PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Vere inimicus directus est, et detenti ab eo liberati. " Quoniam tu fecisti judicium meum, " id est, judicium in te, et de te fieri voluisti ad utilitatem meam : " Et causam meam " repeti fecisti, id est, accusari in causa pro me sustinuisti. Hoc est quod petebat Ezechias, Isa. XXXVIII, 14 : Domine vim palior, responde pro me. Jerem. XI, 20: Tibi revelavi causam meam. Justum enim erat ut homo qui trangressus erat Dei mandatum, sustineret judicium et accusationes justas patienter. Et sic judicium quo judicandus erat homo in se, Christus adimplevit. Sic illud judicium factum est hominis, et illa causa. Isa. LIII, 5 : Livore ejus sanati sumus. In eodem, 9. 6 : Ips vulneratus est propter iniquitatesnostras, attritus est propter scelera nostra. Proverb, XX, 30: Livor vulneris absterget mala. " Sedisti super thronum, ". id est, su- per Christi animam, " qui judicas justitiam. " Ac si dicat : Quia judex justus Deus in Christi anima per unionem requiescit, ob hoc fieri potuit ut ejus judicio, qui judicatus est, liberarer. Hoc est quod dicit Paulus, II ad Corinth. v, 19 : Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi. Deus, inquam, qui judicas justitiam nunc in occulto, tandem judicabit in aperto. Joan. v, 22 : Pater... omne judicium dedit Filio. Psal. lxxiv, 3 : Cum accepero tempus, ego justitias judicabo. Nota, quod dicit, " Judicas justitiam: " non enim tantum Dominus injustitias judicabit, sed etiam justitias et injustitias probabit. Eccle. XII, 14: Adducet Deus in judicium pro omni errato, sive bonum, sive malum illud sit. Isa. lxiv, 6 : Quasi pannus menstruatae universae justitiae nostrae.
"Increpasti gentes. " Hic est tertium, scilicet modus dejiciendi, in quo tria sunt. Primum est peccatorum increpatio : secundum, increpatorum conversio, ibi, "Et periit. " Tertium, potestatis daemonis annihilatio, ibi, " Inimici defecerunt. "
Ait ergo : Sic et per hanc causam repulisti adversarium, et hoc modo, quia increpasti, id est, increpari per praedicatores tuos fecisti. Quos? primo per Joannem Baptistam, Luc. III, 7: Genimina viperarum, quis ostendit vobis fugere a ventura ira ? Postmodum per Apostolos ad Gentiles missos, Marc. XVI, 15 : Euntes in universum mundum, praedicate, etc. Psal. lxvii, 31 : Increpa feras arundinis. Nahum, I, 4 : Increpans mare, et exsiccans illud.
" Et periit impius, " in quantum impius, post increpationem conversus inchoando bonum.
" Nomen eorum " impietatis et perversitatis " delesti, " non ad horam, " sed in aeternum, et, " pro id est, " in saeculum saeculi, " exseculivum. Isa. XIV, 22 : Perdam Babylonis nomen, et reliquias, germen, et progeniem. Perdes, per gratiam in praesenti, et per gloriam in futuro, ut omnino iniquitatum eorum non recorderis. Ezechiel. xviii, 21 et 22 : Si impius egerit paenitentiam a peccatis suis,... omnium iniquitatum ejus, quas operatus est, non recordabor amplius. Psal. xv, 4 : Nec memor ero nominum eorum per labia mea.
" Inimici. " Hic est tertium, scilicet inimici quantum ad potestatem destructio, et tanguntur tria. Primo, destructio potestatis ejus quantum ad rebelles in fide. Secundo, quantum ad dissipantes bonos mores, ibi, " Et civitates eorum. " Tertio, quantum ad exhibentes culturas varias et ritus, ibi, " Periit memoria.
Ait ergo : Sic increpasti per praedicatores, et conversae sunt gentes, et vere : quia " frameae, " rebelliones scilicet, et infidelitates " inimici, " scilicet diaboli " defecerunt in finem, " id est, per finem.
Nota ergo, quod framea proprie gladius dicitur, sive ensis, unde rebelliones errantium in fide, quibus simplices vulnerabantur, recte " frameae " dicuntur. Propter hoc Psalmista alibi dixerat, Psalm. xxi, 21 : Erue a framea Deus animam meam. Zachar. xiii, 7 : Framea, suscitare super pastorem meum, et super virum cohaerentem mihi. Quaelibet etiam suggestio diaboli, framea vel gladius potest dici. Gladius, quia lucet per delectationem, et pungit acumine per paenam consequentem. Ezech. XXI, 9 : Gladius exacutus est, et limatus: limatus ut splendeat, exacutus ut caedat victimas. Quando autem suggerit de peccato uno, quasi uno gladio percutit : quando de duplici peccato, ut cum suggestioni luxuriae addit suggestionem avaritiae, tunc duplicatur gladius. Quando cum his duobus suggestio additur de superbia, tunc triplicatur. Ezech. XXI, 14 : Duplicetur gladius, ac triplicetur. Et hujusmodi omnes gladii seu frameae deficiunt intuenti in finem multiplicem. Primo, in finem Christum,
Ad Rom. x, 4 : Finis legis Christus, ad justitiam. Num. XXI, 9: Fecit Moyses serpentem aeneum, et posuit eum pro signo: quem cum percussi adspicerent, sanabantur. I Pet. IV, 1 : Christo igitur passo in carne, et vos eadem cogitatione ar-mamini. Vel in finem virtutum charitatem, I ad Timoth. I, 5 : Finis praecepti est charitas. Psal. cxviii, 96 : Omnis consummationis vidi finem: latum mandatum tuum nimis. Attendere enim Dei charitatem ad nos, et quam debemus habere ad ipsum, omnem destruit diaboli suggestionem. Et in finem delectationis, qui est miseria et poena. Proverb. XIV, 13 : Extrema gaudii luctus occupat. Apocalyps. XVIII, 7: Quantum glorificavit se, et in deliciis fuit, tantum date illi tormentum ei luctum. Vel in finem vitae propriae, id est, mortem. Eccli. VII, 40 : Fili. . .memorare novissima tua, et in aeternum non peccabis. Vel in finem proprii corporis post mortem. Eccli. x, 13 : Cum morietur homo, haereditabit serpentes, et bestias, et vermes. Propter hoc dicit Moyses, Deut. xxxii, 28 et 29 : Gens absque consilio est et sine prudentia. Utinam saperent, et intelligerent, ac novissima providerent. Hos enim fines considerans, deficere facit diaboli potestatem. Isa. XVI, 4 : Consummatus est miser: defecit qui conculcabat terram.
