In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Continua : " Haec dicit... qui ambulat in medio candelabrorum, " quae sequuntur : " Scio, " id est, approbo, et eligo. II ad Timoth. II, 19 : Cognovit Dominus qui sunt ejus,
" Opera tua " spiritualia.
Vel, " Scio, " id est, scire te facio. Sic accipitur scire, Genes.XXII, 12 : Nunc cognovi quod times Deum, id est, cognoscere te feci.
" Opera tua, " id est, mercedem operum tuorum : " et laborem tuum, " id est, afflictionem corporis. Nota : Triplex est labor : cordis, scilicet, dolor de peccatis. Psal. VI, 7 : Laboravi in gemitu meo. Oris, id est, eruditio oris. Psal. lxviii, 4 : Laboravi clamatis. Operis, id est, afflictio corporis. Psal. lxxii, 5 : In labore hominum non sunt, etc. De his tribus potest exponi quod dicitur, Sapient. III, 15 : Bonorum laborum gloriosus est fructus.
" Et patientiam tuam, " qua mala toleras, et mala inferentes amas. I ad Corinth. XIII, 4 : Charitas patiens est, paenas tolerando : benigna est, inferentes diligendo.
Vel, " Patientiam tuam, " qua praemium dilatum sine murmure exspectas : quia. Marc. XI, 24 : Omnia quaecumque orantes petitis, credite quia accipietis, et evenient vobis.
" Quia non potes sustinere malos, "
Scilicet in tua dioecesi, et tuo consortio, quin expellas eos : secundum illud Exodi, XII, 18 : Maleficos non patiaris vivere.
" Et tentasti eos, " id est, probasti fidem illorum, et doctrinam, secundum illud epistolae primae Joannis, IV, 1 : Nolite omni spiritui credere, sed probate spiritus." Qui se dicunt Apostolos, " id est, missos a Christo " esse, et non sunt, " secandum illud Jeremiae, xxiii, 21 : Non mittebam prophetas, et ipsi currebant.
" Et invenisti eos mendaces, " scilicet in vita, et doctrina.
" Et patientiam habes, "
Scilicet, in malis quae ipsi inferunt et per se, et per alios. Eccli. II, 4 : In humilitate tua patientiam habe, etc.
" Et sustinuisti, " scilicet non superatus malis illatis, nec dejectus.
Vel, " Sustinuisti, " id est, sursum tenuisti non depressus, " propter nomen meum, " quasi non propter temporalis lucri cupiditatem, nec propter vanam hominum laudem, sed propter nomen meum, scilicet, super te invocandum. Jerem. XIV, 9 : Nomen tuum invocatum est super nos. Item, in te confirmandum. Matth. VI, 9 : Sanctificetur nomen tuum. Item, a te honorandum. Luc. VI, 22 : Beati erilis cum vos oderint homines..., et exprobraverint, et ejecerint nomen vestrum tamquam malum, propter Filium hominis.
Vel, " Propter nomen.meum, " scilicet, glorificandum, et exaltandum.
Vel, " Propter nomen meum " ellective, hoc est, quia virtus nominis te juvat, nec posses aliter sustinere : quia, Proverb. xviii, 10 : Turris fortissima nomen Domini: ad ipsum currit justus, et exaltabitur.
" Et non defecisti, " id est, non succubuisti stratus tribulationibus.
Sed contra : Statim subditur, v. 4 : " Sed habeo adversum te, quod charitatem tuam primam reliquisti : " ergo defecit.
Respondeo. Duplex est defectus. Unus qui est casus in peccatum : isto defectu, non defecit. Alius qui est recessus a fervore charitatis : et de hoc loquitur infra immediate. Non enim tantum fervorem charitatis in impugnando haereticos sicut in principio habuit.
" Sed habeo adversum te quod charitatem tuam primam reliquisti. "
Posita commendatione, hic ponitur increpatio : et (sicut dicit Haymo) non redarguit ipsum ratione sui, sed ratione malorum qui suberant ei. Unde Haymo : " Supra locutus est sanctis, nunc autem loquitur reprobis. "