PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Sic annuntiate et psallite, et debetis, " quoniam requirens sanguinem eorum ", scilicet per vindictam et ultionem quam accipit de malis, \ recordatus est. " Gen. IX,5: Sanguinem ani-marum vestrarum requiram de manu cunctarum bestiarum. Deuter.XXXII,35, et ad Rom. XII,19:Mea est ultio, et ego retribuam.
Vel sic continua : Etiam annuntiate praedicando, nec timeatis adversarios veritatis, quia si vos occiderint, nihil possunt amplius, et Dominus recordabitur mortis vestrae. Matth.x, 28 : Nolite timere eos, qui occidunt corpus, et post hoc non habent quid faciant. Dominus autem respicit vocem sanguinis occisorum. Genes.IV,10: Vox sanguinis fratris tui clamat ad me de terra. Ad Hebr. XII,24:Accessistis... ad sanguinis aspersionem melius loquentem quam Abel. Nec tantum clamat sanguis Sanctorum contra occisores, sed etiam ipsa anima, cujus vox efficacior est, et citius exauditur. Apoc.VI,9 et 10: Vidi subtus al-tare animas interfectorum propter verbum Dei, et propter testimonium, quod habebant, et clamabant voce magna, dicentes : Usquequo Domine (sanctus et verus) non judicas, et non vindicas sanguinem nostrum ? Vel sic, " Annuntiate studia " praedicando, vos qui perfecti estis, aliis : quoniam si propter nostram negligentiam perierint subditi, Dominus requirens sanguinem eorum de manu vestra recordatus est obligationis vestrae, et promissi. III Reg. xx, 39 : Custodi virum istum : qui si lapsus fuerit, erit anima tua pro anima ejus. Ezech. III, 18 : Si dicente me ad impium : Morte morieris : non annuntiaveris ei, neque loculus fueris ut avertatur a sua via impia, et vivat, ipse impius in iniquitate sua morietur : sanguinem autem ejus de munu tua requiram. Et vere requiret: quia supra, " non est oblitus clamorem pauperum, " ab homicidis crudelibus occisorum, vel praedicatorum interfectorum a tyrannis, vel subditorum propter negligentiam Praelatorum damnatorum. Psal. XXI, 25 : Non sprevit neque despexit deprecationem pauperis. Eccli. xxxv, 17 : Non despiciet preces pupilli, nec viduam, si effundat loquelam gemitus.
" Miserere mei. " Hic tertium, declaratio petitionis, et dicuntur tria. Primo, allegat ostentando propriam miseriam. Secundo, confitendo expertam miseriam ibi, " Qui exaltas. " Tertio, insinuando finem, ibi," Ut annuntiem omnes laudationes tuas. " Miseriam allegat duplicem : dejectionem propriam, et inimicorum exaltationem ad cumulum miseriae, ibi, " Vide humilitatem. " .
Ait ergo : Non est oblitus clamorem pauperum, qui, inquam, clamor est per hunc modum : " 0 Domine, miserere mei " miseri, supra : tali enim debetur misericordia. Sap. VI, 7 : Exiguo conceditur misericordia. Justitia meritum requirit, miseria misericordiam intuetur. Miserere etiam mei quem fecisti, et propter hoc debes misereri tamquam propriae creaturae. Sap. XI, 23 : Diligis omnia quae sunt, et nihil odisti eorum quae fecisti. In eodem, f. 24 : Misereris omnium, quia omnia potes.
" Vide humilitatem meam " perpendendam, " de inimicis meis " super me exaltatis. Thren. I, 9 : Vide Domine afflictionem meam, quoniam erectus est inimicus. Exod. III, 7 : Vidi affli-ctionem populi mei in aegypto. Et est efficax oratio cum vera humilitas allegatur. Eccli.XXXV,21:Oratio humi-liantis se, nubes penetrabit. Humilitas enim facies animae est, quam Dominus libentur respicit, et affabiliter intuetur. Isa. lxvi, 2 : Ad quem respiciam, nisi ad pauperculum, et contritum spiritu, et trementem sermones meos. Luc. i, 48 : Respexit humilitatem ancillae suae.
