Capitulum XII. De efficacia praedicandi et gratia sanitatum .

1. Fidelis re vera famulus et minister Christi Franciscus, ut cuncta fideliter et perfecte perageret, illis potissime virtutum exercitiis intendebat, quae, sacro dictante Spiritu, Deo suo magis placere cognoverat. Qua de re contigit, illum in magnam dubitationis cuiusdam agoniam incidere, quam multis diebus ab oratione rediens terminandam Fratribus sibi familiaribus proponebat. " Quid, inquit, Fratres, consulitis, quid laudatis? An quod orationi vacem, an quod praedicando discurram ? Siquidem ego parvulus , simplex et imperitus sermone maiorem orandi accepi gratiam quam loquendi. Videtur etiam in oratione lucrum et cnmulatio gratiarum, in praedicatione distributio quaedam donorum caelitus acceptorum: in oratione etiam purificatio interiorum affectuum et unitio ad unum, verum et summum bonum cum vigoratione virtutis ; in praedicatione spiritualium pulverizatio pedum, distractio circa multa et relaxatio disciplinae. Tandem in oratione Deum alloquimur et audimus et quasi angelicam vitam agentes, inter Angelos conversamur ; in praedicatione multa oportet condescensione uti ad homines et humane inter eos vivendo, humana cogitare, videre, dicere et audire. Sed unum est in contrarium, quod videtur praeponderare his omnibus ante Deum, quod videlicet unigenitus Dei Filius, qui est sapientia summa, propter animarum salutem de sinu Patris descendit , ut, suo mundum informans exemplo, verbum salutis hominibus loqueretur, quos sacri sanguinis et pretio redimeret et emundaret lavacro et poculo sustentaret, nihil sibi omnino reservans, quod non in salutem nostram liberaliter erogaret. Et quia nos debemus omnia facere secundum exemplar eorum, quae videmus in ipso tanquam in monte sublimi: videtur magis Deo placitum, quod intermissa quiete, foras egrediar ad laborem ". Cumque per multos dies verba hujuscemodi ruminaret cum Fratribus, certitudinaliter nequibat percipere, quid horum sibi foret ut Christo vere acceptius eligendam. Cum enim miranda nosset per spiritum prophetiae, hanc per se ipsum quaestionem dissolvere non valebat ad liquidum, Deo melius providente, ut praedicationis meritum per supernum manifestaretur oraculum, et servi Christi humilitas servaretur .

2. Non erubescebat a minoribus parva quaerere verus minor, qui magna didicerat a Magistro supremo. Studio namque praecipuo solitus erat exquirere, quali via qualique modo Deo posset secundum ipsius beneplacitum perfectius deservire. Haec summa eius philosophia, hoc summum eius desiderium exstitit, quoad vixit, ut quaereret a sapientibus et simplicibus, perfectis et imperfectis, parvulis et grandaevis, qualiter ad perfectionis culmen virtuosius pervenire valeret. - Assumens itaque duos ex Fratribus, misit ad Fratrem Silvestrum, qui crucem egredientem viderat de ore ipsius et tunc in monte supra Assisium iugiter orationi vacabat, ut divinum super dubitatione hujusmodi responsum perquireret , quod sibi ex parte Domini demandaret. Hoc ipsum mandavit sacrae virgini Clarae, ut per aliquam puriorem et simpliciorem de virginibus sub ipsius disciplina degentibus, et ipsa cum Sororibus aliis orans, super hoc exquireret Domini voluntatem. Concordaverunt autem mirabiliter in id ipsum, superno eis revelante Spiritu, venerabilis sacerdos et virgo Deo dicata, beneplaciti scilicet esse divini, quod Christi praeco ad praedicandum exiret.

Revertentibus itaque Fratribus et Dei, iuxta quod acceperant, indicantibus voluntatem, exsurgens continuo succinxit se, nullaque prorsus contracta mora, iter aggressus est. Ibat autem cum tanto fervore, ut divinum exsequeretur imperium, tamque celeriter percurrebat , ac si, facta manu Domini super eum, novam induisset e caelo virtutem .