" Et civitates eorum, " id est, ejus, scilicet diaboli. Singulare mutat in plurale, sicut et supra cum dixisset, " Et periit impius, " statim subdidit, " Nomen eorum : quia mali etsi conjunctas habeant ad invicem caudas, et sint unum quodammodo, habent tamen facies diversas, et simpliciter sunt multi, sicut vulpes Samsonis, Judic. xv, 4. " Civitates, inquam, eorum destruxisti, " colligationes scilicet ad malum, et munitiones contra bonum. De civitatibus istorum alibi, in Psal. cxxxviii, 20 : Accipient in vanitate civitates suas. Job, xv, 28 : Habitavit in civitatibus desolatis. Istae sunt civitates, quas filii Israel aedificaverunt Pharaoni, Exod. I, 11, Phithon et Ra- messes, et Heliopolis. Phithon interpretatur os abyssi, vel os profundum. Haec est cupiditas vel avaritia. Eccli. XIV, 9 : Insatiabilis est oculus cupidi. Eccle. v, 9 : Avarus non implebitur pecunia. Ramesse interpretatur commotio tineae, et significat luxuriam : tinea enim de vestimento nascitur, et consumit ipsum :. sic luxuria oritur de carne, et ipsam consumit. I ad Corinth. VI, 18 : Qui fornicari tur, in corpus suum peccat. Per Heliopo-. lim quae interpretatur civitas solis, superbia designatur : haec enim semper lucere vult, et apparere, contra illud Job, XXXI, 26 : Si vidi solem cum fulgeret, et lunam incedentem clare. Hae sunt civitates, de quibus clamat Jerem. xlviii, 28 : Relinquite civitates, scilicet tres istas, et habitate in petra, Christo scilicet. I ad Cor. x, 4 : Petra autem erat Christus.: " Periit memoria. " Quasi diceret : Non tantum destructus est infidelitatis error, nec tantum munitio contra malum : sed " periit, " id est, peribit, praeteritum pro futuro, " memoria, " ritus scilicet et sacrificia, in quibus eorum memoria habebatur. " Cum sonitu, " id est, strepitu et tumultu in quo fiebant illa. Hoc prophetatum fuit, Ezech. III, 12 : Et assumpsit me spiritus, et audivi post me vocem commotionis magnae : malorum " periit memoria cum sonitu, " simul enim perstrepunt in hoc mundo, et pereunt. Job, XXI, 13 : Ducunt in bonis dies suos. Item, ad litteram pereunt cum sonitu intrinseco, vel extrinseco : quia quae vehementer diligunt, sine magno ejulatu amittere non possunt. Gregorius : " Plus adversa sentiunt, qui plus in pro" speris se extollunt. " Non sic justi, Proverb. x, 7 : Memoria justi cum laudibus. Et nomon impiorum putrescet. Eccle. VI, 4 : Frustra venit, et pergit ad tenebras, et oblivione delebitur nomen ejus. Peribit autem omnino cum sonitu tubae, quae sonabit in finem, Domino ad judicium veniente. I ad Corinth. xv, 52 : Canet enim tuba, et mortui qui in Christo sunt, resurgent incorrupti. Et hoc quia voluit,
quod periret memoria peccati sui in so nitu confessionis oris, et gemitu cordis, sine quibus procul dubio periisset ? Et nota, quod perire dicitur, statum in bonum mutari : unde in Psal. CIII, 35 : Deficiant peccatores a terra, et iniqui ita ut non sint, supple, peccatores. Thren, III, 54: Inundaverunt aquae super capui meum : dixi : Perii. Mori, Isa. lvii, 1 : Justus perit, et non est qui recogitet in corde suo. Desinere esse, Job. III, 3: Pereat dies in qua natus sum. Et damnari, in Psal. ii, 12 : Et pereatis de via justa.''
" Et Dominus in aeternum permanet. " Hic secunda pars, in qua agitur de causa divinae laudis, quae est Dei magnificentia, et ostenditur in tribus. In aeternitate, in judiciaria potestate, ibi, " Paravit in iudicio. " Et in benignitate, ibi, " Et factus est Dominus. "