CAPUT VII. De visu.

De sensibus ergo singulariter dicendum est, et primo de visu. Visus itaque objectum non est color. Color enim, ut dicit Philosophus, est immutativum visus secundum actum lucidi : multa autem videntur quae colorem non habent, sicut coelum, terra, aqua, et multa alia. Unde putamus quod lucidum proprie sit objectum visus, nec color sit objectum nisi ratione lucis quae est ibi. Lux enim in proprio subjecto quod dicitur corpus luminosum, lux est, in diaphano vel transparenti lumen, in terso denso splendor, in mixto vero color. Unde etiam sic diffinitur : Color est extremitas perspicui in corpore terminato.

Medium autem visus perspicuum pervium. Unde nota quod sunt quaedam corpora solida et superficialiter opaca, ut terra, quam impossibile est visu pertransire. Item sunt quaedam corpora superficialiter perspicua, sed secundum soliditatem opaca, ut aurum et argentum quae similiter sunt visu impertransibilia. Item sunt quaedam corpora secundum uperticiem et secundum profunditatem perspicua, ut aqua, aer, crystallus, et talia : et hujusmodi corpus perspicuum pervium medium est visus.

Instrumentum vero hujus sive organum quod magis proprie dicitur, est oculus, ad. quem pervenit nervus opticus protensus a cerebro usque ad pupillam : et ideo spiritus visibilis qui est in illo nervo ad pupillam oculorum ramificato, recipit coloris speciem ab humore cristallum, qui est in pupilla. Et nota, quod ad hoc quod pupilla quemlibet colorem possit recipere, necesse est ut nullius coloris sit actu, sed cujuslibet in potentia. Si enim alicujus coloris esset actu, non posset alium recipere nisi illum. Unde cum pupilla bene immutata fuerit ab excellenti albo, sicut est album nivis, statim postea cum etiam remota fuerit, videntur omnia esse alba. Si.mili.ter contingit de excellenti nigro, et sic de aliis.