Acta Francisci Pp. 899

129. Ut offerri usque possit opus, oportet oeconomia promoveatur quae

foveat productionis diversitatem atque negotiorum creationis fecunditatem.

Exempli gratia, magna exstat varietas rationis alimentariae agricolarum et

parvi gradus quae maiorem partem populorum mundi nutrire pergit, parvam

adhibendo partem territorii et aquae atque afferendo minora residua, sive

in parvis agris, hortis, sive in venatione et fructuum silvarum collectione,

sive in modicae piscationis artificio. Oeconomiae scalarum, quae dicuntur,

potissimum in provincia agriculturae, parvos student cogere agricolas ad

eorum terras vendendas vel eorum translaticias culturas relinquendas. Ali-

quorum ex iis conatus alias productionis formas creandi, maiore varietate

definitas, in vanum irritumque recidunt propter difficultates ad mercatus

regionales et globales accedendi vel ob substructionem venditionis et rei

vectoriae magnis societatibus inservientem. Auctoritatibus ius est atque

responsalitas modos adhibendi manifesti et firmi adiumenti erga parvos

productores atque varietatem productionis. Ut oeconomica sit libertas a qua

omnes realiter beneficium accipiant, nonnumquam necessarium est fines

illis ponere quibus maximae sunt copiae et pecuniae potestas. Oeconomica

libertas tantummodo declamata, in qua tamen verae condiciones multis

impediunt realem accessum, atque in qua deterior ad laborem accessus

redditur, sermo fit contradictorius qui politicam contaminat. Operositas

societatis quae nobilem constituit vocationem ad productionem directam

copiarum adque meliorem mundum pro omnibus reddendum, modus potest

fieri valde fecundus ad regionem illam promovendam in qua operositates

societatis collocantur, potissimum si intellegitur auctos operandi locorum

numeros necessariam esse partem ad communi bono inserviendum.

Innovatio biologica ab ipsa inquisitione incohanda

130. In cogitatione philosophica et theologica creationis, quam de-

monstrare studuimus, clare animadvertitur personam humanam, sua cum

peculiari ratione suaque scientia, non esse elementum externum qui ex toto

excludi debeat. Attamen etiamsi homo in plantarum animaliumque pro-

vincia agere eaque, cum necessarium sit, ad suam vitam, adhibere potest,

Catechismus docet experimenta in animalia exercita esse tantum legitima

« si intra rationabiles permaneant limites et ad vitas humanas curandas

conferant vel salvandas ».106 Firmiter enuntiat: humana potestas limitibus

106 Catechismus Catholicae Ecclesiae, 2417.