61

ἔλλειψις ταύτης, ἤ οὐδέ φύσιν εἶναι ποιεῖ τήν φύσιν, ἤ τάς πάσας ἀλλήλαις ταυτόν, καί ἀντί πάντων μίαν, τῇ ἀπολείψει τῆς συνιστώσης συμφυρείσας δι᾿ ὅλου συγχυθείσας. Εἰ γάρ οὐκ ἀνέργητον λέγουσι τό καθ' ἡμᾶς τόν Λόγον, δῆλον ὡς ἔμφυτον καί ἀνθρωπίνην ἐνέργειαν ἔχοντα τοῦτόν φασι. Πῶς γάρ ἄν ἄλλως; Οὐ γάρ ἐνεργεῖν δυνατόν φυσικῆς ἐνεργείας χωρίς· ὥσπερ οὐδέ ὑπάρχειν οὐσίας δίχα καί φύσεως. Ἀλλ' οὐδέ μίαν μόνον, ἄν περ ᾗ τήν φύσιν διπλοῦς, τήν ἔμφυτον ἔχειν ἐνέργειαν τόν ἐνεργοῦντα, πᾶσα ἀνάγκη· ἐπεί καί φύσιν μίαν πάντως τόν ὑφεστῶτα, κἄν σύνθετος ᾗ τήν ὑπόστασιν. Εἰ γάρ διά τήν σχέσιν ἐκεῖνο, διά τήν αὐτήν πάντως καί τοῦτο. Μοναδικῶς γάρ ἐπ' ἀμφοῖν ταύτην φερομένην ὁρῶμεν. Ἥ τε γάρ ἐνέργεια πρός τόν ἐνεργοῦντα, καί πρός τόν ὑφεστῶτα πάλιν ἡ φύσις ἀνάγεται. Χρή τοίνυν εἴπερ διά τήν ἕνωσιν καί τό μοναδικόν τοῦ προσώπου, μίαν τοῦ ἐνεργοῦντός φασι τήν ἐνέργειαν, μίαν διά τοῦτο καί φύσιν τοῦ ἐφεστῶτος διαγορεύειν, ἵνα μή σχετικήν τήν ἕνωσιν δογματίζοντες φωραθεῖεν, ἐνεργειῶν ταύτην, ἀλλ᾿ οὐχί καί φύσεων λέγοντες. Οὐ γάρ πρός ὑπόστασιν ταύτας αὐτούς ἑνοῦν δυνατόν, ἀλλ᾿ οὐσίαν καί φύσιν ὅσον ἐπί ταῖς 0201 φυσικαῖς ἐνεργείαις, οὐκ εἰς ἄλλο τι πλήν ἐνεργείας πρός αὐτόν ἑνουμένας. Ἐπεί ὥσπερ ἡ τούτων φυσική διαφορά, δύο τούς ἐνεργοῦντας ποιεῖ κατ᾿ αὐτούς, οὕτω δήπου πάντως, καί ἡ τῶν οὐσιῶν ἔμφυτος ἑτερότης, δύο τούς ὑφεστῶτας συνάξει. Ἤ τοίνυν πρός μίαν φύσιν καί ταύτας συμφύρωσιν· ἤ μηδαμῶς ἐκείναις, οὐσίαις τε οὔσαις φυσικῶς καί ἀριθμουμέναις, διαίρεσιν ἐπεισφρήσωσιν. Ὅπερ γάρ ἐν ἐκείναις οὐ γίνεται, οὐδέ ἐν ταύταις συμβαίνῃ ποτ᾿ ἄν. Ἀλλά δηλοῦται (15Α_266> μέν ἡ φυσική διαφορά, διά τοῦ κατ᾿ αὐτάς ἀριθμοῦ· ἐξίσταται δέ ἡ διαίρεσις διά τῆς ἄκρας ἑνώσεως. Οὐ γάρ δυνατόν θείαν ἤ ἀνθρωπίνην φύσιν, ὅτι κἄν ἔστι γνωρίσαι, μή ὅτι γε διαφέρειν πρός ἄλλην, οὐσιώδους ἐνεργείας ἐκτός. Ὅρος γάρ τοῦ πράγματος, ὁ λόγος τῆς οὐσιώδους δυνάμεως κυρίως ἐστίν· ἧς ἀναιρουμένης, συναναιρεῖται πάντως καί τό ὑποκείμενον. Καί διά τοῦτο ταύτας ὁμολογοῦμεν ἐπί τοῦ σαρκωθέντος Λόγου φυσικῶς σωζομένας· τήν μέν, ἐν τῇ σαρκός προσβολῇ τῶν θείων· τήν δέ πάλιν, ἐν τῇ πείρᾳ τῶν ἀνθρωπίνων ἐξουσιαστικῶς δεικνυμένην· ἵνα καί τάς φύσεις, ὧν εἰσίν οὐσιώδεις ἐνέργειαι, ταύταις συνομολογήσωμεν.

