In Apocalypsim B. Joannis Apostoli
PROLOGI GILBERTI, IN APOCALYPSIM B. JOANNIS APOSTOLI, EXPLANATIO.
Unde dicit Haymo, quod iste Angelus in persona Christi apparuit Joanni.
Unde dicit: Et audivi vocem magnam, id est, cognovi. Vel, Audivi, vocem magnam, magna
Unde dicit: Et facies ejus, id est, sicut sol, Oritur sol, et occidit, et ad locum suum revertitur,
Dicit ergo : Haec dicit qui tenet septem stellas, id est, septem Praelatos
Continua sic: Commendavi bona quae in te sunt, sed nunc redarguo mala.
Unde dicit: Sin autem, nisi per paenitentiam ad statum primae charitatis redieris, venio Ubi,
Continua ita : Multum commendabilis es in praedictis, sed tamen reprehensibilis in aliis.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, sed tamen habeo adversus te pauca.
Dicit ergo : Qui vicerit. Haymo : Desideria carnis,et horum tentamenta.
Dicit ergo : Vigila : et hoc potes facere, quia aliqui sunt in Ecclesia tua boni quos potes imitari.
Unde dicit: Haec, scilicet quae sequuntur, dicit, Sanctus, Sancti estote.
Continua sic : Veniet tentatio : sed non timeatis, quia bonum adjutorem habebitis.
Dicit ergo Angelus ad Joannem :
Continua sic : Mandat tibi, etc. Haec scilicet: Scio opera tua, id est, reprobo. Et tunc ly scio
Dicit ergo : Et animal primum simile leoni. i Vicit leo de tribu Juda.
Dicit ergo: Et vidi. Nota : In praecedenti capitulo dixit, v. 1: Post haec vidi:
Dicit ergo: Et vidi, et audivi.
In saecula saeculorum. Quasi diceret : Continuo laudant Deum, et praedicta attribuunt ei.
Unde dicit: Et audivi tamquam vocem, in medio quatuor animalium, dicentem, centium,
Dicit ergo : Bilibris tritici. Ad litteram bilibris bilibris,
Continua : Tanta erit tribulatio Ecclesiae : sed tamen non obliviscetur Deus misereri.
Dicit ergo : Stantes ante thronum.
Unde dicit: Et ascendit fumus incensorum,
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi, et audivi,
Dicit ergo ita : Et aperuit puteum abyssi, et puteo aperto, ascendit fumus putei,
Unde dicit : Et de fumo putei, de tenebrosa haereticorum doctrina, exierunt locustae in terram,
Dicit ergo : Et habebant loricas, id est, corda sententiis deceptoriis munita, sicut loricas ferreas
Dicit ergo:Et sextus Angelus, id est, sextus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo: Et numerus equestris exercitus.
Unde dicit: Et numerus equestris exercitus, id est, malorum, vicies millies, vicies Mille
Dicit ergo : Et qui sedebant, id est, daemones malis praesidentes, super eos, habebant loricas,
Dicit ergo : Et abii, scilicet tamquam vere obediens, ad Angelum,
Dicit ergo : Atrium autem, id est, peccatores, a quod est foris templum, atrium
Dicit ergo : Et septimus Angelus, id est, septimus ordo Praedicatorum, tuba cecinit,
Dicit ergo : Et visum est aliud signum, scilicet, a primo, et illi contrarium. Et dicitur aliud :
Dicit ergo : Et audivi vocem magnam in caelo, id est, in Ecclesia triumphante, dicentem, Nunc, Nunc,
Dicit ergo : Vae terrae, id est, firmis et obduratis in peccato, et mari, impii quasi mare fervens.
Continua ita : Persecutus est diobolus Ecclesiam, sed antequam persequeretur, etc.
Dicit ergo : Et iratus est draco, id est, diabolus, in mulierem,
Dicit ergo : Et vidi de mari bestiam,
Unde dicit : Et datum est illi, id est, a Deo permissum, facere bellum eum sanctis, et vincere eos,
Dicit ergo : Si quis habet aurem cordis, audiat, Si quis habet aurem audiat,
Dicit ergo : Et vidi aliam bestiam.
