PSALMUS I. Felicitas justorum, et impiorum miseria.
Dicit ergo: His malis caret,nec hoc tantum sed in lege Domini voluntas ejus.
Psalmus II. Christi imperium panis conatibus homines expugnabunt.
PSALMUS III. David fugiens Absalom a Deo salutem sperat.
PSALMUS IV. David hortatur ad pacem et omnia bona speranda.
PSALMUS V. Contra malignum, auxilium divinum implorat justus.
PSALMUS VI. Oratio poenitentis Dei misericordiam implorantis.
PSALMUS VIII. In operibus suis mirabilis Dominus.
PSALMUS IX. Celebratur potentia Dei qui impios disperdit et pauperes tuetur.
Dicit ergo : Sic adulabuntur impii
PSALMUS XI. Oratio pro imploranda Dei ope contra impios.
PSALMUS XII. Deprecatio animae fidelis in tribulatione.
Dicit ergo: Sic fecisti, sed tandem
Dicit ergo : Sic retribuet mihi et justitiam, et puritatem: et hoc justum,
PSALMUS XVIII. Deum praedicant creaturae et divina. Peccatorum condonatio postulatur.
PSALMUS XIX. Oratio pro principe ad bellum proficiscente.
PSALMUS XX. Christi post depictos inimicos gratiarum actio.
PSALMUS XXI. Christus moriturus obsecrat ut sibi adsit Deus, et eum laudat.
Dicit ergo : Sic rogo : nec mirum :
Dicit ergo : Sic mea dimitte delicta, nec hoc tantum peto, imo, respice ini - micos meos,
PSALMUS XXVI. David sitam profitetur fiduciam in Deo, et ejus implorat auxilium.
PSALMUS XXVIII. Vocantur filii Dei ad adorandum Dominum, cujus vox describitur.
PSALMUS XXIX. Gratiarum actio pro liberatione a morte et tribulatione.
PSALMUS XXX. Precatio Christi et fidelium se Deo in moerore commitentium.
PSALMUS XXXIII. Benedicit Dominum qui est justorum lumen et tutela, et impiorum aversor.
PSALMUS XXXIV. Inimicis excidium, sibi salutem precatur.
Dicit ergo : Confundantur, pro peccatis praeteritis : et revereantur,
PSALMUS XXXV. Impiorum malitia justitia Dei: iustorum gloria.
PSALMUS XXXVI. Bonorum et malorum dispares sunt spes et exitus.
Dicit ergo : 0 infirme, Noli aemulari, indignari scilicet, et offendi, in malignantibus,
PSALMUS XXXVIII. Agit de vanitate et brevitate vitae. Deum orat ut peccatum remittat, et sibi adsit.
PSALMUS XLI. Homo exsul et conturbatus anhelat ad meliorem vitam,
PSALMUS XLII. Spem in Domino reponit a quo judicari exoptat.
PSALMUS XLVI. Deus omnis terroe Dominus
PSALMUS XLVII. Magnus et laudabilis Dominus qui fundavit Sion.
PSALMUS XLVIII. Nihil prosunt opes contra infernum.
Dicit ergo : Audite haec, quae di- cturus sum, omnes gentes
PSALMUS L Poenitentis animae amara contritio.
PSALMUS LI. Frustra in divitiis sperant impii: salus est sperantibus in Domino.
Dicit ergo : Sic gaudebunt justi super afflictum iniquum, et dicent ridendo :
PSALMUS LII. Impiorum insipientia, numerus et paena.
Dicit ergo : Tales sunt mali, sed
Jacta super Dominum curam tuam.
Dicit ergo: Sic psallam, quia es Deus meus
Dicit ergo : Sic vana salus hominis, sed nos. faciemus vir Iidem,
PSALMUS LX. Exsul petit reditum, longam vitam, et ampliationem regni Christi.
Dicit ergo : Sic exclamari, et tu exaudisti me, et hoc in petra, Christo.
PSALMUS LXII. Exsul se in Dei laudibus consolatur : praedicit hostium ruinam.
PSALMUS LXIII. Implorat Dei opem contra inimicos : peribunt, et laetabitur justus.
Dicit ergo : Tanta mala patior, propter quod salvum fac : et etiam quia
Dicit ergo : Bene solvi quae non ra- pueram, quia o Deus Pater, tuscis,
Dicit ergo : Quae praemisi, sustinui ab omnibus simpliciter, et etiam extra-
Dicit ergo : Haec mala mihi intulerunt, ego vero e contrario, orationem meam, ad te,
Dicit ergo : Sic laudabo, et placebit talis laus Deo super vitulum novellum, .
