COMMENTARIUS.

(d) Ad aliam quaestionem, etc. Nunc resolvit secundam quaestionem, qua quaeritur: An persona creata assumpta sit, vel possit assumi, in tertio et proprio sensu ex tribus sensibus, in quibus eam posse intelligi supra praemisimus num. 1. Conclusio Doctoris est negativa, tam quoad factum quam quoad posse. Hanc tenent Theologi omnes cum iis, qui citantur a Scholiaste in initio hujus quaestionis, quamvis Divus Thomas eo loco non probet impossibilitatem, sed tantum quod de facto non fuerit assumpta persona. Probat Doctor conclusionem, quia sequeretur manifesta contradictio, nimirum quod assumeretur et non assumeretur ; assumeretur enim ex hypothesi partis affirmativae, non assumeretur autem, quia personalitas formaliter creata (ut hic absolute et magis probabiliter videtur asserere Doctor, quamvis supra dist. 1. q. 1. ubi per se tractavit illam controversiam, non tam expresse resolverit quid absolute dicendum esset) dicit negationem actualis dependentiae, seu unionis ad aliquod suppositum extrinsecum ; ergo ubi est personalitas propria, non est unio, neque consequenter assumptio ejus ad aliquam personam extrinsecam.

Addit autem eos, qui statuunt personalitatem naturae creatae in aliquo absoluto modo substantiali, ut communius a Thomistis et recentioribus asseritur, debere assignare aliam rationem. Assignant autem quod ille modus absolutus sit talis naturae, ut ad eum debeat sequi ista negatio, in qua Scotus formaliter constituit rationem personalitatis, quod si ita esset, sine dubio sufficeret ista ratio, nam perinde persona poterit assumi, si dicat formaliter istam negationem, ac si dicat aliquid formaliter, ad quod sequitur, ut est evidens.

At difficulter possunt ostendere quod illud positivum, quod dicit persona, sit talis naturae ; quamvis enim non esset talis naturae, ut necessario deberet ad ipsum sequi, etiam de potentia absoluta, ista negatio, sed solummodo ut deberet ad ipsum sequi connaturaliter, sicut impenetrabilitas actualis sequitur ad quantitatem, et occupatio unius loci ad unum corpus, adhuc posset ipsi competere descriptio personae, quae est vel illa Boetii in libro de duabus naturis et una persona : Persona est rationalis naturae individua substantia, vel illa Richardi lib. 4. de Trinitate cap. 22. Persona est intellectualis naturae incommunicabilis existentia; eo enim ipso persona esset incommunicabilis, quo connaturaliter et absque miraculo communicari non posset, quamvis miraculose et supernaturaliter posset communicari. Sed nulla apparet alia ratio, unde posset colligi, quod ad illud positivum, quod formaliter diceret persona, sequeretur necessario de potentia etiam absoluta ista negatio, quam quod alias non competeret ipsi definitio personae ; ergo revera non tam facile est adversariis assignare rationem, cur persona non possit formaliter assumi, quam supponitur, et praeterea, ergo optime dicit Scotus ipsis necessario recurrendum esse ad aliam rationem.

Advertendum autem quod ratio, quam dicit Doctor in fine sui discursus, valere contra opinionem tenentem quod persona non dicat formaliter quid positivum, sit ratio prima principalis posita pro parte affirmativa hujus secundae quaestionis, nimirum quod si esset quid positivum, deberet esse vel substantia vel accidens ; et si substantia, quod deberet esse vel substantia composita ex materia et forma, vel forma vel materia, et consequenter quod in persona creata deberent esse vel duae substantiae compositae, vel duae formae substantiales, vel duae materiae primae, quod videtur absurdum, maxime secundum adversarios.

(c) Ad argumenta secundae quaestionis, etc. Primum argumentum est, quod natura assumatur; ergo persona, quia persona est idem cum natura, cum nihil superaddat ipsi. Respondet Doctor negando consequentiam, et ad probationem dicitsecundum propriamsententiam, personam formaliter non esse idem cum natura, quia formaliter dicit negationem separabilem a natura, nimirum negationem actualis dependentiae et unionis, quae negatio non est in natura, quando habet actualem unionem. Dicit praeterea probationem illam, qua probatur personam esse idem cum natura, et nihil superaddere ipsi, nimirum illa qua dicitur quod illud superadditum deberet esse, vel materia, vel forma, vel compositum, vel accidens solum valere contra eos, qui dicunt quod superaddit aliquod positivum, quos propterea concedit non bene dicere.

Verum illi respondent illud positivum superadditum non esse nec accidens, nec substantiam compositam ex materia et forma, nec materiam aut formam, sed modum quemdam substantialem. At non evadunt difficultatem, quia iste modus, si non sit substantia composita, nec materia, nec quid inhaerens, aut aptum inhaerere, omnino videtur debere esse forma substantialis, nam habet esse substantiale,

ex eo quod non sit accidens, et habet rationem formae, ex eo quod sit quid adveniens alicui subjecto per modum determinativi, nec potest ulla ratio assignari, cur non habeat rationem formae, si tamen omnino detur.

Dices illam praesupponere substantiam completam singularem, ergo non potest esse forma. Contra, quia si adveniat tali substantiae, et non sit accidens, cur non esset forma? Dices, quia repugnat formam substantialem advenire tali substantiae. Contra, quia si repugnat, ergo repugnat ipsi advenire talem entitatem, quae quoad caetera omnia praeter talem adventum habet rationem formae substantialis.

Dices secundo, ideo non esse formam substantialem, quia non potest conservari absque suo subjecto, sicut possunt formae substantiales. Sed contra, quia imprimis difficile est assignare cur non possit istud positivum sic conservari tam bene, quam forma ulla, saltem materialis. Deinde non minus difficile est assignare rationem, cur non posset dari aliqua forma substantialis, quae ita dependeret a suo subjecto, ut non possit sine illo conservari, sicut enim dantur aliquae formae substantiales, quae naturaliter conservantur absque suo subjecto, ut anima rationalis, et aliae quae non possunt conservari naturaliter, licet supernaturaliter possint, ut sunt animae brutorum, cur non possent dari aliquae, quae nec supernaturaliter quidem possent ita conservari, prout dicunt adversarii, dari aliquas formas accidentales, ut verbi gratia, actus vitales, et ut dantur secundum omnes relationes, quae sic dependent a suis subjectis.

Dices tertio, illud positivum non esse de essentia, aut intrinseca ratione substantiae singularis ; ergo non est forma substantialis. Contra, quia petis principium, dum dicis omnemformam substantialem debere esse de intrinseca ratione ac essentia talis substantiae ; si detur enim hujusmodi absoluta entitas, id negari potest, et debet ab iis, qui dicerent illam entitatem debere esse formam substantialem.

Confirmatur, quia licet istud positivum vocaretur modus, et licet natura eo mediante diceretur habere alium modum, quam haberet, si eo careret ; tamen non propterea sequeretur, quin esset vere forma substantialis, nam relationes vocantur modi, et ubi intrinsecum, ac situs partium, et tamen non est dubium, quin relationes illae ac ubi sint verae formae accidentales ; ergo similiter in proposito.

Secundum argumentum principale erat quod personalitas pertineat ad dignitatem naturae ; ergo dicit quid positivum, et consequenter quid assumptibile ; ergo saltem potest assumi persona. Respondet personalitatem propriam naturae creatae non addere ipsi dignitatem aliquam formaliter, sed tantum praesuppositive, quatenus scilicet supponit in natura talem perfectionem, ad quam sequitur negatio istius imperfectionis, quam alias haberet, de quo videri possunt dicta dist. 28. quaest. 1. Unde in forma respondeo distinguendo antecedens, et nego consequentiam primam.

Recentiores statuentes personalitatem in positivo concederent antecedens et primam consequentiam, et negarent secundam, sed, ut supra dictum est, remaneret illis difficultas probandi quod si esset positivum, non esset assumptibile de potentia absoluta.

Objici potest praeterea quod Verbum assumpserit hominem ; sed homo significat suppositum humanum et personam, ergo de facto assumpsit personam humanam. Probatur, quia expresse ita loquitur Concilium Alexandrinum in epistola ad Nestorium, quae est decima inter epistolas Cyrilli, et lecta ac approbata est in Concilio Ephesino ; ConciliumToletanum primum et secundum in confessione fidei; Toletanum sextum cap. 1. Concilium Francofordiense in Epistola ad Episcopos Hispaniae; Augustinus de praedestinatione Sanctorum, cap. 15. et alibi saepe, Boetius lib. de duabus naturis, Damascenus lib. 3. de fide cap. A. Anselmus de Incarnatione cap. 5. sed et ipsa Ecclesia utitur isto modo loquendi in hymno Te Deum laudamus, composito, ut fertur, ab Augustino et Ambrosio, ubi dicitur: Tu ad liberandum suscepturus hominem.

Respondetur solutionem hujus objectionis pendere ab intelligendo eo quod per se proprie significat ly homo ; si enim significat proprie naturam humanam in supposito existentem seu suppositum naturae humanae, certum est quod non possit proprie dici quod Verbum assumpserit hominem, quia non assumpsit suppositum, sed potius est suppositum naturae quam assumpsit ; si autem homo significet proprie, non solum tale suppositum, sed naturam etiam humanam in concreto Metaphysico,cujus abstractum sit humanitas, non minus certum est quod propriissime possit dici Verbum assumpsisse hominem.

In hac autem controversia de nomine, Theologi speculativi, recentiores communiter cum S. Thoma 3. part. quaest. A: art. 3. ubi fuse de hac re agit Vasquez, tenent hominem significare proprie suppositum solummodo naturae humanae, et consequenter non posse admitti, proprie loquendo, quod Verbum assumpserit hominem ; sed Patres et Concilia, qui ita loquuntur, non proprie locutos fuisse, et figurate, accipientes totum pro parte, et intelligentes scilicet quod assumpserit hominem, quatenus assumpsit humanitatem, quae est natura hominis.

Probat autem S. Thomas non posse dici, quod assumpserit hominem proprie, quia Felix Papa, ut habetur non in Ephesino, prout dicit S. Thomas, sed in Chalcedonensi, Act. 1. De Incarnatione vero Verbi, inquit, fide credimus in Dominum Jesum Christum ex Maria Virgine natum, quoniam ipse est aeternus Dei Filius et Verbum, et non homo a Deo susceptus, ut alter esset praeter ipsum: neque enim hominem assumpsit Dei Filius, ut esset alter praeter ipsum, sed Deus existens per fectus factus est homo. Addit ad haec Lorca illud quod habetur in Anathematismis Cyrilli, Anathematismo 8. Si quis audet dicere susceptum hominem coadorandum et conglorificandum cum Dei Verbo, ut alterum cum altero, Anathema sit. Item illud ejusdem Cyrilli in lib. ad Evoptium : Secundum quod Scripturis et sanctorum Patrum aequis interpretationibus videtur non hominem assumptum fuisse a Deo Verbo, et copulatum illi secundum habitudinem quamdam, quae extrinsecus intelligitur, sed eum hominem factum esse definimus. Addit etiam praeterea auctoritatem Joannis Maxentii in dialogo. 1. contra Nestorium, qui habetur tom. 5. Bibliothecae sanctorum Patrum, dicentis: Ego a Deo susceptum hominem nullatenus dicere audeo, sed Deum sine diminutione divinitatis suae factum hominem fateor, ne si susceptum hominem dixero, duas videar in Filio Dei praedicare personas.

Verum haec non satis probant, illum loquendi modum non esse proprium, ac bonum, nam imprimis plura sunt loca, in quibus asseritur assumptus homo, quam in quibus negatur ; cur ergo ex paucioribus locis deberet potius colligi, quod non posset ita dici, quam ex pluribus, quod posset. Deinde in locis Felicis et Cyrilli non negatur simpliciter assumptus, aut susceptus homo, sed cum restrictione, ita ut homo assumptus esset alter a Verbo assumente, aut esset alter praeter ipsum, aut denique ita, ut homo assumptus uniretur ipsi accidentaliter, ut asseruit Nestorius ; ergo ex illis locis nihil habetur ad propositum. Maxentius denique qui magis favet, negat hominem assumptum, ut homo significat suppositum, prout asseruit Nestorius, contra quem agebat ; unde inferius addit: Dei vero et hominis nomen naturis et personis commune est. Denique sicut totam Trinitatis divinitatem significat nomen Dei, et ita unamquamque personam ex Trinitate. Et inferius aliquantulum : Rursus homo sicut personam, ita significat naturam, unde et nonnulli Patres sancti, non quidem ad personam sicut vos, (Scilicet Nestoriani) sed ad naturam potius respicientes, hominem assumptum a Deo dicere comprobantur. Ex quibus manifeste patet quod ipse non improbaverit illum loquendi modum, nisi quatenus intelligeretur per hominem persona humana. Sed nec certe improbare potuit cum non fuerit tantae auctoritatis, quantae Patres et Concilia, quae ita loquuntur. Itaque ingenue fatendum est cum

Vasquezio, et Suarezio improbationem, aut improprietatem istius modi loquendi, non esse petendam a sanctis Patribus, cum nullus eorum eum improbaverit, et plurimi sint eo usi. Et hoc esse potest fundamentum, et quidem satis firmum pro Ludovico Vives in lib. 9. de Civ. c. 19. tenente esse proprium modum loquendi, quod etiam expresse tenet Waddingus disp. 13. de Incarn. dub. 3. Pro resolutione hujus nominalis potius quam realis controversiae, dico primo, quamvis non posset proprie dici quod Verbum assumpserit hominem, posse tamen absque ullo periculo sine difficultate uti eo modo loquendi. Probatur, quia non potest non esse tutus modus loquendi iste quo sancti Patres communiter utebantur, et quo etiamnum Ecclesia quotidie utitur ; sed iste modus loquendi est talis, ut patet ex dictis inter probandum antecedens objectionis, ergo. Confirmatur primo, quia licet sine dubio etiam improprie loqui cum tot sanctis Patribus et Conciliis absque ullo periculo. Confirmatur secundo, quia si non liceret isto modo uti, aut si esset in eo aliquid periculi, maxine quia esset timendum ne intelligeretur persona humana esse assumpta, sed multo minus periculi est jam in hoc, quam tempore istorum Patrum, qui sic loquebantur ; ergo si tum licuit absque periculo, multo magis jam licebit. Probatur minor, quia jam extincta est haeresis illa penitus, secundum quam tenebatur quod Christus dicebat duas personas, et quod persona humana fuerat assumpta, et universaliter tenetur in Christo tantum esse unam personam,eamque divinam, constantem ex duabus naturis, divina scilicet et humana, unde non est periculum, ut si quis diceret hominem assumptum, intelligeretur per hoc personam humanam fuisse assumptam, at tempore istorum Patrum viguit illa haeresis, unde posset timeri quod si quis illo modo loquendi uteretur, intelligeretur in sensu falso haereticorum; ergo iste modus loquendi minus jam obnoxius est periculo, quam tempore Patrum.

Dico secundo, ille modus loquendi videtur satis proprius. Probatur primo, quia tot sancti Patres et Concilia eo, ut dixi, utuntur, nec est ullum indicium unde colligatur quod improprie locuti sint, praesertim ea improprietate quae est in illa locutione secundum expositionem S. Thomae, et aliorum Theologorum negantium illum modum loquendi esse proprium, sed quoties sancti Patres communiter utuntur aliquo modo dicendi, nisi aliunde colligatur, quod improprie loquantur, id asseri non debet, alias non posset constare quod ullus modus loquendi esset proprius, ergo iste modus loquendi est proprius.

Confirmatur, quia non est ullo modo verisimile, quod sancti Patres tam constanter uterentur ordinarie modo aliquo loquendi absque ulla prorsus necessitate inter agendum cum haereticis, qui modus loquendi in sensu proprio esset falsus, et favens iisdem haereticis, et non esset verus, nec contra haereticos, nisi in sensu improprio, sed ita facerent sancti Patres nisi ille modus loquendi dicatur proprius, ut patet, ergo omnino dicendum est quod sit proprius.

Confirmatur secundo, quia licet sancti Patres improprie quandoque loquantur, et quidem cum elegantia et decore (modus enim loquendi figurate est improprius, et tamen elegans sine dubio), tamen quando agerent de re controversa,non deberent sic loqui, si sensus proprius verborum esset intentus ab adversariis, praesertim nisi adderent aliquam limitationem aut restrictionem, qua improprie loqui intelligerentur ; unde si essent aliqui haeretici, qui dicerent Christum esse leonem verum, quamvis alias posset vocari Christus leo in sensu figurato et proprio, sicut et de facto vocatur in Evangelio, tamen inter agendum cum illis haereticis et declarandum quod eorum sententia esset falsa, id dici non deberet, ut patet ; ergo similiter in proposito quoad omnia discurrendum, et consequenter inferendum et admittendum quod male loquerentur sancti Patres, dicendo hominem fuisse assumptum, si id proprie dici non posset.

Confirmatur tertio, quia non debemus modum improprium loquendi, in quo nulla est elegantia, aut gratia, nec ulla necessitas, aut ratio sic loquendi, attribuere sanctis Patribus absque causa urgenti; sed nulla prorsus est elegantia, aut gratia in illo modo loquendi : Homo assumptus est a Verbo, si homo significet proprie solummodo personam humanam, et non etiam naturam humanam singularem ; nec est ulla ratio ob quam aut illi tali improprio modo loquendi uterentur, aut nos colligere possimus, quod ipse tanquam improprio utebantur ; ergo dicendum est quod sit modus loquendi proprius, et quod homo proprie significet naturam humanam singularem. Probatur minor, quoad primam partem (caeterae partes sunt clarae),quia si homonon significet proprie naturam humanam singularem,

sensus istius propositionis, homo est assumptus, erit ille, quem indicat S. Thomas, quod assumpta sit humanitas, quae non est homo, sed pars hominis, aut constitutivum ejus ; at in proponenda doctrina ex se controversa, nulla prorsus est elegantia in tali modo loquendi, ut videtur satis clarum ; ergo non utebantur sancti Patres isto modo loquendi tanquam eleganti et ornato per figuram aliquam.

Probatur secunda assertio, quia vox homo significat proprie naturam humanam in concreto Metaphysico sine ulla connotatione personalitatis ; ergo Verbum proprie loquendo assumpsit hominem. Probatur consequentia, quia ideo non esset proprius modus loquendi, quia non significaret homo naturam singularem humanam in tali concreto secundum omnes. Probatur antecedens, quia vox homo significat id quod significat, ut poniturin praedicamento Substantiae, absurdum enim videtur quod in impropria significatione voces disponerentur in praedicamentali serie ; sed ibi significat concretum substantiale humanitatis sine ordine ullo ad suppositalitatem ; ergo proprie significat tale concretum. Probatur minor, quia significat ibi aliquid antecedens singularitatem, quandoquidem sub homine ponuntur individua hominis ; ergo significat aliquid non includens suppositalitatem, aut personalitatem, quandoquidem personalitas sit quid superveniens singulari tali, sed nihil potius quam tale concretum ; ergo.

Confirmatur primo, quia Philosophi non agnoverunt ullo modo suppositalitatem, aut personalitatem distinctam a singularitate, ut postea dicam ; ergo vox homo non significabat apud ipsos ullo modo suppositalilatem, sed proprie significabat aliquid aliud, sed nihil potius quam tale concretum ; ergo proprie apud Philosophos vox homo significabat illud. Sed apud Patres non perdidit illam significationem, quam habuit apud Philosophos, licet extenderint illam eamdem vocem ad significandum etiam suppositum ; ergo Patres utebantur ista voce in sensu proprio, dum asserebant hominem assumptum.

Confirmatur, si apud Patres ista vox homo non significaret naturam humanam sine connotatione suppositalitatis, maxime quia apud ipsos significabat proprie suppositum, sed haec ratio nihil impedit ; ergo. Probatur minor, tum quia bene posset una vox significare proprie et suppositum, et naturam sine suppositalitate, quemadmodum multae voces aequivocae plura proprie significant ; tum etiam, quia ex duabus ultimis locis supra citatis ex Joanne Maxentio, videtur manifeste sequi, quod vox homo habuerit illas duas significationes de facto apud Patres ; tum denique, quia certum est quod Patres in utroque sensu utuntur ista voce, et nulla est ratio ob quam dicantur improprie in ullo sensu ex illis eo uti.

Dices cum Lugo disp. 13. de Incarnatione, Patres usos fuisse bene isto modo loquendi, quia vox humanitas non erat tum in usu ad significandum naturam humanam, quemadmodum jam est ; nunc vero quia habemus illam vocem humanitas in illo sensu, et quia vox homo desiit significare aliud quam suppositum, in rigore talem modum loquendi non esse admittendum in rigore.

Contra primo, quia licet non esset vox humanitas tempore sanctorum Patrum in usu in eo sensu, non erat necesse ut uterentur voce homo pro humanitate, nisi proprie et rigorose significaret id, quod jam significat humanitas, quia poterant uti ejus loco vocibus natura humana, et quoties vellent dicere, assumptus est homo, dicere poterant: assumpta est natura ; ergo defectus vocis humanitatis in illo sensu, quo jam est in usu, nihil facit ad propositum.

