N.1

In praecedenti Psalmo Psalmista posuit adversariorum dolos; hic contra eos petit remedium a deo. Titulus, in finem Psalmus David, hoc supra expositum est. Dividitur autem Psalmus iste in tres partes. In prima ponitur conquestio; in secunda quaestio, ibi, respice et exaudi me; tertio exauditio, ibi, ego autem in misericordia tua. Conquestio tria continet. Admiratur divinam dissimulationem, confitetur proprium defectum, conqueritur de adversariorum potestate; secundum, ibi, quamdiu; tertium, ibi, usquequo exaltabitur. Qui dissimulat injurias alicujus, hoc ideo facit aut quia non recordatur ejus, aut quia non vult remedium apponere; et ideo dicit, domine, ego gravor ab adversariis, et non apponis remedium? usquequo oblivisceris me in finem, idest finaliter videtur quod velis me vitare. Isa. 49: dixit sion, dereliquit me dominus, et dominus oblitus est mei.

Habac. 1: quare non respicis super inique agentes, et taces devorante impio justiores se? usquequo avertis faciem tuam a me. Avertit faciem quando non ponit remedium quis. Ps. 43: quare faciem tuam avertis, oblivisceris inopiae nostrae, et tribulationis nostrae? hoc secundum historiam David, qui diu est persecutus a Saule. Allegorice dicitur de patribus veteris testamenti, qui continue expectabant christum, et deus quasi oblitus eorum, differebat remedium adhibere; et dicunt, usquequo domine etc.. Usquequo avertis faciem tuam a me, idest praesentiam filii tui a nobis. Vel, ut sit conquestio modernorum justorum de secundi adventus dilatione, usquequo domine oblivisceris me? erit hoc usque in finem, idest in die judicii, vel usque ad mortem? et usquequo avertis faciem tuam a me, idest faciem gloriae tuae, ut videam te facie ad faciem. Exod. 33: ostende faciem tuam mihi. Ps. 79: ostende faciem tuam, et salvi erimus. Possunt tamen assignari et multae causae, quare antiqui patres tantum desiderabant adventum christi in carnem.

Prima propter exaltationem humanae naturae, in cujus persona dicitur Thren. 1: vide domine, quoniam facta sum vilis; sed exaltata est per incarnationem. Ps. 72: cum gloria suscepisti me, idest facta sum gloriosa, sicut mulier ignobilis sublimatur si contrahat cum nobili viro. Inde est quod omne peccatum post adventum salvatoris gravius est quam fuerit ante.

Sicut si mulier nobilis vel homo aliquam turpitudinem faceret, est magis ignominiosus, quam si faceret unus rusticus. Secunda causa est, ut liberarentur captivi de carcere inferni sive Limbi: job 17: in profundissimum inferni descendent ossa mea; putasne saltem ibi erit requies mea? quasi dicat, non; sed per christum liberati sumus ab eo: Zach. 9: tu quoque in sanguine testamenti tui eduxisti vinctum de lacu in quo non erat aqua. Tertio propter depressionem diaboli: Ps. 88: tu humiliasti sicut vulneratum superbum, idest minorasti potentiam ejus. Quarto, quia per adventum christi pacificatus est nobis deus; Ephes. 2: lapis angularis qui facis utraque unum. Quinto propter delectationem quam sperabant habere cum christo, videndo, audiendo conversando cum ipso: Matth. 13: beati oculi qui vident quae vos videtis etc.. Moderni vero secundum adventum desiderant. Primo, quia tunc exaltabimur: Sap. 3: judicabunt sancti nationes, et dominabuntur populis. Et iterum ibid. 5: computati sunt inter filios dei.

Secundo, quia liberabimur ab omni poena: isa. 25: auferet dominus omnem lacrymam ab omni facie, idest causam lacrymandi, vel poenam. Tertio, quia liberabimur ab omni peccato: isa. 25: opprobrium populi sui auferet dominus de universa terra.

Quarto, quia tunc eripiemur a potestate diaboli: isa. 11: non nocebunt neque occident in universo sancto meo. Quinto, quia liberabimur a servitute corporis: psalm. 141: educ de carcere animam meam: Rom. 8: ipsa creatura liberabitur a servitute corruptionis. Sexto, quia videbimus deum facie ad faciem: 1 joan. 3: scimus quoniam cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam videbimus eum sicuti est: Hier. 21: omnes cognoscent me a minimo usque ad majorem.

Vel potest esse conquestio cujuslibet hominis justi pressi adversitate, vel corruptione peccati et concupiscentiae.