MEMBRUM I.

Utrum Deus sit simplex ?

Primo ergo quaeritur, An sit simplex ?

Et videtur, quod non.

1. In omni enim natura in qua sunt supposita distincta, et natura una communis, compositio est ex particulari et universali, et ex principiis constituentibus particulare in esse particularis, et constituentibus universale in esse universalis. In natura divina sic est. Pater enim est Deus, Filius est Deus, Spiritus sanctus est Deus: et hi tres unus in natura Deus, sicut dicit Porphyrius, quod participatione speciei plures homines sunt unus homo. Ergo videtur, quod in essentia divina sit compositio.

2. Adhuc, Cum dicitur Pater, sequitur, si Pater est, Deus est: non e converso, si Deus est, Pater est. Ergo in Deo est quoddam ut antecedens, et quoddam ut consequens, ut videtur. In omni autem tali natura compositio est ex natura antecedente et natura consequente. Videtur ergo, quod in divinis est talis composito.

3. Adhuc, In Deo constat, quod est distinctum et indistinctum: distinctum autem et indistinctum ad unum et idem non possunt reduci: sequeretur enim, quod idem esset communicabile et incommunicabile, et idem incommunicabile et communicabile, et sic contradictoria essent vera de eodem, quod es inconveniens. Videtur ergo, quod illud in quo est distinctum et indistinctum, sit compositum.

4. Adhuc, Constat, quod in Deo est aliquid quod de alio quod etiam in Deo est, non praedicatur, sicut innascibilitas est in Patre, et paternitas, et innascibilitas non est paternitas. In quocumque autem multa sunt, quorum unum non est alterum, composita sunt. In Deo videtur sic esse. Ergo in Deo compositio est, ut videtur.

5. Adhuc, Quidquid secundum aliquid comprehenditur, et secundum totum comprehendi non potest, habet hoc et hoc et est compositum. Deus, ut dicit Augustinus, secundum aliquid comprehenditur, sive videtur, et non secundum to- tom. Ergo videtur, quod in Deo sit compositio.

6. Adhuc, Negari non potest quin in Deo relativa sint. Dicit autem Augustinus in libris de Trinitate, quod omne relativum aliud est quam relatum: aliud enim habet quo relativum est, et aliud quo est. Ergo videtur quod in Deo compositio sit.

7. Adhuc, In quocumque sunt diversa discreta, necesse est esse diversa discernentia. In Deo diversa discreta sunt. Ergo videtur, quod diversa discernentia sunt. Sed in quocumque sunt diversa discernentia, compositum est. Ergo in Deo compositio esse videtur.

8. Adhuc, In quocumque sunt diversae res diversorum praedicamentorum, compositum est. In Deo res diversorum praedicamentorum sunt, ut dicit Boetius in libro de Trinitate, ut substantiae, et relationis, et utriusque proprie: ergo videtur, quod in Deo sit compositio.

Contra:

1. Boetius in libro de Trinitate: " Quod non est ex hoc atque hoc, sed tantum est hoc, id vere est id quod est, et est pulcherrimum fortissimumque, quia nulli innititur. Quocirca hoc vere est unum, in quo nullus numerus. " Et loquitur de Deo: ergo in Deo nullus est numerus. In omni autem composito componentium numerus est. Ergo Deus compositus non est.

2. Adhuc, Deus primum principium est in efficientibus: sed primum principium in efficientibus simplex est: ergo Deus simplex est essentiae simplicitate: essentia ergo divina simplex est.

3. Adhuc, Primum in ratione sui habet, quod simplex sit: quia si detur, quod compositum sit, tunc sequitur quod aliquid habeat ante se sicut componentia: et ex hoc sequeretur, quod primum non esset principium, quod esse non potest, quia contradictoria verificarentur de eodem. Omnes autem conveniunt, quod Deus primum est. Ergo necesse est, quod Deus simplex sit.

4. Adhuc, Ens necesse non est nisi quod nullam causam habet: Deus solus nullam causam habet: ergo Deus solus est ens necesse. Ens necesse nullo modo in potentia est: omne compositum in potentia est ad sua componentia: ergo ens necesse compositum non est. Solus Deus ens necesse est: ergo in Deo compositio non est.

5. Adhuc, Sic arguit Boetius in libro de Trinitate: " Id quod solum et essentialiter est forma, nec per se, nec per accidens subjectum esse potest. Deus solum et essentialiter forma est. Ergo nec per se, nec per accidens subjectum fieri nec potest, " Inde ulterius arguit Boetius: " Quod nec essentialiter, nec per accidens subjectum fieri potest, nullius compositionis est susceptibile. Deus nec per se, nec per accidens subjectum fieri potest. Ergo nullius compositionis susceptibilis est. "

Si objiciatur contra majorem primi argumenti, quod formae per hoc quod sunt in materia, subjiciuntur accidentibus, sicut cum dicitur, homo est albus: et substant superioribus, ut cum dicitur, homo est animal. Respondet Boetius quod formae in materia secundum seipsas et secundum id quod sunt, formae non sunt, sed formarum imagines, hoc est, ad ea quae sunt formae secundum se formatae imagines: et ratione ejus in quo formantur, subjici possunt, et substare tam accidentibus quam etiam suis superioribus: quia quamvis formae sunt, tamen materiales sunt. Sed separatae quae secundum seipsas formae sunt, subjici nullo modo possunt. Deus autem et essentia divina omnino est forma separata, et omnia ad formam terminans effective. Ergo essentia divina nullo modo subjectum esse potest. Dicit enim Augustinus in libro LXXXIII Quaestionum, quod " Deus est species, omni rei speciem praebens. " Relinquitur ergo, quod sit simplex et non compositus.