" Qui exaltas me de portis mortis. " Hic est secundum, in quo confitetur se esse expertum miseriam. Quasi sic diceret : Rogo ut miserearis, quia tu es qui exaltas me, scilicet in altum ponendo, elongas " de portis mortis, " quae quadruplices sunt. Primae, cupiditates rerum temporalium : per has enim intrat ad nos mortale peccatum, quod est mors. Sap. XVI,13 Deducis ad portas mortis, permittendo scilicet quod tentemur ;et reducis, a tentatione liberando. Secundae, sensus corporales, quia per ipsos intrat mors. Jerem.IX,21:Quia ascendit mors per fenestras nostras, ingressa est domos nostras. Nahum, II,6:Portae fluviorum, sensus scilicet, per quos delectationes influunt, apertae sunt, et templum ad solum dirutum, etc. Tertiae, peccata mortalia, per quae est ingressus ad aeternam mortem. In Psal. CVI,18: Omnem escam abominata est anima eorum, et appropinquaverunt usque ad portas mortis. Quartae sunt haeretici et hypocritae, qui portae sunt peccati et gehennae. Matth.XVI,18:Port inferi non praevalebunt adversus eam, id est, haeretici. Job, xli, 5 : Portas vultus ejus quis aperiet ? difficile est enim cognoscere interiora hypocritae.
" Ut annuntiem ". Ecce tertium, in quo insinuat finem quo vult liberari. Quasi ad hoc miserearis, ut de inimicis liberes, " ut annuntiem " praedicando, omnes laudationes tuas, " id est, omnia opera tua laudabilia, " in portis, " id est, in locis publicis, " filiae Sion, " id est, Ecclesiae : filius enim et filia frequenter superfluit in Scriptura. Vel Sion ap- pellatur Ecclesia militans, quae filia est triumphantis. Ad Galat.IV,26:Illa au-tem, quae sursum est Jerusalem,... quae est mater nostra. In hoc autem quod dicit se annuntiaturum in portis, tangitur illud quod praeceptum erat, Deuter.XVI,18: Judices et magistros constitues in omnibus portis tuis.
Et nota, quod bonae portae sunt, et portae vitae, portae Ecclesiae. Prima et praecipua Virgo Maria. Genes.xxviii, 17 : Non est hic aliud nisi domus Dei, et porta caeli. Ezech.xliv, 2 : Porta haec clausa erit: non aperietur, et vir non transibit per eam: quoniam Dominus Deus Israel ingressus est per eam. Portae etiam sunt virtutes. Prov.XXXI,23:Nobilis in por-tis, id est, in virtutibus, vir ejus. Portae etiam sunt mandata Dei, et bona opera per quae est ingressus ad vitam aeternam. Matth.XIX,17:Si vis ad vitam ingredi, serva mandata. Et Exod.XXXII,22:Ite et redite de porta usque ad portam, id est, de una operatione bona ad aliam. Psal. CXVII,20:H porta Domini, justi intrabunt in eam. Portae etiam sunt boni Doctores et Praelati. Isa liv, 12 : Ponam... portas tuas in lapides sculptos. Psal. XCIX,4: Introite portas ejus in confessione: confitendum enim est Praelatis. Et nota ordinem: " Exaltas, ut annuntiem. " Gregorius: " Conscientia lo-" quentem non impedit, cum linguam " vita antecedit. "
" Exsultabo. " Hic tertium hujus partis, in quo promittit se laudaturum, et dicuntur tria. Primo, promittit: secundo, subsannationem malorum subjungit, qui ligati sunt vitiis ut non possint erigi ad laudandum Deum, ibi, " Infixae sunt. " Tertio, adjungit comminationem, ibi, " Cognoscetur Dominus ".
Ait ergo: Si istis rationibus invitavi ad laudandum, et ore et opere, et ego ipse o Domine " exsultabo, non in mundo, aut in meipso, " sed in salutari tuo, " Christo scilicet. Genes.xlix, 18 : Salutare tuum exspectabo Domine. I Reg. II,1: Laetata sum in salutari tuo. Illo, inquam, salutari de quo Luc. iii, 4 : Videbit omnis caro salutare Dei .
" Infixae sunt gentes. " Hic subjungitur malorum subsannatio, et tanguntur duo. Primo, subsannatur super peccatorum vehementia : secundo, super perseverentia, ibi, In laqueo isto. "
Ait ergo : Sic exsultabo, sed non peccatores, quia " gentes, " id est, more Gentilium viventes, " infixae sunt, " intus scilicet, et in profundo " fixae in interitu quem fecerunt, " id est, in peccato, quod peccaverunt. Psal. lxviii, 3 : Infixus sum in limo profundi. Sophon.I,12: Visi-tabo super viros defixos in faecibus suis. Jerem, xlviii, 11: Fertilis fuit Moab ab adolescentia sua, et requievit in faecibus suis. Joel.I,17 : Computruerunt jumenta in steftore suo. Et bene dicitur, quod fecerunt, non Deus. Osee, xiii, 9 : Perditio tua ex te Israel: tantummodo in me auxilium tuum. Isa. l, 11: Ambulate in lumine ignis vestri, et in flammis, quas succendistis. Nec etiam diabolus. Psal. cxviii, 95 : Me expectaverunt peccatores, ut perderent me.