3. Cum igitur appropinquaret Bevanio , ad quendam locum devenit, in quo diversi generis avium maxima multitudo convenerat. Quas cum Sanctus Dei vidisset, alacriter cucurrit ad locum et eas velut rationis participes salutavit. Omnibus vero exspectantibus et convertentibus se ad eum, ita ut quae in arbustis erant, inclinatis capitibus, cum appropinquaret ad eas, insolito modo in ipsum intenderent,

usque ad eas accessit et omnes, ut verbum Dei audirent, sollicite admonuit, dicens: " Fratres mei volucres, multum debetis laudare Creatorem vestrum, qui plumis vos induit et pennas tribuit ad volandum, puritatem concessit aeris et sine vestra sollicitudine vos gubernat ". Cum autem eis haec et his similia loqueretur, aviculae modo mirabili gestientes coeperunt extendere colla, protendere alas, aperire rostra et in illum attente respicere. Ipse vero cum spiritus fervore mirando per medium ipsarum transiens, tunica contingebat easdem, nec tamen de loco aliqua mota est, donec, signo crucis facto et licentia data, cum benedictione viri Dei omnes insimul avolarunt . Haec omnia contuebantur socii exspectantes in via. Ad quos reversus vir simplex et purus, pro eo quod non hactenus avibus praedicaverat, coepit se de negligentia inculpare.

4. Exinde praedicando per loca vicina procedens, venit ad castrum quoddam nomine Alvianum , ubi, congregato populo et indicto silentio, propter hirundines nidificantes in eodem loco magnisque garritibus perstrepentes audiri vix poterat. Quas vir Dei, audientibus omnibus, allocutus est dicens: " Sorores meae hirundines, iam tempus est, ut loquar et ego, quia vos usque modo satis dixistis. Audite verbum Dei, tenentes silentium, donec sermo Domini compleatur ". At illae tanquam intellectus capaces subito tacuerunt nec fuerunt motae de loco, donec fuit omnis praedicatio consummata. Omnes igitur, qui viderunt, stupore repleti, glorificaverunt Deum. Istius miraculi fama circumquaque diffusa multos ad Sancti reverentiam et fidei devotionem accendit.

b. In civitate namque Parmensi scholaris quidam indolis bonae cum sociis aliis studio diligenter intentus, dum importuna garrulitate cuiusdam infestaretur hirundinis, dicere coepit ad socios: " Haec hirundo una de illis est, quae virum Dei Franciscum praedicantem aliquando, donec silentium eis imponeret , molestabant"; et conversus ad hirundinem fiducialiter ait: " In nomine servi Dei Francisci praecipio tibi, ut ad me veniens continuo conticescas". At illa, Francisci audito nomine, quasi viri Dei disciplinis edocta, et statim conticuit et ipsius manibus tanquam tutae custodiae se commisit. Stupefactus scholaris, statim eam libertati restituit et eius garritum amplius non audivit.

6. Alio quoque tempore, cum famulus Dei Caietae semel in maris littore praedicaret, turbis prae devotione irruentibus, ut eum contingerent ; horrens Christi servus tantum populorum applausum, in unam baerenlem littori naviculam prosilivit solus. Illa vero, tanquam si rationis participe motore moveretur intrinseco sine aliquo remige, cernentibus et mirantibus cunctis, se longius a terra protraxit. Cum autem aliquanto spatio in maris altitudinem secessissel, stetit inter fluctus immobilis, quamdiu vir sanctus turbis exspectantibus in littore praedicavit. Cumque, audito sermone et viso miraculo ac benedictione accepta, multitudo cederet , ne ipsum amplius molestant; navicula proprio ductu ad terram reversa est.