Τίνι δέ δῆλον οὐκ ἔστιν, ὡς ἐπί μέν οὐσίας καί φύσεως τῆς αὐτῆς, διαφοράν ὑπάρξεως ἤ φυσικῆς ἐνεργείας, οὐκ ἔστιν ἰδεῖν; Οὐδεμία γάρ πρός ἑαυτήν διαφέρει· τοῦτο γάρ πως ἀμήχανον. Ἐν ἀτόμῳ δέ καί προσώπῳ πάντη τε καί πάντως, εἴπερ σύνθετον· καί διαφόρους τε γάρ φύσεις, τάς ἐξ ὧν συνέστηκεν, καθορῶμεν, καί τάς φυσικάς κινήσεις, αἷς ἐνεργοῦν κατά φύσιν γνωρίζεται, τήν οἰκείαν πιστούμενος ὕπαρξιν, καί ἄλλο καί ἄλλο τά ἐξ ὧν ἐστι, διά τῆς κατ᾿ ἄλλο καί ἄλλο φυσικῆς ἐνεργείας πραγματικῶς παριστᾷ, δι᾿ οὗ, τοῦ πρός αὐτό, φημί δέ τό ἄτομον, ἀποσκοποῦντος, καί τάς φύσεις ἑκοντί παρατρέχοντος, διά τό τάς φυσικάς ἀνελεῖν ἐνεργείας, τήν καταδρομήν, οὐ μᾶλλον ἐν τούτῳ βαροῦσαν, ἤ συνεργοῦσαν εὑρίσκομεν. Εἰ γάρ οὐκ εἰς μίαν φυσικήν τό ἄτομον περικλείεται πάντως ἐνέργειαν, ὥσπερ οὖν οὐδέ φύσιν· τίς γάρ ὁ λέγων, ἤ παραστῆσαι δυνάμενος; δῆλον ὡς ταῖς κατ᾿ αὐτό φύσεσιν ἤγουν οὐσίαις, ἰσαρίθμους ἔχει τάς οὐσιώδεις κινήσεις, καί οὐδείς ἀντερεῖ. Καί παρῶ λέγειν, ὡς οὐδέ ἄτομον κυρίως τό κατά Χριστόν σύνθετον λέγεται πρόσωπον. Οὐ γάρ σχέσιν ἔχει πρός τήν ἐκ τοῦ γενικωτάτου γένους διά τῶν ὑπάλληλα καθιεμένην γενῶν πρός τό εἰδικώτατον εἶδος διαίρεσιν, 0204 καί ἐν αὐτῷ τήν οἰκείαν πρόοδον περιγράφουσαν. Ὅθεν (15Α_268> διά τοῦτο, κατά τόν σοφώτατον Κύριλλον, τό Χριστός ὄνομα, οὔτε ὅρου δύναμον ἔχει· οὐδέ γάρ ἄτομον ἐστι, πρός εἶδος ἐστι πολλῶν ἀριθμῷ διαφερόντων κατηγορούμενον, οὔτε μήν τήν τινός οὐσίαν δηλοῖ. Οὐδέ γάρ ἄτομον ἐστί, πρός εἶδος ἤ γενός ἀναγόμενον, ἤ κατ᾿ οὐσίαν ὑπό τούτων περιγραφόμενον· ἀλλ᾿ ὑπόστασις σύνθετος, τήν φυσικήν τῶν