" In laqueo isto quem absconderunt" Quasi diceret: Non tantum peccant vehementer, sed consuetudine tenentur fortiter, quia " in laqueo isto, quem absconderunt eis " daemones, comprehensus est pes eorum, affectus scilicet, qui per pedes designantur. Psal. lvi, 7 : Ldqueum paraverunt pedibus meis, laqueum scilicet tentationis et peccati. Job, xviii, 10 : Abscondita est Un terra pedica ejus. Proverb.v, 22 : Iniquitates suae capiunt impium, et funibus pecca-torum suorum quisque constringitur. Nec mirum : quia quamvis absconditus sit laqueus, voluntarie tamen pedem suum, id est, affectum immittit iniquus. Job, xviii, 7 et 8 : Praecipitabit consilium suum. Immisit enim in rete pedes suos, et in maculis ejus ambulat. Sed non sic justi. Prov. 1, 17: Frustra jacitur rete ante oculos pennatorum.
Et nota, quod pedes sunt pauperes, pes scilicet inferior in Ecclesia Dei. Psal. CIX,1:Sede a dextris meis, donec po-nam inimicos tuos scabellum pedum tuorum.
Pedes etiam Praedicatores. Isa, LII,7: Quam pulchri super montes pedes annuntiantis et praedicantis pacem. Apocalyps.I,15: Pedes ejus similes aurichalco. Pedes etiam affectus mentis in tortores, sicut hic, et alibi, in Psal. lxxii, 2 : Mei autem pene moti sunt pedes. Cant. v, 3 : Lavi pedes meos, quomodo inquinabo illos ?Et quem asconderunt ipsimet, nolentes converti. Osee, xiii, 12: Colligata est iniquitas Ephraim, absconditum peccatum ejus. Aliquando enim quasi manifestatur, sed tamen absconditur. Job, xx, 12 et 13 : Quum dulce fuerit in ore ejus malum, abscondet illud sub lingua sua,... celabit in gutture suo.
" Cognoscetur Dominus. " Hic tertiuuv, in quo subjungitur paena,et duplex,separatio scilicet a bonis, afflictio pro malis, quae gesserunt, ibi, " In operibus manuum suarum. "
Ait ergo: Sic mali infixi sunt et ligati peccatis ut laudare non possint, sed tandem " cognoscetur Dominus ", et a bonis et a malis, " judicia " separationis scilicet " faciens, " et discretionis: quale judicium petit alibi, Psal. xlii, 1 : Judica me Deus, et discerne causam meam de gente non sancta. Qui enim contemnitur nunc placatus, tunc cognoscetur iratus. Eoxd.v,2,dixit Pharao:Quis est Do-minus, ut audiam vocem ejus ? nescioDominum, et Israel non dimittam. Sed postea eum cognovit, quando mare submergens aegyptios eos a filiis Israel separavit, unde tunc ait, XIV,25:Fugia-mus Israelem : Dominus enim pugnat pro eis contra nos. Et tandem
" In operibus manuum suarum, " id est, propter opera propria, " comprehensus est peccator, " a paena et miseria. Jerem, II,26: Quomodo confunditur fur quando deprehenditur, sic confusi sunt domus Israel. Manus ejus ligantur ut non possit se defendere, pedes ut non possit fugere : oculi velantur, ut non possint videre. Matth.XXII,13:Ligatis manibus, et pedibus ejus, mittite eum in tenebras exteriores. Then. I 22:Vindemiasti me propter omnes iniquitates meas." Convertantur peccatores in infernum. " Sicut superius dictum est, hic est secunda pars totius psalmi: postquam enim egit de regimine Ecclesiae usque ad tempus Anti-Christi, hic incipit agere de regimine ejusdem, quod erit ex occultissimo Dei judicio tempore Anti-Christi, et deinceps.
Dividitur ergo haec pars in duas partes. Primo enim agitur de consummatione malorum in malo, et adventu capitis eorum, scilicet Anti-Christi. Secundo, petitur secundus adventus Christi, ut bonorum oppressio terminetur, ibi, " Exsurge Domine, et exaltetur manus tua. "
Prima pars subdividitur in quatuor partes. Primo, praedicitur malorum obstinatio in malo : secundo, bonorum conservatio, et remuneratio pro afflictione quam sustinebunt a malis, ibi, " Quoniam in finem. " Tertio, declaratur per quem et quomodo consummabuntur mali, ibi, " Constituisti Domine. " Quarto, admiratio et exclamatio ad Deum, et ratio multiplex quare sustineat tribulari bonos, ibi, " Ut quid Domine. "
Prima pars subdividitur. Plena enim consummatio in malis in duobus est, in perfecta conversione ad bonum commu- tabile et delectatione mortifera, et plena aversione a summo bono, scilicet Deo, ibi, " Omnes gentes. "