CAPUT I.

De reductione omnium fallaciarum.

Ad sciendum qualiter omnes loci sophistici sive fallaciae reducuntur in ignorantiam elenchi, oportet praescire, quod ignorantia elenchi dupliciter dicitur, scilicet ab ignorantia elenchi secundum quod syllogismus est contradictionis, ut scilicet ignorentur differentiae sive conditiones et syllogismi et contradictionis communiter : et sic ignorantia elenchi non est specialis fallacia, quia non habet speciale principium deceptionis. Et hoc modo omnes fallaciae peccant secundum ignorantiam elenchi : secundum prius tamen et posterius: quia fallaciae in dictione principalius peccant contra elenchum, quam contra syllogismum : eo quod in fallacia in dictione unitas sermonis est causa apparentiae : diversitas autem in re signata est causa non existentiae. Ad contradictionem autem requiritur rei identitas, quae non est in fallaciis in dictione. Contra syllogismum autem peccant ex consequenti, quia syllogismus aliquo modo in forma vocali salvatur in unitate vocis. Ignorantia autem elenchi specialis (ut in ante habitis dictum est) est ignorantia differentiarum sive conditionum quatuor, quae ad contradictionem requiruntur, quae sunt idem, et ad idem, et similiter, et in eodem tempore : et sic specialem habet apparentiam decipiendi: et sic specialis est fallacia dividens hoc commune quod est fallacia sive locus so- phisticus,in tredecim cum aliis duodecim fallaciis : et sic ad ignorantiam elenchi non reducuntur aliae fallaciae : sed ipsa cum aliis duodecim reducitur in ignorantiam elenchi communiter dictam.

Quamvis quidam dicant quod ignorantia elenchi semper est contra omnes conditiones elenchi et generales et speciales, sed differenter : quia uno modo ignorantia elenchi est contra conditiones elenchi secundum se : alio autem modo est contra conditiones elenchi ex consequenti. Et quando est contra conditiones elenchi secundum se, tunc est specialis fallacia, in quam aliae non reducuntur. Quando autem est ignorantia elenchi ex consequenti, tunc est generalis. Dicitur enim aliquis ignorare elenchum secundum se, quando ignorat aliquam vel aliquas conditiones contradictionis. Dicitur autem ignorare elenchum ex consequenti, sicut quando eo quod nomen est verum,credit rem esse unam : et ex consequenti, quia putat nomen esse unum et rem unam, credit medium syllogismi esse unum re et nomine : et quia putat medium esse unum, ex consequenti credit syllogismum esse unum et verum : et quia putat syllogismum esse unum, quando concludit contradictorium positioni respondentis, credit elenchum esse unum et verum: et sic ex consequenti ignorat elenchum. Et hoc in idem redit cum eo quod dictum est in priori distinctione.

Dicunt etiam alii, quod elenchus in communi dicitur ignorari secundum se, et ex consequenti dicuntur ignorari con-

ditiones ejus communes et propriae : quando enim apparens elenchus secundum quamlibet fallaciam proponitur, primo putatur esse elenchus cum non sit: et cum dicit quod istae sint omnes conditiones elenchi, sic ignoratur elenchus primo, et conditiones elenchi ignorantur ex consequenti: et quocumque istorum modorum dicatur, in idem redit: sed id quod primo dictum est, expeditius est et verius ad distinguendum ignorantiam elenchi specialiter dictam ab ignorantia elenchi generaliter dicta.

His ita distinctis, notandum quantum ad generalem reductionem omnium fallaciarum in ignorantiam elenchi, quod modificatio syllogismi est dispositio propositionum in figura et qualitate et quantitate et habitudine medii reali ad extrema ad necessitatem illationis conclusionis. Et ideo duplex est modificatio, sicut du- plex est necessitas illationis conclusionis.

Quaedam enim est causata a simplici ordine terminorum in figura, et a qualitate et quantitate et ordine duarum propositionum ad inferendum conclusionem : et haec vocatur utilis conjugatio determinata in arte libri Priorum secundum syllogismi generationem et medii inventionem et potestatem inferendi conclusionem : et immodificatio privans hanc modificationem, est privatio ordinis terminorum vel ordinis propositionum in debita qualitate et quantitate et debito situ ad inferendam conclusionem: et haec vocatur inutilis conjugatio determinata in libro Priorum. Est etiam modificatio non simpliciter sive universalis syllogismi, sed ad propositum et realis syllogismi et in materia speciali : et haec est secundum habitudines reales principiorum sive praemissarum ad conclusionem. Et haec est duplex. Una quidem secundum habitudines locales, quae exigitur ad syllogismum dialecticum in materia probabili: et contra hanc peccat immodificatio, quae est privatio habitudinis localis, quando videtur esse et non est : et haec modificatio determinatur in

Topicis: et immodificatio pertinet ad hunc librum qui dicitur sophisticorum Elenchorum : quia ex eisdem principiis non potuit determinari vera habitudo localis et existens, et apparens et non existens : et ideo oportuit esse diversas scientias ad determinandum hujusmodi immodificationes : propter quod diversos oportuit esse libros adhuc unius scientiae, quae topica dicitur in communi. Alia autem modificatio specialis in materia necessaria et demonstrativa est, quae determinatur secundum habitudinem medii, quod est causa immediata realis et essentialis non tam conclusionis quam rei conclusae, quae determinatur in libro Posteriorum analyticorum, et ex defectu ejusdem habitudinis causatur immodificatio, quae (ideo quia ex defectu eorumdem principiorum constituentium habitudinem causae ad affectum causatur) determinatur etiam in eodem libro Posteriorum, et vocatur talis deficiens syllogismus falsigraphus, deficiens a modo habitudinis causae ad effectum.

