100

Οὐδέν οὕτως ἐπιθυμητόν, ὡς μή τῇ συνεχείᾳ τῆς ὰπολαύσεως εὐκαταφρόνητον γίνεσθαι· ὧν δέ σπανία ἡ κτῆσις, περισπούδαστος ἡ ἀπόλαυσις.

Παλαιωθέν γάρ τραῦμα ψυχῆς, καί κακοῦ μελέτη χρόνῳ βεβαιωθεῖσα, δυσίατός ἐστιν, ἤ καί παντελῶς (989) ἀνίατος, ὡς τά πολλά τῆς ἕξεως εἰς φύσιν μεθισταμένης.

Ἔθους χωρισμός, καί τοῖς ἀλόγοις ἐστί δυσφορώτατος. Καί ποτε εἶδον ἐγώ βοῦν ἐπί φάτνης δακρύοντα, τοῦ συνόμου αὐτοῦ ὁμοζύγου τελευτήσαντος.

Θεολόγου. Ῥᾷον γάρ ἀπ᾿ ἀρχῆς μή ἐνδοῦναι κακίᾳ, καί προσιοῦσαν διαφυγεῖν, ἤ προβαίνουσαν ἀνακόψαι καί φανῆναι ταύτης ἀνώτερος.

(15Ε_438> ∆ικτύῳ κομίζειν ὕδωρ καί πλίνθον πλύνειν εὐπετές, ἤ κακίαν φυτευθεῖσαν χρόνῳ πολλῷ ἐν ἀνθρώπου ψυχῇ ἐξελεῖν δυνατόν.

Χυσοστ. Οὐδέν οὕτως ἰσχυρόν παρά ἀνθρώποις, ὡς συνηθείας παλαιᾶς τυραννίς.

Τινές τῶν ἔξωθεν, δυτέραν φύσιν τήν συνήθειαν ἐκάλεσαν. ∆εινόν ἡ συνήθεια κατασχεῖν πρός ἑαυτήν, καί μή συγχωρῆσαι πάλιν

διαναστῆναι ἐπί τήν πρώτην ἕξιν τῆς ἀρετῆς. Ψυχή ἅπαξ ἁμαρτίᾳ σπεισαμένη, καί ἀναλγήτως διατεθεῖσα, πολλήν παρέχει

τῷ νοσήματι τήν προσθήκην. Πολλάκις τήν φλόγα περί τήν ἀρχήν μή σβεννύντες, εἰς μέγα ναυάγιον

κατήντησαν. Μή ἔχουσα γάρ ἁμαρτία τόν εἰς πρόσω προβῆναι κωλύοντα, ἵππῳ ἔοικε τόν χαλινόν ἀποῤῥίψαντι καί τόν ἀναβάτην κρημνίζοντι.

ΚλήμεντοςῬώμης. Ὅ γάρ μισεῖ τις διά τήν ἐπιοῦσαν τῇ ἡλικίᾳ σύνεσιν, τοῦτο διά τήν πολυχρόνιον τῶν κακῶν συνήθειαν πράττειν συναγκάζεται, δεινήν σύνοικον τήν ἁμαρτίαν παρειληφώς.

Βοιωτῶν ἔνιοι τούς χρεώστας οὐκ ἀποδιδόντας, εἰς ἀγοράν ἄγοντες, καθῆσ[θ]αι κελεύουσιν· εἶτα κόφινον ἐπιβάλλουσιν αὐτῷ· ὅς δ᾿ ἄν κοφινωθῇ, ἄτιμος γίνεται. ∆οκεῖ δέ τοῦτο πεπονθέναι καί ὁ Εὐριπίδου πατήρ Βοιωτός ὤν τό γένος.

Πέρσαις ὅ μή ποιεῖν ἔξεστιν, οὐδέ λέγουσιν. Ἐάν δέ τις πατέρα κτείνῃ, λιτόν αὐτόν οἴονται· ἐάν δέ τινα προστάξῃ βασιλεύς μαστιγῶσαι, εὐχαριστεῖ ὡς ἀγαθοῦ τυχών, ὅτι αὐτοῦ ἐμνήσθη ὁ βασιλεύς. Ἆθλα δέ λαμβάνουσι παρά βασιλέως πολυτεκνίας· οἱ δέ παῖδες παρ᾿ αὐτοῖς ὥσπερ μαθήματα τό ἀληθεύειν διδάσκονται.

Φίλων. Ἐγχρονίζον ἦθος φύσεως κραταιότερόν ἐστι· καί μικρά μή κωλυόμενα ἁμαρτήματα, φύεται καί ἐπιδίδοται πρός μέγεθος συναυξάνοντα.

Μηδαμῶς τήν φύσιν αἰτιώμεθα· πάντα γάρ βίον ἡδύν ἤ ἀηδῆ ἡ συνήθεια ποιεῖ.

(15Ε_440> Χαρικλ. Πάθος γάρ ἅπαν, τό μέν ὀξέως γινωσκόμενον, (992) εὐβοήθητον· τό δέ χρόνῳ παραπεμπόμενον, ἐγγύς ἀνιάτου.

Χορικίου. Λαβομένη ἅπαξ ἡδυπαθείας ἡ φύσις, μόλις ἐθέλει πρός πόνους χωρεῖν.

Σωκράτ. Οὐδέν ὄντως ἡδύ ἤ ἀηδές τῇ φύσει ὑφέστηκεν· πάντα δέ τῇ συνηθείᾳ γίνεται.

Βίον αἱροῦ τόν ἄριστον· τοῦτον γάρ ἡδύν ἡ συνήθεια ποιήσει. Μεάνδρ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Ἀμήχανον Μακράν συνήθειαν ἐν βραχεῖ λύσαι χρόνῳ. Τό γάρ σύνηθες οὐδαμοῦ παροπτέον. Πολυαίνου. Ἔθος ἄρχεται μέν ἀπό μικρῶν· ἀμελούμενον δέ, τήν ἰσχύν

μείζονα λαμβάνει.