Quis igitur tam obstinatae mentis esset et impiae, quod praedicationem Francisci contemneret, cuius miranda fiebat virtute, ut non solum carentia ratione disciplinam susciperent, verum etiam inanimata corpora tanquam animata praedicanti servirent ?

7. Aderat equidem servo suo Francisco, ad quaecumque pergeret, is qui eum unxerat et miserat, Spiritus Domini et ipse Dei virtus et sapientia Christus, ut sanae doctrinae verbis afflueret et magnae potentiae miraculis coruscaret. Erat enim verbum eius velut ignis ardens , penetrans intima cordis, omniumque mentes admiratione replebat, cum non humanae inventionis ornatum praetenderet, sed divinae revelationis afflatum redoleret. Nam cum semel, praedicaturus coram Papa et cardinalibus, ad suggestionem domini Ostiensis sermonem quendam studiose compositum commendasset memoriae stetissetque in medio, ut aedificationis verba proponeret ; sic oblivioni tradidit omnia, ut effari aliquid omnino nesciret. Verum, cum hoc veridica humilitate narrasset, conferens se ad sancti Spiritus gratiam invocandam, tam efficacibus subito coepit verbis effluere tamque potenti virtute illorum mentes virorum sublimium ad compunctionem inflectere, ut aperte clareret, quod non ipse, sed Spiritus Domini loquebatur .

8. Et quoniam sibi primo suaserat opere quod aliis suadebat sermone, reprehensorem non timens, veritatem fidentissime praedicabat. Nesciebat aliquorum culpas palpare, sed pungere, nec vitam fovere peccantium, sed aspera increpatione ferire. Eadem mentis constantia magnis loquebatur et parvis eademque spiritus iucunditate paucis loquebatur et multis.

Omnis aetas omnisque sexus properabat virum novum mundo caelitus datum et cernere et audire . Ipse vero per diversas regiones progrediens, evangelizabat ardenter, Domino cooperante et sermonem confirmante sequentibus signis . In virtute namque nominis eius veritatis praeco Franciscum eiiciebat daemonia, sanabat infirmos, et quod maius est, sui sermonis efficacia obstinatorum mentes ad poenitentiam molliebat. simulque sanitatem corporibus reddebat et cordibus, sicut aliqua comprobant operum eius exempli gratia inferius adnotanda.

9. In civitate Tuscaneila a milite quodam hospitio devote susceptus, filium eius unicum a nativitate contractum ad multam ipsius instantiam, manu allevans, sic subito incolumem reddidit, ut, videntibus cunctis, protinus consolidarentur omnia corporis membra, et puer, sanus effectus et fortis, confestim exsurgeret ambulans et exsiliens et laudans Deum .

In civitate Narniensi cum paralyticum quendam membrorum omnium destitutum officio, signo crucis a capite usque ad pedes ad instantiam signasset episcopi , perfecte restituit sanitati .

In episcopatu Reatino puer quidam sic turgidus a quatuor annis, ut nullo modo propria crura cernere posset, a matre cum lacrymis praesenlatus eidem , statim, ut vir sanctus tetigit eum manibus sacris, incolumis est effectus.

Apud civitatem Ortensem puer unus ita conglomeratus, ut caput pedibus portaret applicitum et haberet ossa nonnulla confracta, signo crucis ad parentum lacrymabiles preces ab eodem suscepto, subito extensus exstitit et illico liberatus .

10. Mulier quaedam civitatis Eugubii ambas contractas et aridas habens manus adeo, ut nihil per illas operari valeret, signo crucis ab eodem in nomine Domini sibi facto tam perfectam obtinuit sospitatem, quod statim rediens domum, cibos .in ministerium eius et pauperum quasi altera socrus Simonis propriis manibus praepararet.

Puellae cuidam in castro Bevanii oculorum privatae luminibus, cum in Trinitatis nomine sputo suo ter ipsius oculos linivisset, lumen concupitum restituit.

