CAPUT XXI.

De formatione particularium syllogismorum mixtionis contingentis et inesse in secunda figura.

Eodem autem modo, sicut dictum est, in universalibus hujus mixtionis syllogismis in secunda figura, sic etiam est in particularibus syllogismis ejusdem mixtionis. Quando enim in tertio vel quarto propositio affirmativa erit de inesse sive universalis, sive particularis sit, nullus erit syllogismus ad conclusionem de contingenti, vel de inesse. Hoc autem per eosdem terminos instantiarum demonstratur, quibus et prius in universalibus syllogismis demonstratum est, qui sunt ad inesse quidem omni, sanitas, animal, homo : non inesse autem contingenter, sanitas, equus, homo, et facile est formare syllogismos.

Quando autem fuerit illa de inesse negativa : tunc poterit esse syllogismus per conversionem in terminis factam illius de inesse quae in tertio est major et universalis, minor autem particularis affir- mativa de contingenti, sicut scitur pe ordines modorum in figuris.

Rursum si ambo quidem intervalla sive propositiones fuerint negativae, ita quod major sit universalis negativa de inesse, minor autem particularis de contingenti et negativa : tunc quidem ex ipsis sumptis propositionibus nullus fit syllogismus : conversa autem propositione quae est de contingenti ad oppositam qualitatem, erit et conversione illius de inesse in terminis facta.

Si autem particularis negativa fuerit de inesse, quocumque modo reliqua propositio se habeat, nullo modo erit syllogismus, sive altera sit universalis affirmativa sive sit universalis negativa. Adhuc autem nec tunc erit syllogismus, quando utraeque praemissae ponuntur esse indefinitae, vel utraeque sumuntur particulares. Et in omnibus istis coniugationibus demonstratur inutilitas per eosdem terminos, qui prius inducti sunt.

Hic tamen dubium esse videtur de quarto istius secundae figurae, qui est ex universali afirmativa majori, et negativa particulari minori, in quo secundum ea quae dicta sunt non potest esse utilis conjugatio in hac mixtione : videtur enim quod majori affirmativa universali existente de contingenti, minori autem particulari negativa existente de inesse, fit utilis conjugatio hoc modo, contingit omne B esse a, quoddam c non est a, ergo quoddam c contingit non esse b ; et ostendatur per expositionem : si enim quoddam c non est a, sicut dicit minor propositio, accipiatur illud, et sit tale a quo universaliter removetur a, et fiat sic syllogismus, contingit omne b esse a, nullum c est a, ergo contingit nullum c esse b : iste syllogismus est utilis, ut videtur : et est in secundo modo hujus figurae secundum mixtionem contingentis et inesse: fit enim hic syllogismus secundum principia superius data ad hanc mixtionem.

Ad hoc dicendum est quod in ista mixtione oportet illam de inesse esse de inesse simpliciter, et non ut nunc tantum. In

syllogismo autem expositorio potest illa de inesse esse de inesse ut nunc : et ideo non valet probatio. Quod autem in exposito syllogismo non oporteat illam de inesse esse de inesse simpliciter, ex hoc ostenditur quod accipitur sub particulari negativa posita in priori syllogismo, quae potuit esse de inesse ut nunc, et non potuit appropriari per conjunctam, ut staret pro inesse simpliciter.

Ad sufficientiam autem harum coniugationum oportet scire, quod in hac mixtione sicut in aliis de necessitate triginta duae sunt coniugationes. Oportet autem in hac figura generaliter in omnibus syllogismis majorem esse universalem : cujus causa in praehabitis ostensa est. Specialiter etiam oportet quod in hac mixtione illa de inesse sit universalis negativa, sicut praedictum est.

Ex his autem facile manifestum est, quod octo conjugationes sunt, quae habent utramque particularem. Et similiter octo quae habent majorem particularem et minorem universalem. De illis autem octo quae habent utramque universalem quatuor sunt utiles, de quibus habitum est, et quatuor sunt inutiles. De illis vero quae habent majorem universalem et minorem particularem, quae etiam octo sunt, duae sunt utiles, de quibus dictum est, et sex sunt inutiles. Et sic patet quod non nisi sex sunt hic utiles conjugationes, quatuor scilicet universales, et duae particulares : et hoc sufficit de mixtione inesse et contingentis in hac secunda figura. Dicendum ergo de mixtione necessarii et contingentis in secunda figura.