Contra secundo, quia falsam est desiisse vocem homo, jam significare quidquid significabat apud sanctos Patres, et licet accesserit illa alia vox humanitas, quae posset sumi loco istius vocis homo, ut significat naturam humanam sine suppositalitate, tamen hoc nullo modo tollit usum vocis homo in illo eodem sensu. Haec quantum ad illum modum loquendi sufficiant.

Nunc in forma respondeo ad objectionem principalem, ratione cujus de ea agere oportuit, positam num. 44.

Respondeo, inquam, abstrahendo ab hac controversia, distinguendo majorem ; si homo solum significet suppositum humanum, nego majorem, proprie loquendo cum S. Thoma, et recentioribus Theologis. Si significet etiam proprie (quod multo magis placet propter dicta) concretum Metaphysicum naturae humanae sine connotatione personalitatis, concedo majorem, et distinguo similiter mitterem ; tantum significat suppositum humanum, nego minorem ; significat suppositum quandoque, et quandoque aliquid, quod non est suppositum, sive proprie, sive improprie illud significet, concedo minorem, et nego consequentiam, quae ut valeret, deberet vox homo nihil significare, nec proprie, nec improprie, quod non esset persona aut suppositum, etc.

De Personalitate.

Hactenus dicta per se pro solutione hujus quaestionis sufficiunt, sed quia hic Scotus absolute et simpliciter tenere videtur quod personalitas consistat in negativo, ut patet, tum ex modo loquendi ipsius, tum etiam, et praecipue, quia alias non sufficienter probaret suam conclusionem, quando quidem non probet eam nisi juxta sententiam asserentem personalitatem consistere in negativo. Et quia haec sententia a recentioribus communiter negatur, non erit absque re aliqua de illa controversia hic addere, quae servire etiam possunt pro majori explicatione articuli tertii quaestionis primae, distinctionis primae, ubi per se eam tractat Doctor ; tanto autem magis hic aliqua addenda sunt de ea, quod Lychetus in illa prima quaestione, eo quod esset magis propensus in sententiam constituentem personalitatem in positivo, non solum non stabiliverit rationes Doctoris contra illam sententiam, sed potius eas solverit, aut solvere conatus sit.

Deinde quia haec etiam difficultas, sicut et totus tractatus de Incarnatione dependet ex cognitione personae et personalitatis, ante resolutionem istius difficultatis, praemittendum est quid sit persona, et quid conferat personalitas naturae quae personatur.

Pro hoc autem primo advertendum est, auctores communiter idem omnino intelligere per personam et suppositum, nisi quod persona involvat semper naturam rationalem seu intellectualem, ita ut nulla res dicatur persona, quae non sit substantia intellectualis, suppositum vero dicatur non solum de substantiis intellectualibus, sed aliis etiam tam viventibus quam non viventibus ; tam proprie enim Bucephalus, et quilibet alius particularis equus, ac lapis dicitur suppositum, quam Petrus et quilibet particularis homo ; ex quo patet suppositum se habere ad personam, quasi superius ad inferius, quia quaelibet persona est suppositum, quodlibet autem suppositum non est persona. Unde quemadmodum ab animali ad hominem non valet subsistendi consequentia, sicut valet ab homine ad animal, quandoquidem non sit verum dicere, est animal, ergo est homo ; verum autem sit, est homo, ergo est animal, ita a supposito ad personam non valet subsistendi consequentia ; valet autem a persona ad suppositum, nam sequitur bene, est persona, ergo suppositum ; non autem sequitur, est suppositum, ergo persona.

Verum quia haec differentia oritur praecise ex natura quam habet res, quae dicitur suppositum aut persona, non vero ab entitate superaddita naturae, quae entitas vocatur personalitas seu suppositalitas, sive sit positiva sive negativa, propterea advertunt Auctores, quod eadem omnino entitas, a qua habet Petrus, verbi gratia, formaliter constitui persona, si afficeret naturam non intellectualem, verbi gratia, lapideam, non constitueret personam, sed suppositum ; unde denominatio personalitatis in entitate superaddita naturae singulari est denominatio extrinseca desumpta a natura quam afficit, quando scilicet illa natura est rationalis seu intellectualis. Et hinc oritur, quod ad indagandum naturam suppositi seu personae, prout distinguitur persona a natura singulari, nihil conducat haec differentia, unde quod resolveretur quoad hoc de persona, aeque currit de omni supposito, et e contra ; nam quamvis aliquod suppositum ita distinguatur ab omni persona, ut non possit dici persona tamen illa differentia, ut jam dixi, oritur ex natura singulari, quam includit; non vero ex ulla differentia, quam dicit, quatenus habet esse aliquod distinctum ab esse illius naturae singularis ; quandoquidem ergo in praesenti examinamus, quid sit illud distinctum, quod persona dicit, et quod non dicit natura singularis, qua singularis est, indifferenter possumus accipere nomen personae et suppositi, personalitatis et suppositalitatis, non curando de differentia, quam habent inter se ex ratione naturae, quam includunt, quae differentia et valde facile intelligitur, et non deservit ullo modo ad solvendam difficultatem praesentem, nec ad intelligendum Incarnationis mysterium, in ordine ad quod praecipue agitur de hac re.

Advertendum secundo, duas definitiones personae proponi satis communiter a Doctoribus. Una est Boetii lib. de duabus naturis : Persona est rationalis naturae individua substantia, quae coincidit cum illa, quam habet Zacharias Episcopus Chrysopolitanus in praefatione ad sua Commentaria in quatuor Evangelia, dicens : Est enim persona substantia rationalis individua, qua etiam utitur Leontius Act. 1. Altera est Richardi 4. Trinit. cap. 22. Persona est intellectualis naturae incommunicabilis existentia. Ex his duabus descriptionibus, Doctor 1. dist. 23.

quaest. I. num. 4. dicit secundam exponere seu corrigere primam, cujus ratio est, quod secundum primam, anima rationalis separata esset persona, quandoquidem esset rationalis naturae individua substantia, hoc est, substantia rationalis individua. Sed quamvis hoc verum sit spectatis verbis praecise, tamen si intelligatur prima descriptio ad mentem Boetii, qui intellexit per naturam, non quamcumque naturam, sed completam in esse singulari, et per rationale, idem quod intellectuale, ut sic, quod est commune Deo, Angelis et hominibus, et per individuum singulare incommunicabile, si, inquam, hoc modo intelligatur, prima definitio convenit in re cum secunda. Quamvis autem in his definitionibus non definiatur suppositum, ut, sic, nulla enim ex illis potest convenire supposito equino aut lapideo, tamen ex iis facile potest confici descriptio suppositi, ut sic, tollendo illud intellectualis et rationalis naturae, et dicendo : Suppositum est naturae substantialis incommunicabilis existentia, quae sane descriptio est tam bona descriptio suppositi, ut sic, quam ulla ex praedictis descriptionibus est bona descriptio personae, ut sic.

Ex his ergo descriptionibus, quae communiter admittuntur, et sine dubio bonae sunt, si bene explicentur (quod tamen non est adeo facile factu, ut postea videbitur) habemus, quod persona omnis, et suppositum qua tale, sit substantia incommunicabilis ; unde omnes concedunt incommunicabilitatem aliquam spectare ad suppositum, et provenire formaliter a suppositalitate et personalitate.

Hoc autem supposito, duae restant difficultates, prima est an illa incommunicabilitas, seu quod idem est, negatio communicabilitatis, sit effectus solus ipsiusmet personalitatis, an vero praeter eum personalitas habeat alium aliquem effectum formalem. Secunda difficultas est, quaenam sit illa incommunicabilitas, quam dicit suppositum, ut suppositum praecise et formaliter, nam quandoquidem res, quae dicitur suppositum habeat aliquas communicabilitates, (potest enim Petrus, qui est suppositum humanum communicare se mundo, producendo aliquem alium hominem, et potest communicari suis amicis) et aliquas incommunicabilitates, quas non habet a suppositabilitate (ut postea videbimus) ut cognoscamus naturam suppositi, oportet cognoscere quam incommunicabilitatem particularem dicit qua tale, et in hoc cognoscendo maxima hujus rei difficultas consistit, eaque bene declarata non erit difficile ostendere an personalitas seu suppositabilitas consistat in positivo vel negativo.

Quantum autem ad primam difficultatem, qui dicunt subsistentiam seu suppositabilitatem consistere in positivo, si bene philosophentur, debent necessario assignare aliquem effectum formalem positivum ipsi praeter hoc, quod est dare incommunicabilitatem seu negationem communicabilitatis aut communicationis, nam universaliter videtur absurdum, quod aliqua entitas realis positiva distincta realiter ab omnibus aliis entitatibus positivis non habeat aliud munus, quam tollere aliquod aliud positivum. Quod probo clarissime, quia sequeretur quod esset positivum, et non esset positivum, esset enim positivum ex hypothesi: non esset autem positivum, quia esset purissima negatio nam in hoc consistit essentia purae negationis, quod solum deserviat ad tollendum aliquod positivum ; ergo si solum munus istius entitatis positivae esset tollere communicationem, sequitur manifeste quod esset negatio.

Itaque supposito quod entitas personalitatis sit quid positivum, sequitur quod debeat habere aliud aliquod munus, quam tollere communicabilitatem aut communicationem, quod etiam concedit Lugo disp. 12. de Incarnat. sect. 3. n. 34. et probat alia, non mala ratione apud ipsum videnda, nostra nobis abunde sufficit.

Qui vero dicunt subsistentiam seu suppositalitatem consistere non in positivo, sed in negativo, non debent ipsi dare alium effectum formalem Physicum aut Metaphysicum, primarium aut secundarium, quam tollere aliquod positivum ; et cum nihil positivum possit ab ipso tollere praeter communicationem aliquam, sequitur manifeste quod effectus solus ipsius sit incommunicabilitas aliqua.

Ex hac doctrina potest desumi argumentum ad probandum, quod personalitas sit positiva vel negativa: nam si potest ostendi aliquis effectus positivus, qui ab ipso solo provenire posset cum aliquo emolumento rei, quae dicitur persona aut natura. optime potest inferri inde necessitas statuendi personalitatem esse positivum quid. Si vero non potest assignari aliquis talis effectus, bene inferri poterit quod non sit quid positivum, quia non sunt ponendae entitates sine necessitate, etsi potest ostendi quod non possit ullus effectus particularis ab ipsa provenire, poterit ostendi quod non solum non detur, sed nec possit dari personalitas creata positiva. Unde nos inferius utemur hoc argumento contra tenentes personalitatem esse positivam, ubi etiam examinabimus effectum positivum, quem adversarii adscribunt ipsi n. 136.

Quantum ad secundam vero difficultatem de incommunicabilitate, quam omnes concedunt personam dicere, et in ordine ad quam auctores ponentes i personalitatem in positivo eam explicant, non omnes eodem modo eam incommunicabilitatem declarant. Aliqui dicunt esse incommunicabilitatem oppositam communicabilitati, quam dicit accidens, illam scilicet a qua habet substantia non posse communicari alicui tanquam subjecto inhaesionis, prout potest accidens communicari.

Haec sententia videtur Suarii,quatenus asserit unum ex effectibus formalibus suppositabilitatis esse reddere naturam independentem a subjecto inhaesionis.

Sed communiter et merito rejicitur, quamvis non ab omnibus satis efficaciter impugnetur.

Aliqui impugnant, ut Vasquez disp. 32. quia materia prima habet talem incommunicabilitatem, et tamen non est suppositum ; et idem argumentum fieri posset de omnibus formis substantialibus, nam quandoquidem non sint, nec possint esse accidentia, nequeunt communicari subjecto inhaesionis. Sed responderi posset non sufficere, ut aliquid sit suppositum, quod habeatsuppositabilitatem, quia suppositum ultra suppositalitatem dicit naturam completiorem, quam sint formae substantiales, aut materia prima ; unde quamvis hae afficerentur suppositalitate, non sequeretur quod essent supposita. Nihilominus, si quis vellet describere suppositum, dicendo quod esset entitas inepta inhaerere, profecto per praedictam impugnationem sufficienter convinceretur, quod illa descriptio convenit materiae primae ex se, quae tamen non est suppositum. In hoc ergo sensu potest admitti praedicta improbatio, et sic Scotus simili utitur quaest. 1 . art. 3. ostendens personalitatem non posse consistere in negatione actualis communicationis, quia alias sequeretur quod anima separata esset persona. Quae impugnatio modo supradicto intelligenda est, sic scilicet ut vis ejus consistat in hoc, quod non possit personalitas ita consistere in una negatione, ut possit colligi aliquid esse personam ex eo praecise, quod habeat hujusmodi negationem ; in hoc autem sensu convincit illa probatio, sed non est sensus intentus a Suario, qui sine dubio supponit naturam personae et suppositi debere esse completam.

Aversa q. 18. Philosophiae impugnat praeterea praedictam sententiam, quia intantum deberet poni modus positivus aut negativus distinctus realiter a natura, a quo haberet natura illam ineptitudinem, inquantum natura posset conservari per Dei potentiam absolutam absque illo modo ; sed non potest conservari natura substantialis sine modo ineptitudinis ad inhaerendum ; ergo non habet ab aliquo modo a se realiter distincto illam ineptitudinem.

Verum haec probatio videri posset esse contra ipsum Aversam inferius sect. 3. nam ipsemet fatetur naturam non posse esse absque modo subsistentiae, et tamen dicit subsistentiam esse modum distinctum realiter a natura ; ergo similiter in proposito posset dici, quod modus ineptitudinis ad inhaerendum esset distinctus realiter a natura, quamvis natura non posset esse absque illo. Tam facile ergo possent auctores praedictae sententiae negare praedictam majorem Aversae, quam ipse eam negaret, si proponeretur ipsi contra distinctionem realem subsistentiae suae positivae.

Nihilominus, si Aversa intelligat in majori quod non sit ratio, unde colligatur quod modus distinctus requiratur ad dandam illam ineptitudinem, nisi quatenus posset colligi naturam esse separabilem a modo quocumque et entitate superaddita, a qua sic redderetur inepta ; et similiter, si intelligat in minori, quod non possit natura conservari, absque determinato modo istius ineptitudinis, ratio ipsius est bona, nisi contrarium ostendi possit.

Impugnat praeterea illam sententiam Vasquez et Aversa ex mysterio Incarnationis, nam certum est naturam non habere modum inexistendi in Verbo tanquam in subjecto, cum tamen in Verbo habeat propriam subsistentiam . Sed nec haec probatio ex se est efficax, quia natura in sententia, quae impugnatur, non debet habere illam incommunicabilitatem, aut ineptitudinem ad inhaerendum a propria personalitate praecise, sed vel a propria,vel ab aliena, unde quamvis in Christo haberet illam incommunicabilitatem, tamen posset dici, quod illam haberet a suppositalitate Christi. et quando afficeretur propria personalitate, quod eam haberet a sua propria personalitate. Aliae etiam impugnationes afferuntur, quas brevitatis causa, et quia earum cognitio aut impugnatio non est necessaria, aut utilis, omitto.

Impugno autem praedictam sententiam efficaciter, quia omnis substantia completa sive incompleta habet ex se ineptitudinem ad inhaerendum ; ergo non est superaddendus aliquis modus separabilis ab ipsa, ex qua ista ineptitudo formaliter proveniat. Consequentia est evidens ; probatur antecedens, quia si per impossibile poneretur natura substantialis humanitatis absque modo aliquo separabili, haberet illam ineptitudinem. Secundo, quia accidens ex se habet aptitudinem ad inhaerendum absque modo superaddito: quamvis enim aliquod accidens ut inhaereat actu, indigeat modo inhaerentiae actualis superaddito, tamen non omne accidens tali modo indiget, nam relationes per modum aliquem a se distinctum non inhaerent, sed seipsis, neque ullum accidens indiget modo distincto, ut dicatur aptum inhaerere; ergo substantia non indiget modo distincto, ut dicatur inepta ad inhaerendum.

Dices hinc optime sequi, quod subsistentia non tribuat ineptitudinem ad inhaerendum ; sed cum hoc tamen posse stare quod tribuat negationem inhaerentiae actualis, et confirmari potest, quia accidens, licet non habeat a modo distincto aptitudinem ad inhaerendum, habet tamen a modo distincto actu inhaerere. Contra, quia substantia ita habet ineptitudinem ad inhaerendum ut non possit, nec de potentia absoluta inhaerere, ut communiter supponitur ; accidens autem omne non habet ita aptitudinem ad inhaerendum, ut de potentia absoluta debeat actu inhaerere semper, ut patet ex mysterio Eucharistiae ; ergo quamvis accidens habeat inhaerere a modo separabili, substantia tamen non debet habere actu non inhaerere a modo separabili. Probatur consequentia,tum quia quae nequeunt per ullam potentiam inhaerere, non indigent modo separabili, ut non inhaereant, et gratis fingeretur talis modus; tum quia ideo accidens aliquod indiget modo superaddito, ut inhaereat, quia potest esse absque actuali inhaesione, unde accidentia illa, quae nequeunt esse absque actuali inhaesione, pessime dicerentur inhaerere per modum distinctum separabilem ; ergo cum substantia nequeat esse absque negatione inhaerentiae actualis, non debet dici quod habeat non inhaerere a modo distincto.

Confirmatur, quia non sunt multiplicanda entia sine necessitates sed nulla prorsus est necessitas dicendi quod substantia habeat ineptitudinem ad inhaerendum ab aliquo modo superaddito et separabili.

Idem Suarez ultra praedictum effectum, quem, ut jam diximus, male tribuit subsistentiae seu suppositalitati, alium etiam ejus effectum assignat, nempe facere naturam incommunicabilem alteri, sed cum non explicet quam incommunicabilitatem specialem ipsi tribuit, rem relinquit tam obscuram, quam ante erat; supponimus enim omnes subsistentiam facere incommunicabilem, seu suppositum esse incommunicabile, id quod patet ex definitione suppositi ; quod autem modo quaerimus, est, quam incommunicabilitatem specialem habeat suppositum ut tale, seu quaenam negatio communicabilitatis sit illa, quam dicit formaliter, et quam accipit a suppositalitate (disp. 12. de Incarnatione sect. 3. num. 54).

Lugo explicaturus personae incommunicabilitatem, dicit non quamcumque incommunicabilitatem ab ipsa personalitate tribui, aut esse propriam personae, sed incommunicabilitatem seu negationem communicationis, respectu illius, cui posset per divinam potentiam supernaturaliter communicari ; unde cum de fide sit, quod possit communicari natura humana, verbi gratia, supposito divino, a suppositalitate creata, habebit natura incommunicabilitatem seu negationem communicationis cum supposito divino, ita scilicet ut stante personalitate creata non possit communicari in sensu composito supposito divino.

Sed nec haec etiam doctrina aliquid lucis affert his tenebris, nam natura ex seipsa habet incommunicabilitatem naturalem seu negationem communicationis respectu cujuscumque, cui non potest communicari, nisi supernaturaliter et supposita negatione communicationis in sensu composito, non potest ulli tali communicari ; ergo haec incommunicabilitas non debet dici effectus alicujus positivi distincti a natura, et consequenter non potest esse effectus personalitatis in sententia ipsius.

Deinde corpus ex suppositione, quod sit in hoc loco, non potest naturaliter esse simul in alio loco, aut communicari illi, potest tamen supernaturaliter, sed hanc incommunicabilitatem naturalem non habet a supposito, ut patet. Quod si etiam non posset poni supernaturaliter in alio loco, nisi destructo ubi, quod habet in hoc loco, certe non haberet incommunicabilitatem illam a supposito ; ergo non satis bene explicatur incommunicabilitas, quam tribuit suppositalitas, dum dicitur, quod sit incommunicabilitas seu negatio communicationis respectu alicujus, cui possit natura communicari supernaturaliter tantum.

Deinde natura divina est personata, et habet consequenter, ut afficitur, persona in sensu composito, incommunicabilitatem personae, sed non habet incommunicabilitatem respectu ullius, cui possit supernaturaliter communicari, quandoquidem non posset supernaturaliter communicari ulli per communicationem oppositam incommunicabilitati, quam dicit personalitas divina, ut patet ex eo quod alias posset perdere illam personalitatem.

Verum ut, relictis particularibus aliorum auctorum impugnationibus, rem hanc difficillimam juxta nostram sententiam explicemus aperiamusque, quam particularem incommunicabilitatem subsistentia quaecumque naturae creatae, et inde etiam deducamus, quam tribuat incommunicabilitatem subsistentia divina naturae divinae, pro majori claritate aliqua sunt praenotanda, et postea aliquot conclusionibus res tota definienda est.