PSALMUS LXIX. Oratio ad opem Dei petendam in magnis periculis.
PSALMUS LXX. Opem Dei implorat adversus persecutores : promittit se Deo gratias acturum.
Dicit ergo : Non est similis tibi : quia quantas ostendisti, etc.
PSALMUS LXXI. Christi regnum justum, pacificum et felix precatur.
Dicit ergo : Sic sit nomen ejus benedi- ctum, et dictum est, quia ante solem
PSALMUS LXXII. Impii felices in hac vita peribunt: Domino adhaerere bonum est.
Dicit ergo : Sic invidus, instabilis fui, terrena inordinate dilexi, et nescivi,
Dicit ergo : Sic rogo ut memor sis, quia ecce inimicus, Judaeorum scilicet populus, ((improperavit
Dicit ergo : Quoniam sic est ut praemisi, propter hoc vovete, et post votum, reddite Deo vestro.
PSALMUS LXXVII. Judaeos excitat memorando beneficia et flagella Dei.
Dicit ergo : Sic dedit volatilia ad capiendum apta : et post manducaverunt, et saturati sunt, nimis,
Dicit ergo : Sic eos in rebus suis affinxit, et post misit in eos iram,
Dicit ergo : Sic est destructa vinea Judaeae, sed, o Deus virtutum, quae
PSALMUS LXXXI. Domini deorum terrae judex judices improbos arguit.
PSALMUS LXXXII. Exponit hostium improperia, et illis exsilium imprecatur.
Dicit ergo : Sic rogo, ut placatus sis avertendo malum, et culpae et paenae :
Dicit ergo : Sic nullus similis, quia Deus est qui glorificatur in consilio, sanctorum suorum :
PSALMUS XCVII. Hortatio ad congratulandum Christo venturo.
Dicit ergo : Dixi, quod psallatis, et ecce modum addo quo psallere debetis.
Dicit ergo : Sic custodiebant testimo-
PSALMUS CII. Omnes creaturas invitat ad recolenda Dei beneficia.
Dicit ergo : Benedic, anima mea, Domino. Tob. xiii, 19 : Anima mea, benedic Dominum, quoniam,
PSALMUS CIV. Hortatur ad cultum Del, memorans ejus beneficia.
Dicit ergo : Sic fuit memor testamenti, promissionis scilicet, quod testamentum disposuit ad Abraham
Dicit ergo : Haec promissa fecit, et etiam dixit. Expone, ut prius.
PSALMUS CV. Deus ob suam bonitatem laudandus : Judaeorum ingratitudo.
Dicit ergo : Haec beneficia illis contulit, et in tantum aperta, quod ipsi crediderunt, verbis ejus.
Dicit ergo : Sic confitemini confessione peccati, et praecipue laudis,
PSALMUS CVII. Dicit cor suum ad Dei cultum paratum, et ideo victoriam sperat.
PSALMUS CVIII. Opem Dei implorat, et proditori dignas paenas praedicit.
PSALMUS CX. Laudat Deum ob beneficia, et incitat ad ejus timorem.
PSALMUS CXII. Laudandus Deus super omnia excelsus et exaltans humiles.
PSALMUS CXIV. Gratiarum actio pro liberatione a periculis.
PSALMUS CXVI. Ad laudandum Deum provocatio.
PSALMUS CXVIII. Multis modis ostendit beatam pilam in legis observatione esse positam.
PSALMUS CXIX. Vitae miserias luget, ab his liberari efflagitat.
PSALMUS CXX. Securus qui se Deo committit.
PSALMUS CXXII. Actus fiduciae in Deum tempore tribulationis.
PSALMUS CXXVI. Vani hominum labores quibus non opitulatur Dominus.
PSALMUS CXXVIII. Funestus impiorum exitus.
PSALMUS CXXIX. Oratio pro precando fiducialiter peccatorum petita.
PSALMUS CXXX. Humilitatis sincera professio.
PSALMUS CXXXIII. Hortatio ad benedicendum Domino.
Dicit ergo : Sic percussit magnos reges, et fortes, . Sehon scilicet, regem Amorrhaeorum,
PSALMUS CXXXVIII. Sciens Deum nihil latere, suam in eum fiduciam profitetur.
Dicit ergo : Sic omnia cognovisti, et prima: et hoc patet, supple, quia, tu, non alius, formasti me,
PSALMUS CXXXIX. Orat pro sua salute : hostibus imprecatur.
PSALMUS CXL. Petii regi a Domino tempore persecutionis.
Dicit ergo : Domine, clamavi, tam diu est, non modo clamo primo, ad te, Clamo, Ad te,
PSALMUS CXLI. Circumdatus a Saule orat pro sua salute.
