CAPUT I.

De quinque generibus mixtorum.

Dicto de corpore mobili generabili simplici, dicendum est nunc de corpore mobili generabili composito sive elementale

De quibus primo notandum est, quod quaedam elementata sunt primae compositionis, sicut vapor resolutus ex aqua et terra a calore solis, sive maneat clausus in visceribus terrae, sive elevetur in aerem secundam plus et minus, juxta triplex

interstitium aeris : secundum etiam quod causantur ab ipso diversae passiones sive impressiones aeris : cum enim elevatur supra terram, principium est eorum quae fiunt in aere secundum diversa interstitia, sicut sunt cometae, assub, halo Graece, alloleti Hebraice, sive corona Latine, quae idem valent, etiam fulgur, coruscatio, nubes, pluvia, grando, nix, pruina, ros.

Qui vero manet in visceribus terrae, ipse calefacit fontes in hyeme, vel ipse est principium terraemotus : et ex eo generantur corpora mineralia, sicut sulphur,

ex cujus combustione fiunt thermae, id est, balnea calida, argentum vivum, quod est principium metallorum,quae sunt septem, plumbum., stannum, ferrum, aes, aurichalcum, cuprum, argentum et aurum. Electrum autem simpliciter non est metallum, quia quandoque fit ab arte, et quandoque a natura, sed a natura melius. Et ista sunt elementata secunda) compositionis.

Sunt autem quaedam elementata media, quae non omnino sub terra nec super terram sunt. Et horum quaedam sunt infixa terrae, sicut terraenascentia, ut planta) arborum et herbarum, et quaedam non, sicut animalia. Ponuntur tamen quaedam media inter animalia et plantas, ut spongia marina, et alia animalia terrae affixa, quae radicibus nutriuntur ut plantae, et tactu sentiunt, ut animalia. Sed et horum principia vapores sunt per se, ut eum generantur primo plantae ex seminibus, vel mediante pluvia sive nutrimento. Nutriuntur enim terraenascentia ex mixtura terrae et aquae. Et ista sunt tertiae compo-

Bi.ti.onis ,in qua compositione , aliquo modo jam confracta est contrarietas, quae prohibebat elementata primae et secundae compositionis habere animam : unde plantae habent animam vegetabilem.

Et quia vapores sunt principia terraenascentium, et ex. terraenascentibus generantur humores animalium, ex quibus humoribus composita animalia nutriuntur, et semen vel ova form alitur, de quibus animalia generentur, manifestum est quod vapores sunt principia animalium irrationabilium , quaae, sunt quartae compositionis, et animaliurn rationabilium aliquo modo, saltem quantum ad illud quod est in eis materiale horninumquae sunt quintae compositionis.

Et quia in animalibus irrationabilibus magis confracta est contrarietas quam in terraenascentibus, ideo recipitur nobiliorem animam, scilicet sensibilem. In hominibus autem quia major est temperantia et minus de contrarietate secundum actum, ideo dispositionem habet corpus humanum ad animam digniorem et nobiliorem quam alia, et ideo recipit animam nobilissimam, scilicet rationalem : et inter homines Christus meliorem habuit et digniorem. Quia igitur homo inter alias creaturas summam temperantiam tenet, et ob hoc recipit animam nobiliorem, recte finis dicitur omnium creaturarum. Unde Aristoteles in secundo Physicorum : Sumus enim et nos quodammodo Quis omnium. Omnium hominum autem finis est Christus. Et quia homo finis est et consummatio aliarum creaturarum, Christus autem finis omnium hominum, recte dicitur in Psalmo : Christus finis omnis consummationis, in unione enim divinae et humanae naturae ordo universitatis completus est. Fuit enim ab aeterno unio trium personarum in una natura, scilicet Patris et Filii et Spiritus sancti. Et in principio creationis angelicae natura) fuit una natura in una persona, ut patet in Angelo. " , Ii. 1 " i " i - ) o 1 n u 11 ( j 1 "j ,i, ei 1 iilci ni lx "iiu" i A iii j"i uso pi h) id ".i i,il"i)ii.i.i, ((M)iiUil di at oii3 complutionis uui.Y ei si, ut ^lout biuio tuum porso 11 aram fuit unio in una natura, ita ultima esset trium naturarum in una persona i quod completum est in Christo. Et cum ipse unitus sit divinitati, uniet nos Deo per iidem et charitatem : ut sic reducat hominem ad priiici.pii.ini a quo factus est. IN eque dicendum est quod Christus sit sextae compositionis, sicut puri homines sunt quintae compositionis 1 quia talis unio non dat ei aliquam compositionem novam qua) opponatur simplicitati : quia ex duabus naturis non est una natura i non enim, est ibi mixtio, nec confusio, nec compositio, sed unio.

Compositio est quando ex pluribus fit 11 n u. 111, re 111 an e 1.11i h i1 s p a rti b u s p ri 11 eip a 1 i bus et secun deuiis, ut ex pariete, tecto, fundamento, domus fieri dicitur. Conf lusio, quando ex plinii)iis fit unum, remanentibus partibus secundariis et non principalibus, ut ex modio frumenti et hordeo fit tertium. Mixtio est, quando ex pluribus fit unum, non remanentibus partibus nrincipalibus nec secundariis, ut ex aqua et melle fit hydromel. Unio vero est, quando plura remanentia in sua natura conveniunt in aliquo, sicut plures homines uniuntur in tractione navis, et duae naturae in una persona. Sic igitur elementatorum quaedam sunt primae compositionis, ut vapor virtute solis ex terra, vel aqua resolutus, qui est principium omnium aliorum mixtorum. Quaedam vero secundae compositionis, ut corpora mineralia. Q uaedaiii tertiae compositionis ut terraenascentia, sicut vegetabilia. Quaedam quarta) compositionis, ut animalia bruta. Quaedam ultimae et quintae compositionis, ut homines.

Et nota quod supra dicta divisio elementati) rura quintuplex potest reduci ad bimembrem sic. Quoniam

quaedam sunt animata, quaedam inanimata : item inanimatorum quaedam

sunt causata immediate ab elementis, sicut vapores, et quaedam mediato, sicut corpora mineralia, etc. Item animatorum quaedam non mutant locum, motu dico processivo, sicut plantae arborum, et quaedam mutant locum : et illorum quaedam aguntur a natura, sicut irrationabilia, quaedam vero voluntarie moventur, sicut rationabilia. De elementatis igitur inanimatis prius dicendum est.