Notandum est itaque primo incommunicabilitatem, cum dicat negationem communicabilitatis, tot modis dici quot modis dicitur communicabilitas. Communicabilitas autem primo dividi potest in communicabilitatem Metaphysicam, quae est illa, qua mediante aliquid potest communicari alicui sibi realiter identificato, ut animalitas communicatur rationalitati, rationalitas haecceitati ipsam contrahenti, et communicabilitatem Physicam, qua mediante aliquid possit communicari alicui realiter a se distincto, sicut communicatur materia formae, forma materiae, una pari integrans caeteris compartibus, accidens subjecto. Unde duplex erit etiam incommunicabilitas ; una metaphysica, qua mediante aliquid nequit communicari alicui mediante identitate reali, et talem incommunicabilitatem habet quaecumque creatura respectu Dei, Deus respectu creaturae natura humana, respectu equinae, et universaliter quaecumque natura singularis respectu cujuscumque alterius naturae distinctae realiter ab ipsa, quae enim semel distinguuntur realiter, non possunt unquam identificari.

Altera est incommunicabilitas Physica, qua scilicet fieri non possit, ut aliquid alteri communicetur mediante unione Physica, et sic unum suppositum nequit communicari alteri supposito, ut communiter supponitur, nec una natura singularis alteri naturae singulari, verbi gratia, humanitas leonitati aut angeleitati, nec actus vitalis subjecto non vitali in multorum sententia, verbi gratia, intellectio lapidi.

Rursus communicabilitas Physica est multiplex juxta diversos modos, quibus aliquid alicui communicari possit physice ; nam aliquid potest communicari alicui physice, et per inhaesionem, ut communicatur accidens subjecto ; et per informationem, ut communicatur forma substantialis materiae primae ;et per continuationem, sicut communicatur pars integralis comparti integrali, cui continuatur ; et per modum partis constituentis physice et essentialiter, sicut tam materia quam forma communicantur composito Physico essentiali; et per modum partis constituentis integraliter, sicut partes integrantes constituunt totum integrale in quo reperiuntur. Unde etiam fit, ut incommunicabilitas Physica sit multiplex, nam potest aliquid esse incommunicabile, et per modum formae informantis, et sic est incommunicabile accidens, compositum substantiale, materia prima, substantiae simplices completae, ut Angelus, verbi gratia ; et per modum formae inhaerentis, ut sunt incommunicabiles omnes substantiae ; et per modum partis continuatae, ut sint Angeli et substantiae integraliter completae; et per modum constituentis physice, ut sunt Angeli, ac substantiae compositae completae, ac etiam partes integrantes, quatenus integrantes ; et per modum partis constituentis integraliter, ut sunt omnia illa, quae nequeunt continuari aliis partibus.

Notandum secundo aliud esse ostendere, quam incommunicabilitatem dicat suppositum, et aliud ostendere, quam incommunicabilitatem dicat suppositalitas, nam cum suppositum dicat praeter suppositalitatem, naturam, quae suppositalitate afficitur, et ista natura dicat ex se aliquam incommunicabilitatem, hinc oritur, ut suppositum plures dicat incommunicabilitates, et plures consequenter negationes, quam suppositalitas. Sed hic tamen per se praecise agimus de negationibus competentibus ipsi, qua suppositum formaliter, seu de negationibus, aut quae sequuntur ad personalitatem in sententia statuente personalitatem in positivo, aut in quibus personalitas consistit juxta sententiam oppositam. Ex hoc tamen (ut id obiter notem) quod suppositum dicat aliquas negationes, non qua suppositum formaliter, sed qua includit talem naturam particularem habemus quod quando Scotus dicit suppositum, (dum explicat ipsum juxta definitionem Richardi ac Boetii) non solum dicere negationem actualis communicationis, sed etiam negationem aptitudinalis communicationis, non esse necesse quod velit utramque negationem haberi solummodo a suppositalitate, sed unam ex ipsis posse haberi a natura alteram a suppositalitate, et ita utrumque pertineread suppositum, quemadmodum pertinet ad ipsum natura et suppositalitas.

Notandum tertio, omnem naturam singularem, non obstante quocumque complemento spectante ad esse naturae singularis, posse communicari alicui alteri entitati substantiali non pertinenti ad intrinsecam rationem naturae singularis, qua talis est; quod patet ex duobus mysteriis Fidei nostrae, Trinitatis scilicet et Incarnationis; nam ex mysterio Trinitatis habemus quod natura divina infinita communicetur actu relationibus divinis, et quod cum illis faciat tres personas divinas, et quod illae relationes non spectent ad complementum intrinsecum naturae divinae, quatenus natura singularis est,quia alias non esset eadem natura singularis in Patre et Filio et Spiritu sancto.

Ex mysterio vero Incarnationis habemus naturam humanam singularem completam in esse naturae talis singularis fuisse communicatam Verbo, et unitam immediate relationi constitutivae ejus, et ex alio capite non videtur potior esse ratio de natura humana quam de quavis alia natura singulari; ergo a primo ad ultimum habemus ex his, omnem naturam singularem esse communicabilem alicui complemento substantiali, quod non se inhaerere aut informare, aut constituere per modum partis integralis, si sit integraliter completa, et si non sit integraliter completa (ut non fuit natura humana Christi in pueritia, quia non habuit istam magnitudinem integralem, quam postea habuit factus vir) quamvis suppositetur et personetur, poterit continuari integraliter aliis partibus, ut patet in eadem humana natura Christi ; ergo personalitas non tribuit hujusmodi incommunicabilitatem.

Confirmatur secundo, similem sine dubio incommunicabilitatem tribuit ex se formaliter personalitas creata humana naturae humanae, ac personalitas Angelica naturae angelicae ; sed haec non tribuit naturae angelicae incommunicabilitatem per modum partis essentialis, aut integralis, ut evidens est; ergo nec personalitas humana tribuit talem incommunicabilitatem naturae humanae.

Objicies contra hoc, una pars aquae non conjuncta cum alia parte actu, est suppositum distinctum a supposito istius alterius aquae, sed si conjungatur per continuationem cum ista alia aqua, perdit suam suppositalitatem propriam, et afficitur suppositalitate alterius aquae: utraque enim aqua facit unum suppositum in illo casu, et non sunt duo supposita, ergo suppositalitas tribuit negationem communicationis per modum partis continuabilis, alias sine deperditione suppositalitatis, posset natura suppositata sic continuari.

Respondeo primo, in sententia admittente suppositalitates partiales integrantes (de quo postea) non perdi suppositalitatem aquae quando conjungitur, sed eam conjungi cum suppbsispectat ad esse intrinsecum ipsiusmet naturae.

His suppositis, dico primo, nullam incommunicabilitatem inseparabilem a natura singulari, qua talis est, tribui a personalitate. Haec videtur non posse esse in controversia apud ullos, qui tenent personalitatem separari posse a natura. Et probatur efficaciter, quia personalitas potest separari a natura ; ergo et omnis incommunicabilitas quam tribuit, et consequenter nulla incommunicabilitas inseparabilis a natura potest provenire a personalitate. Confirmatur, quia omnis talis incommunicabilitas inseparabilis sequitur ad ipsam naturam, qua talis est, et quamvis personalitas esset impossibilis, competeret ipsi ; ergo non provenit a personalitate.

Ex hoc principio certo multa sequuntur. Primo, quod incommunicabilitas Metaphysica naturae non proveniat a personalitate, cum sit inseparabilis a natura. Secundo, quod incommunicabilitas respectu subjecti inhaesionis non etiam proveniat ab ipsa, nec incommunicabilitas per modum partis essentialis Physicae, aut per modum partis integrantis, quia natura requisita ad suppositum seu personam, vel ex se habet hujusmodi incommunicabilitatem inseparabiliter, vel si non habet illam sic ex se, non habet illam ex suppositalitate.

Confirmatur hoc, quia natura angelica ex se, et natura sua intrinseca, secluso quocumque ab ipsa separabili, non potest communicari, nec per modum formae informantis aut partis constituentis essentialiter aliquid totum Physicum, aut partis continuabilis ac constituentis totum integrale. Natura etiam humana non potest ex talitate aquae, et tolli solummodo negationem continuationis illius cum alia suppositalitate, quae negatio requiritur, ut dicatur unasuppositalitas distincta simpliciter ab alia suppositalitate ; illa autem negatio conjunctionis integralis non est negatio, quam tribuit suppositalitas, ut patet ex eo quod non tribuat ipsam naturae angelicae.

Respondeo secundo, in sententia negante suppositalilates partiales integrales per unionem utriusque aquae tolli suppositalitatem utriusque, non tamen directe, sed indirecte. Quod ut intelligatur,adverte aliquid tolli directe, quando ponitur forma directe ipsi opposita, ut si tolleretur negatio albedinis per positionem ipsiusmet albedinis ; tum autem tollitur indirecte, quando tollitur per positionem alicujus, aut ablationem alicujus ad ipsum praerequisiti ; sic tolleretur privatio ab aliquo subjecto, quando tolleretur ab ipsa aptitudo ad formam ; sic etiam tolleretur albedo a substantia, quandotolleretur ab ea quantitas, quae est subjectum immediatum albedinis. Itaque in proposito tolleretur a parte aquae propria suppositalitas, quando uniretur alteri aquae, non quod ista unio esset directe opposita suppositalitati illi, et consequenter non tolleretur directe, sed quod negatio istius unionis esset conditio necessario praerequisita ad hoc quod resultaret ista suppositalitas, sive illa suppositalitas esset quid negativum, sive esset quid positivum, et consequenter per illam unionem tolleretur indirecte ;ratio autem cur ista negatio esset conditio necessario praerequisita ad suppositalitatem, esset, quia suppositalitas non sequeretur per se primo, nisi ad unam naturam totalem, quae non esset pars homogenea alterius naturae ; supposita autem unione istius partis aquae cum altera, ista pars non esset una natura sic totalis, quandoquidem esset pars homogenea totius aquae conflatae ex duabus illis aquis unitis.

Dico secundo, incommunicabilitas quam tribuit suppositalitas naturae, non bene describitur esse incommunicabilitas, qua haberet natura esse incommunicabilis ulli alteri supposito, aut ulli extrinseco complemento.

Prima pars probatur, quia non potest illa incommunicabilitas intelligi, nisi prius intelligeretur suppositum, nec suppositum ipsum posset intelligi, quin intelligeretur ista incommunicabilitas, ut patet ; ergo non bene sic describeretur ista incommunicabilitas.

Confirmatur, quia natura divina, non obstante personatione per paternitatem est communicabilis supposito filii.

Probatur secunda pars, quia ipsa natura habet ex se incommunicabilitatem ad multa extrinseca complementa, ut patet ex dictis in conclusione praecedenti ; ergo non bene explicatur ineommunicabilitas particularis quam tribuit suppositalitas per ordinem ad extrinsecum complementum, nisi declaretur quodnam complementum sit, cui non possit ob suppositalitatem communicari.

Confirmatur, quia quando dicitur quod incommunicabilitas proveniens a suppositalitate sit incommunicabilitas respectu extrinseci, vel intelligitur hoc respectu omnis extrinseci, et falsum est ex praemissa ratione talem incommunicabilitatem provenire a personalitate aut suppositalitate ; et praeterea natura suppositata non habet incommunicabilitatem etiam in sensu composito respectu omnis extrinseci complementi, quandoquidem possit acquirere partes integrales ; vel intelligitur respectu alicujus, et tum illud aliquid vel intelligitur indeterminate, vel determinate ; si indeterminate tum natura ex se erit persona, et incommunicabilis incommunicabilitate personae, quia ex se est incommunicabilis alicui indeterminate, ut patet ;si determinate, addendum erit quidnam illud sit, ut incommunicabilitas illa possit distingui ab incommunicabilitate, quam habet natura ex se respectu alicujus determinati, verbi gratia, respectu alterius totius essentialis Physici, aut respectu subjecti inhaesionis aut informationis.

Dico tertio, incommunicabilitas quam tribuit personalitas, ut sic, non bene explicatur esse incommunicabilitas independentiae, neque in ordine ad complementum aliquod ulterius, neque in ordine ad ulteriorem terminum. Haec patet manifeste quoad primam et secundam partem, quia natura divina singularis, cum sit infinita, ex se independenter ab omni personalitate habet incommunicabilitatem independentiae, quia non potest communicari ulli a quo dependeat, et habet incommunicabilitatem ex se in ordine ad complementum ullum, quia ob eamdem infinitatem nequit compleri ab ullo, alias enim non esset infinita. Quod si dicas, hinc quidem sequi quod personalitas ut sic, non tribuat naturae quam afficit, incommunicabilitatem independentiae propriae, aut in ordine ad complementum proprium, sed bene incommunicabilitatem independentiae aliquo modo, vel propriae vel impropriae, quia licet natura divina non dependeat proprie, tamen quantum est ex se dependet et completur improprie per personalitatem patris, ab eaque consequenter personalitate non potest negari naturam divinam habere incommunicabilitatem independentiae, et in ordine ad complementum improprium.

Contra, quia non minus natura divina singularis dependet aut completur improprie a paternitate, quam a filiatione et spiratione passiva ; ergo paternitas non tribuit naturae divinae incommunicabilitatem independentiae improprie, aut in ordine ad complementum ; ulterius quandoquidem non obstante paternitate communicari aliis similibus complementis, et ab iis similiter improprie dependere, et consequenter quandoquidem paternitas sit personalitas, non bene explicatur incommunicabilitas personalitatis ut sic communis omni personalitati per negationem communicabilitatis ad dependendum aut ad complementum.

Adde, naturam etiam personatam creatam dependere etiam proprie a multis, ut, verbi gratia, ab omnibus causis efficientibus conservantibus, eamque praeterea compleri posse per multa, tam accidentia quam partes integrales ; ergo personalitas etiam creata non dicit talem incommunicabilitatem.

Ex his patet tertia pars, nimirum quod personalitas non bene explicetur per negationem communicationis ad ulteriorem terminum, quia personalitas filii tam bene terminat naturam divinam, quam terminat ipsam personalitas patris, et non obstante quod afficiatur paternitate, et ab ea terminetur, adhuc ulterius postea afficitur personalitate filii et ab ea terminatur ; ergo paternitas, quae est personalitas naturae divinae, non tribuit ipsi incommunicabilitatem respectu ulterius termini, quia non tribuit ipsi incommunicabilitatem respectu filii aut filiationis, quae ipsam ulterius terminat tam bene quam paternitas.

Et si dicas, quod licet ipsa natura non recipiat hujusmodi incommunicabilitatem a personalitate, ipsa tamen persona habeat illam incommunicabilitatem. Contra primo, quia aliqua etiam natura affecta personalitate habet incommunicabilitatem a personalitate, ita ut in sensu composito ipsius personalitatis, non possit natura communicatione opposita communicari, ut patet ex incompossibilitate personalitatis propriae creatae cum ulla aliena secundum omnes.

Contra secundo, quia etiam persona filii de facto communicatur naturae . assumptae, et aliquo modo improprio dependet et completur, ac terminatur ab illa, nimirum in ordine ad moriendum et patiendum, et alias actiones quas habuit mediante humanitate, et sine ea non haberet. Quod si dicatur, quod non dependeat ab humanitate, nec compleatur aut terminetur eo modo quo natura dependet a personalitate, contra, ergo non sufficit ad declarandum personalitatis incommunicabilitatem dicere quod sit incommunicabilitas independentiae, aut in ordine ad complementum vel terminum ; sed ulterius debet declarari iste specialis modus incommunicabilitatis, quam dicit, ut intelligamus quomodo distinguatur communicabilitas ipsi opposita a communicabilitate, quam habet persona divina respectu naturarum assumptibilium et aliarum rerum, quibus est communicabilis.

Dico quarto, incommunicabilitatem suppositi, ut sic, esse incommunicabilitatem independentiae oppositam dependentiae seu quasi dependentiae, quam habet natura divina a relationibus paternitatis, filiationis et spirationis passivae et dependentiae, quam habet natura humana assumpta a Verbo divino, omnique simili dependentiae, ita ut omnis illa substantia, quae est completa quoad esse singulare, ea completione, quae requiritur, ut possit poni directe in praedicamento substantiae, et quae non est communicata actu, sicut essentia divina est communicata Patri, aut sicut natura assumpta est communicata Verbo, sit dicenda suppositum, et persona etiam ; si tamen substantia sit rationalis aut intellectualis, nihilque debeat vocari persona aut suppositum quod sic sit communicatum. Haec assertio in re debet esse communis ; et probatur, quia non potest assignari ulla substantia talis sic non communicata, quae non sit suppositum aut persona, nec ulla substantia sic communicata, quae sit suppositum aut persona, et quia ideo natura humana Christi non est persona, quia est communicata et dependens a Verbo, et ideo natura divina singularis non est persona, quia est? communicata Patri, cum aliqua dependentia, non quidem proprie dicta propter infinitatem essentiae, et identitatem realem perfectissimam, quam habet cum Patre. Deinde, ideo Pater aeternus est persona, quia non est communicatus tali modo, nec communicabilis, et idem est de Filio et Spiritu sancto, ac qualibet substantia creata, quae dicitur persona aut suppositum. Confirmatur hoc, quia persona ut sic, debet habere aliquam incommunicabilitatem sibi propriam quam non habet natura, sed nulla potest assignari melior quam praedicta.

Juxta hanc assertionem intelligo doctrinam 1. dist. 2. quaest. 7. num. 38. ubi dicit quod suppositum dicat duplicem incommunicabilitatem ut quod et ut quo oppositam communicabilitati, quam dicit natura quaevis singularis completa ; nihil enim aliud per hoc vult, quam quod quemadmodum quaevis talis natura potest communicari ulterius, sicut natura divina communicatur Patri aeterno, et natura humana Verbo, sic scilicet, ut possit praedicari in quid, ut praedicatur Deus de Patre, et homo de Verbo, (quod est esse communicabile ut quod) et etiam ut sit ratio formalis determinans illud cui communicatur ad talem praedicationem (quod est communicari ut quo) ita suppositum non possit communicari ullo ex illis modis.

Quod si quaeras qualem dependentiam habeat natura divina a Patre, et natura humana a Verbo ?

Respondeo, quantum ad naturam divinam, eam non dependere proprie propter summam ejus, ut ante dixi, perfectionem et identitatem perfectissimam cum Patre ; sed eam tamen non posse absque paternitate communicare se Filio, sic ut ipsa paternitas constituat cum ipsa principium quod productivum Filii.

Quantum autem ad naturam humanam, certum est quod illa particularis dependentia, quam dicit ad Verbum, non consistat praecise in intima conjunctione Physica ejus cum Verbo, quia Verbum sic conjungitur intime cum natura ; unde si in tali conjunctione praecise consisteret dependentia, Verbum dependeret a natura non minus quam a Verbo, et sic Verbum non esset persona, quod absurdissimum .est. Debet ergo aliqua alia ratio considerari in communicatione naturae ad Verbum, ratione cujus natura dicatur a Verbo ; quod quidem videtur etiam satis communiter concedi ab auctoribus, dum dicunt Verbum sustentare naturam ; sed pauci videntur bene explicare, in quo consistat ista sustentatio.

Waddingus disput. 4. de Incarnatione, dub. 3. sig. 3. dicit eam esse influxum aliquem Verbi in ipsum esse humanitatis ei similem (demptis imperfectionibus) quem praebet subjectum accidenti, et materia formae inexistenti ; unde videtur velle humanitatem dependere a Verbo, tanquam a causa materiali.

Haec doctrina patitur multas diffi cultates. Primo, quia est nova. Secundo, quia attribuit causalitatem aliquam Physicam Deo, quae non sit communis Trinitati. Tertio, quia putat materiam primam inclusam in humanitate dependere ab alia materia. Quarto, quia attribuit causalitatem materialem Verbo, cum tamen supponatur communiter quod talis causalitas involvat imperfectionem. Quinto, quia sequeretur quod anima rationalis Christi non crearetur, quia dependeret ab influxu causae materialis. Sexto, quia non est necessarius talis influxus, ut natura personetur, nam natura divina personatur personalitate divina Patris sine eo quod sic dependeat. Septimo, quia non dependet natura in tali genere a personalitate propria, maxime in hujus auctoris sententia non ponentis personalitatem propriam in positivo ; ergo nec sic debet necessario dependere a personalitate aliena. Octavo, quia sufficit ad hoc ut natura humana suppositetur seu personetur personalitate Verbi, quod sic conjungatur ipsi, ut includatur in ipso, et sit aliquid ipsius secundum ipsum Waddingum ; sed sic potest uniri absque tali influxu, ergo nullo modo requiritur talis influxus. Probatur minor, quia anima rationalis sic unitur corpori, ut sit in ipso, et sit aliquid ipsius, et tamen non dependet ab influxu aliquo corporis materiali, quia alias non crearetur.

Doctor noster 3. dist. 1. quaest. 1. sig. De primo dico, dicit naturam per unionem hypostaticam dependere a Verbo dependentia alterius rationis ab omni dependentia et ordine causati ad causam ; et licet fateatur quod difficile sit videre aliquam dependentiam esse talem, conatur tamen aliqualiter eam explicare per ordinem accidentis ad

: subjectum. Accidens enim ad subjectum dicit duos ordines, unum informationis seu inhaesionis (capit enim informationem large) secundum quam dependet a subjecto, tanquam a causa materiali, et hunc ordinem putat involvere imperfectionem in subjecto, cui accidens inhaeret, negatque propterea naturam dicere talem ordinem ad Verbum. Alium ordinem dicit accidens ad subjectum quatenus respicit ipsum ut prius naturaliter, non solum quatenus petit dependere ab ipso, (illa enim respicientia coincidit cum respicientia prioris rationis,) sed quatenus, quandoquidem habet rationem formae, petit connaturaliter produci in subjectos haec enim respicientia non coincidit cum priori, quia quamvis accideas non esset natum dependere a subjecto tanquam a causa materiali ex qua, peteret tamen naturaliter produci in subjecto, et consequenter respiceret subjectum tanquam aliquid prius. Exemplum potest clarius assignari in anima rationali, quae licet non dependeat a corpore etiam in fieri tanquam a causa materiali, tamen connaturaliter petit produci in corpore, et respicit propterea corpus ut aliquid prius, quod tamen non sit causa ipsius aut efficiens aut materialis, quandoquidem anima creetur.

