72 EX S. C. CONCILII

tim de Presbyteri Débette veracitate sentiendum sit. Re- verendissimus Vic. Generalis Dioecesis Atrebatensis, haec sí- gnate testatur : « Quant à Mr. Débette, que j 'a i vu deux fois, et que j 'ai supplié de parler en toute sincérité, je suis moins rassuré. J'ai bien de croire d'après son attitude, qu'il ne dit pas toute sa pensée ». Eiusdem opinionis fuit Reveren- dissimus Dominus P. Monlezun, qui Iudicis munere funge- batur, quum praelaudatus Débette, Lutetiae Parisiorum ite- rum interrogare tur. « Quod attinet, ait, ad Presbyterum Débette, qui partes non minimas in negotio habuit ; et coniu- gio benedixit, quantumvis quaestionibus pressus, ita se cun- ctanctem exhibuit aut immemorem, ut de sua bona fide sus- picionem nobis iniecerit ».

Atque de processu testiumque veracitate satis. Restat nunc, ut de ipso causae merito , paullo fusius disseramus. Agitur, ut quisque sentit, de re gravissimi momenti, diffi- cillimaeque solutionis; quippe quod iudicandum sit, de va- lore interioris actus, a quo ratio ac existentia sacramenti, in individuo pendet. Quocirca ne in tanti ponderis negotio, temere leviterque incedamus, prae primis statuenda sunt principia tutissima ex Iuris Pontificii doctorumqne fontibus derivata, quae et causam nostram pressim respiciunt, con- tinentque rationem, seu criterium pro aequa quaestionis so- lutione.

Comperta res est, ad validitatem matrimonii ex iure naturali civili et ecclesiastico, omnino requiri mutuum li- berumque contrahentium consensum. Libertas autem con- sensus, coactione metuque potissimum adimitur. Verum, non quaevis coactio et metus libertatem tollit et matri- monium invalidat, sed ille tantummodo metus, quem ius Canonicum, De Spon. et Matr. C. Consultationi, dicit ca- dere in constantem virum; metus scilicet, gravis et iniu- ste a causa libera incussus, ad extorquendum consensum in matrimonium. Huc spectat metus reverentialis, immo hic metus, ni me fallit opinio, aliquid addit supra metum cadentem in constantem virum, si contingat, quod austerus