Dicit ergo : Et vidi, id est, intellexi spiritualiter, aliam bestiam, bestia,
Unde dicit : Qui, scilicet virgines, empti sunt, de terra,
Dicit ergo : Timete Dominum, scilicet, timore filiali. Psal. XVIII, 10 : Timor Domini sanctas.
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est alius ordo Praedicatorum. Et dicitur alius, Angelus,
Dicit ergo : Et audivi vocem, aure interiori, de caelo, dicentem mihi, Scribe,
Dicit ergo : Et alius Angelus, id est, Christus qui est alius a Sanctis, exivit, de altari,
Dicit ergo : Et vidi, intellectu scilicet spirituali, tamquam mare vitreum, mare.
Dicit ergo : ita commendabilis est propter praedicta, " sed " tamen " habeo adversus te pauca. "
Quaeritur, Si charitatem habebat, quomodo peccata proximorum incorrecta dimittebat? Responsio. Haymo. : " Nulla ratio permittit ut ille hoc vitio notetur, quem Dominus tanta laude prosequitur : sed a corpore electorum convertit sermonem ad partem reproborum, quae in Doctoribus intelligitur, qui sua negligentia fornicationem, et idololatriam in Ecclesia Dei esse sinunt sub nomine Christiano. "
" Quia permittis. " Glossa : " Non excommunicans mulierem. "
" Jezabel, quae se dicit propheten, docere, et seducere servos meos, fornicari, et manducare de idolothytis. " Nota : Jezabel fuit uxor regis Achab, sicut dicitur, IV Regum, IX, 22, quae fuit idolo- latra simul et fornicaria. Item, persecutrix servorum Dei : et constat quod non vivebat tunc, quando fuit facta ista revelatio : quare ergo dicit, Jezabel? Responsio. Haymo : " Qui erant in Ecclesia illa, qui opera illius mala imitabantur : ideo in eis ipsa mater fornicationum vocabatur. " Sensus ergo est : Quia permittis simul Jezabel, id est, idololatras et fornicarios docere et fornicari, etc. Alii dicunt, quod ad litteram in illa Ecclesia fuit quaedam mulier sic vocata, quae fuit uxor Episcopi : et hoc innuit alia translatio, quae dicit sic : " Habeo adversus te multa : quod sinis uxorem tuam Jezabel, quae se dicit propheten, quia erat uxor Episcopi: vel propheten, id est, occulta et secreta videntem, ut sibi melius crederetur. " Per hanc introducta est haeresis Mahumeti : sicut illa Jezabel in-
trodaxit Baal inter filios Israel : et sicut illa praecipit interfici prophetas Domini, sic lex illa praecipit quod interficiatur, qui praedicat contra illam.
" Docere, " Quod est contra illud quod dicitur, I ad Corinth.XIV, 34 : Mulieres in Ecclesiis taceant. I ad Timoth. ii, 12 : Docere mulieri non permitto." Et seducere, " id est, seorsum a via veritatis ducere, vel a via fidei et morum, "servos meos, " supple, in hoc quod docet.
" Fornicari, " ad litteram cum mulieribus carnaliter, vel cum daemonibus spiritualiter per idololatriam, et caetera
peccata. Est autem quadruplex fornicatio. Prima, in anima. Matth. v, 28 : Quividerit mulierem ad concupiscendum, etc. Secunda, in actu ipso. I ad Corinth. VI, 18 : Qui fornicatur, in corpus suum peccat. Tertia, in cultu idolorum, quae adorantur pro Deo. Jerem. III, 8 et 9 : Abiit, et fornicata est etiam ipsa :... et moechata est cum lapide et ligno. Quarta est in amore terreno. Ad Ephes. v, 5 : Avaritia, quod est idolorum servitus. Tria genera modo regnant in Ecclesia,
licet non sit quartum : quia non adorat idola.
" Et manducare de idolothytis, " id est, de immolatis et oblatis idolis in veneratione eorum, et cum scandalo fratris infirmi : aliter non prohibetur peritis qui sciunt quod idolum nihil est .
" Et dedi illi tempus ut paenitentiam ageret, et non vult paenitere a fornicatione sua. "
Hic ostendit eam ab Ecclesia esse separandam, cum diu exspectata noluerit agere paenitentiam.