91

καί πληρῶν τό πᾶν ὡς πλήρης, πῶς οὐκ ἔσομαι καί κτίσας ἐν τοῖς κτίσμασί μου πᾶσι; Πανταχοῦ καί γάρ ὑπῆρχον ἐν τῷ πᾶν ὡς ὑπερπλήρης καί πληρῶ τά πάντα κτίσας. Νόει ἅπερ φθέγγομαί σοι! Οὐ μετέστην τόπου κτίσας, οὐδ᾿ ἡνώθην τοῖς κτισθεῖσιν˙ ἀπερίγραπτον δέ ὄντα ποῦ ποτέ με φήσεις εἶναι; Οὐ σωματικῶς σοι λέγω, ἀλλά νοητῶς μοι νόει. Ζητῶν δέ πνευματικῶς με ἀπερίγραπτον εὑρήσεις, οὐδαμοῦ δ᾿ αὖ κατά τοῦτο, οὐδέ ἔσω οὐδέ ἔξω, εῖ καί πανταχοῦ καί ἐν πᾶσιν ἀπαθῶς καί ἀσυγχύτως˙ (173) κατά τοῦτο δ᾿ἔξω πάντων, ὅτι καί πρό πάντων ἤμην. Ἀλλ᾿ ἀφήσωμεν τήν κτίσιν ὅλην ταύτην ἥνπερ βλέπεις, ὅτι λόγου οὐ μετέχει καί δικαίως πρός τόν λόγον οἰκειότητα οὐκ ἔχει, νοῦ παντός ἐστερημένη. ∆ῶμεν οὖν οἰκεῖον ζῷον πρός τόν λόγον τῆς σοφίας, ἵν᾿ ὡς νοῦς πρός τήν σοφίαν καί ὡς λόγος πρός τόν λόγον συγγενῶς τε καί οἰκείως ἔχον μᾶλλον σχῇ καλῶς καί κοινωνίαν τό κτισθέν μετά τοῦ κτίστου, ὡς τοῦ κτίστου κατ᾿ εἰκόνα καί ὁμοίωσιν ὑπάρχον. Ποῖον τοῦτο λέγω ζῷον; Ἄνθρωπόν σοι πάντως εἶπον λογικόν ἐν τοῖς ἀλόγοις ὡς διπλοῦν ἐξ ἑκατέρων αἰσθητῶν καί νοουμένων. Οὗτος μέσον τῶν κτισμάτων τόν Θεόν γινώσκει μόνος, τούτῳ μόνῳ ὁ Θεός δέ κατά νοῦν ληπτός ἀλήπτως, καθορᾶται ἀοράτως καί κρατεῖται ἀκρατήτως. Πῶς ληπτῶς καί πῶς ἀλήπτως, πῶς δέ καί μικτῶς ἀμίκτως;