Mulier quaedam civitatis Narnii oculorum caecitate percussa, signum crucis ab eodem suscipiens,

lucem recuperavit optatam .

Bononiae puer quidam unum oculorum macula adeo habens obtectum, ut nihil prorsus videre posset, nec aliquo adiuvari remedio, post signum crucis a capite usque ad pedes per servum Domini sibi factum visum recuperavit tam limpidum, ut, postmodum Ordinem Fratrum Minorum ingressus, se longe clarius videre assereret de oculo prius infirmo quam de oculo semper sano.

In castro sancti Gemini servus Dei a quodam devoto viro susceptus hospitio, cuius uxor a daemonio vexabatur, post orationem factam in virtute obedientiae imperavit daemoni, ut exiret, eumque potestate divina tam subito effugavit, ut vere claresceret, quod obedientiae sanctae virtuti pervicacia daemonum non obsistat.

In civitate de Castello quidam furibundus et nequam spiritus quandam obsidens mulierem, a viro sancto obedientiae accepto mandato, indignabundus discessit, mente simul et corpore liberam obsessam prius feminam derelinquens.

11. Frater quidam infirmitate tam horribili gravabatur, ut magis esse vexatio daemonis quam naturalis infirmitas a pluribus firmaretur. Nam lotus saepe allidebatur et volutabatur spumans , membris corporis nunc contractis, nunc extensis, nunc plicatis , nunc tortis, nunc rigidis effectis et duris. Quandoque totus extensus et rigidus, pedibus aequatis capiti levabatnr in altum, horribiliter illico relapsuros. Hunc sic miserabiliter et irremediabiliter aegrotantem plenus misericordia Christi servus commiserans, buccellam sibi panis, de quo edebat, transmisit. Tantam vero gustatus panis contulit aegro virtutem, ut deinceps huius infirmitatis molestiam non sentiret .

In comitatu Aretii cum diebus pluribus mulier quaedam laborasset in partu essetque iam proxima morti, nullum omnino desperanti de vita supererat remedium nisi Dei. Cum autem equo vectus propter corporis infirmitatem Christi famulus per partes illas transitum habuisset, contigit, reduci animal per villam, in qua mulier torquebatur. Homines vero loci, viso equo, cui vir sanctus insederat, extraxerunt frenum, ut superponerent mulieri: ad cuius contactum mirificum, omni remoto periculo, mulier illico peperit cum salute.

Vir quidam de Castro Plebis religiosus ac timens Deum chordam apud se, qua cinctus fuerat sanctas Pater, habebat. Cumque multitudo virorum ac mulierum in castro illo variis infirmitatibus laboraret, ibat per infirmantium domus, et intincta chorda in aqua, dabat bibere patientibus, sicque per hunc modum plurimi sanabantur. Sed et de panibus a viro Dei contactis gustantes aegroti, divina operante virtute, consequebantur celeriter remedia sanitatum.

12. Cum his et aliis multis miraculorum prodigiis praeco Christi praedicans coruscaret, attendebatur his quae dicebantur ab eo, ac si Angelus Domini loqueretur. Excellens namque in ipso praerogativa virtutum, prophetiae spiritus, efficacia miraculorum, oraculum de praedicando caelitus datum,

obedientia creaturarum ratione carentium, vehemens immutatio cordium ad verborum ipsius auditum, eruditio eius a Spiritu sancto praeter humanam doctrinam, praedicandi auctoritas a Summo Pontifice non sine revelatione concessa, insuper et Regula, in qua forma praedicandi exprimitur, ab eodem Christi Vicario confirmata , summi quoque Regis signacula per modum sigilli corpori eius impressa tanquam testimonia decem toti saeculo indubitanter affirmant, Christi praeconera Franciscum et venerandum officio et doctrina authenticum et admirabilem sanctitate, ac per hoc tanquam vere Dei nuntium Christi Evangelium praedicasse.