CAPUT III. Quid est propositio.
TRACTATUS II. DE GENERATIONE SYLLOGISMORUM IN FIGURA.
De solutione eorum quae videntur esse contra praedicta.
Sunt tamen quidam qui nituntur probare, quod superius dicta conjugatio inutilis (juxta primum modum secundae figurae sumpta) videri possit utilis, deducendo ad impossibile hoc modo, nullum B est a, de necessitate omne c est a, ergo de necessitate nullum c est B. Si non sequitur, detur oppositum, hoc scilicet, non de necessitate nullum c est b, quae aequipollet isti, contingit aliquod c esse b. Arguatur igitur ex hac et majori sic, nullum B est a, contingit aliquod c esse b, ergo contingit aliquod c non esse a. Hoc enim sequitur per mixtionem contingentis et inesse, quae inferius docebitur : sed hoc non potest stare cum minori propositione praecedentis syllogismi.
Adhuc autem illa quae est de contingenti quae opponitur conclusioni, ponatur inesse, et arguatur ex utraque de inesse sic, nullum b est a, aliquod c est b, sequitur ergo aliquod c non est a : quod non potest stare cum minori prioris syllogismi.
Ad haec autem et similia dicendum, sicut jam ex praemissis in parte patere potest, quod illa conjugatio est inutilis quantum ad conclusionem de necessario. Ad hoc autem quod objiciunt de mixtione contingentis et inesse, dicendum quod mixtio illa contingentis et inesse inutilis est, nisi illa quae est de inesse sit de inesse simpliciter. Hoc autem in sequentibus erit manifestum. In exemplo autem syllogismi inducti nihil prohibet quin illa de inesse sit de inesse ut nunc et non simpliciter : quia, sicut diximus, in tali conjugatione illa quae est affirmativa de necessario, non sibi potest appropriare negativam, quin stet pro inesse ut nunc. Similiter ergo erit de inesse ut nunc quando jam accepta est in mixtione cum illa quae est de contengenti: et sic patet quod et objectio et mixtio nulla sunt.
Adhuc autem dici potest, quod et verum est, quod in mixtione contingentis et inesse accipitur illa de contingenti, secundum quod contingens ad utrumlibet potest esse et non esse : hoc autem contingens aequipollet negativae de necessario : hic autem in syllogismo quem inducunt, accipitur pro contingenti communi quod convertitur cum possibili: et sic
patet, quod probatio quae hanc videtur probare conjugationem non valet.
Ad aliud dicendum quod cum ponit oppositum conclusionis inesse, plus accipit quam oppositum conclusionis : oppositum enim tantum fuit de contingenti esse : et hoc potest esse et non esse : et ideo cum talem ponit de inesse, plus sumit quam sit in opposito conclusionis : propter quod non probat quod sequatur conclusio de necessario, sed quod sequatur conclusio de inesse: quia illius sumit oppositum.