SERMO XLVI.

ITEM, DE OMNIBUS SANCTIS.

Vidi turbam magnam quam dinumerare nemo poterat ex omnibus gentibus, et tribubus, et populis, et linguis: stantes ante thronum, et in conspectu Agni, amicti stolis albis, et palmoe in manibus eorum. Apoc. vii, 9.

Hic occurrunt quinque principaliter notanda :

I. Qui sint isti qui ante thronum in conspectu Agni stare dicuntur ? II. Quod sit signum quo signati esse scribuntur? III. Quae sint stolas albas quibus amiciuntur ? IV. Quas sint palmas quas ab ipsis in manibus feruntur ? V. Quod sit beneficium quod ab Agno consequuntur ?

I.

De primo nota : Illi qui coram Agno stare dicuntur, est congregatio omnium beatorum, collecta ex omnibus gentibus, et tribubus : Hebraei sive Judaei figurantur, qui per circumcisionem, et legem

Mosaicam sunt salvati, sicuti Abraham, Isaac, et Jacob,'Moyses, David ac infiniti. Illi qui collecti sunt ex populis, exprimunt Christianos : quoniam ipsi specialiter sunt populus Dei, qui per praecepta novae legis bene adimpleta salvari meruerunt. Illi etiam qui collecti sunt ex linguis, figurant religiosos, qui saepe ex diversis linguis in unam religionem conveniunt: qui etiam novis linguis loquuntur, postquam religioni se dederunt : re-cedunt enim vetera de ore ipsorum . Omnes ergo electi ex omnibus, gentibus, et tribubus, et populis, et linguis congregati stant coram Agno, id est, Jesu Christo. Ipse enim est ille Agnus immaculatus, qui per proprium propositum et per desideria Sanctorum occisus est ab origine mundi. Stant, inquam, a persecutionibus quibus olim subjacuerunt, erecti, et in gloria sublimati. Et vere dignum est, ut coram ipso, per cujus sanguinem sunt redempti, stent ex omni corde ei gratias referentes.

II.

De secundo nota : Signum quo signati esse scribuntur, est fides de divinitate Patris, et Filii, et Spiritus sancti, et de humanitate Jesu Christi. Quasi enim quoddam thau (T) fuit divinitas Patris, et Filii, et Spiritus sancti : cui apposita est, quasi quaedam tabula humanitas Jesu, et ita haec fides est quasi quasdam crux, quae fideliumfrontibus infigitur, ut salventur. Hinc dicit Joannes in Apocal. VII, 2 et 3 : Vidi alterum Angelum ascendentem ab ortu solis, habentem signum Dei vivi : et clamavit voce magna quatuor Angelis,quibus datum est nocere terrae, et mari, dicens : Nolite nocere terrae, et mari, neque arboribus, quoadusque signemus servos Dei in frontibus eorum. Per Angelum qui ab ortu solis ascendit, ipse Dei Filius intelligitur, qui natus est ex Maria Virgine. Ipsa quippe fuit ortus veri solis. Habuit autem Christus signum Dei vivi,quia divinitatem Patris et suiipsius, necnon et Spiritus sancti manifestavit huic mundo. Unde dicit Joan. XVII, 6 et 8: Pater, manifestavi nomen tuum hominibus, quos dedisti mihi de mundo... Et ipsi cogno-

verunt vere quia a te exivi, et crediderunt quia tu me misisti. De manifestatione Spiritus sancti dicitur, Joan. XIV, 16 et 17: Ego rogabo Patrem et alium Paraclitum dabit vobis, ut maneat vobiscum in aeternum, Spiritum veritatis, quem mundus non potest accipere, quia non videt eum, nec scit eum. Vos autem cognoscetis eum : quia apud vos manebit, et in vobis erit.

Signum,etiam Dei vivi erat crux sancta, quam ipse Jesus sibi bajulavit, exiens in eum, qui dicitur Calvariae locum, sicut testatur Joan. XIX, 17. Iste ergo Angelus, id est, Jesus Christus clamat quatuor Angelis, id est, illis spiritibus, qui ad vindictam illorum deputati sunt, qui peccant in quatuor plagis hujus mundi. Ait, inquam : Nolite nocere terrae et mari, neque arboribus, id est, nolite finali percussione nocere avaris, qui per terram figurantur, quia terrena semper quaerunt : nec etiam luxuriosis, qui per libidinem despumant, ut mare : nec etiam arboribus, id est, superbis, qui per elationem semper tendunt ad alta, ''quoadusque signemus servos Dei nostri in frontibus eorum', ''id est, donec omnes qui salvandi sunt, per fidem Trinitatis et humanitatis meas sunt signati, ut hoc signo a reprobis discernantur.

