Articulus 2

Utrum possit demonstrative probari quod mundus non sit aeternus.

Ad secundum sic proceditur: videtur quod demonstrative probari possit, mundum non esse aeternum.

Argumentum 1

Si enim mundus esset aeternus, non posset computari numerus annorum ab initio mundi. Hic autem numerus adscribitur paschali cereo. Sic ergo non posset paschalis cereus in ecclesia benedici.

Argumentum 2

Praeterea, epactae computantur secundum excrescentiam annorum lunarium super annos solares. Sed talis excrescentia computari non posset, si mundus esset aeternus.

Ergo mundus non est aeternus. Ergo demonstrari potest quod mundus non sit aeternus.

Sed Contra

Sed contra, id quod est fidei demonstrari non potest, quia fides est non apparentium, ut dicitur ad Hebr. XI, 1. Sed mundum ex quodam principio temporis esse creatum, est fidei articulus; unde et prophetice a Moyse dictum est: in principio creavit deus caelum et terram, ut Gregorius dicit in Hom. I super Ezech.. Ergo mundum non esse aeternum, non potest demonstrative probari.

Corpus

Respondeo. Dicendum, quod ea quae simplici voluntati divinae subsunt, demonstrative probari non possunt, quia, ut dicitur I ad Cor. II, 11, quae sunt dei, nemo novit nisi spiritus dei.

Creatio autem mundi non dependet ex alia causa nisi ex sola dei voluntate; unde ea quae ad principium mundi pertinent, demonstrative probari non possunt, sed sola fide tenentur prophetice per spiritum sanctum revelata, sicut apostolus post praemissa verba subiungit: nobis autem revelavit deus per spiritum sanctum.

Est autem valde cavendum ne quis ad ea quae fidei sunt, aliquas demonstrationes adducere praesumat, propter duo.

Primo quidem, quia in hoc derogat excellentiae fidei, cuius veritas omnem rationem humanam excedit, secundum illud Eccli. III, V. 25: plurima... Super sensum hominis ostensa sunt tibi; quae autem demonstrative probari possunt, rationi humanae subduntur.

Secundo, quia cum plerumque tales rationes frivolae sint, dant occasionem irrisionis infidelibus, dum putant quod propter rationes huiusmodi, his quae sunt fidei assentiamus.

Et hoc expresse apparet in rationibus hic inductis quae derisibiles sunt, et nullius momenti.

Ad 1

Quod enim primo inducitur de cereo paschali, non habet robur nisi auctoritatis. Probare autem per auctoritatem, non est demonstrative probare, sed fide rei opinionem facere.

Et tamen multo esset validior auctoritas sacrae Scripturae quam benedictio paschalis cerei; praesertim cum sine adscriptione annorum mundi cereus paschalis benedici possit: non enim est de necessitate paschalis cerei talis adscriptio; unde in multis terris non est consuetum quod aliquid cereo adscribatur.

Ad 2

Quod etiam secundo opponitur, derisibile est: non enim excrescentiae annorum lunarium ad solares computantur ab initio mundi, sed ab aliqua determinata radice, puta ab aliqua oppositione solis et lunae, vel ab aliqua coniunctione, vel ab aliquo huiusmodi, sicut est in omnibus aliis computationibus astronomicis.