80 EX S. G. CONCILII

ex adscito tum sororis et cognati, tum conscientiae mode- ratoris adiumento, et labefactandam nimis obstinatam Ma- tris saevitiam, quae maternae pietatis immemor, reiteratis minis praepedivit coercuitque filiae libertatem, eamque ad tantopere optatum consensum tandem compulit.

De harum gravitate minarum, opus non est ut pluribus commemorem, adeo enim abnormes ac diutinae erant, ut nedum timidae puellae, sed viri etiam fortissimi animum deiicere valuerint. Nec hic est praetereundum, quod habito respectu seu ad Actricis ingenium, aetatem timidissimam- que indolem, seu ad Matris indomitam, imperiosam ac vio- lentam indolem, consiliique tenacitatem, melioris sane cau- sae dignam, minae illae, non graves, sed gravissimae cen- sendae sunt. Huc addendum etiam, quod Ioanna, non so- lum mala illa gravissima pertimuit, quae a matre iugiter sibi minabantur, sed metuit quoque de morte aut certe de infortunio aliquo, quod ex denegatione sui consensus, eidem matri, cordis infirmitate iam laboranti, accidere potuisset. Vel hoc solum malum, ab eadem Ioanna uti sequuturum praevisum, et ad penitus devitandum parata, sat superque sufficeret ad libertatem consensus sibi adimendam.

Cum igitur ex Actricis depositione probatum maneat, quod minae graves a matre in filiam intentatae fuerint ad extorquendum eius consensum in matrimonium, hocque ini- tum fuerit sub inevitabili vis metusque pressione, iure me- ritoque, iuxta canonicas sanctiones concludendum est, quod Ioanna invalide contraxit.

Obiectio. - Contra hanc conclusionem , una difficultas opponi potest, quae licet nullius sit ponderis, enodanda ta- men est, ut quaevis suspicio, de eiusdem conclusionis veri- tate repellatur. Mater itaque Ioannae, stimulis certe con- scientiae perculsa, cum primum municipalem aulam ingressa est, ait filiae : « Mon enfant il est encore temps ; dis-moi si tu consens, si tu veux ». Qua agendi ratione, et vexatio- nibus destitit, filiamque suam ad pristinam libertatem re- stituit: hinc integrum ipsi erat, aut resiliendi aut acce-