PSALMUS CXLIII Gratias agit pro victoria: petit hostium exitium.
PSALMUS CXLV. Solus beatus qui soli Deo fidit.
Dicit ergo : Tanta est ejus potentia, talis veritas et justitia, et etiam o Sion,
PSALMUS CXLVI. Hortatio ad laudandum Deum ob ejus beneficia.
PSALMUS CXLVII. Ecclesiam invitat ad laudandum Deum qui eam bonis cumulavit.
PSALMUS CXLVIII. Invitat omnes creaturas ad laudandum Deum.
PSALMUS CXLIX. Gratiarum actio pro insigni victoria.
PSALMUS CL. In omnibus et ubique Deum celebrandum profitetur.
Dicit ergo : Talis justus potens sapiens et rectus, sed " qui diligit iniquitatem, " in affectu, non tantum qui exercet in actu, " odit animam suam. " Ex consequenti appellat iniquitatem peccatum generaliter, sicut I Joan. III, 4: Omnis, qui facit peccatum, et iniquitatem facit: et peccatum iniquitas est. Vere autem odit, quia bonis gratuitis eam spoliat, et in naturalibus vulnerat, sicut significatum est, Luc. X, 30, in illo qui incidit in latrones, et spoliatus, et vulneratus est. Sap. XVI, 14: Homo occidit per malitiam, scilicet animam suam. Si autem objiciatur illud: Nemo ad malum respiciens agit, quae agit, et sic nullus, ut videtur, peccatum diligit. Respondendum, quod in peccato duo sunt, delectatio et deformitas, et haec valde conjuncta sunt. Peccator ergo quia delectationem diligit in ipsa creatura, deformitatem ei adhaerentem diligere dicitur quasi ex consequenti.
t Pluet. " Hic secundum, in quo monstratur obligatio iniquorum ad paenam,et obugatio multa valde.
Dicit enim: Sic peccator animam suam odit, et vere, quia " Dominus pluet laqueos, " id est, obligationes ad paenam, " super peccatores. " Pluere autem dicitur Dominus, non agendo, sed permittendo, et etiam ordinando, sic ut quicumque peccaverit, eo ipso obliget se ad paenam. Hic est laqueus absconditus sub delectatione peccati. Psal. CXLI, 4 : In via "flc qua ambulabam, absconderunt laqueum mihi. Et bene dicitur pluere, ut abundantia denotetur : non enim peccatores unica obligatione se obligant ad gehennam, sed multiplici : sic pluere notat abundantiam. Genes. XIX, 24 : Dominus fluit super Sodomam et Gomorrham, etc. Et in Job, XX, 23 : Utinam impleatur venter ejus, ut emittat in eum iramfuroris sui, et pluat super eum bellum suum. In hoc autem quod dicitur, " Super, " oppressio et inclinatio ad infima denotatur, Isa. XLVI, 1 et 2 : Onera vestra gravi pondere usque ad lassitudinem contabuerunt, id est, contabescere fecerunt. Isa. XXIV, 17: Formido, et fovea, et laqueus super te, qui habitator es terrae. Secundum Glossam laqueus appellatur hic illaqueans, de quo laqueo, Osee, V, 1 : Audite hoc Sacerdotes... quia vobis judicium est, quoniam laqueus facti estis speculationi. Eccli, LI, 3 : A laqueo linguae iniquae, et a labiis operantium mendacium. Quales laqueos Deus pluit, id est, pluere permittit de nubibus malis, haereticis scilicet, et Pseudoprophetis, de quibus Judas in Canonica, v. 12 : Hi sunt... nubes sine aqua, quae a ventis circum ferentur, arbores autumnales, etc. , Et sic per hoc quod dictum est," Qui diligit iniquitatem, " notatur omne demeritum quoad mores: hic autem quoad fidem.
" Ignit, sulphur. " Ecce tertium: tacto enim demerito et obligatione ad paenam, subjungitur paena, et tangitur triplex paena respondens triplici radici peccatorum, de qua I Joan. II, 16 : Omne quod est in mundo, concupiscentia carnis est, et concupiscentia oculorum, et superbia vitae.
