38

Λόγον, τήν ζωοποιόν αὐτοῦ φύσει καί θείαν ἐνέργειαν, ἀσωμάτως τε προάγειν καί διά σώματος. Συγγενῆ γάρ εἰπών, οὐδέν ἕτερον, ἤ τήν αὐτήν δι᾿ ἀμφοῖν, προστάγματός τε παντουργοῦ καί ἁφῆς τῆς ἁγίας αὐτοῦ σαρκός, ἐκφαινομένην τοῖς θαύμασι ζωοποιόν ἐνέργειαν ἐπεσήμανε· ὥσπερ καί τό πῦρ ἀΰλως τε καῖον καί δι᾿ ὕλης, τήν αὐτήν ἑκατέρως καυστικήν ἐπιδείκνυται δύναμιν. Οὐκοῦν, οὐκ ἐπ᾿ ἀναιρέσει τῆς τοῦ Σωτῆρος ἀνθρωπικῆς ἐνεργείας, ταῦτα φησίν ὁ διδάσκαλος· σαρκός γάρ ἁφήν εἰρηκώς, τήν ἀνθρωπίνην ἐκδήλως ἐσήμανεν· εἴπερ ἡ ἁπτική, τῆς ἀνθρωπίνης ἐνεργείας σαφής ἐστιν ἀπόδειξις· ἀλλ᾿οὔτε πρός ταῖς κατά φύσιν δυσίν ἑτέραν παρ᾿ αὐτοῦ παραδέδωκεν· ἀλλά τήν ζωοποιόν φύσει, καθά λέλεκται, δι' ἀμφοῖν· προστάγματός τε καί ἁφῆς ἐνέργειαν, ἐξ ἑνός καί τοῦ αὐτοῦ Θεοῦ Λόγου προερχομένην δεδήλωκεν.

Εἰ δέ τούτοις περισχεθέντες τοῖς τῶν Πατέρων εὐσεβέσι κηρύγμασι, τήν πρός Ἀχίλλιον Ἡρακλειανοῦ παρακομίζουσιν 15Α_168 ἐπιστολήν, καθ᾿ ἥν ὑποβάλλουσι καί μίαν πρός τοῖς δυσί φύσιν ἐπί Χριστοῦ λέγειν, ὡς ὅλου, καί κίνησιν, αὐτοί ταύτην ἑρμηνευέτωσαν. Ἔχει γάρ ὦδε τό γράμμα· " Μία μέν ἡ καθ᾿ αὑτήν ὅλη τοῦ Κυρίου φύσις τε καί κίνησις· δύο δέ αἱ κατά ἀναφοράν. Μίαν μέν ἡ τῶν μερῶν κίνησίς τε καί φύσις κατ᾿ οἰκείωσιν· δύο δέ , αἱ καθ᾿ αὐτάς. Κίνησιν δέ ὅταν φῶ· Ἐνέργειαν καί πάθος βούλομαι δηλοῦσθαι». Χρή τοιγαροῦν τούς ταῦτα τῶν οἰκείων δογμάτων προσβαλλομένους ὀχύρωσιν, διασαφηνίσαι τῷ λόγῳ, τίς, καί πῶς λεγομένη, καί τίνι τῶν ἐγκρίτων μεμαρτυρημένη Πατέρων, ὡς ἡ ὅλου τοῦ κυρίου μία τε φύσις καί κίνησις· καί τίνες αἱ δύο κατά ἀναφοράν. Τίς δέ καί ἡ τῶν μερῶν μία κατ᾿ οἰκείωσιν φύσις ὁμοίως καί κίνησις· καί τίνες αἱ δύο καθ᾿ αὑτάς· ἤγουν αἱ τρεῖς αὗται συζυγίαι τῶν τε φύσεων τοῦ αὐτοῦ καί κινήσεων. Καί τίς τήν αὐτήν καί μίαν κίνησιν ἑκάτερον δηλοῦν 0128 παραδέδωκεν· ἐνέργειάν τε φημί καί πάθος· καί πῶς, εἴπερ ἄμφω κατ' αὐτούς, οὐ κατά πᾶσαν αὐτοῦ διεσχοίνισται κίνησιν τοῦ Πατρός ὁ Υἱός, ὡς φύσει παθητός κατά πᾶσαν· εἴπερ οὐχ ἑκάτερον ἐνέργειαν ὁμοῦ καί πάθος ἡ τοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος καθ οἷον δήποτε τρόπον ἐπισημαίνεται κίνησις. Ἀπαθές γάρ φύσει τό Θεῖον, καί ἄσχετον, καί ἁπλοῦν· μᾶλλον δέ πάσης ὑπερηπλωμένον ἁπλότητος. Πῶς δέ πάλιν οὐχί ταῖς τῶν τριῶν συζυγίαις κινήσεων, ἐνεργείας τε καί πάθη δυοκαίδεκα παρεισάγουσιν, εἴπερ ἡ κίνησις ἄμφω δηλοῖ κατ᾿ αὐτούς· καί τίς τῶν ἁγίων κατ᾿ ἀναφοράν ἤ κατ᾿ οἰκείωσιν τάς ἐπί Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ διεπρέσβευσε φύσεις;