Solutio. Firmiter credendum et te- nendum est, Deum esse simplicem et incompositum, et secundum fidem, et

secundum philosophiam, sicut concludunt ultimae rationes.

Ad primum ergo dicendum, quod supposita in natura divina non distinguuntur suis distinguentibus ad esse substantiale distinctum, ita quod in esse substantiali et absoluto aliud secundum esse divinum sit Pater, et aliud Filius, et aliud Spiritus sanctus, sicut Socrates et Plato distinguuntur sub homine, sed relationibus ad originem pertinentibus ad quemdam essentiae modum, quo alius secundum originem sit ex alio, et non aliud ab ipso. De relationibus vero secundum originem dicit Boetius, quod nihil diversae essentiae adjicit relatum, nec mutat. Quod autem nihil adjicit vel mutat, compositionem non facit. Relatio ergo talis compositionem non facit: quin potius, ut dicit Avicenna, quo aliud simplicius est, eo multiplicius est in relationibus. Et ideo modus existentiae per relationem, compositionem non inducit:: quia nec naturam communem particulat in diversa, sed eamdem in numero in tribus relinquit et in uno esse divino.

Ad aliud dicendum, quod in Deo non est natura antecedens, et natura consequens: quia in omni eo in quo natura est antecedens et natura consequens, per aliquid essentiale distincta est natura antecedens a natura consequente: propter quod diversa est natura antecedens a natura consequente. Unde talis natura simplex esse non potest. Et hoc in Deo non est: quamvis sit ibi aliquid per modum antecedentis, et aliquid per modum consequentis: in quo tamen omnino et omnimode idem est res quae antecedit, et res quae consequitur: quamvis modus existendi secundum relationem solam, quae nihil adjicit vel mutat de absolutis, aliud sit antecedentis, et alius consequentis. Et super illum modum consequentia fundatur, cum dicitur, Pater est, ergo Deus est, et non sequitur e converso: idem enim est in ante- cedente et consequente, tamen secundum modum significandi diversum: propter quod illud quod attribuitur uni, non attribuitur alteri. Et haec etiam est causa, quare non convertibiliter se habent ad invicem.

Ad aliud dicendum, quod distinctum esse in divinis, est per relationem originis, quae nihil affert vel variat vel mutat de esse substantiali vel absoluto. Et ideo in divinis esse distincti idem est cum esse indistincti, diversum tamen secundum existendi modum, super quem existendi modum diversum fundatur hoc quod dicitur, quod unum est communicabile vel incommunicabile, et alterum incommunicabile vel communicabile: unde communicabile est idem ei quod est incommunicabile, sed modus existendi sive significandi diversus.

Ad aliud dicendum secundum Anselmum, quod innascibile et Pater, et innascibilitas et paternitas, non dicunt quid existens, sed quemdam existentiae modum, sicut ab alio non esse, et alium ab ipso esse, quae sunt relationes principii ab ante et post. Jam autem habitum est, quod tales relationes nihil addunt, nihil variant, nihil mutant in esse simplici. Propter quod etiam Gilbertus Porretanus tales relationes potius dixit assistentes, quam inhaerentes: et ideo nullam conferunt compositionem. Innascibilis enim secundum omne esse absolutum est idem cum eo qui est Pater, et e converso: quamvis innascibilitas quemdam modum dicat quem non dicit paternitas: sicut in puncto quod est finis et principium, alium modum dicit esse finem et alium modum dicit existendi principium esse: qui tamen modi nullam in puncto quantitatis faciunt compositionem.

Ad aliud dicendum, quod cum dicit Augustinus, quod Deus secundum aliquid videtur, et non totus videtur, partitiva constructio est quae importatur in hac oratione secundum aliquid. Partitur enim in attributis et connotatis, et non

in partibus essentialibus vel integralibus divinae essentiae. Et ideo hoc non impedit simplicitatem: quia in quantum aliquid simplicius est, eo plura habet attributa sicut relatum ad plura.

Ad aliud dicendum, quod in creaturis sic est, ut dicit Augustinus, quod omne relativum est aliud quam est relatum: quia in creaturis relationes ex motu et mutatione innascuntur: et oportet, quod aliud sit id quod ex motu suo in ipso efficitur. In divinis autem, ubi relatio non dicit diversam existentiam, sed tantum diversum existendi modum, idem penitus est relativum habitu vel actu relatum, et suppositum quod refertur per relationem, nec differt ab eo nisi secundum existendi modum qui dictus est.

Ad aliud dicendum, quod ubi discernentia formae sunt absolutae, vel res facientes discretionem, ibi necesse est quod discreta secundum esse absolutum diversa sint. Ubi autem discernentia non faciunt nisi existendi modum secundum relationem originis, ibi discernentia non faciunt nisi modum discernendi diversum in quibus esse discretorum absolutum idem est, sicut prius in exemplo puncti ostendimus.

Ad ultimum dicendum, quod in relatione duo sunt: unum ex genere, et alterum ex specie. In genere accidentis est et suum esse est inesse, et quoad hoc non manet in divina praedicatione res relationis. Quia omne quod est in essentia divina, est idipsum quod divina essentia substantialiter: et omne quod est in divina persona, est idipsum quod divina persona substantialiter. Unde relatio quae est in persona, est ipsa persona. Ex specie autem habet sive ex speciali genere, quod ad alterum est: relativum enim hoc quod est, ad alterum esse est: et hoc modo non dicit nisi existendi modum. Et hoc modo, ut dicit Boetius, recipitur in divina praedicatione: quia res ejus hoc modo non dicit diversam rem a re quae est substantia, quamvis diversum modum significandi, qui nihil affert compositionis, ut dictum est.