III.

De tertio nota : Stolae albae, quibus electi sunt amicti, est innocentia et vera poenitentia. Qui sine altera istarum venerit, mittetur in tenebras exteriores: ibi erit fletus et stridor dentium : non enim habet vestem nuptialem . De istis stolis dicitur, Apoc. xxii, 14: Beati qui lavant stolas suas in sanguine Agni: ut sit po-testas eorum in ligno vites, et per portas intrent in civitatem, videlicet, Jerosolymam supernam.

IV.

De quarto nota : Palmoe quas in manibus ferunt, significant septemplicem victoriam,quam Sancti obtinuerunt,septemplice duce exercitus diaboli devicto, et hoc per adjutorium Spiritus septiformis. Septem quippe sunt duces exercitus diaboli, videlicet superbia, ira, invidia, avaritia, acedia, gula, et luxuria. Qui hos septem duces devicerint, palmas qua? sunt signa victoria?, in manibus suis gloriose portabunt in coelis. De his septem ducibus, ac eorum exercitibus dicit Dominus ad Job, XXXIX, 19 et 25 : Numquid praebebis equo fortitudinem,.... qui procul odoratur bellum, exhortationem ducum, et ululatum exercitus. Per equum intelligitur robustus miles Christi, qui glorificat et portat Deum in corde et corpore suo. Iste procul odoratur bellum, quod diabolus adversus eum suscitare proponit, pra?parat enim animam suam ad tentationem : et contra exhortationem mutuam ducum exercitus diaboli invocat in adjutorium auxilium Spiritus sancti.

V.

De quinto nota, videlicet, electos ab Agno tale beneficium consequi, quod deducit eos ad vitae fontes aquarum. Unde legitur Apoc. vii, 13, et seq., quod cum Joannes vidisset illam gloriosam turbam Agno assistentem, dixit ei unus de senioribus : Hi, qui amicti sunt stolis albis, qui sunt ? et unde venerunt ? Respondit Joannes: Domine mi, tu scis. Cui dixit

senior: Hi sunt, qui venerunt de tribulatione magna, et laverunt stolas suas, et dealbaverunt eas in sanguine Agni: Ideo sunt ante thronum Dei. Et Agnus, qui in medio throni est, reget illos, et deducet eos ad vitae fontes aquarum.

Et nota, quod quinque fontes sunt in regno Dei, ad quos Agnus electos suos deducit. Primus est fons consolationis : ibi enim absterget Deus omnem lacrymam ab oculis Sanctorum (Apoc. vii, 17).

Secundus est fons quietis. Abstersis namque lacrymis, Amodo jam dicit Spiritus, id est, Trinitas, ut requiescant a laboribus suis (Apoc. XIV, 13).

Tertius est fons refectionis. Quiescentes quippe reficientur, et inebriabuntur ab ubertate domus Dei (Psal. xxxv, 9).

Quartus est fons exsultationis. Electi denique post divinam consolationem, et dulcem requietionem, et suavissimam refectionem, nimirum prorumpent in vocem exsultationis : Vox exsultationis, et salutis est in tabernaculis justorum (Psal. CXVII, 15).

Quintus est fons dilectionis. Quomodo enim eum ardenter non diligent, qui eos consolatur, et requiescere facit, et refecit omni bono ? De his fontibus dicitur Isa. xii, 3: Haurietis aquas in gaudio de fontibus Salvatoris.

E converso, in inferno quinque fontes sive fluvii dicuntur esse, de quibus draco infernalis damnatas animas, velint nolint, potare compellit.

Primus fons sive fluvius Styx appellatur, de quo miserae animae potantes odio se habebunt ad invicem.

Secundus vocatur Phlegeton, de quo damnati bibentes irascentur, et indignabuntur sibimetipsis et aliis, quorum occasione sunt perditi.

Tertius dicitur Lethe, de quo reprobi potantes amentiam incident et oblivionem gaudii pra?teriti, et libidinis transacta?.

Quartus vocatur Acheron, de quo cum biberint in inferno positi, ina?stimabilem tristitiam patientur.

Quintus appellatur Cocytus, de quo cum potati fuerint miseri peccatores, inconsolabiliter lugebunt et flebunt.

Rogate ergo, charissimi, Dominum, ut sic Sanctos suos imitemur in terris, ut consortes gaudii eorum esse mereamur in coelis. Quod, etc.