(CAPITULUM XI.)

Quod Fratres non Ingrediantur monasteria

MONACHARUM.

Praecipio firmiter Fratribus universis, ne habeant suspecta consortia vel consilia mulierum et ne ingrediantur monasteria monacharum, praeter illos quibus a Sede apostolica concessa est licentia specialis. Nec fiant compatres virorum vel mulierum, ne hac occasione inter Fratres vel de Fratribus scandalum oriatur.

EXPOSITIO.

1. Praecipio firmiter. Hic docet Fratres famae sinceritatem servare a labe praecipue turpitudinis . Et haec pars habet tres. Primo, inhibet generaliter consortia suspecta omnium mulierum. Secundo, cautelam adhibet circa consortia monialium. Tertio, inhibet occasionem spiritualium cognationum.

2. Dicit ergo pro primo: Praecipio firmiter Fratribus universis, ne habeant suspecta consortia vel consilia mulierum. Suspectum consortium est non solum mulieris suspectae, immo cum omni muliere, ubi locus et tempus, gestus et aspectus et alia laudabilia indicia suspicionem probabiliter non excludunt. Quodsi locus quaeratur pro mulierum colloquio solitarius, aut obscurus et tempus vel nocturnum, vel alias importunum, si gestus sit dissolutus, utpote ex nimia ad mulierem propinquitate, vel faciali ad eam conversione, fixis oculis, manibus iunctis: omne tale consortium est suspectum. Unde suspecta sunt consortia et colloquia, praedictis circumstantiis concurrentibus ; item, si solitaria sint, aliorum excluso audito, licet non visu: ex intentione, sine causa pia, maxime si sint solitarie prolongata, aut cum eadem persona sine ratione evidenti frequentata, suspecta sunt colloquia, sicut credo . Ad suspicionem autem mulierum facit aetas, vel conditio colloquentis. Illam autem suspicionem hic aestimo prohiberi, quae Fratri excitat enormis tentationis stimulum, vel quae crimini praestat fomentum, vel quae potest apud alios vel alium scandalum generare. Et hic aestimo omne suspectum prohiberi colloquium, quod ordinatur ad carnis immunditiam quamcumque, vel quod potest huius rei scandalum vel suspicionem probabiliter excitare: sicut Dominus prohibendo moechiam prohibet non solum minorem lapsum, qui est fornicatio, sed et omnem maiorem turpitudinem, qua corpus seminaliter inquinatur .

3. Sequitur pro secunda parte: Et ne ingrediantur monasteria monachorum, praeter illos quibus a Sede apostolica concessa est licentia specialis. Haec inhibitio de omnibus monialium domibus intelligitur. Ubi enim maius est periculum colloquii, ibi prudentius necesse est ut obvietur.

lllae autem moniales sancti Damiani prae ceteris mulieribus ab humanis consortiis excluduntur: licet ergo in frequentatione earum posset oriri periculum propter quandam familiaritatem Fratrum maiorem, et propter hoc sit licentia adeundi talia Ioca Sedi apostolicas reservata: tamen, quia aliae moniales amplius se exponunt humanis colloquiis quam illae, necesse est, ut illud mandatum ad omnes monachas referatur, secundum expositionem domini Gregorii et indulgentiam de talibus visitandis. Et sicut monachi sunt non solum collegiati, verum etiam solitarii; sic et monachae et moniales intelligendas sunt non solum collegialae, verum etiam et quae inclusae dicuntur et solitariam vitam agunt. Et hae etiam sunt vitandae sicut collegiatae propter maius periculum solitudinis ex tenore praecepti, ut aestimo, praecedentis .

Sequitur pro tertia parte: Nec fiant compatres virorum vel mulierum, ne hac occasione inter Fratres vel de Fratribus scandalum oriatur. Hoc idem inhibetur monachis, Causa decima sexta, quaestione prima, canone Placuit . Et quia de similibus est ratio similis, scito, hic prohiberi omne Fratrum ad mulieres commercium, de quo posset Fratribus scandalum generari.