Itaque hoc modo potest de facto humanitas Christi dependere a Verbo, non tanquam ab aliqua causa, sed tanquam ab aliquo in quo producitur, sic ut de facto non produceretur illa humanitas, nisi in Verbo, nec sit conservanda nisi in ipso.

Dico quinto naturam personatam, ut sic, non recipere incommunicabilitatem, aut potentialem aut aptitudinalem a personalitate etiam propria, ita ut ex suppositione personationis non possit ulterius personari, etiam manente priori personatione. Haec assertio est manifesta ex mysterio Trinitatis, nam natura divina, non obstante quod personatur personalitate paternitatis, potest et exigit necessario conjungi cum aliis personalitatibus Filii et Spiritus sancti. Deinde secuncum satis communem sententiam natura creata, quamvis afficeretur una personalitate aliena, possit tamen sine separatione ab illa conjungi cum aliis personalitatibus alienis ; et mihi satis probabile est quod si personalitas propria consisteret in positivo, quod possit simul propria personalitate et aliena etiam simul affici, modo prior casus sit possibilis,

Dico sexto, ex suppositione quod subsistentia creata consistat in negativo, naturam creatam habere a subsistentia seu personalitate propria quod non possit communicari alteri personalitati, aut non possit communicari tali ratione, qua communicatur essentia divina Paternitati, aut natura assumpta Verbo. Haec patet manifeste, quia ex ista hypothesi, quando est personata personalitate propria, habet ne cessario negationem talis communicationis ; ergo nequit simul communicari taliter.

Ex his deduci potest, quod effectus formalis personalitatis, ut sic, non sit facere naturam incommunicabilem, licet ipsamet persona quaecumque ut sic, sit incommunicabilis. Si autem quaeras, quem alium effectum tribuat ipsi, respondeo personalitatem divinam determinare naturam ad hoc, ut possit communicare se realiter, et communicari personis divinis ; nisi enim paternitas accederet naturae divinae, non daretur aliquid in Deo quod posset producere Filium, et nisi filiatio accederet eidem naturae in Filio, non posset illa natura communicari Filio realiter et nisi accederet spiratio passiva Spiritui sancto, non posset natura divina realiter communicari ipsi, nec ipsemet Spiritus sanctus realiter produci. Personalitas autem creata facit naturam non communicatam eo modo quo essentia divina est communicata personis divinis, aut natura assumpta Verbo. Personalitas aliena terminat dependentiam naturae sibi communicatae, modo supra explicato.

Quod si quis effectus communis his omnibus effectibus, et proprius ipsis possit abstrahi, erit effectus personalitatis ut sic ;si non, non dabitur conceptus aliquis communis omnibus personalitatibus, nec consequenter personalitas, ut sic, erit quid univocum. An autem detur talis conceptus, necne, nolo modo examinare, quia non vacat.

Ad haec addendum restat, quomodo verum est quod asserit Doctor in 3. distinct. 1. quaest. 1. et a Scotistis communiter tenetur, naturam personatam personalitate propria dicere duas negationes actualis et aptitudinalis dependentiae. Ratio autem dubitandi est, quod in primis natura creata videatur dicere aptitudinem ad personalitatem Verbi, quia perficitur per ipsam, nam quod non exigat illam personalitatem connaturaliter, et quod non possit ipsam habere nisi per actionem supernaturalem, non impedit, quominus dicat aptitudinem ad illam, praesertim in sententia Doctoris admittentis inclinationem naturalem in anima, et consequenter aptitudinem ad perfectiones supernaturales in substantia Fidei, spei et charitatis, ac etiam visionis ac fruitionis beatificae, quae non exiguntur ab illa connaturaliter, nec actione naturali possunt ipsi communicari.

Aliqui dicunt esse quidem aptitudinem remotam in natura ad personalitatem Verbi, non tamen proximam, propter negationem actualis communicationis, cum qua non est compatibilis conjunctio cum Verbo. Sed contra, non minus est in anima separata negatio aptitudinis proximae in hoc sensu, quam in natura, quia habet negationem actualis communicationis non minus quam natura personata personalitate propria. Rursus materia prima non habet negationem aptitudinis ad formam hominis, quando est sub forma ligni, aut alia aliqua etiam incompatibili; ergo non potest dici quod natura personata habeat negationem communicabilitatis seu aptitudinis, ut communicetur Verbo divino, ex eo quod habeat negationem communicationis cum ipsius personalitate. Haec ergo est prima ratio dubitandi.

Secunda est, quod propterea ponat Doctor hujusmodi negationem in natura, ut excludat animam separatam a ratione personae, quae habet quidem negationem actualis communicationis, et consequenter si ista sufficeret, esset persona ; sed non est persona secundum ipsum,ex eo quod desit ipsi negatio aptitudinalis dependentiae. At omnino videtur quod anima separata dicat negationem aptitudinis ad dependendum a personalitate, ac ipsa natura.

Tertia ratio est, quod male videatur Scotus probare naturam habere negationem aptitudinis ad dependendum a personalitate aliena, verbi gratia, Verbi, ex eo scilicet quod alias violenter quiesceret sub propria personalitate, nam quemadmodum materia prima non quiescit violenter sub una forma, quamvis dicat aptitudinem ad alias formas incompossibiles, ita quamvis natura diceret aptitudinem ad personalitatem Verbi, non quiesceret violenter sub propria.

Quarto denique ratio dubitandi est, quod negatio cujuscumque aptitudinis, quam dicit natura ad personalitatem alienam, sit inseparabilis ab illa, atque adeo non potest pertinere ad personalitatem, quae est separabilis, ut postea dicemus.

Propter has rationes dubitandi, dico primo Scotum intelligendum non de cujuscumque aptitudinis negatione, sed de negatione aptitudinis talis, ob quam exigeret connaturaliter natura dependentiam ad personalitatem extrinsecam ; hujusmodi enim negationem probat ratio Scoti, non negationem aptitudinis, quae solum diceret perfectibilitatem. Quod ut clarius intelligatur, advertendum quod aliquid possit dicere aptitudinem ad aliud duobus modis: Primo, quatenus posset per ipsum perfici, quamvis non exigeret ipsum habere connaturaliter, et talem aptitudinem dicit materia prima ad quamcumque formam substantialem: et in principiis Scoti potest optime admitti talis aptitudo in natura humana ad personalitatem Verbi, sicut admittitur in intellectu et voluntate ad habitus supernaturales et visionem beatificam ; nec oppositum probat ratio praedicta Scoti. Secundo modo potest quis dicere aptitudinem ad aliquid, quatenus connaturaliter exigeret illud, et nisi poneretur impedimentum ab extrinseco, haberet illud, talem aptitudinem habet grave ad esse deorsum, leve ad esse sursum ; hanc aptitudinem non habet natura humana ad dependendum a.Verbo, ut ex se patet, et probat ratio Scoti. Quod autem Scotus loquatur de hac aptitudine, non de prima, probatur ; tum quia de ea aptitudine debet intelligi loqui, quam probat ejus ratio ; tum quia ipsemet expresse dicit dependentiam aptitudinalem, de qua loquebatur, esse eam, quae semper, quantum est de se, esset in actu, quo modo grave aptum natum est esse in centro, ubi semper esset, quantum est de se, nisi esset impeditum. Per haec patet ad primam et tertiam rationem dubitandi, quae procederent optime de prima aptitudine, non de secunda.

Dico secundo, negatio aptitudinis ad dependendum, quam dicit natura creata quaecumque, est inseparabilis ab illa. Haec patet, quia non potest separari ulla negatio a subjecto suo immediato, nisi communicetur illi forma opposita) sed illa aptitudo nequit communicari naturae, ergo non potest tolli ab illa praedieta negatio. Probatur minor, primo, quia aptitudo Physica aut Metaphysica rei identificatur ipsimet rei realiter, ut patet inductione ; ergo quaecumque res semel non habet aptitudinem, nequit postea illam habere. Probatur minor, secundo, quia implicat quod natura humana exigat connaturaliter, ex se habere conjunctionem cum Verbo, aut aliqua alia personalitate extrinseca ; ergo implicat eam habere illam aptitudinem ad Verbum, de qua hic agimus. Probatur antecedens, quia exigit connaturaliter propriam personalitatem; ergo non exigit connaturaliter habere personalitatem alienam incompatibilem, alias exigeret connaturaliter impossibile, quo nihil est absurdius.

Hic patet, vel totam entitatem personalitatis non esse separabilem a natura, vel certe hanc ineptitudinem seu negationem ineptitudinis non esse de conceptu intrinseco ipsius personalitatis ; nec hoc est contra Doctorem, qui non dicit eam esse de conceptu personalitatis, sed de conceptu personae, quod longe diversum est, ut antea notavi.

Itaque dico tertio, hanc ineptitudinem, quae requiritur ad hoc, ut aliqua res dicatur persona, et propter cujus defectum anima rationalis non est persona, se tenere ex parte naturae, et esse conditionem requisitam ad hoc, ut negatio actualis dependentiae sequens ad naturam habeat rationem formalem suppositalitatis, ita scilicet ut quemadmodum ad hoc, ut suppositalitas habeat rationem seu denominationem personalitatis, requiritur ex parte naturae suppositatae formalitas intellectualitatis, ita ad hoc, ut negatio actualis dependentiae habeat rationem suppositalitatis, requiritur ex parte naturae negatio aptitudinis ad dependendum. Si autem quaeras cur requiratur talis negatio ?

Respondeo, quia sine illa negatione illa natura non esset completa; impossibile enim est nobis concipere aliquam naturam completam, quin intelligatur cum negatione aptitudinis ad dependendum ab aliquo, cum quo conjungereturintime. Et per hoc patet ad quartam rationem dubitandi ; unde sola restat secunda ratio, ad quam dico quod anima separata, (et idem est de quacumque parte Physica) non dicat ex se ineptitudinem ad dependendum ab aliquo, a quo possit natura, cujus esset pars, dependere, nisi quatenus ipsamet natura dicit talem independentiam ; nam eo ipso quo natura composita physice dependet, aut apta nata est dependere ab aliquo, etiam partes Physicae ipsius dependent, aut aptae natae sunt dependere ab eodem. Itaque natura personabilis creata debet dicere negationem aptitudinis ex seipsa ad dependendum, ad quam negationem, si accesserit negatio actualis dependentiae, fit suppositata suppositalitate propria ; si vero non accesserit illa negatio, sed dependentia, tum erit suppositata suppositalitate extrinseca. Unde quia anima rationalis non dicit ex se negationem talis aptitudinis, nisi ex suppositione quod natura, cujus est pars, dicit talem negationem, propterea quamvis habeat negationem actualis dependentiae, non tamen est persona. Hoc modo intelligo hoc quod dicit Scotus de hac negatione aptitudinalis dependentiae.

Haec modo sufficiant de incommunicabilitate personae, et negationibus, quas dicit natura personata. Nunc alia difficultas, quae versatur in magna controversia inter Scotistas et Thomistas ac recentiores, examinanda est, an scilicet suppositalitas seu personalitas dicat formaliter aliquid positivum distinctum realiter ab ipsamet natura singulari, seu an natura singularis ut sit suppositata vel personata, debeat affici aliquo positivo distincto realiter ab ipsamet natura singulari ; quae difficultas non versatur de personalitate, ut sic, nec de personalitate divina, quia omnes fatentur personalitates divinas esse formalitates positivas, distinctas a natura singulari divina, sive formaliter ut tenent Scotistae, sive virtualiter ut tenent Thomistae, sed versatur solummodo circa personalitatem creatam.

Antequam autem examinemus hanc rem, prius oportet examinare aliam difficultatem, quam supponit haec controversia, an scilicet suppositalitas, . seu personalitas creata dicat aliquid prorsus distinctum realiter a natura singulari. Circa quam difficultatem duae sunt sententiae : prima est, quod suppositum et natura singularis, quae suppositabilis est, non distinguantur, nisi secundum diversum modum concipiendi ; unde a parte rei secundum hanc sententiam, suppositum nihil dicit distinctum realiter a natura singulari, nec positivum, nec negativum. Ita Occhamus quodl. A. Gabriel. 3. d. 1. q. 2. art. 3. Richardus 3. dist. 6. art. i. q. 1 . Durandus 1. dist. 44. q. 1. n. 15. Et in eam videtur mihi coincidere doctrina Waddingi, qui disp. 4. de Incarnatione, dub. 2. sig. . 1. tenet suppositum nihil positivum superaddere naturae, quae suppositatur, et postea sig. 5. explicaturus quid dicat formaliter, ait consistere suppositalitatem in positiva totalitate naturae singularis, non in negatione.

Secunda sententia est suppositalitatem dicere aliquid realiter distinctum et separabile a natura singulari. Hanc tenent Theologi communiter tam Scotistae quam Thomistae ac recentiores cum Scoto 3. dist. 1. quaest. 1. divo Thoma 3. part. quaest. 4. art. 2.

Haec secunda sententia mihi longe praeferenda videtur. Et probatur primo auctoritate Beati Vigilii Episcopi Tridentini lib. 2. contra Eutychen, prope medium, dicentis, propterea Eutychen et Nestorium errasse circa mysterium Incarnationis, quia non distinxerunt personam a natura unde dum unus ex ipsis consideravit unam personam in Christo, consequenter putavit unam tantum fuisse naturam in ipso ; et dum alter consideravit in ipso duas naturas, consequenter putavit in ipso fuisse duas personas, quia scilicet, si persona non distinguatur a natura omnino ubi sunt duae naturae, debent esse duae personae, et ubi est una persona tantum, debet tantum esse una natura.

Eamdem etiam rationem erroris Haereticorum assignat Damascenus lib. 3. de Fide, cap. 3. Verum, inquit, hoc demum haereticos in errorem inducit,

quod naturam et personam idem esse statuant. Simile quid habet Epiphanius in sexta Synodo, art. 6. Ideo haeretici errant, quia nihil aliud agunt, quam ut ostendant naturam et hypostasim idem esse, quae sane inter se differre veri Ecclesiae Catholicae alumni cognoscunt. Ergo falsum est omnino secundum hos Patres, quod suppositum non dicat aliquid distinctum a natura.

Respondet Vasquez supra disput. 31. cap. 1. haec loca nullius esse momenti contra Durandum, quia Patres non dicunt ideo Haereticos errasse, quia non distinxerunt personam et naturam plusquam ratione, sicut non distinguit Durandus ;et quia loquebantur de distinctione naturae divinae a persona divina, non vero de distinctione personae creatae a natura creata.

Sed certe longe fallitur Vasquez, et minoris est momenti ipsius responsio, nam certum est Vigilium expressissime agere de distinctione personae, etiam creatae a natura creata, nam ex indistinctione sola naturae divinae, et personae divinae non sequeretur, si duae essent naturae in Christo, quod essent duae personae in ipso ; quamvis enim oporteret ipsum habere personam divinam ob illam indistinctionem, non deberet tamen necessario habere personam creatam ex eo quod haberet naturam creatam, si esset distinctio inter personam creatam et naturam creatam, ut manifestum est ; ergo signum est quod ipse refuderit errorem haereticorum, non solum in indistinctionem naturae divinae a supposito divino, sed multo magis in indistinctionem suppositi creati a natura creata.

Confirmatur, quia quamvis distinguatur formaliter persona increata

Verbi a natura divina ejusdem, tamen non distinguuntur realiter, nec persona divina potest reperiri in aliquo supposito, in quo non sit natura divina; ergo ex distinctione naturaeet personae divinae non poterat concludi, quod esset una persona tantum in Christo, aut quod poterant in ipso esse duae naturae, et una tantum persona; sed ex distinctione reali naturae creatae, et personalitatis creatae optime poterat concludi, quod in Christo possent esse duae naturae, et una persona, quia scilicet natura humana creata poterat separari a propria personalitate, et uniri supposito Verbi, quo supposito, in Christo essent duae naturae, et una tantum persona ac personalitas ; ergo quod haeretici non distinxerunt realiter naturam creatam et suppositalitatem, erat ipsis causa erroris, non vero quod non distinxerint suppositalitatem increatam a natura increata.

Per quod patet falsam esse secundam responsionem Vasquez ad praedictas auctoritates. Ad primam autem respondeo, manifeste sequi ex dictis, quod occasio erroris Haereticorum eorum fuerit secundum hos Patres, praesertim Vigilium expresse quod non admiserint distinctionem realem suppositi creati, et quod illa occasio non tolleretur per hoc, quod distinguerent suppositum et naturam ratione ; ergo cum Durandus dicat suppositum et naturam non distingui realiter, quamvis dicat ea distingui ratione, convenit cum haereticis in eadem occasione errandi, et consequenter sicut illi erraverunt in illa occasione, ita et ille errare dicendus est, nisi aliter explicetur ejus sententia.

Probatur secundo conclusio ex mysterio Incarnationis. Certum est de

Fide Verbum aeternum assumpsisse naturam humanam, et non assumpsisse suppositum humanum, et in Christo de facto realiter reperiri naturam humanam, non vero suppositalitatem aut personalitatem humanam ; ergo realiter a parte rei suppositalitas naturae humanae est aliquid distinctum realiter ab illa natura.

Confirmatur, quia quaero quid sit suppositum humanum realiter a parte rei, si nihil aliud quam ipsa natura; ergo si natura assumpta est, et suppositum est assumptum contra Fidem, si aliquid aliud, ergo habetur intentum. Dices suppositum non assumi, quamvis natura assumatur, quia natura non dicitur suppositum quando existit in alio, sed quando est per se. Contra, ergo suppositum ultra naturam dicit negationem existendi in alio, quae negatio potest ab ipso separari, quod sufficit ad intentum conclusionis praemissae.

Et per haec in specie seu particulariter impugnari potest sententia praemissa Waddingi ; quaero enim an illa totalitas, in qua constituit personalitatem, sit quid aliquo modo realiter separabile a natura singulari humana Christi Si sit, habetur intentum ; si non sit, ergo Verbum assumpsit illam totalitatem, sicut assumpsit illam naturam, et consequenter assumpsit suppositalitatem ac personalitatem creatam, quod est absurdissimum.

Conatur adhuc respondere Waddingus n. 40. et summa responsionis (ipsemet non applicat eam ad formam) in hoc consistere videtur, quod licet Verbum assumpserit totam naturam humanam Christi, quae sine ullo superaddito esset persona, non tamen assumpsit personam, quia cum denominatione personae est incompatibilis ipsa assumptio seu unio naturae ad Verbum, cujus rei dat exemplum in temperie corporis humani, quae consistit in tot gradibus singularum qualitatum, quas requirit tale corpus, et potest tamen tolli, non ablato ullo gradu ex illis qualitatibus per additionem solummodo aliorum graduum, ut si cum temperies illa requireret duos tantum gradus caloris, adderentur alii duo, aut plures: ergo quamvis totalitas naturae consisteret in collectione praedicatorum intrinsecorum et partium istius naturae, posset tamen nullo praedicato, aut parte ablata per solam additionem alicujus alterius formae, aut denominationis.

Haec responsio nullo modo tollit difficultatem, aut vim nostrae impugnationis, nam vel totalitas consistit solummodo in praedicatis et partibus naturae, formaliter loquendo, ita ut nihil aliud requiratur ad hoc, ut illa natura dicatur persona, quam quod habeat illa praedicata et partes ; vel illa totalitas non consistit ita in illis partibus et praedicatis, quin requiratur aliquid aliud, ut illa natura dicatur persona. Si primum dicatur, impossibile est quin denominetur persona, nec est possibile conjungere cum natura habente illas partes et praedicata aliquid incompossibile cum illa denominatione, quia sequeretur manifesta contradictio, nimirum quod essent et non essent ea quae sufficerent ad illam denominationem. Si dicatur secundum, habetur intentum, nempe quod personalitas dicat aliquid aliud praeter naturam cum suis partibus omnibus et praedicatis.

Confirmatur clarissime, quia ad hoc ut cognoscat quis aliquam naturam esse personam aut personatam personalitate propria, non sufficit quod cognoscat ipsam habere omnia sua praedicata et partes intrinsecas ; nec sufficit ad hoc, ut sic, sit personata, quod a parte rei natura habeat omnia illa, alias enim natura humana Christi esset personata personalitate sua propria, et quis intelligendo illam cum omnibus illis intelligeret illam vere esse sic personatam, quod est absurdissimum ; ergo aliquid aliud necessario requiritur, vel negativum, vel positivum, quod est intentum nostrum.

