PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic paratus est gladius, nisi convertamini, et inexcusabiles eritis, quia judex " arcum suum, " sacram Scripturam scilicet, in qua est tamquam durum lignum Vetus Testamentum, et tamquam chorda flectens duritiam, ipsum Novum tetendit, explanando, et multipliciter exponendo. Et " paravit illum, " aperte comminando. Eccli.xliii, 12: Vide ar-cum, sacram scilicet Scripturam, et benedic eum qui fecit illum. Hic est arcus de quo Job, XXIX. 20: Arcus meus in manu mea instaurabitur. Hunc ergo arcum tetendit Dominus et paravit, ut arcum alium fugiamus, scilicet Christum, de quo sagitta acutissima in die judicii emittetur. Zach.IX,13: Extendi mihi Judam quasi arcum. Hic arcus aereus fortissimus et perpetuus. aes enim durabile est.Job,XX,24:Fugiet arma ferrea, et irruet in arcum aereum. Hic arcus qui malorum arcum conteret, et confringet arma, et hoc infracta virtute, et petentis sibi a Patre data, sicut dicit alibi, in Psal. xvii, 35 : Posuisti ut arcum aereum brachia mea.
" Et in eo paravit. " Hic tertium in quo exponitur differentia expositionum Scripturae, et sic legitur uno modo versus iste: vel Expositorum, et sic legitur tribus modis. Secundum primam tanguntur duo: perversa expositio primo, secundo, recta, ibi, " Sagittas suas. "
Dicit enim sic : " Arcum, " id est, Scripturam " tetendit, et paravit, et in eo, etc. ", id est, Scriptura paravit " mortis vasa, " quaedam scilicet loca Scripturarum obscura, quae perverse intellecta a corruptis et haereticis, occasio sunt eis, unde hauriunt intelligentiam perditionis. Ezech.IX,1:Appropinquaverunt visita-tiones urbis, et unusquisque vas interfectionis habet in manu sua.Psal. CVI,40: Errare fecit eos in invio, et non in via. Fecit, inquam, permissive : sed " in eo, " id est, in sacra Scriptura effecit, extra fecit, hoc est, in apparentia posuit " sagittas suas, " acutas et penetrabiles, de quibus alibi, in Psal. CXIX, 4: Sagittae potentis acutae. Et Genes. XXVII,3: Sume arma tua,etpharetram, quae sine sagittis non est, et arcum. Isa. xiii, 17 : Suscitabo super eos Medos, qui argentum non quaerunt, nec aurum velint, sed sagittis parvulos interficiunt. Ei hoc " ardentibus, " id est, ad utilitatem ardentium igne charitatis. Eccli. xlviii, 1: Et surrexit Elias propheta, quasi ignis, et verbum ipsius quasi facula ardebat. Joan. v, 35: Joannes erat lucerna ardens. Sic ardentes erant qui dicebant, Luc. XXIV, 32: Nonne cor nostrum ardens erat in nobis ? igne, inquam, illo de quo Luc. XII, 49 : Ignem veni mittere in terram, et quid volo nisi ut accendatur ?
De Expositoribus autem legitur tripliciter. Vel utrumque de malis, ut dicantur haeretici, et vasa et sagittae. Vel utrumque de bonis, ut Apostoli et Doctores veri, vasa et sagittae appellentur. Vel alterum de malis, scilicet esse vasa mortis, reliquum de bonis, scilicet esse sagittae. Et sunt plane istae lecturae in Glossis si diligenter attendantur.
" Ecce parturiit. " Hic secundum in quo ostenditur, quod nec ex Deo nec ex Scripturae culpa, sequatur paena, quamvis hanc Scriptura praedixerit: et dicuntur tria. Primo, explicat ordinem peccati, ibi, " Parturiit. " Secundo, effectum, ibi, " Lacum aperuit. " Tertio, vindictam peccati, ibi, " Convertetur. "
In prima parte tria. Consensum in peccatum tangit in hoc quod dicit, " Concepit dolorem : " procurationem perpetrandi, in quo fuit consensus, ibi, "Injustitiam parturiit. " Tertio, operationem ejus in quo sensus consensit, et quod procuravit, ibi, " Et peperit iniquitatem. " Quod autem primo tactum est, ponit in medio, et quod secundo, primo, pervertens ordinem, ut notet quod perversio ordinis est in malo.