τήν διά σπορᾶς σύλληψιν, καί τήν διά φθορᾶς γέννησιν. Οὐκοῦν τούς φυσικούς τῶν ἑνωθέντων λόγους οὐδαμῶς ἠρνήσαντο οἱ θεόφρονες τῆς Ἐκκλησίας διδάσκαλοι· ἀλλά συμφώνως τοῖς εὐαγγελισταῖς, καί