Confirmatur secundo, quia assumptio seu unio hypostatica naturae, non obstantibus omnibus suis praedicatis et partibus intrinsecis pertinentibus ad esse singulare, impedit quominus natura dicatur personata personalitate propria ; ergo negatio talis unionis requiritur necessario, ut dicatur sic personata, quod est nostrum intentum et per hoc patet ad exemplum Waddingi, quod aeque difficile est et improbabile, ac res exemplificata, unde frustra adducebantur. Sed quomodocumque dico temperiem non consistere formaliter in talibus gradibus praecise consideratis, sed in illis cum negatione ulteriorum graduum propter rationes praemissas, quae huc etiam commode applicari possunt.

Dicere posset Waddingus requiri quidem necessario ad totalitatem suam et personalitatem illam negationem, sed tamen eam non esse de ratione formali ipsius, sed conditionem tantum necessario requisitam, ut natura cum suis partibus et praedicatis habeat denominationem formalem personae aut suppositi, quemadmodum saepe in aliis denominationibus discurrere solent Doctores. Sed contra, hoc nihil facit ad propositum nostrum praesens, ubi solum volumus quod ad hoc, ut natura sit, et concipiatur esse personata personalitate propria requiratur aliquid aliud, sive positivum sive negativum distinctum realiter et separabile ab ipsa natura singulari, et omnibus praedicatis ac partibus intrinsecis ejus. Deinde si requiratur illa negatio, ut conceditur in hac responsione, nulla prorsus est ratio, cur non dicatur esse de ratione formali personalitatis creatae.

Aliqui conantur ratione naturali probare hanc conclusionem, etimprimis adducunt testimonia ex Philosopho, quem putant cognovisse lumine naturali dari suppositum distinctum a natura singulari primo ergo adducunt illud vulgare axioma: Actiones sunt suppositorum, ex 1. Meteor. 1. Verum Aristoteles ibi non habet illa verba, sed potius quod actiones sint singularium, non universalium, quod longe diversum est, et nihil concludit de supposito, ut patet. Deinde quamvis haberet illa verba, non constat inde quod intellexerit per suppositum aliquid distinctum ab individuo.

Secundo adducunt illud : Humanitas non net, nec ambulat, sed homo, ex 1. de Anima, text. 64. Sed primo quamvis haberet haec verba, certum est quod nihil facerent ad propositum, nam possunt esse vera propter distinctionem rationis, quae est inter humanitatem consideratam in abstracto Metaphysico, et eamdem consideratam in concreto Metaphysico, ut significatur per ly homo ; quamvis, ut sic, non diceret aliquid realiter distinctum a seipsa, ut considerata in abstracto, sicut nec albedo dicit aliquid distinctum ab albedineitate secundum omnes.

Secundo, non habet illa verba eo loci, sed quod actiones non competant animae , sed homini ; quod quidem verissimum est quantum ad actiones, quas sola anima non potest exercere, ut sunt actiones potentiarum sensitivarum et vegetativarum. Deinde quantum ad alias omnes actiones, potest esse verum quoad denominationem communem,homo enim est, qui dicitur intelligere communiter, non anima, sed ex hoc nihil habetur ad propositum nostrum de suppositalitate, ut patet.

Tertio adducit Lorca supra disp. 28. membro.1. num.7. ex 5. Metaphysic. cap. 8. illa verba: Accidit igitur substantiam duobus modis dici, et ipsum ultimum subjectum, quod non est in alio, et id quod cum sit quod quid est, etiam separabile fue) it, tale vero est cujuscumque forma et species. Sed male prorsus intelligit haec verba Lorca, nam in iis secundum omnes expositores, comprehenditur divisio substantiae in primam et secundam ; et per primam substantiam intelligitur substantia singularis, quae est ultimum subjectum, quod non est in alio ; et per secundam substantiam intelligitur substantia universalis, qua est illa, quam dicit Philosophus esse quod quid est substantiae primae, et quam dicit separabilem a substantia prima, quatenus potest formaliter reperiri in pluribus substantiis primis, cum ad nullam unam determinetur, ut patet: non autem intelligit per substantiam, quam dicit esse quod quid est, substantiam singularem separabilem a supposito realiter, ut minus recte intellexit Lorca, alias hic nulla fieret mentio de substantia secunda.

Imo ex hoc loco videtur colligi, quod Philosophus nullo modo admiserit distinctionem suppositi a substantia singulari, quia dicit substantiam singularem esse illam, quae de nullo dicitur, sed si daretur suppositum distinctum a substantia singulari, id esset falsum, quia de tali supposito posset praedicari illa substantia singularis secundum omnes, quemadmodum de facto natura singularis humana Christi praedicatur de supposito Verbi. Quod etiam colligitur ex 7. Metaph. cap. 6. ubi dicit: In iis, quae sunt unum per se, idem esse ipsam rem, et suum quod quid est ; ergo non agnoscit aliquod suppositum distinctum realiter a natura singulari in ipso inclusa. Probatur consequentia, quia si daretur tale suppositum, esset unum per se secundum Lorcam, et non deberet esse idem cum natura singulari quam includit, et consequenter falsum esset illud dictum Philosophi.

Praeter haec adducit Lorca rationem naturalem a posteriori ex communi modo loquendi et concipiendi hominum, qui concipiunt naturam et suppositum modo diverso, et asserunt naturam esse constitutivum suppositi, quod signum est ea realiter distingui.

Verum haec ratio parvi momenti est, nam qui negaret suppositum et naturam singularem distingui realiter, diceret ea non alio modo diverso concipi, quam quemadmodum diverso modo concipitur albedo et albedineitas; nec alio modo naturam constituere suppositum quam albedineitas constituat albedinem. Deinde, quando dicis, quod alio modo concipiant homines naturam et suppositum ; vel intelligis per suppositum, singulare tantum, vel

17

non ; si singulare tantum, ergo non datur, ex communi modo concipiendi suppositum et naturam, alia distinctio inter naturam et suppositum, quam quae est inter naturam et singulare, qua singulare praecise, sed certum est quod inter naturam singularis et singulare non detur distinctio realis, ergo nec inter naturam et suppositum ; si non intelligis singulare, sed aliquid aliud, petis principium, aut discurris de subjecto non supponente, quia adversarii negarent ullo modo dari tale suppositum, et consequenter negarent homines solere ipsum concipere, quasi daretur.

Sed ut ad ipsam rem veniamus, mihi certum est non posse ratione naturali ullo modo cognosci, quod detur in rebus suppositalitas aut personalitas ulla positiva distincta a natura singulari, et consequenter non esse probabile quod Philosophus ullus Naturalis vel semel de ea mentionem fecerit, nam nullus prorsus potest fieri discursus, aut a priori aut a posteriori independens a revelatione, ex qua id colligi potest ; nihil enim nobis constat de Petro, verbi gratia, quam quod sit ens per se existens singulare non indigens aliquo complemento, sed seclusa revelatione, quae est de mysterio Incarnationis, non possemus colligere, quod non haberet hoc totum ab iis, a quibus habet esse ens singulare constans materia et forma substantiali tali, qualem de facto habet ; ergo nullum est vestigium suppositalitatis alicujus distinctae positivae. Dico autem suppositalitatis positivae, quia non potest quis Petrum concipere, ut ens complutum et per se existens, quin concipiat ipsum ut habentem negationem existentiae in alio, et negationem indigentiae alicujus alterius complementi. Unde si per suppositum intelligatur ens completum per se existens, posset colligi naturaliter quod suppositum ultra naturam singularem dicat tales negationes : an vero illae negationes essent separabiles realiter a natura singulari quam afficiunt, existimo non posse colligi discursu naturali aliquo certo, quia non habemus in natura aliquod principium, ex quo possemus colligere, quod natura singularis, quae est in Petro, verbi gratia, posset conjungi per se cum aliquo complemento distincto realiter a se, in quo existeret: eatenusautem possemus colligere quod negatio inexistendi in alio esset separabilis ab ipsa, quatenus potuissemus colligere, quod inexistentia ipsi opposita possit in ea poni, ut patet.

Unde concludo, quod solum dependenter a mysteriis revelatis possit colligi quod suppositum superaddat aliquid realiter separabile supra naturam singularem suppositabilem ; nec hoc mirum videri debet, cum plura alia naturalia non cognoscantur nisi dependenter a revelatione. Nam certum est, quod accidens absolutum sit realiter distinctum a substantia, et quod non dicat necessariam connexionem cum substantia a parte rei, et tamen hoc non sciebant antiqui Philosophi, nec nos etiam scivissemus certo nisi dependenter a mysterio Eucharistiae, et multa alia per Fidem cognoscimus, quae alias ignoraremus, ut patet omnibus.

Fundamentum autem Durandi, et aliorum nostrorum adversariorum est, quod non possit ostendi, quid realiter distinctum a natura singulari superaddit suppositum, et quod Philosophus nihil tale agnoverit, ut patet supra ex 7. Metaph. cap. 6. Sed facile respondetur, in primis non sequi, quod non detur ex eo quod Philosophus non agnoverit illam ; deinde assignari potest, quod superaddat certas negationes, difficilius autem possunt assignare quid addat illi, qui ponunt, quod superaddat quid positivum. Et certe posset bene explicari Durandus quod, dum asserat suppositum nihil superaddere supra naturam singularem, non velit, quod nihil omnino superaddat, nec positivum negativum, sed solum quod nihil positivum superaddat, sic autem intellectus conveniret cum Doctore nostro. Supposito ergo ex his, quod suppositalitas sit quid distinctum realiter a : natura singulari, examinanda jam est illa principalis controversia, an illud realiter distinctum et separabile a natura sit quid positivum an negativum.

Prima sententia est, quod sit quid positivum. Ita Thomistae communiter 3. part. quaest. 4. art. 2. ubi Suarez, Vasquez, Lorca, quos sequuntur recentiores communiter, et speciatim Lugo et Aversa, eam non videtur improbabilem putasse Scotus, et ex Scotistis Lychetus in eam magis propendet. Non conveniunt autem Auctores hujus sententiae in assignando illo positivo superaddito naturae, quod requiri putant ad constitutionem suppositi, et vocant quandoque subsistentiam, quandoque suppositalitatem, quandoque personalitatem. Nam Herwaeus quodlib. 3. quaest. 6. Javellus 7. Metaphysic. quaest. 17. dicunt illud positivum esse existentiam et cataracteristicas proprietati accidentales. Capreolus 3. dist. 5. quaest. 3. existimat esse solam existentiam ; Suarez, Vasquez, Lugo, Aversa putant illud esse modum positivum substantialem.

Secunda sententia est Scoti et suorum omnium, asserentium quod illud superadditum nihil aliud sit quam negatio, sive una sive plures, quod perinde est quantum ad praesentem difficultatem. Hanc sententiam asserit Waddingus disput. A. de Incarnatione, dubium 2. sig. 5. num. 39. esse communem inter Scholasticos, et teneri a Divo Thoma ac Patribus ; unde mirum est, quod ipsemet ab ea recedat contra communem Scholasticorum ac Patrum opinionem sine ullo praesertim gravi fundamento.

Conclusio, suppositum creatum non superaddit naturae singulari suppositatae aliquid positivum realiter ab illa distinctum, sed solummodo quid negati vum. Hanc absolute puto esse sententiam Doctoris, tum quia in quoestione prima, licet ponat rationes pro sententia opposita, sicutponitprohac, tamen solvit rationes positas pro sententia illa opposita, et non solvit has ; tum quia hac dist. 5. quaest. 2. dicit sententiam oppositam fuisse improbatam in illa quaest. 1. et si eam probabiliter teneret, non solveret sufficienter istam quaestionem secundam, ut supra dixi ;tum denique, quia ita communiter ipsius discipuli ipsum explicant, et speciatim Faber 3. disp. 1. quaest. 1. Meurisse in Metaphysic. lib. 3. quaest. A. Et licet Rada 3. contr. I . art. 1. Pitigianis 3. distinct. 1. quaest. 1. ac Lychetus ibidem putent ipsum fuisse problematicum quoad utramque sententiam, tamen Rada et Pitigianis fatentur magis inclinatum fuisse in hanc conclusionem, et solus Lychetus magis inclinatur in oppositum ; et praeterea non ostendunt sufficienter, quod Scotus fuit problematicus ; nam licet vocet illam sententiam communem Thomistarum probabilem, non sequitur ex hoc, quod ipse eam probabiliter tenere voluerit, nam nos etiam putamus multas sententias Thomistarum probabiles, quas tamen non sustinemus.

Hanc conclusionem quoad primam partem, praeter Scotistas, tenent Richardus, Durandus, Occham, supra, et caeteri Nominales, quos sequitur Waddingus supra, qui ibid. n. 47. dicit se legisse triginta octo Doctores, qui eam tenent ex professo ; et ex sua societate citat pro ea Salmeronem tom. 2. tract. 27. et Molinam 1. p. quaest. 29. art. 2. disp. 3. qui etiam tenent eam pro secunda parte. Addit praeterea ad haec idem Wadding, omnes etiam Thomistas antiquos, excepto Thoma Argent. in hoc convenire cum Scotistis et Nominalibus, quod ratio suppositi nihil positivum superaddat naturae singulari, quamvis ex iis plurimi dicant, quod superaddat aliquid naturae specificae.

Secunda pars hujus conclusionis sequitur ex prima, supposito quod aliquid distinctum a natura singulari dicat, unde non indiget alia particulari probatione, quam quae sufficit pro prima parte. Quae probatur a Doctore, primo, quia sequeretur dari in hominibus aliquam entitatem pertinentem ad complementum suum substantiale, quod non posset assumi a Deo, nimirum illam entitatem positivam, quam superadderet persona seu suppositum naturae singulari ; nam secundum eos, qui ponunt talem entitatem, illa est incommunicabilis ulli personae, et ratione ejus persona creata est incommunicabilis, sed consequens non est dicendum, tum quia alias aliqua entitas pertinens ad complementum per se substantiale hominum esset incurabile nam secundum Damascenum lib. 3. de Fide, non cap. 25, ut per errorem Typographi aut Amanuensium irrepsit in litteram Scoti, sed cap. 6. Quodest inassumptibile, est incurabile. Verba propria Damasceni sunt : Totum quippe me totus assumpsit, ac totus toti unitus est, ut toti salutem afferret, nam alioquin ne medicina ei allata est, quod assumptum non est. Tum, quia non potest ostendi quod detur aliqua entitas positiva pertinens ad complementum hominum, quod non sit tam in potentia obedientiali ad assumptionem ad Verbum, quam sit ipsa natura singularis ergo non est dicendum quod detur talis entitas positiva inassumptibilis.

Respondent adversarii omnes, negando minorem, et ad ejus primam probationem negant sequelam, et interpretantur Damascenum de rebus et entitatibus pertinentibus ad naturam, non vero de ipsa personalitate, ita scilicet, ut velit Damascenus et Concilia, quae ita loquuntur, omnem entitatem pertinentem ad naturam esse assumptibilem, et alioquin futuram incurabilem, nonvero quodomnis entitas pertinens ad suppositum sit assumptibilis, aut quod alias esset futura incurabilis. Et hinc ad secundam probationem dicunt, non omnem entitatem personalem debere esse in potentia obedientali ad assumptionem, sed omnem entitatem pertinentem ad naturam singularem, qua talis est.

Contra hanc responsionem plurima parvi momenti congerit Faber supra, sed breviter impugnatur, quia gratis excluditur a propositione illa Damasceni ulla entitas pertinens ad complementum hominum ; quandoquidem non major sit ratio, quare aliqua entitas esset incurabilis, siesset inassumptibilis, quam quare omnis entitas esset incurabilis, si esset inassumptibilis.

Confirmatur, Damascenus usus est eo loquendi modo, ut probaret non solam carnem, sed etiam animam assumptam fuisse a Verbo contra quosdam Haereticos, qui id negabant ; sed si daretur aliqua entitas pertinens ad complementum naturae, quae non esset assumptibilis, prorsus iste modus loquendi nihil valeret, et haereticus posset eum negare, ac dare instantiam in illa entitate, dicereque quod qua ratione posset ista entitas salvari, quamvis non posset assumi, ita etiam anima vel corpus posset salvari, quamvis non assumeretur. Nec refert quod anima pertineat ad naturam, ut distinguitur natura a supposito ; ista autem entitas, aut modus non pertineat ad eam, nam diceret adhuchaereticus, quod ut posset salvari entitas pertinens ad complementum naturae, quamvis non posset assumi, similiter posset assumi entitas pertinens ad naturam.

Confirmatur secundo, quia haeretici negaverunt assumptam, veram carnem aliqui, aliqui veram animam, quia existimaverunt illas non potuisse assumi, suppositis saltem actionibus, quas constat Christum de facto exercuisse. Et contra hoc dixit Damascenus ad id improbandum, quod si non assumerentur, non curarentur ; ergo non supposuit Damascenus assumptibilitatem naturae, sed probavit ex eo quod alias non curaretur ; sed si discursus ejus valet, non minus probat assumptibilitatem istius entitatis, de qua agimus, ergo est assumptibilis, aut non valet discursus Damasceni.

Confirmatur tertio, quia eatenus posset secundum adversarios ista entitas salvari absque assumptibilitate, quatenus Conjungeretur necessario in aliis hominibus cum natura, quae assumpta est et curata per se ; sed similiter posset dici, quod anima, verbi gratia, esset curata, quamvis non assumeretur, quia scilicet conjuncta est in aliis hominibus cum carne, quae assumpta est.

Nec valet dicere, quod Damascenus intelligendus sit de natura, ex eo quod natura sola sit capax remedii ac medicinae, quia falsum est, quod sola natura sit sic capax, alias enim homines non salvarentur integre, quo nihil est absurdius. Et praeterea, actiones, secundum adversarios maxime, sunt suppositorum, non vero naturae, ergo et peccata ; sed quidquid est capax peccati, est capax medicinae, ergo non sola natura est capax medicinae, sicut nec illa sola est capax peccati ; sed potius quemadmodum suppositum humanum est magis proportionatum subjectum peccati, et proprius dicitur peccare, quam natura, ita similiter est magis proportionatum subjectum salutis et medicinae, et proprius dicitur salvari quam natura.

Quantum ad responsionem ad secundum de potentia obedientiali, fateor non posse positive ostendi contra ipsos quod omnis entitas substantialis sit in potentia obedientiali ad assumptionem, sed neque ipsi habent ullum principium ad colligendum, quod detur aliqua entitas substantialis in hominibus, quae non possit assumi, et propterea dixi in probatione non posse assignari rationem, cur aliqua entitas talis reperiatur, quae non sit in tali potentia. Supposito autem quod non detur talis ratio, omnino probabilius videtur quod omnis entitas habeat talem potentiam, quio quod non implicat, debet adscribi potentiae Dei, et hoc tantum intendit Doctor.

Dices illam entitatem positivam constitutivam suppositi esse incommunicabilem, quandoquidem constituat suppositum incommunicabile, et consequenter non posse eam assumi, Sed contra, primo, quia haec responsio est de subjecto non supponente, supponit enim suppositum constitui per entitatem positivam, quod negamus. Secundo, quia, ut supra dixi num. 38. ex suppositione, quod suppositum constituatur per entitatem positivam, non est ulla ratio unde colligatur, quod suppositum, etiam formaliter loquendo, sit incommunicabile de potentia absoluta, quamvis enim ex definitione aut descriptione communi habeatur quod sit incommunicabile aliquo modo, ad hoc tamen sufficeret quod esset incommunicabile connaturaliter loquendo ; ergo ex incommunicabilitate personalitatis aut suppositi, non habetur inassumptibilitas istius entitatis, sed certe ex nullo alio capite potius habetur.

Probat secundo Scotus conclusionem, quia alias sequeretur quod Christus careret aliqua perfectione substantiali connaturali naturae humanae, et quae sit complementum positivum humanitatis singularis, sed hoc est absurdum ; ergo et antecedens. Majorem negare videntur Cajetanus et Medina, quia personalitas est terminus naturae, et non de substantia ejus ; sed melius conceditur a Suario et aliis, neque enim intelligibile est, quomodo exigatur a natura connaturaliter, et sit ratio formalis vel conditio agendi, sine eo quod perficiat naturam, maxime ubi non repugnat ipsi naturae perfici. Nec refert quod non sit de ratione intrinseca naturae singularis, qua singularis est, hoc enim non contendit argumentum, sed sufficit quod ipsa natura singularis, si poneretur sine aliqua suppositabilitate, esset imperfecta et incompleta, non dico essentialiter, sed substantialiter ; in hoc sensu enim intelligimus majorem, nec potest negari. Probatur ergo minor, primo, quia secundum Damascenum in eodem cap. 6. Neque enim Deus Verbum quidquam eorum, quae, cum nos initio fingeret, naturae nostrae inservit, praetermisit, sed omnia assumpsit. Sed certum est, quod ab initio nostrae naturae inservit illam entitatem positivam personalitatis, si talis detur ; ergo Christus ea non caruit.

