S. Romana Rota 109

querelam admisit, et insuper, suppletiva praemissa instructione, die

14 februarii 1916 accusatum matr imonium nul lum atque irritum decla-

ravit .

Contra sentent iam hanc Venetiarum Defensor Vinculi ex officio,

p rout de iure, illico ad H. S. T. interposuit appellationem, quae in

hodierno Turno Rotali disceptanda et definienda proponitur sub con-

sueta formula dubii: An constet de matrimonii nullitate in casu?

Quod spectat ad ius. - Cum nupt ias non faciat concubitus, sed con-

sensus est in iure s ta tu tum, nuptur ientes plena debere libertate gaudere ,

excluso t imore, ne quis per t imorem dicat sibi placere quod odit, et

sequa tur exitus, qui de invitis solet nupti is provenire (cap. Cum locum,!^;

cap. Cum veniens, 15; cap. Consultationi, 28, de sponsal. et matrim.;

cap. 2. De eo qui dux. in matrim.). Inde communis Theologorum et Cano-

nis tarum est orta sententia, quae docet, esse mat r imonium metu contra-

ctum nul lum et irri tum ; sed tunc t an tum cum metus a causa libera, scilicet

ab homine, incussus, est I o directus ad matr imonium ex torquendum;

2° iniustus quoad subs tan t iam; et 3° gravis, seu absolute, quando grave

est periculum, qui dimeti tur ex damno quod imminet, seu relative,

quando gravis est mentis trepidatio, quae ex affections metum passi

exori tur et consideratur (S, Tbom., 4 dist. 29, qu. un i e , art . 3; Sánchez,

De matrim., 1. IV, disp. XI I ; Reiffenst., 1. IV, tit. 1, n. 325; Schmalzgr.,

1. IV, tit. 1, n. 386; D'Annibale, Summ. Theol. Mor., III, § 315, Edit. I I ;

Gasparri , De matrim., IT, n. 938 sq., edit. IV).

Metus gravis dicitur qui cadit in virum constantem (cap. 15 et 28,

De spons. et matrim.; et cap. 6, De iis quae vi metusve causa fiunt). Ut

possit retineri talis quinque conditiones a Sánchez designatae (lib. IV,

disp. 1, num. 10) ad duas r educun tu r ; scilicet I o ut malum instans vel

futurum sit grave pro illa persona quae t imet ; ita ut haec illud susti-

nere nequea t ; et 2* ut haec persuasum habeat , malum illud sibi immi-

nere (Gasparri, 1. c, n. 940); quare pro determinanda metus gravitate

non est u n a inspicienda obiectiva mali minitati consideratio, sed na tu ra

etiam atque indoles est consideranda personae malum illud pertime-

scentis : immo et personae quae malum minitatur. « Gravitas t imoris

« ori tur ex na tura minarum, ex quali tate tum eorum a quibus hae pro-

« ficiscuntur, t um eorum qui eas pati dicuntur » (Instr. Sancti Officii,

2 iunii 1883).

Metus levis non at tendi tur (LL. 6, 7, 8, Quod metus causa, cap. 6,

De iis quae vi metusve causa fiunt) ; et merito : nemo enim praesumitur

tali metu compulsus. Metus huiusmodi non solum non at tendi tur in foro