CAPUT I. De coloribus plantae.

Licet autem superius in universali dixerimus de coloribus, tamen quia hic specialem fecimus mentionem de interiori dispositione lignorum, consequens est forte dicere accidentia eorum in colore ligni et succorum alteratione quam habent in hyeme et aestate. Sciendum est quod ventalitas quaedam innascitur lignis sive ventositas in terris vehementer calidis, quarum extracto humido aqueo facit spirare terrestrem substantiam plan- tarum : et quia parum humoris est in talibus lignis, erunt multum terrestria et angustorum meatuum : et cum calor earum voluerit digerere substantiam terrestrem quae est in eis, et subtiliare, non habebit humorem qui sufficiat tantae materiae : et ideo indurabuntur ligna illa forti induratione, et pori meatuum angusti fient propter defectum humidi sibi permixti : eo quod in plantis pori non fiunt ni si ut decurrat in eis humidum quod permiscetur substantiae. Et ideo digerens calor reflectitur in eis, et non ascendit : eo quod non habet liberam viam per quam diffundatur, et comburet multum substantiam : et ideo tale lignum habebit colorem qui est inter albedinem et nigredinem. Et quod hoc modo fuerit lignum, si dominatur in eo terrestreitas, et apprehensa fuerit tota aquositas a proprietatibus terrae, palam est quod erit nigrum : et aliud lignum quodlibet quod appropriet illi in proprietate, erit medium inter ebenum nigram et albedinen : et talis medii coloris sunt omnia ligna ab ebeno quae est nigerrima usque ad ulmum quae est albissima:et quia ebenus terrestris est valde et clausorum meatuum, ideo mer-

gitur in aqua, eo quod aer non intrat poros ejus.

Et haec est scientia Aristotelis de coloribus lignorum, quae propter malitiam translationis vix est intelligibilis. Sed sciendum est Aristotelem velle dicere, quod ligna sunt quaedam nigra, et quaedam alba : et haec habent extremos colores : quaedam autem sunt mediorum colorum inter haec. Nigra sunt in calidis terris, in quibus evaporat humidum totum quasi quod est natura perspicuum, et habet clausos poros, ita quod non colatur per ipsum humidum per quod albari possit: et ideo totum humidum continuans arbores illas, apprehenditur a terrae proprietatibus : et ideo fit color niger in talibus. Albus autem, in quibus inducitur multum humidum perspicuum propter raritatem substantiae ipsius. Medii autem colores fiunt ex ligno vaporoso, quod ventosum vocat Aristoteles. Si enim sit substantia terrestris, elevatur inde fumus luscus per calorem naturalem et solis, et superducitur substantiae terrestri, et coagulatur, et incorporatur super eam : et quia vaporosa substantia illa aliquid habet aereitatis perspicuae, fit color glaucus. Quando autem in fundo est substantia alba, plurimum habens diaphaneitatis et vaporositatis, aqua subtilis incensa undique superfertur illi.: et ita constat et incorporatur substantiae plantae, et efficitur rubea. Si autem ille vapor est aqueus, habens quaedam sicca combusta sibi immixta, et subtus est substantia plantae alba, efficitur color citrinus. Et quia jam de istis in praehabitis dictum est, sufficient ea quae vera dicta sunt.

Ostendimus autem in praehabitus, quae sit causa quare plantae producunt folia ante fructus. Vapor autem qui est in substantia plantae angustarum partium, fit in colore similis colori lazuli declinanti ad nigredinem, nisi quod super ipsum evaporat spiritus quidam intensus aereus qui facit aliquid hyacinthitatis in ipso, sicut in cinere fagino fortiter combusto. Quando autem partes plantae sunt rarae, admiscetur eis multa diaphaneitas, et

hoc erit album in colore, aut ad albedinem declinans. Quod autem est ex utroque temperatum, habens tamen in fundo terrestre faeculentum parum vaporans, erit glaucum propter causam supra dictam. Quod autem quaedam plantae flores non habent ut in pluribus, fit propter diversitatem partium nutrimenti in asperitate et subtilitate. Nutrimentum enim grossum non emittit flores, praecipue si sit substantia plantae grossa, non subtilis nutribilis, et sit aspera quae componitur ex substantia rara amplorum pororum, per quam nutrimentum non subtiliatum emittitur, sicut est palma, et ficus, et morus.