CAPUT XXIX. De intellectu possibili.

De intellectu autem possibili certum est ipsum esse : nam nisi possibilitas esset ad susceptionem intelligibilium specierum, impossibile esset non intelligentem fieri intelligentem. Nunc igitur perscrutandum est distinctiones ipsius. Constat possibilitatem ad intelligendum esse in pueris, et in adultis addiscentibus, et in adultis jam edoctis non tamen actu considerantibus, et in actu considerantibus, sed aliter et aliter : sicut potentia scribendi est in puero, et in adulto addiscente scribere, et in scriptore perfecto in arte, non tamen actu scribente, et in actu scribente. In primo enim est potentia materialis, et in secundo potentia disposita, in tertio potentia perfecta in habitu, in quarto potentia perfecta in visu. Secundum hunc modum est differentia intellectus possibilis quadruplex secundum Avicennam et Averroem. Prima est intellectus habens possibilitatem tantum, et est sicut potentia materialis ad similitudinem materiae prima), quae ex se non habet aliquam formam, sed. est subjectum omnium formarum. Secundus est intellectus dispositus vel habens dispositionem, quae est, cum jam aliquis est habens in intellectu principia, hoc est, propositiones quas contingit credere, quae non. aliunde, sed per se sunt notae, sicut omne totum est majus sua parte, et si ab aequalibus aequalia demas, quae relinquuntur sunt aequalia. Tertia est intellectus perfectus, cum jam habet intellectus conclusionem corum quae sequuntur ad principia, sed non conversus actu ad. illa per considerationem. Quarta est intellectus in actu, cum jam considerat actu. Primus dicitur intellectus materialis. Secundus dicitur in habitu. Tertius dicitur intellectus adeptus. Quartus dicitur intellectus accommodatus. Hi enim sunt ordines intellectus speculativi possibilis.