Adhuc autem notandum, quod est syllogismus sive ex quantitate et qualitate et situ propositionum, sive etiam ex habitudine locali exnecessitateconsequentiae inferens ; et est syllogismus ex quantitate et qualitate et situ terminorum et propositionum, et habitudine locali ex necessitate et inferens et probans et notificans sive certificans : et secundum haec duo sunt iterum duae modificationes, et oppositis his duae immodificationes: et de modificatione syllogismi inferentis tantum jam dictum est, et de ejus opposita immodificatione. Modificatio autem syllogismi probantis sive notificantis, sive etiam certificantis esttalis, quod habitudo principiorum ad conclusionem per priora simpliciter vel priora quoad nos certificet et probet et notificet et non per idem : et hunc modum non servat petitio ejus quod est in principio. Unde quamvis talis paralogismus de necessitate inferat, tamen non probat nec certificat: et ideo est immodificatus.

His ita determinatis, patet quod aut dividendum est (sicut divisim determinatum est de ipsis) apparentes syllogismos et apparentes elenchos, aut reducendum est omnes ad elenchi ignorantiam generaliter, et docendam qualiter reducantur generaliter et specialiter : utrumque enim docendum est si ars debeat esse completa.

Et quod diximus sic aut sic esse tradendum sub disjunctione, intelligimus quod et hoc et illud sit docendum. Et cum habita sit doctrina qualiter divisim generantur et docentur, subjungendum est qualiter generaliter et specialiter in ignorantiam elenchi reducuntur : hoc enim faciendum est his qui fallaciam ignorantiae elenchi generaliter dictam faciunt commune principium fallendi in omnibus fallaciis : et hoc faciunt omnes qui bene sapiunt in fallaciarum principia scientiam sive cognitionem. Est enim sive contingit omnes dictos modos et species resolvere in elenchi diffinitionem ignoratam : eo quod in qualibet ignoratur aliqua conditio elenchi in quantum est syllogismus contradictionis : et hoc generaliter. Primum quidem considerando si modi immodificati sunt secundum defectum habitudinis localis inferentis syllogismi et probantis : si enim hoc sit, quod deficiat in modo inferentis et probantis syllogismi ignoratur elenchus in aliqua conditione syllogismi inferentis et probantis : et etiam contradictio, et sic ignoratur elenchus per consequens : oportet enim in syllogismo inferente et probante ex his quae posita sunt debito ordine habitudinis localis vel habitudinis causae accidere de necessitate illationis conclusionem, sic quod ex necessitate locali vel causali accidat conclusio, et non tantum videatur apparenter accidere et non accidat secundum rem. Hoc autem deficit in omni fallacia in qua videtur accidere conclusio ex praemissis : sicut enim jam ante dictum est, fallaciae in dictione peccant contra hoc quod est syllogismum esse ex quibusdam, quia multiplex es vel actu vel potentia vel secundum phan- tasiam. Multiplex autem dico sive significatione, sive suppositione, ut in figura dictionis. Et si iste syllogismus est non ex quibusdam positis, et sic immodificati sunt paralogismi secundum medium reale simpliciter, principalius tamen peccant contra elenchum, ut innuit Aristoteles, qui dicit quod peccant contra elenchum, et non negat quin peccent contra syllogismum, quamvis non ita principaliter sicut contra elenchum. Et quamvis forte habent aliquo modo ea quae sunt de syllogismo secundum vocem et quantitatem et qualitatem et ordinem propositionum, non tamen habent hoc realiter : quia medium non est unum secundum rem, sed multa aliquo modo, et variatum, non secundum eamdem significationem acceptum in praemissis. Similiter est fallacia secundum ignorantiam elenchi, qui licet immodificatus possit dici, quia habet terminos quatuor, cum syllogismus verus non habeat nisi tres, ut patet: a est duplum respectu b, et est non duplum respectu c, ergo duplum et non duplum: hic quatuor termini sunt a, B, c, duplum et non duplum : tamen in hoc non est vis, quia duo sunt syllogismi in elencho : sed constat quod immodificatus est talis paralogismus quantum ad elenchum: et hoc facile est videre in omnibus aliis,

Sciendum quod quia immodificati sunt, per consequens etiam sunt infigurati : quamvis enim figuram vocalem habeant, non tamen habent figuram realem : quia vel medium est multiplex et non debite se habet ad extrema, sicut in fallaciis in dictione : vel secundum rem indebite accipitur, ut in fallaciis extra dictionem : et sic non habet figuram realem. Ex his quae dicta sunt, satis patet de generali reductione in ignorantiam elenchi: et hoc est quod dicere intendimus.