Probatur secundo eadem minor, quia alias Christus non esset nobis, inquantum homo, per omnia similis ; sed hoc est expresse contra Apostolum ad Hebr. 2. dicentem : Apprehendit semen Abrahae, unde debuit per omnia fratribus assimilari. Quem locum exponens Concilium Chalcedodoncnse Act. 5. Edocemus, inquit, eumdem, scilicet Christum, secundum humanitatem in humanitate per omnia similem nobis absque sorde peccati. Et Agatho Papa in epistola instructoria ad sextam Synodum, quae habetur Act. 1. Sequentes igitur Sanctos Patres unum eumdem confiteri Filium et Dominum nostrum Jesum Christum consonanter omnes docemus, consubstantialem Patri secundum Deitatem, et consubstantialem nobis secundum humanitatem, et per omnia nobis similem

absque peccato. Probatur major, quia non esset similis nobis in illa entitate substantiali positiva. Nec valet ad haec dicere quod solum sequatur Christum esse nobis similem in humanitate, et iis, quae sunt de intrinseca ratione humanitatis, aut quae sunt proprietates consequentes eam ; nam si ita intelligerentur ista loca, pessime adderetur illud absque peccato, cum certum sit, quod peccatum non sit de intrinseca ratione humanitatis, nec proprietas ejus, aut ullo modo tam necessario connexum cum ipsa, quam illa entitas positiva personalitatis.

Confirmatur, ut illa locutio Sanctorum Patrum sit bona, illud omnia debet comprehendere aliqua, quae extrinsece pertineant ad humanitatem, alias male exciperetur peccatum, ut patet ; sed si ulla extrinseca talia comprehendat, erit falsa, nisi comprehendat personalitatem, si sit positivum quid ; ergo illam comprehendit. Quod addit ad hanc secundam probationem Scotus, nimirum, si non esset absurdum, quod Christus careret illa perfectione substantiali, ad minus sequeretur quod Deus Verbum non posset naturam assumptam dimittere, et eam facere personatam, quin communicaret ipsi illam entitatem positivam, facit ad probandum, quod illud esset inconveniens, quia est inconveniens propter dicta, quod humanitas Christi in Verbo careret aliqua perfectione positiva, quam oporteret Deum ipsi concedere, ut esset personata, si dimitteret illam.

Probat tertio, quia non posset Deus facere illam naturam dimissam personatam, quin praeter destructionem unionis hypostaticae, et conservationem naturae assumptae deberet habere aliam actionem positivam ; sed hoc est inconveniens, quia frustra fit per plura, quod fieri potest per pauciora: si autem non poneretur personalitas in positivo, posset dimittere naturam, et eam facere personatam per solam destructionem unionis hypostaticae, et conservationem ejusdem naturae absque ulla alia actione productiva istius entitatis positivae, ut patet ; ergo asserere istam entitatem positivam est inconveniens, quandoquidem requirat multiplicationem non necessariam actionum in Deo. Hoc videtur mihi intentum hujus tertiae probationis, ad quam sic intellectam non responderunt adversarii, quia forte nec intellexerunt ipsam.

Probat denique quarto conclusionem, quia sequeretur naturam singularem personabilem posse conservari a parte rei, et primo etiam posse produci absque personalitate ulla; si enim personalitas, ut dicunt adversarii, sit quid positivum distinctum realiter a natura, nihil prorsus impedit quo minus natura possit supernaturaliter saltem conservari absque ulla personalitate.

Cajetanus, Medina, Valentia, admittunt sequelam hujus argumenti. Et sane sic facilius enervatur ejus vis; difficile enim est prorsus probare quod id esset absurdum, quamvis absurdum esse videatur hic supponere Scotus, et expresse teneat Faber cum ipso, Fonseca 5. Met. cap. 8. quaest. 6. Suarez supra sectione 6. Aversa supra sect. 3.

Faber probat absurdum esse, quia proprietates unius naturae, aut entitatis non possunt, nec de potentia absoluta competere alicui alteri rei; sed proprietates suppositi sunt actiones,

cum secundum omnes, tam Thomistas quam Scotistas, actiones sint suppositorum.

Verum haec probatio non multum urget, aut enim dicetur quod actiones competere possunt naturae singulari absque suppositalitate, aut dicetur quod non possint: si dicatur quod possint, tum falsum erit, quod actiones sint suppositorum, nisi denominative, quatenus scilicet provenire solent a natura prius suppositata, connaturaliter loquendo, quam operante. Si secundum dicatur, falsum supponit Faber, quod proprietates suppositi competerent in tali casu naturae singulari, non suppositatae. Argumentatur praeterea ad hominem contra Cajetanum, sed quia hic examinamus rem ipsam, non est immorandum in videndo an consequenter ad sua principia procedat hic Cajetanus, aut an bene ipsum quoad hoc impugnet Faber. Probat Aversa, quia implicat rem esse per se existentem, et non esse, sed si daretur natura personabilis existens absque personalitate, existeret per se, et non existeret ; ergo absurdum esset quod daretur talis natura absque personalitate. Sed facile respondetur non secuturum, quod non esset per se, ista perseitate, quam essentialiter dicit substantia, ut opponitur accidenti, a qua scilicet habet non inhaerere subjecto, nec actu, nec potentia ; unde non sequitur quod esset per se, et non esset per se eadem perseitate, sed quod esset per se perseitate, quam dicit essentialiter, quatenus est substantia, quaeque non potest de potentia absoluta ab ipsa separari, non autem esset per se perseitate illa, quam daret ipsi suppositalitas.

Dices, suppositalitas non dat ipsi aliam perseitatem, quam non esse in ullo alio supposito, sed hanc haberet in tali casu ;ergo haberet perseitatem, quam dat suppositalitas, et sic nulla responsio. Contra, quia suppositalitas non tantum dat naturae non esse in alio supposito secundum adversarios, quia hoc haberet a pura negatione unionis ad aliud suppositum ; sed ulterius complet naturam positive, et perseitas quam dat, non solum consistit in ista negatione, sed in perfectione illa, et complemento positivo, sed in tali casu natura non esset sic positive completa: ergo quamvis haberet negationem essendi in alio supposito, adhuc non sequeretur quod haberet perseitatem suppositalitatis. Rursus perseitas suppositalitatis non est negatio essendi in alio supposito quomodocumque, sed negatio sequens ad entitatem positivam incommunicabilem secundum adversarios, (et hoc est quod dicunt Auctores, personalitatem dare naturae non esse in alio positive, seu naturam habere a personalitate positive non esse in alio), sed negatio quam haberet natura in casu nostro, non esset talis negatio, quia non competeret naturae ratione talis positivae entitatis, ut patet, et consequenter non daret naturae non esse in alio positive, sed solummodo negative.

Dices iterum cum eodem Aversa, natura non potest habere ullo modo esse in alio supposito nisi mediante aliquo positivo: ergo non potest habere non esse in alio supposito nisi mediante aliquo positivo. Haec replica est conformis ad principia, quibus probant Thomistae non posse accidens conservari extra subjectum absque modo aliquo positivo perseitatis. Sed ut illa principia, ita haec replica nihil concludit, nam negatur sequela, et ratio disparitatis est obvia ; nimirum, quia non potest intelligi quomodo possit esse aliquid in alio separabili ab ipso absque unione, vel relatione, vel positivo aliquo ; optime autem potest intelligi non esse in alio absque aliquo positivo per solam negationem istius positivi, quo esset in alio. Confirmatur, quia licet non possit intelligi quod paries esset de novo albus absque positivo superaddito, tamen potest intelligi non esse albus absque ullo positivo superaddito, per solam negationem seu destructionem istius positivi, quo redderetur albus ; ergo similiter quamvis non possit intelligi natura esse in alio separabili absque positivo superaddito, tamen potest intelligi non esse in alio absque ullo positivo superaddito, per solam negationem aut destructionem illius, quo redderetur posita in alio. Caeteras rationes relinquo pro ea disputatione, qua quaeritur, utrum accidens separatum requirat modum positivum? de quo Doctor 4. dist. 12. quaest. 1. num. 3. et 4. Argumentatur secundo idem Aversa, quia non potest intelligi humanam naturam existere actu, et non esse terminatam termino, vel proprie vel alieno ; nec potest dari natura, et non dari id quod habet naturam, ergo non potest existere natura absque aliqua personalitate. Respondetur, si terminus proprius naturae sit quid positivum, ut ipse asserit, negando antecedens quoad utramque partem,

maxime intelligendo per id, quod habet naturam, aliquid distinctum realiter a natura, aut dicens aliquid realiter ab illa distinctum ; neque enim ulla prorsus est in hoc difficultas, magis quam in intelligendo quod ullum subjectum posset esse absque omni forma a se realiter distincta. Si vero proprius terminus naturae consistat in negatione, ut nos tenemus cum Doctore, verum est antecedens, quia non potest esse aliquid existens absque extremo aliquo ex contradictoriis.

Quod addit autem in illa probatione Aversa, non posse explicari an in tali statu habere posset operationes, vel non, nihil facit ad propositum ; si enim id explicari non possit, tum id ignorabitur, quod non facit ad rem. Quod vero dicit eatenus actiones supponere suppositalitatem, quatenus natura nequit existere absque suppositalitate, si suppositalitas consistit in positivo, omnino falsum est, sed id accidit propter aliquam dependentiam ipsarum operationum a suppositalitate, unde si non sit talis dependentia, omnino natura in tali statu posset habere operationes, nec dicendum est, quod de facto supponant suppositalitatem, nisi connaturaliter tantum.

Denique idem auctor adducit aliqua exempla in favorem suae sententiae, quia scilicet quantitas non potest dari absque aliqua figura, nec res existens absque omni praesentia locali, nec accidens absque inhaerentia in subjecto, vel modo perseitatis ; ergo similiter posset dici, quod natura singularis personabilis nequeat esse absque suppositalitate aliqua.

Sed neque haec exempla favent, nam ad tertium exemplum supra responsum est falsum esse, quod accidens nequeat esse absque inhaerentia vel perseitate positiva. Ad duo alia vero exempla dico, vel haberi aliquam rationem, ob quam non possit quantitas haberi absque aliqua figura, aut corpus absque aliquo loco, vel non haberi ; si non habeatur, tum male assumuntur: si habeatur, illa ipsa ratio erit ratio sufficiens disparitatis, quia nulla talis habetur de natura in ordine ad suppositalitatem aliquam. Et sicut si diceret aliquis quod ut quantitas non potest esse absque omni figura, sic nec paries absque aliquo colore, non bene argumentaretur, quia non esset eadem ratio utrobique, quandoquidem ut supponitur, ratio haberetur ad id concludendum de quantitate, non tamen de pariete ; ita in proposito omnino male sequitur, quantitas non potest esse sine aliqua figura, ergo nec natura singularis sine aliqua suppositalitate.

In rei autem veritate, quod ad quantitatem extensam attinet, habetur ratio manifesta, quia figura ipsius consistit in aliquo ordine partium, non potest autem habere partes absque aliquo ordine, si tamen non possit haberi absque figura, nam si redigeretur ad punctum, forte non haberet ullam figuram. De ubi vero existimo omnino, si crearetur unum solum corpus a Deo, istud corpus non habiturum ullum ubi, praeter distantiam partium suarum a se invicem, et de eo verum esse, quod nullibi esset, quemadmodum

Deus ante conditum mundum nullibi erat. Alii dicunt de facto posse corpora oduci absque ubi superaddito de potentia absoluta, etiamsi connaturaliter exigant ubi. Sed de hoc suo loco, est enim res difficilis, licet non faciat ad propositum.

Ulterius Aversa conatur respondere ad rationem Scoti, qua probat naturam posse conservari absque aliqua personalitate, quia scilicet est prior omni personalitate. Respondet, inquam , Aversa, negando sequelam, quia optime potest contingere, ut aliquod prius possit habere necessariam connexionem cum aliquo posteriori, ut patet in exemplo quantitatis et figurae. Aliam instantiam ad idem dat Lychetus de duobus albis, quae sunt priora similitudine, et tamen non possunt esse absque similitudine.

Sed ut omittam quod Scotus non arguat ex prioritate praecise, sed etiam ex eo quod posterius sit absolutum quid, non respectivum, nec includens respectum, ut est figura et similitudo, et unio partium, quam dicunt paries unitae, quae sunt priores in sententia Scoti, quam tertia entitas compositi, cum tamen nequeant esse nec supernaturaliter sine illa tertia entitate, ut idem tenet; per quod patet instantias non esse sufficientes, sed ut omittam, inquam, hoc praeterea supponit hic Scotus non posse assignari ullam rationem necessariae connexionis inter naturam et suppositalitatem in sententia adversariorum, dicentium quod personalitas sit quid positivum ; hoc autem supposito, quandoquidem natura sit prior, omnino dicendum est, quod possit poni de potentia absoluta absque omni suppositalitate, nec responsio adversariorum aliquid contra hoc facit, ut patet.

Addo ad haec Cajetanum tam facile posse defendere quod natura nequiret esse absque aliqua personalitate, quam quod materia nequeat esse absque omni forma ; imo forte consequentius id fuisse dicturum, praesertim cum ipse supponat, quod suppositalitas praesupponatur existentiae, saltem connaturaliter loquendo. Addo praeterea exemplum Lycheti non esse posse ad propositum, maxime in sententia Scoti ;nam ideo duo alba, licet priora similitudine nequeunt esse absque illa similitudine, quia similitudo est relatio intrinsecus adveniens, non requirens actionem aliquam ad sui productionem: sed ex natura sua intrinseca egrediens a suo fundamento, posito termino et ratione fundandi, sed illud positivum, in quo consisteret personalitas, non esset quid exigens terminum, nec necessario egrediens ex natura personabili, quia alias neque in Verbo posset existere absque illo ; ergo, etc.

Ex his patet, sequelam majoris hujus quartae probationis positae num. 117. esse optimam ; unde contra eos, qui existimant absurdum esse, quod daretur a parte rei natura singularis absque suppositalitate, ut sunt ii, qui negant illam sequelam, maxime urget hoc argumentum. Contra vero Cajetauum et alios admittentes sequelam, non adeo urget, neque enim Doctor probavit, sed supposuit absurditatem istius sequelae, quod mihi signum est tempore Doctoris illam pro absurdo habitam esse. Et hoc sufficit ad defensionem Doctoris.

Sed praeterea probatur id absurdum esse, illa natura, quae existeret absque suppositalitate, vel habere posset operationes, vel non ; sed quidquid dicatur, est absurdum ; ergo absurdum est naturam sic posse existere. Probatur minor, quoad primam partem, quatenus dicit, quod absque personalitate possit habere omnes suas operationes, quia tunc omnino ad nihil prorsus deservire posset suppositalitas ipsi, et consequenter non esset dicendum quod sit complementum istius naturae, aut perfectio ejus ; omne enim complementum, et omnis perfectio naturae ad aliquid deservire debet, ut manifestum est.

Dices suppositalitatem deservire ad terminandam naturam, quae sine ea, quamvis posset habere suas operationes, esset tamen interminata. Sed contra, quia si ad nihil deservit ipsi, quod terminetur, etsi potest absque terminatione omnia tam perfecte facere quam alias ; adquid deberet terminari ? aut cur esset inconveniens quod semper esset absque termino ? et unde colligi potest quod connaturaliter exigat terminari.

Dices, quia de facto semper sequitur naturam, nisi in casu Incarnationis. Contra, quia nemo scit quod semper sequitur naturam, si natura possit absque ea omnes suas operationes tam commode habere, quam cum illa ; quamvis enim ex mysterio Incarnationis habemus quod natura humana assumpta sit absque personalitate creata, non tamen habemus quod omnis creata natura singularis etiam completa in esse singulari sit personata.

Dices, omnes vocant tales naturas personatas. Contra, ergo debet haberi aliquod fundamentum hujus, alias poterit dici quod decipiantur omnes, aut quod omnes loquantur sine fundamento ; sed certe non est ullum hujus fundamentum, si dicatur naturam posse habere omnes suas actiones et operationes absque personalitate ; ergo absurdum est id dicere.

Dices secundo principaliter, suppositalitatem tribuere incommunicabilitatem naturae, et consequenter quod natura careret isto effectu in tali casu, quamvis posset habere suas operationes.

Contra primo, quia natura non est per se connaturaliter communicabilis, nisi alicui a quo possit recipere aliquod connaturale emolumentum, sed non reciperet aliquod emolumentum connaturale ab ullo positivo superaddibili, si posset habere omnes suas operationes absque illo ; ergo non esset connaturaliter communicabilis in tali statu, et consequenter esset incommunicabilis omni incommunicabilitate, quam debet connaturaliter habere; sed certum est quod incommunicabilitas, quam debet habere a personalitate, sit incommunicabilitas ipsi connaturalis ; ergo non indigeret in tali statu incommunicabilitate ulla.

Contra secundo, quia nullum positivum realiter distinctum debet poni praecise et solummodo ad ponendum negationem in aliquo, aut cujus munus sit tantum fundare negationem, ut est evidens ergo personalitas positiva debet habere aliquod munus distinctum ab hoc, quod est esse principium aut fundamentum negationum, sed non potest assignari aliquod munus positivum ejus, si natura absque ea possit habere omnes suas operationes ; ergo non est dicendum quod natura possit habere suas operationes omnes absque personalitate, aut non est dicendum quod personalitas sit positiva.

Probatur ergo minor principalis posita n. 123. quoad alteram partem, nimirum quod sit absurdum naturam posse existere, et non habere suas operationes. Primo, quia gratis asseritur naturam singularem completam non posse habere suas operationes absque aliquo positivo, non incluso in ipsa natura, nec necessario sequente ad ea, quae includit ; quandoquidem enim illa entitas singularis naturae humanae constans anima et corpore haberet potentias activas suas, verbi gratia, intellectum et voluntatem in tali casu, cur non posset intelligere et velle ? Confirmatur efficaciter, intellectus et voluntas non essent magis incompleta et insufficientia in tali statu, quam in statu animae separatae ; ergo quandoquidem in statu animae separatae, in quo non haberent personalitatem, possent agere, etiam in eo statu possent agere. Confirmatur secundo ex hoc : Non magis requirit potentia sensitiva, verbi gratia visiva, subsistentiam aliquam aut suppositalitatem ad operandum quam intellectus, si non minus quam intellectus, possit existere realiter a parte rei absque suppositalitate ; ergo sicut intellectus in anima separata habet suas operationes, ita etiam et visiva posset habere suas absque suppositalitate, et consequenter reliquae potentiae istius naturae.

Dices, actiones sunt suppositorum. Contra, quia si intelligas hoc necessario, falsum est, ut patet in exemplo animae separatae, quae potest agere, et etiam in exemplo accidentium separatorum a subjecto. Si intelligas quod connaturaliter sunt suppositorum, nihil facit ad rem, quia posset connaturaliter esse verum, licet in casu illo miraculoso non esset verum. Deinde si potest natura singularis completa in esse singulari existere absque suppositalitate omni ; unde colligitur quod actiones etiam naturae completae singularis debent esse suppositorum necessario ?

Probatur secundo eadem minor quoad eamdem partem, quia non potest assignari ratio cur actiones naturae dependent a suppositalitate magis, quam ipsamet natura ; ergo si ipsa natura, ut supponitur in casu, possit existere absque suppositalitate, similiter actiones ejus possent existere. Confirmatur, connaturaliter et absque ullo miraculo aliquae actiones, quae sunt suppositi, ut intellectiones et volitiones provenientes ab homine, possent existere, non existente supposito, ut patet in statu animae separatae, sed connaturaliter absque miraculo non potest natura existere absque supposito ergo minus necessariam connexionem habent actiones suppositi cum suppositalitate quam ipsamet natura, et consequenter si natura potest existere absque suppositalitate, poterit etiam habere suas operationes existentis absque suppositalitate ; ergo a primo ad ultimum, est absurdum dicere quod natura singulariter completa possit existere a parte rei absque aliqua personalitate, aut suppositalitate, et consequenter falsa est sen tentia Cajetani et Lycheti id admitlentium.

Dices ergo, tenendum est cum Suario et Aversa, quod natura nequeat esse absque aliqua personalitate, et sic male impugnavimus ipsos supra. Respondeo concedendo sequelam pro prima parte, et eam negando pro secunda neque enim impugnavimus ipsos absolute, quod id dicerent, cum Doctor ipse putet esse inconveniens, quod diceretur oppositum, sed impugnavimus eos, quia ulterius dicebant quod personalitas esset absolutum quid, nam ex suppositione, quod sit absolutum quid, non potest assignari, cur Deus teneretur eam cum natura producere necessario ; nec ex ista hypothesi esset absurdum, quod natura existeret absque personalitate.

Itaque ex uno capite optime possunt ipsi dare rationem, cur absurdum esset naturam existere sine personalitate ; ex alio vero capite, si personalitas sit absoluta, nequeunt dare rationem, unde ipsorum sententia implicat. Nos vero possumus dare rationem, cur implicet naturam esse absque omni personalitate, quia scilicet cum personalitas sit negatio conjunctionis cum complemento extrinseco, vel debet esse in natura ista negatio, et sic habebit propriam personalitatem, vel debet esse in illa conjunctio cum perso alitate aliena, et sic habebit alienam personalitatem ; quod autem debeat habere alterutram, scilicet vel negationem conjunctionis vel ipsam conjunctionem, est evidens, quia ex extremis contradictionis alterum debet necessario inesse omni entitati singulari a parte rei existenti.

