Lectio 2

Hic manifestat dionysius divinam causalitatem, quantum ad proprietatem humanae vitae; et primo, quantum ad vitam naturae; secundo, quantum ad vitam gratiae, cum dicit: et superemanationem...; tertio, quantum ad vitam gloriae, quae erit in resurgentibus; ibi: et quod quidem est divinius...p vita autem naturalis in hominibus in aliquo est conformis vitae angelicae, prout est intellectualis et in aliquo ab ea differt, inquantum est vita coniuncta materiae; et ideo dicit quod divina vita dat hominibus, quasi commixtis ex natura spirituali et corporali, vitam ad similitudinem Angelorum, non perfecte, sed prout convenit.

Deinde, quantum ad vitam gratiae, dicit quod divina vita, per superemanationem suae bonitatis, etiam recedentes nos ab ea per peccatum, convertit et revocat ad seipsam, secundum illud Thren. 5: converte nos domine ad te et convertemur.

Quantum vero ad vitam gloriae resurgentium, subiungit quod divina vita promittit quod transfert nos totos, idest animas et corpora eadem quae nunc sunt animabus nostris coniuncta, ad vitam perfectam, idest beatam et immortalem; et hoc dicit esse divinius, quia est magis virtutis divinae indicium.

Et haec quidem res, antiquis communiter praeter naturam apparebat, quod scilicet corpora mortua resurgerent, sed mihi et tibi, idest fidelibus omnibus, secundum veritatem fidei, apparet quiddam divinum et supra naturam, scilicet quae a nobis cognoscitur in istis rebus particularibus, non autem supra naturam omnipotentem divinae vitae, quia divinae vitae, quae est naturale principium omnium vitarum et maxime vitarum divinarum quarum est immediatum principium, nulla vita est praeter naturam vel supra naturam, quia eius virtuti subest dare vitam quibus voluerit.

Unde stultissima verba simonis, quae resurrectioni contradicunt, longe repellenda sunt a divina ecclesia et a tua sancta anima, ne scilicet eis aliquo modo acquiescas. Cum enim ipse reputaretur esse sapiens in istis rebus sensibilibus et naturalibus, tamen latuit ipsum quia non oportet eum qui habet scientiam horum sensibilium quae apparent, uti ratione quae sumitur ex apparentibus secundum sensum, ad impugnandum universalem causam omnium, quae propter sui excellentiam est occulta; quia universalis causae virtus non potest comprehendi aut mensurari per ea quae in sensibus apparent.

Et dicendum est simoni quod cum dicitur aliquid esse contra naturam hoc intelligitur, scilicet: quod sit contra manifestissimam sensus rationem, sed ipsi occultae et universali causae omnium, nihil potest esse contrarium, quia omnia quaecumque sunt ab ipsa derivantur.

Deinde, cum dicit: ex ipsa vivificantur... Ostendit causalitatem divinae vitae, respectu inferiorum viventium, scilicet animalium et plantarum; et dicit quod ex divina vita et animalia omnia et etiam plantae vivificantur interius et exterius circumflorent. Quidquid enim exterius in eis apparet ad decorem vitae pertinens, totum ex divina vita derivatur.

Deinde, cum dicit: et sive intellectualem... Ostendit habitudinem divinae vitae ad omnes vitas. Et primo, ponit duas habitudines divinae vitae ad omnes vitas; quarum prima est: deus est omnis vitae causa; et est hoc quod dicit, quod sive tu dicas intellectualem vitam, sicut est in Angelis sive rationalem, sicut est in hominibus sive sensibilem, sicut est in animalibus et augmentativam, sicut est in plantis sive qualemcumque vitam, etiam si essent alii modi vivendi; et non solum omnis vita, sed etiam omne vitae principium et omnis substantia habens vitam, a vita divina quae est super omnem vitam habent quod vivant substantiae viventes et quod vivificent vitae principia.

Secunda habitudo est quod in divina vita, omnis vita praeexistit; et hoc est quod dicit quod omnes vitae praedictae praeexistunt causaliter in ipsa divina vita, non quidem secundum aliquam compositionem, sed uniformiter secundum unitatem vitae divinae et simplicitatem.

Secundo, ibi: etenim supervivens...

Manifestat praedictas duas habitudines et dicit ad manifestandam primam habitudinem quod divina vita, quae est super omnem vitam et quae omni vitae principatur, est causa omnis vitae, quantum ad primam vitae originem; et est generativa vitae, quia hoc ipsum quod unum vivens ex alio vivente generari potest, ex divina vita est; et est adimpletiva vitae, quia quod vivens ex imperfecto ad perfectum adducitur ex divina vita est; et est divisiva vitae, quia diversitates viventium ex virtute divinae vitae procedunt.

Ad manifestandam autem secundam habitudinem, scilicet quod omnis vita in ipso existat, subiungit quod divina vita laudatur ex omni vita propter eius fecunditatem qua producit omnes vitas. Et hoc quidem competit divinae vitae, inquantum est largissima, quasi non coarctata ad aliquam speciem vitae, sed habens amplitudinem comprehensivam omnis vitae et exinde est quod comprehenditur et laudatur ex contemplatione omnis vitae.

Tertio, ibi: et sicut non indigens...

Ponit conditiones divinae vitae, per quas differt ab aliis: et primo quidem invenitur vita nostra, multis indigens ad conservationem vitae, sicut alimento et aliis huiusmodi; et ad hoc removendum dicit quod divina vita est non indigens, sed magis est superabundanter plena. Secundo vero, id quod vivit in istis inferioribus non per se vivit, sed corpus vivit per animam. Sed divina vita est per se vivens, quia non est in deo aliud vivificans; et supereminenter vivens vel qualitercumque aliquis posset humanis verbis laudare vitam divinam, supereminenter viventem et ineffabilem.