68. (53.) De Abbatum Miseria.

1. Luget, plorat, lamentatur
sancta nunc ecclesia,

Cum suorum tantam videt
abbatum miseriam

Et eorum contemplatur
diversa pericula.

2. Nullus paene abbas modo
valet esse monachus,

Dum diversum et nocivum
sustinet negotium

Et, quod nolit, sustinere
velut incus cogitur.

8. Monachorum tamquam servus
intus fert superbiam

Et multarum foris rerum
sustinet molestiam,

Hanc abbatis collum portat
servitutem geminam.

4. Spiritaliter abbatem

volunt fratres vivere,

Et per causas saeculares
cogunt illum pergere;

Per tam itaque diversa
quis valet incedere?

5. Nam, dum equitat, mox esse

dicitur vagatio,
Eius namque hebetudo

est claustralis statio,
Quidquid semper miser facit,

fit inde detractio.

6. Delinquentes dum emendat,
omnes clamant impium,

Si quandoque illis parcet,
dicunt esse tepidum;

Quis portare ergo valet
vulgus tam ambiguum?

7. Phinees si imitatur,
fugit vel expellitur,
Si Heli, tunc irridetur
atque parvipenditur,
Odiosus, si est fervens,
et vilis, si tepidus.

8. Valet forsan emendare
facta, si sint levia,
Et quae duas tantum poscant

sive unam veniam,
Graviora quae sunt, abbas
supprimit, ne pereat.

9. Nam si velit de immundo
loqui quaedam vitio,

Monachorum intestina
oritur seditio,

Et occulte statim eius
tractatur proditio.

10. Si quandoque vel ieiunat
vel tenet silentium,

Vanae laudi mox abbatem
dicunt esse deditum,

Et, si loquitur vel mandit,
ut fur reprehenditur.

11. Si sermonem facit abbas,
denotatur garrulus

Et, si tacens nil exponit,
accusatur fatuus;

Huc se vertat, illuc pergat,
semper erit anxius.

12. Intus, foris si contingat
quaelibet adversitas,

Hoc incuriae abbatis
fratres omnes deputant,

Illum rodunt atque produnt
et appellant bestiam.

13. Domus sancta si non crescit,
in abbatem invehunt,

Si decrescit, mox abbatem
velut hostem expetunt;''

Ut incudem sic abbatem
simul omnes feriunt.

14. O beatum tale caput,

quod a membris roditur!
Bonus pastor, quem depascunt

saevi dentes ovium!
Felix pater filiorum
morsus timet omnium.

15. Istud malum monachorum
intus abbas tolerat,

Saecularium et foris
simul portat onera,

Anxiatur et tristatur,
quem sic pemunt omnia.

16. Noctem namque curis pressus

verbosus dimidiat
Et auroram, ut loquatur,

saepius anticipat,
Totum diem in loquendo

postmodum continuat.

17. Haec et alia praclatus

sustinet quam plurima,

Saeculares foris pungunt,
intus fratres vulnerant;

Illi corpus persequuntur,
hi corrodunt viscera.

18. Die, praelate, rogo, care,
quae est ista dignitas?

Intus dolor, foris labor,
hinc, inde calamitas;

Corpus, fateor, his malis
perditur et anima.

19. Quis enim abbatum valet
ferreo nunc tempore

Inter tot calamitates
virgas ferre fertiles?

Praelatorum certe modo
sunt honores steriles.

20. His honoribus, abbates
venerandi, cedite,
Grave pondus et inane

ultro iam abicite
Et de cetero quieti
ac securi vivite.