Sic ergo explicatae et probatae manent quatuor rationes, quas Scotus pro conclusione adduxit dist. 1. quaest. 1. num. 7. quarum ultima et prima sunt praecipuae, et prima quidem Theologica, ultima Metaphysica.

Probatur quinto argumento, quod in hac dist. quaest. 2. num. 4. Scotus ait valere contra illam sententiam, quia scilicet si esset personalitas quid positivum distinctum a natura, esset vel substantia vel accidens, quia ens finitum ut sic, sub quo comprehenditur illud absolutum, adaequate dividitur in substantiam et accidens, secundum omnes, sed neutrum dici potest; non accidens, tum quia sic non faceret unum per se cum natura singulari, ut personalitas supponitur ab adversariis facere cum illa ; tum etiam,

quia non esset complementum substantiale naturae, ut adversarii etiam supponunt personalitatem esse ; non substantia, quia vel composita vel simplex ; si composita, ergo constaret materia et forma, et sic in quolibet composito darentur duo composita Physica intrinsece, et consequenter duae materiae et duae formae ; si simplex, ergo vel materia vel forma ; si materia, ergo darentur duae materiae ; si forma, ergo darentur in supposito quolibet duae formae substantiales contra omnes, et maxime contra adversarios.

Haec probatio petit examen istius positivae entitatis, in qua constituitur suppositalitas, qua de re non eodem modo discurrunt assertores istius sententiae, quorum propterea diversimodi dicendi in confirmationem nostrae sententiae hic breviter proponendi sunt.

Capreolus 3. dist. 5. quaest. 3. art. 3. ad 1. Javellus 7. Metaph. quaest. 17. et alii Thomistae dicunt illud positivum esse existentiam, quod si esset verum, valde facile esset ostendere quomodo humanitas Christi non existat existentia propria, sed existentia Verbi, ut tenent plures Thomistae. Verum haec sententia merito rejicitur a communiori Thomistarum sententia, et a recentioribus omnibus ; non quidem quia existentia supponit supposilalitatem, ut asserit Cajetanus, impugnans propterea illam sententiam, id enim puto esse falsum ; nec etiam quia suppositum non minus quam natura, praescindit ab existentia, cum non solum verum sit, quod natura Petri sit possibilis, sed quod ipse Petrus aut suppositum Petri sit possibile, non propter hoc, inquam, quia non praescinderet suppositum possibile ab existentia possibili, nec suppositum actualiter existens ab existentia actuali in hac sententia.

Itaque vera ratio falsitatis hujus sententiae est, quod, ut suppono cum Scotistis, Nominalibus et recentioribus omnibus ex Metaphysica, essentia rei non distinguatur realiter a natura singulari, ejusque essentia ; unde cum suppositalitas distinguatur realiter a natura, ut patet ex dictis supra n. 96. contra Durandum, sequitur manifeste suppositalitatem non posse esse existentiam rei. Quod si existentia distingueretur realiter a natura singulari, et ulterius verum esset, quod humanitas Christi non existeret propria existentia, sed existentia Verbi, profecto melius asserentur cum Capreolo, suppositalitatem consistere in existentia, quam in aliquo superaddito. Unde minus recte philosophantur Cajetanus et Ferrariensis, aliique Thomistae, tenentes illa duo principia cum Capreolo, et dicentes tamen suppositalitatem non in ea consistere, sed in alio aliquo positivo superaddito, quod gratissime fingunt, quam ipsemet Capreolus et qui ipsum sequuntur, cujus ratio est, quia frustra multiplicantur entia sine necessitate, nec ulla prorsus necessitas est addendi supra existentiam, sic realiter distinctam ab humanitate et actu in Christo ab ipsa separatam, aliquam aliam entitatem. Sicut nec fundamentum ullum habet Cajetanus asserendi, quod subsistentia sit fundamentum, aut conditio praerequisita ad ipsammet existentiam, imo quamvis essent entitates distinctae, potius existentia deberet esse fundamentum suppositalitatis, aut conditio ad illam praerequisita, quandoquidem non possit intelligi res subsistens, quin intelligatur existens, cum dicatur subsiste , ex eo quod per se existat, possit autem intelligi res existens, quin intelligatur subsistens, et de facto plures res existant, quae non subsistunt, ut manifestum est de animabus separatis et accidentibus.

Alii dicunt suppositalitatem non esse existentiam praecise, sed vel existentiam et characteristicas proprietates, hoc est, aggregatum ex omnibus accidentibus particularibus cujuslibet naturae singularis, vel illas ipsas characteristicas proprietates. Haec tribuitur Hervaeo Quodl. 3. q. 6. et Javello supra, a Vasquez disp. 31. cap. 3. et aliis communiter. Verum haec sententia impugnatur efficaciter, primo, quia sequeretur suppositum non esse ens per se quod a multis supponitur falsum, quandoquidem ex natura et accidentibus non possitfieri unum per se. Secundo, quia nulla accidentia habent incommunicabilitatem, nisi ratione subjecti ; unde si subjectum sit incommunicabile ex se, et accidentia etiam erunt talia ; si communicabile, accidentia pariter erunt communicabilia, ut manifestum est ; ergo ab aliquo alio natura fit incommunicabilis, et consequenter suppositata quam ab accidentibus. Tertio et principaliter, quia nullum potest assignari accidens positivum pertinens ad naturam Christi humanam, quod non habet, aut possit habere de facto, ut est evidens ; sed de facto non habet personalitatem propriam, nec potest eam connaturaliter saltem habere ; ergo personalitas propria non consistit nec in solis illis accidentibus omnibus, nec in illis simul, et existentia. Sanctus autem Basilius epist. 43. Gregorius Nyssenus in lib. de differentia essentiae et hypostaseos, Damascenus in Dialectica, cap. 30. et lib. primarum institutionum cap. 1. et si quis alius Pater suppositum explicat per ordinem ad accidentia, eo modo intelligendi sunt, quo Porphyrius, cum in Isagoge declarat individuum per talem ordinem, sic scilicet ut velint supposita describi extrinsece per illa accidentia, quatenus ex diversitate accidentium colligimus communiter diversitatem suppositorum et personarum, non quod velint suppositum formaliter et per se primo dicere illa accidentia, aut per ea constitui etiam partialiter.

Alii ergo auctores dicunt suppositalitatem esse quid substantiale, et ex iis Cajetanus vocat eam realitatem, Suarez, Aversa et alii, magis communiter dicunt quod sit modus, non res, prout res opponitur modo ; Hurtadus ait eam esse potius rem quam modum. Verum inter hos auctores non est quantum ad hoc, alia controversia quam de nomine. Et optime contra omnes valet haec quinta probatio, quae supra confirmata est sufficientissime, ubi responsum est ad cvasiones, quibus uti possent adversarii. Confirmatur, si esset modus, vel realiter haberet aliquem effectum formalem positivum, sed non habet, ut patebit ex dicendis ; ergo non est talis.

Confirmatur secundo ulterius, quia ipsi supponunt quod natura singularis et personalitas faciunt unum per se, et impugnant propterea nos, quia ex natura singulari et negatione non potest fieri unum per se, sed ex natura singulari, et modo non potest fieri unum per se ; ergo non consistit personalitas in tali modo, Probatur minor primo, quia modus rei sequitur ad ipsam rem, et presertim, secundum adversarios, modus hic de quo agimus pullulat ex ipsa natura singulari, connaturaliter loquendo, sed quod sequitur ad aliud, non videtur posse facere unum per se cum illo, ut patet ; tum quia alias risibilitas facere posset unum per se cum humanitate, et intellectus cum anima ; tum quia in omninibus aliis, quae faciunt unum per se, ut in compositione Metaphysica hominis ex animalitate et rationalitate ; in compositione Physica ejusdem ex anima et corpore ; in compositione integrali ejusdem ex partibus integrantibus, nulla ex partibus componentibus emanat ex altera connaturaliter, ut patet. Quod si dicatur ex essentia divina et paternitate fieri unam per se personam, cum tamen paternitas pullulet ex intellectu et essentia divina, respondeo, si ita sit, in hoc consistere partim difficultatem istius mysterii, nec propterea debere idem contingere posse increatis. Deinde rationem hujus assignavimus in primo dist. 28. quaest. 3. num. 22. quae ratio non currit in proposito. Probatur secundo, eadem minor, ex quantitate et figura, qui est modus ejus, non fit unum per se accidens; ergo neque ex natura singulari et subsistentia, si subsistentia sit modus, fit una per se substantia.

Probatur sexto nostra conclusio quoad eamdem partem primam, quia si poneretur natura singulariter completa, verbi gratia, humanitas absque unione ad aliquod suppositum extrinsecum, utraque definitio personae, quam dat Richardus et Boetius, quaque utuntur Theologi communiter, conveniret ipsi ; ergo persona non dicit aliquid positivum distinctum a natura, sic singulariter completa. Probatur consequentia, quia si diceret aliquid tale, deberet significari in definitione ejus ; et si significaretur in definitione, non possit definitio competere ulli, nisi cui conveniret, et consequenter non posset convenire naturae singulari, etiamsi daretur per possibile vel impossibile sine illo positivo, ut est evidens. Probatur etiam antecedens, quia natura sic existens esset per se subsistens incommunicata ulli extrinseco supposito, et etiam formaliter loquendo incommunicabilis etiam de potentia absoluta, non minus quam si afficeretur ullo absoluto, quod fingunt adversarii, quia non repugnaret eam, nisi in sensu composito conjunctionis cum illo absoluto, conjungi cum ullo alio supposito, sed etiam in sensu composito negationis, quam haberet in casu nostro, repugnaret eam conjungi cum ullo extrinseco supposito, ut patet.

Confirmatur, quia nihil potest assignari quod deesset humanitati constitutae in tali casu, quo minus esset intellectualis, aut rationalis naturae individua substantia, aut incommunicabilis existentia, et consequenter persona. Dices deesse ipsi, quod non sit in se completa, intelligitur enim in illa descriptione utraque, non quaecumque natura, sed natura completa, alias anima rationalis separata esset persona, quia ut separata formaliter, et non conjuncta, implicat eam conjungi. Contra, quia quando dicis quod natura illa, quae ponitur in definitione personae, debeat esse completa, vel intelligis de natura completa singulariter, id est, quae non sit nata esse pars Physica aut Metaphysica alicujus totius, vel intelligis, quod debeat esse alio aliquo modo completa. Si primum dicas, humanitas, de qua loquimur, est completa, ut patet ; ergo non deesset ipsi ratio personae propter hoc. Si secundum, quaero quod aliud complementum desit ipsi, et non potest assignari quodnam illud sit, aut quod munus ejus. Et praeterea, si assignari possit, per illud ipsum complementum explicaretur persona sufficienter, non ponendo in ejus definitione quod habeat incommunicabilem existentiam, et sic sine necessitate adderetur illud de incommunicabilitate ipsius definitioni.

Confirmatur hoc primo, ut intelligamus definitionem personae, debemus intelligere, quod natura, quae est personata, debeat esse completa isto particulari modo, sed eo ipso quo sic intelligimus ipsam, habemus sufficientem descriptionem, aut definitionem ejus ; ergo frustra ponimus aliquid aliud in ejus definitione, aut descriptione. Confirmatur secundo, quia ideo ponimus in definitione bruti negationem rationalitatis, quia non possumus aliter differentiam bruti ut sic, declarare ; et si potuissemus,nullo modo posuissemus istam negationem in ejus definitione, sicut non ponimus negationem brutalitatis in definitione hominis, cum tamen tam pertineat negatio brutalitatis ad hominem, quam negatio rationalitatis pertinet ad brutum ; ergo si possumus, et debemus habere aliquem conceptum proprium personae absque negatione communicationis aut communicabilitatis, non debemus addere ejus descriptioni istam negationem.

Probatur septimo conclusio, quia non sunt multiplicanda entia sine necessitate ; sed nulla prorsus est necessitas ponendialiquid positivum distinctum realiter a natura singulari pro personalitate ; ergo non est ponendum. Major est omnium. Minor probatur, tum solvendo objectiones adversariorum, tum etiam et praecipue, quia non: potest assignari ullus effectus positivus competens personalitati, qui ab ipso proveniret ; ergo non solum non est necessitas ponendi personalitatem in positivo, sed nec potest in eo poni, quia omnis entitas positiva realiter distincta ab aliis rebus, debet habere aliquod minus positivum, ut supra ostendi.

Probatur antecedens, nimirum quod non possit assignari effectus positivus ullus personalitatis creatae ; tum quia hactenus non est assignatus, et communiter Auctores solent tantum explicare effectum personalitatis per incommunicabilitatem aliquam ; tum specialiter impugnando doctrinam Patris de Lugo conantis ostendere effectum positivum personalitatis.

Is ergo disp. 12. de Incarnat. num. 35. dicit effectum positivum, quem vocat primarium, personalitatis esse desumendum ex natura accidentis ; unde, cum accidens habeat proproprietate aut conditione essentiale esse in alio, substantia, quae ipsi opponitur, debet habere esse in se seu per se tanquam conditionem ac proprietatem connaturalem. Addit praeterea, quod accidens sit in alio tanquam in sustentante, et quod substantia non sit in alio tanquam in sustentante, sed quod seipsam sustentet ; quod sic intelligit, ut eatenus dicatur substantia seipsam sustentare, quatenus ab ipsa emanat naturaliter subsistentia seu suppositalitas, quae nata sit sustentare substan tiam. Deinde infert resolutive effectum primarium et positivum subsistentiae esse, perficere et complere naturam substantialem, quae ex se petebat sustentationem.

Sed contra totam hanc doctrinam imprimis facit, quod non recte desumatur effectus subsistentiae ex natura accidentis, nam nihil prorsus includit accidens nobis saltem pro hoc statu cognoscibile, ex quo possit ille effectus colligi,quamvis enim accidens habeat esse in alio, et substantia habeat modum existendi oppositum, tamen totum hoc potest esse verum, quamvis suppositum esset impossibile, nec daretur subsistentia ulla realiter distincta a natura singulari.

Confirmatur, esse in alio, quod competitaccidenti, estesse in alio tanquam in subjecto inhaesionis, et per hoc praecise distinguitur a substantia ; sed secundum ipsum Lugo numero30, substantia non habet a subsistentia non esse in alio tanquam in subjecto inhaesionis, sed ex seipsa ; ergo non requiritur substantia, nec consequenter effectus ejus, ut substantia habet modum existendi distinctum a modo existendi accidentis, et consequenter effectus subsistentiae non bene colligitur ex natura accidentis. Quod si dicas accidens non solum esse in alio tanquam in subjecto inhaesionis, sed etiam tanquam in supposito, et ex hoc essc in alio desumi naturam subsistentiae. Contra, quia antequam sciatur quod accidens habeat hujusmodi esse in alio, debet intelligi quod sit suppositum, et quid subsistentia, ejusque effectus ; ergo non bene desumitur effectus subsistentiae ex natura accidentis.

Rursus, quando dicit Lugo quod accidens sit in alio tanquam in sustentante, et quod substantia non sit sic in alio, sed quod seipsam sustentet. Quaero quid intelligit per esse in alio tanquam in sustentante? Si intelligit esse in alio tanquam in subjecto inhaesionis ; falsum est quod substantia habeat a subsistentia non esse sic in alio, ut jam dixi ; et etiam falsum est, quod seipsam sic sustentet, quatenus emanat ab ipsa naturaliter subsistentia per quam sic sustentetur, quandoquidem evidens sit, quod non sit in subsistentia, ut subjecto inhaesionis. Si intelligit esse in alio tanquam in causa materiali ex cujus potentia educeretur et dependenter, a qua fieret conservaretur. Contra primo, esse in alio sic non est proprium accidentis, competitenim pluribus formis substantialibus. Nec prorsus valet differentia quam assignat Lugo inter inexistentiam formae substantialis in alio, et formae accidentalis, nimirum quod formae accidentales sint in alio, hoc est, in aliquo ente completo, quod ab ipsis non constituitur in tali esse, forma vero substantialis sit in alio ente incompleto ; nam imprimis in sententia recentiorum, quam credo teneri a Lugo, formae accidentales non habent pro causa materiali ens completum, quantitas enim subjectatur immediate in materia prima, non minus quam forma substantialis, secundum ipsos, et intellectiones ac volitiones in intellectu ac voluntate, iisque mediantibus in anima, quae non est ens completum. Deinde forma substantialis non magis constituit suum subjectum materiale, quam accidentalis suum. Et si dicatur formam substantialem esse in toto composito substantiali, quod compositum ab ipsa constituitur, contra, quia etiam forma accidentalis est in toto composito accidentali, quod ab ipsa constituitur, verbi gratia, albedo in albo.

Sed demus solas formas accidentales esse in alio tanquam in causa materiali, certe natura singularis completa non est in seipsa, neque in sua subsistentia tanquam in causa materiali, ex qua aut in qua, sicut accidens est in alio ; ergo esse in alio accidentis, quod est oppositum esse per se substantiae, non est esse in alio tanquam in causa materiali.

Melius sane explicari posset esse per se, quod competeret substantiae ratione subsistentiae, dicendo quod esset esse in aliquo ab ipsamet natura singulari pullulante naturaliter eo modo, quo natura assumpta est in Verbo, et melius explicaretur effectus positivus personalitatis positivae propriae, dicendo quod esset talis effectus, qualem personalitas positiva Verbi tribuit naturae assumptae, et quod quemadmodum nos non possumus sufficienter explicare quis sit ille effectus positivus Physicus quem tribuit personalitas Verbi naturae assumptae, nec declarare qualem dependentiam particularem naturae terminat, aut quomodo complet, aut perficit naturam, licet certum nobis sit, quod compleat ac perficiat ipsam, tribuatque ipsi aliquem effectum positivum ipsi, et quod particulariter natura dependeat ab illa personalitate, ita similiter personalitas propria tribuat effectum aliquem positivum naturae, eamque compleat ac perficiat, licet nos non possimus declarare bene naturam istius effectus aut completionis.

Verum contra hoc etiam est, quod licet natura possit habere dependentiam aliquam particularem positivam a personalitate Verbi, non tamen sit necesse quod talem dependentiam positivam habeat, aut habere possit a personalitate creata, aut propria, nisi possit ostendi, quod personalitas propria creata sit quid positivum, hoc autem nequit ostendi.

Probatur octavo, quia ponendo personalitatem in positivo, non salvatur sufficienter, quomodo non possit persona formaliter loquendo assumi ab alia persona, quia non potest ostendi quod persona habeat incommunicabilitatem simpliciter, ut supra tetigi num. 38. sed statuendo personalitatem in negativo, omnino id facile ostenditur ; ergo magis cohaeret cum sententia communi omnium Theologorum tenente inassumptibilitatem personae formaliter consideratae statuere personalitatem in negativo quam in positivo.

Objicies primo contra conclusionem, ad probandum quod illud, quod superadditur naturae singulari ad personandam ipsam, non sit quid negativum, sed positivum. Omnes intelligunt per personam et suppositum, et per nomina propria significantia supposita, ut sicut Petrus et Paulus, substantiam et non negationem, et omnes fatentur quod significent ista nomina formaliter substantiam ; ergo non significant formaliter negationem. Haec objectio est Cajetani.

Respondetur primo, nec ipsummet Cajetanum, nec ullos fere ex adversariis vocare personalitatem substantiam, sed modum seu realitatem substantialem ; ergo male dicit Cajetanus quod omnes intelligunt per ista nomina formaliter considerata substantiam.

Itaque respondeo secundo ex hoc,

distinguendo antecedens; omnes intelligunt per ista nomina substantiam, quatenus revera substantia importatur per illa nomina, concedo antecedens ; quatenus ratio formalis propria, qua constituitur totum significatum istorum nominum, sit substantia, nego antecedens. Ut melius hoc intelligatur, adverte nomen personam et suppositum, et quaecumque alia nomina significantia personas, et suppositum, significare non solum personalitatem aut suppositalitatem, sed etiam naturam, sicut nomen singulare non significat solum singularitatem, sed etiam naturam, unde quia natura illa, quam significat, est substantia, optime dicitur quod significent substantiam, nec in hoc est difficultas; verum est, quia in hoc toto significato reperiuntur duo, natura scilicet et personalitas, et ex his personalitas habet rationem determinativi, quia determinat naturam ad esse personae, propterea communiter supponitur quod nomen persona et suppositum magis formaliter significet personalitatem quam naturam ;hoc autem si verum sit, de quo vix potest esse alia, quam quaestio de nomine, falsum est quod omnes intelligunt per personam formaliter substantiam, aut quid substantiale, et si qui ita intelligant, procedunt ex falsis principiis, unde deberent corrigere conceptus suos.