Ait enim: Sic iniquitatem dilexerunt, et ad paenam obligati sunt. Ergo ignis gehennae, de quo Job, xx, 26 : Devorabit eum ignis, qui non succenditur. Et Deut. XXXII, 22 : Ignis succensus est in furore meo, et ardebit usque ad inferni novissima : contra ignem cupiditatis, de quo Proverb. XXX, 16: Ignis numquam dicit: Sufficit. Sulphur faetidum, de quo Isa. XXXIV, 9 : Et convertentur torrentes ejus in picem, et humus ejus in sulphur. De utroque, scilicet igne et sulphure, Apoc. XIX, 20 : Qui acceperunt chara-cierem bestiae...vivi missi sunt instagnum ignis ardentis sulphure: et hoc contra faetorem luxuriae, de quo Amos, IV, 10 : Ascendere feci putredinem castrorum vestrorum,fere dixisset corporum, in nares vestras " Spiritus procellarum ", id est, ventus procellosus, contra ventum superbiae et elationis. Jerem. xxiii, 19 : Ecce turbo Dominicae indignationis egredietur, et tempestas erumpens super caput impiorum veniet. Haec , inquam , erunt " pars calicis eorum. " .Dicuntur autem paenae reproborum, " pars, " quia dividentur a bonis in judicio, illis pro parte accipientibus bona, istis mala. Et " calicis: " quia poenae infligentur eis in mensura. Isa. xxviii, 8 : In mensura contra mensuram, cum abjecta fuerit, judicabis eam. Propter hoc etiam dicit justus, Psal. xv, 5 : Dominus pars haereditatis meae,et calicis mei. Pars etiam calicis haec dicuntur: quia non erunt haec tota paena damnatorum, sed pars tantum. Erit in inferno gelu vel nix, Job, XXIV, 19 : Ad nimium calorem transeat ab aquis nivium. Erunt vermes, Isa. lxvi, 24 : Vermis eorum non morietur. Erunt tenebrae et laquei, Matth. XXII, 13 : Ligatis manibus, et pedibus ejus, mittite eum in tenebras exteriores. Erunt flagella, Psal. XXXI, 10 : Multa flagella peccatoris. Erit larvarum terror, Sapient. XVII, 4 : Personae tristes illis apparentes pavorem illis praestabant. Versus:
Flamma, gelu, faetor, vermes, caligo, flagella, Larvarum terror, laquei, mentisque procella, Haec sibi pro paena servat sine fine gehenna.
Ecce miserabilis calix, et vere calix furoris Domini. Jerem. xxv, 15 : Sume calicem vini furoris hujus de manu mea: et propinabis de illo cunctis gentibus, etc. Apoc. XVI, 19 : Babylon magna venit in memoriam ante Deum, dare illi calicem vini indignationis irae ejus. Glossa ignem refert ad cupiditatem in praesenti : faetorem appellat horrorem mali, quem habent Deus et ejus Sancti: spi-ritum procellae, malorum separationem a bonis in die judicii.
" Quoniam justus Dominus et justitias dilexit. " Hic est tertia pars, in qua datur responsio : ostensa enim aptitudine puniendi ex parte justi, et, punitione ex parte impiorum, subjungitur causa et ratio puniendi malos, quae est divina justitia, et dicuntur duo. Primo,pro causa ponitur divina justitia : secundo ostenditur, quod sit misericordiae permixta, ibi, " aequitatem. " Duplex etiam justitia tangitur, in effectu, postmodum in affectu, ibi, Et justitias dilexit. "
Ait ergo : Sic punientur mali et hoc fiet, " quoniam Dominus justus est. Alibi in Psal. CXLIV, 17 : Justus Dominus in omnibus viis suis. Jerem, XXIII, 6: Hoc est nomen, quod vocabunt eum, Domitius justus noster. Zachar. IX, 9 : Ecce Rex tuus veniet tibi justus, et salvator. Nec tantum in effectu, imo " justitias dilexit " in affectu. Justitias, inquam, creatas justorum hominum. Nec mirum est si justitias dilexit et diligit, quia eas animabus infudit, et suae sunt: unde tamquam suas diligere debet illas. Proverb. VIII, 18: Mecum sunt divitiae, et gloria, opes superbae, et justitia. Et per hoc etiam diligit justos ipsos tamquam similes sibi. Eccli. XIII, 18 : Omne animal diligit simile sibi." aequitatem vidit vultus ejus. " Quasi diceret: Justus est et justitiam dilexit, sic tamen quod aequitatem, hoc est, justitiam misericordiae mixtam " vidit " visione approbationis " vultus ejus ", scilicet beneplacitum voluntatis illius. Alia littera: " aequitas visa est in facie ejus:" sonat enim vultuositas in terrorem, ut ibi, Psal. XXXIII, 17: Vultus autem Domini super facientes mala. E contrario dicitur de iniquitate, Habac I, 13: Mundi sunt oculi tui ne videas malum, et respicere ad iniquitatem non poteris. Nota, quod Glossa breviter totum legit de Christo.