Ταῦτα δειξάτωσαν πρότερον ἐκ Πατρικῆς ἐπικρίσεως, καί εἶθ᾿ οὕτως αὐτοῖς ἡ τῶν οἰκείων ἐντεῦθεν κυρωθήσεται δογμάτων ὑπόληψις. Εἰ δέ ἀδυνάτως ἔχοιεν, τούτων λοιπόν ἀφέμενοι, μόνοις σύν ἡμῖν τοῖς αὐσεβῶς κεκριμένοις στοιχείτωσαν, ἔκ τε τῶν θεοφόρων τῆς καθολικῆς Ἐκκλησίας Πατέρων, καί τῶν ἁγίων οἰκουμενικῶν πέντε συνόδων· Θεόν φύσει κατά πάντα τέλειον, 15Α_170 καί ἄνθρωπον φύσει κατά πάντα τέλειον, πλήν μόνης ἁμαρτίας, τόν αὐτόν καί ἕνα καί μόνον Κύριον καί Θεόν Ἰησοῦν Χριστόν ὁμολογοῦντες· καί μή τῇ ἀναιρέσει τοῦ ἐπ᾿ ἀμφοῖν κατά πάντα φύσει τελείου, τήν θείαν ἤ τήν ἀνθρωπίνην τοῦ αὐτοῦ συνανέλωσι θέλησίν τε καί ἐνέργειαν γινώσκοντες, ὡς οὔτε ὅ ἦν ἀνάρχως καί ἀναιτίως, οὔτε ὅ γέγονεν ὕστερον δι᾿ αἰτίαν· ἤγουν τήν ἡμῶν σωτηρίαν, ἐμείωσεν ἤ ἠλλοίωσεν, ἤ ἐξηφάνισε κατά τι γοῦν ὅλως ὁ ὑπερούσιος Λόγος· ὁλικῶς δέ μᾶλλον καί τελείως, δίχα μόνης τῆς ἁμαρτίας, ἐν ἑαυτῷ τε καί δι᾿ ἑαυτοῦ, κατά πάντα τε καί ἐν πᾶσιν ἐφύλαξεν, αὐτά τε κυρίως, ὡς ἔφην, καθ᾿ ὕπαρξιν, ὤν φυσικήν· ὅθεν καί θελητικόν φύσει, καί ἐνεργητικός ὁ αὐτός καί μόνος καί εἷς Κύριος ἡμῶν καί Θεός, καθ᾿ ἑκατέραν αὐτοῦ φύσιν, ἐξ ὧν καί ἐν αἷς συνέστηκε, τῆς ἡμῶν σωτηρίας ἐστίν. Εἴπερ Θεός κατά φύσιν ἐξουσιαστικός ὑπάρχων, καί τῆς τῶν ἁπάντων ἐξουσίας