Ut autem magis clare tollamus omnem difficultatem, quae hic possit esse, quantum ad hoc, advertendum iterum varios posse esse modos loquendi de significato nominis personae; aliqui enim dicunt quod formaliter dicat non solam naturam, nec solam personalitatem, sed utramque, sicut nomen homo, non dicit solam rationalitatem, nec solam animalitatem, sed utramque. Et hoc admisso, patet consequentiam Cajetani nihil valere. Alii dicunt quod solam personalitatem dicat formaliter, et naturam materialiter, sicut concreta accidentalia, album, justum, etc. dicunt formaliter justitiam et albedinem, materialiter vero res affectas istis formis. Et hoc supposito, falsum est antecedens Cajetani in sensu formali ; in materiali autem verum est, sed non valet consequentia. Alii aiunt, quod personalitas significetur in recto per nomen persona; natura vero in obliquo, sicut discurrunt de concretis accidentalibus ; idem enim intelligunt per significare in recto, eisignificare formaliter, et hoc admisso, eodem modo respondendum,quo si uterentur ly formaliter. Alii denique dicunt quod persona significet in recto naturam, et in obliquo personalitatem, quia scilicet in explicatione nominis persona, quando dicitur quod sit habens personalitatem, ponitur natura in nominativo casu, et personalitas in accusativo. Hoc vero concesso, fatendum est, quod persona in recto significet substantiam, sed negandum propterea quod personalitas sit substantia, aut substantialis.

Itaque quis ex his modis loquendi sit verior, non est hujus loci, nec pertinet ad praesentem difficultatem ullo modo, cum solvi possit independenter ab ullo particulari modo dicendi. Unde quando utuntur adversarii istis terminis formaliter, aut in recto, conveniendum est primo cum ipsis in eo, quod volunt per istum modum intelligere, et conformiter respondendum est juxta praemissa.

Confirmatur ulterius praesens responsio, non magis significat persona substantiam quam singulare substantiale, sed ex eo quod singulare substantiale, verbi gratia, haec humanitas significet substantiam quomodocumque illam significet, sive formaliter, sive materialiter, sive in recto, sive in obliquo, non sequitur quod singularitas sit substantia, aut substantialis secundum magnam partem adversariorum, quandoquidem dicant singularitatem nihil aliud esse distinctum a natura quae sic dicitur, quam negationem unam aut plures ; ergo ex eo quod persona significet substantiam, non sequitur quod personalitas debeat esse substantia, aut substantialis, saltem in horum auctorum sententia, propter quos pono hanc confirmationem.

Ad hanc objectionem vicina est alia, qua utitur Fonseca et Vasquez, quod supposita creata sunt primae substantiae, ergo non includunt negationem. Respondetur primo, dubium esse antecedens, si sensus sit, quod idem prorsus sit suppositum ac prima substantia ; nam verisimilius est, quod prima substantia ex mente Philosophi, sit substantia singularis ut sic praecise, cum ut supra diximus num. 103. non agnoverit Philosophus suppositum distinctum a substantia singulari ; si vero sensus sit quod sit prima substantia quatenus includit primam substantiam, certum est antecedens, sed falsa consequentia, quia cum hoc posset altera primam substantiam includere negationem.

Respondetur secundo, admittendo antecedens in illo sensu, in quo dixi, quod sit dubium, ita scilicet ut sit idem substantia prima et suppositum, et negando consequentiam, quia si sint idem, quidquid probat suppositum constitui negatione, probat etiam idem de substantia prima. Confirmatur haec responsio, quia natura singularis includitur per se ut singularis, in supposito secundum omnes ; sed natura singularis ut sic secundum Fonsecam et recentiores communiter, dicit negationem ; ergo per se includitur aliqua negatio in supposito, et consequenter non est inconveniens quod per se includat negationes, quas dicit, ut suppositum est.

Per haec patet ad aliam objectionem, qua Lorca utitur contra nos ; suppositum est unum ens per se, ergo non includit formaliter, et per se primo negationem. Respondeo enim primo, ex hoc secuturum quod non includeret per se primo naturam singularem in sententia illa satis communi recentiorum, dicente quod natura constituitur in esse singulari per negationem.

Respondeo secundo distinguendo antecedens, est unum ens per se, quatenus omnia positiva, quae per se primo includit, faciunt unum per se, et non per accidens, concedo, quatenus ex natura et personalitate fieret unum per se, nego antecedens. Nec haec responsio debet videri difficilis recentioribus, quia similiter respondere debebunt, quando objiceretur ipsis quod singulare esset unum per se, et consequenter quod non deberet per se primo dicere negationem.

Alii alio modo distinguunt antecedens : suppositum est unum per se negative, concedo ; positive, nego ; sed prima responsio est facilior.

Objicies quarto ex Cajetano, personalitas divina est quid positivum; ergo et creata. Hac etiam objectione utitur Lychetus, Fonseca, Aversa et alii. Sed negatur consequentia, quia in divinis reperimus aliquid positivum incommunicabile, in quo poni possit personalitas divina, nimirum paternitatem, filiationem et spirationem passivam; et est de fide quod dentur in divinis, et quod sint incommunicabiles, et quod habeant aliud positivum munus, quam esse principium negationum ullarum ; sed in creatis non constat esse aliqua talia ratione, aut auctoritate; nec potest aliquod munus positivum, cujus sit ulla necessitas aut emolumentum, ipsis attribui, ergo non debet asseri in creatis sicut in divinis quod personalitas sit quid positivum.

Confirmatur primo, quia licet sapientia in divinis sit substantia, et quaecumque alia perfectio Dei, tamen in creatis non est ita, et ratio disparitatis est, quod argueret imperfectionem in Deo illas perfectiones non esse substantias ; constat autem per discursum quod in creatis non sint substantiae tales perfectiones ; ergo similiter personalitas debet dici positivum quid in Deo, quia esset imperfectionis in ipso non habere entitates incommunicabiles ; in creatis vero non debet dici quod persona sit positivum propter fundamenta nostra.

Confirmatur secundo contra eos, qui dicunt singularitatem creatam esse quid negativum, quia in divinis non est quid negativum secundum ipsos, quandoquidem sit de essentia Dei secundum eosdem; ergo quamvis personalitas in divinis sit quid positivum, tamen personalitas creata non debet esse quid positivum.

Praeter haec Scotus dat aliam disparitatem, propter quam debet negari consequentia hujus objectionis, quia scilicet incommunicabilitas, quam dicit persona divina formaliter, involvit non solum negationem actualis et aptitudinalis communicationis, sed etiam potentialis, quandoquidem repugnet naturam divinam non esse personatam personalitate omni divina ; sed personalitas creata non involvit negationem potentialis communicationis, sic ut naturae ea affectae, specificative loquendo, repugnet carere ista personalitate, ut patet ex mysterio Incarnationis. Sed quotiescumque negatio aliqua non potest ullo modo separari a subjecto, debet praesupponere aliquid positivum, ratione cujus debeat necessario convenire tali subjecto ut patet ; illud autem positivum, per quod necessario inest negatio communicabilitatis, debet necessario esse incommunicabile ; ergo omnis natura, quae necessario habet negationem communicabilitatis, debet necessario habere aliquod positivum incommunicabile. Quia ergo natura divina necessario habet negationem omnem quam habet, quatenus personatur, propterea debet habere aliquod positivum, ratione cujus debeat illam habere, et illud positivum est personalitas ; quoniam autem ex altera parte natura singularis non habet necessario omnem negationem, quam habet a propria personalitate, propterea non debet habere aliquid positivum, quo mediante debeat habere illam negationem, nec consequenter personalitas ipsius debet consistere in positivo.

Et per hoc patet ad aliam objectionem, qua utitur Fonseca : suppositum est incommunicabile ; ergo ab aliquo positivo, et consequenter persona constituitur per aliquid positivum. Respondetur enim non omne incommunicabile debere habere positivum distinctum a natura singulari, quae etiam aliquo modo dicitur incommunicabilis, sed solum istud incommunicabile, cujus natura necessario afficitur ista incommunicabilitate, et non ex ratione ipsius naturae singularis. Ad quod addendum, quod Fonseca non intellexerit discursum Scoti, aut disparitatem, quam assignat inter personam divinam et humanam ; non enim posuit Scotus disparitatem in hoc, quod persona divina esset incommunicabilis, humana vero non sit, cum in hac quaestione secunda expresse doceat personam humanam esse incommunicabilem, et id sit evidens in ipsius sententia ; sed in hoc posuit disparitatem, quod natura divina esset necessario incommunicabilis omni incommunicabilitate necessario sequente ad personalitatem ejus ; natura vero creata non sit necessario incommunicabilis omni incommunicabilitate sequente ad suam personalitatem creatam.

Per idem patet ad aliam objectionem, qua posset quis ad hominem contra Scotum uti, quia scilicet ipse ex incommunicabilitate singularis naturae probat singularitatem esse quid positivum ; ergo si natura personata sit incommunicabilis, personalitas est quid positivum. Respondetur ex dictis negando consequentiam, quia natura singularis ita est incommunicabilis, ut non possit eadem numero positive natura communicari communicatione opposita incommunicabilitati illi ; natura vero personata eadem numero, specificative loquendo, non est ita incommunicabilis, quin possit commucari.

Denique per idem patet ad aliam de ingenito, quo utitur Lychetus, nimirum secundum Scotum, ingenitum, ut dicitur de Patre formaliter, non dicit per se primo negationem ; ergo nec natura incommunicabilis. Respondeo negando consequentiam, quia Pater, de quo dicitur quod sit ingenitus, ita est ingenitus, ut non possit perdere negationem illam, quam importat ingenitum, unde debet habere aliquod positivum, ad quod sequatur ista negatio.

Objicies octavo ex Cajetano : Persona Verbi supplet personalitatem creatam ac defectum ejus respectu humanitatis, sed non supplet nihil, negatio autem est nihil; ergo personalitas non est negatio. Confirmatur ex Suario, quia Patres et Concilia dicunt personam Verbi consumpsisse personam seu personalitatem humanitatis assumptae ; sed haec locutio non esset bona, si consisteret personalitas propria in negativo.

Respondetur eatenus Verbum aut personalitatem ejus supplere personalitatem propriam creatam, quatenus natura conjuncta Verbo potest exercere omnia sua munera absque dependentia ab ullo alio, quam a Verbi personalitate; non vero debet aut potest dici, quod suppleat defectum personalitatis propriae, quatenus praestaret naturae totum, quod praestaret personalitas propria, ut patet ex eo, quod sive personalitas propria constituatur in positivo sive in negativo, secundum omnes tribuat naturae non esse conjunctam per se cum aliquo supposito alieno seu suppositalitate extrinseca positiva, at evidens est personalitatem divinam hoc ipsi non tribuere. Unde patet argumentum hoc, si bene explicetur et intelligatur, nullam prorsus habere difficultatem, quamvis adversarii magni faciant illud.

Itaque in forma respondeo distinguendo majorem, supplet Verbum personalitatem propriam, et defectum ejus, quatenus natura unita Verbo est tam proxime potens exercere sua munia omnia, quam esset, si haberet personalitatem propriam, concedo majorem ; quatenus totum illud haberet a personalitate Verbi quod haberet a personalitate propria, nego majorem. Distinguo etiam minorem ; sed non supplet nihil, ut nihil opponitur omni reali, tam positivo quam negativo, quod datur, aut dari potest a parte rei independenter ab operationibus potentiarum potentium facere ens rationis, concedo, nec negatio, in qua consistit personalitas propria, est tale nihil: non supplet nihil, prout nihil dicitur omne negativum reale independens ab operatione intellectus, nego minorem ; supplet enim hujusmodi nihil, quia quemadmodum natura non esset proxime potens operari omnes suas operationes, nisi haberet hujusmodi negationem, aut aliquid aliud per quod tollitur solummodo ista negatio, est autem proxime potens exercere suas operationes, quando habet talem negationem, ita etiam est proxime potens operari omnes suas operationes (loquor semper quantum est ex parte naturae) quando habet personalitatem alienam Verbi, per quam tollitur ab ipsa negatio, in qua consistebat propria personalitas.

Ad confirmationem, quae minoris est momenti, respondeo negando minorem, quia sensus est, quod impediebat personalitas Verbi resultantiam personalitatis propriae; hoc autem tam verum est, si personalitas propria sit negatio quam si esset quid positivum.

Objicies nono ex Cajetano, si dimitteretur natura humana Christi, afficereturque personalitate propria, esset alia persona a Verbo, ergo et alia substantia, et consequenter persona propria superaddit naturae substantiam. Respondetur negando secundam consequentiam, quia haberet esse alia persona et alia substantia ab illa negatione, tanquam a ratione constitutiva formali istius alterius personae humanae ; aut tanquam a conditione, sine qua non diceretur natura humana alia substantia a Verbo, quia quandoquidem sine illa negatione deberet esse conjuncta Verbo, et eo ipso quo esset conjuncta ipsi, non esset alia, proprie loquendo, a Verbo ; ista negatio conjunctionis est conditio necessario requisita ut alia dicatur, unde non requiritur ut dicatur alia substantia quod superaddatur aliquid substantiale. Confirmatur, quia secundum Cajetanum posset natura humana Christi esse dimissa absque ulla suppositalitate. In tali casu quaero, utrum esset alia substantia a Christo? si dicatur quod sic, ergo corruit totaliter haec objectio Cajetani, quandoquidem in tali casu non superadderetur ipsi aliquid substantiale. Si dicas quod non, contra est, quod non sit eadem substantia cum Verbo, sed realiter ab ipso distincta, et non unita ipsi ; ergo est alia substantia ab illo, ut manifestum est. Confirmatur secundo, quia aqua unita alteri aquae non dicitur alia aqua ab illa, aut aliud suppositum ; sed separata unione ejus praecise absque superadditione alicujus positivi, diceretur alia aqua, et aliud suppositum ; ergo ex eo quod separata natura humana a Verbo diceretur alia natura et aliud suppositum, non sequitur quod tum reciperet aliquod positivum.

Objicies decimo ex Fonseca, de fide est Verbum assumpsisse naturam humanam, non vero hominem, id est, personam humanam ; sed secundum Scotum ratio hujus pronuntiati esset, . quod assumpserit naturam humanam, non vero negationes ejus, quae ratio, inquit Fonseca, indigna videtur quae a Theologo afferatur. Hac eadem in re objectione utuntur Suarez, Hurtadus, Aversa, Lugo, asserentes in nostra sententia ridiculas et ineptas fore definitiones Patrum et Conciliorum, quibus definitur, naturam, non personam assumi, illasque habituras sensum ineptum et ridiculum ; aut saltem, ut aliquantulum mitius procedit Lorca, sequeretur quod non verificaretur assumptio naturae, et non personae, in ea proprietate, in qua Patres loquuntur in praedictis definitionibus. Ratio autem omnium harum censurarum est, quod sensus istarum definitionum esset, naturam humanam, ut inquit Lugo, assumptam a Verbo non mansisse per se existentem sine unione ad Verbum, quod adeo clarum est, ut ridiculum et indignum omnino esset quod ab Ecclesia universali, ut fidei dogma definiretur. Confirmatur primo ex Hurtado, quia Patres non arguebant Nestorium contradictionis, quando asserebat personam humanam assumptam fuisse, quod tamen in nostra sententia facile fuisset, et esset efficacissimum medium ad eum convincendum ; ergo signum est, quod non senserunt Patres personam constitui per negationem. Confirmatur secundo a Suarez et Lugo, quia si ex eo praecise natura humana amittit propriam personalitatem, quia unitur Verbo, et quia per hoc amittit esse per se et esse sine alio ; ergo etiam Verbum eo ipso quod uniatur humanitati, amittit propriam personalitatem, et non erit per se.

Respondetur concedendo majorem et minorem ; negando vero quod illa ratio esset indigna Theologo, et dicendo quod censura tam Fonsecae, quam illorum aliorum auctorum sit potius indigna, inepta et ridicula, quam aut definitio aut locutio illa Conciliorum ac Patrum in sententia Scoti, aut ipsamet sententia Scuti. Quod ut clarissime intelligatur, advertendum Concilia et Patres definivisse humanitatem, non vero personam humanam assumptam fuisse a Verbo contra haereticos, qui concedebant in Christo duas personas ; unde si definitio illa habeat sensum oppositum sensui haereticorum, etiam in sententia Scoti, tantum abest ut sit censenda ridicula, inepta, impropria, aut nugatoria, ut potius propria, congrua et optima et necessaria sit judicanda, sed habet directissime in sententia Scoti sensum oppositum sensui haereticorum ; ergo, etc. Probatur minor, quia dum haeretici dicebant duas personas fuisse in Christo, non dicebant tantum humanitatem fuisse quomodocumque assumptam, sed ita assumptam ut tamen habuerit personalitatem propriam, et consequenter ita ut non caruerit negatione unionis per se cum Verbo divino. Quando autem Patres declararent humanitatem assumptam esse taliter, ut ista humanitas non haberet negationem unionis per se cum Verbo, sed potius assumptionem humanitatis fuisse assumptionem et unionem per se, ac propterea talem, cum qua non posset talis negatio, nec consequenter propria personalitas consistere, certum est quod contradictorium directe dicerent sententiae istorum haereticorum ; ergo quamvis personalitas consisteret in negatione, ut asserit Scotus ; quando tamen dicunt Patres humanitatem assumptam, et non hominem, seu personam humanam, dicunt directe oppositum istius, quod dicebant haeretici, et consequenter non improprie, nec ridicule aut inepte loquuntur, etiam juxta sententiam Scoti.

Confirmatur, dupliciter posset intelligi quod humanitas Christi esset assumpta ; uno modo per se, mediante unione physica et reali ; alio modo per accidens, mediante unione accidentali tantum. Si autem secundo modo assumeretur, non solum verum esset, quod humanitas assumeretur, sed etiam quod assumeretur persona, et consequenter quod in Christo essent duae personae. Si primo modo assumeretur, sola humanitas, non vero persona humana assumeretur, et consequenter in Christo esset una tantum persona. Licet autem habeatur ex Scriptura quod humanitas sit assumpta a Verbo, tamen non usque adeo expresse habetur ante definitiones Patrum et Conciliorum quomodo sit assumpta, an primo modo mediante unione per se ; an vero secundo modo mediante unione per accidens, non, inquam, usque adeo expresse habetur in Scriptura quomodo fuit assumpta, quin haeretici de facto explicaverint Scripturas (licet male) de secundo, non de primo modo assumptionis.

Itaque Concilia et Patres, ut tollerent hanc dubitationem, et opprimerent haereticos dicentes humanitatem, non I personam assumi, quamvis persona diceret formaliter solam negationem, optime declaraverunt assumptionem fuisse factam primo modo statuentes ipsam naturam assumptam, non vero suppositum aut personam, quia si fuisset facta assumptio secundo modo, non solum humanitas, ut dixi, sed etiam personalitas humana esset assumpta.

Confirmatur praeterea, si ista propositio definita a Patribus et Conciliis, humanitas assumpta est, non persona, in sententia Scoti esset ridicula aut, inepta, vel hoc ideo esset, quia superflue adderetur illud non persona, vel quia tam clarum esset quod persona non esset assumpta, supposita assumptione humanitatis, ut ridiculum esset illud addere, cum nemo posset de eo dubitare ; sed neutrum horum esset verum, ergo in sententia Scoti illa definitio non esset falsa, nec inepta. Probatur minor, quia posset humanitas esse assumpta, quamvis non esset assumptus homo, et posset aliquis credere de fide quod humanitas esset assumpta, ex eo scilicet quod ista propositio expresse haberetur in Scriptura, et dubitare tamen, ac prorsus nescire, an homo esset assumptus, etiam supposito quod homo supra humanitatem nihil diceret praeter negationem assumptionis ; quandoquidem, ut dixi, non omnis assumptio humanitatis esset incompatibilis cum ista negatione, sed solum assumptio particularis talis, quae fieret mediante unione per se physica.

Ad primam confirmationem, respondeo Patres non potuisse arguere Nestorium contradictionis, quia non asserebat ipse personam uniri per se, sed per accidens; persona autem non dicit negationem communicationis accidentalis, ut patet. Adde etiam, adversarios ad hoc respondere debere, quia secundum ipsos ad personalitatem sequitur saltem negatio communicationis, cur ergo non arguebant Nestorium contradictionis.

Ad secundam confirmationem, quae mihi parvi momenti videtur, respondeo, negando sequelam ; nam sicut si 1 uniretur persona humana, non destrueretur personalitas humana, sed potius deberet remanere, quandoquidem uniretur ; ita etiam, si uniatur persona divina, non debet perdi personalitas divina, sed potius debet manere. Deinde quemadmodum ex unione humanitatis ad Verbum divinum tollitur personalitas illa positiva, nec tamen ex unione eadem tollitur personalitas Verbi, cur similiter ex illa unione non tolleretur personalitas creata negativa, quamvis non tolleretur divina. Rursus, ratio cur tollatur personalitas creata ob illam unionem, est, vel quia dicit formaliter solummodo negationem unionis ad personalitatem extrinsecam, ut nos tenemus ; vel quia dicit positivum, ad quod sequitur talis negatio, ut tenent adversarii. Personalitas autem non dicit negationem communicationis cum natura creata, ut est de fide, sed negationem communicationis cum alia personalitate, unde ob unionem et communicationem cum natura non debet tolli, ut manifestum est.

Objicies undecimo ex eodem Fonseca, suppositum in creatis est perfectius natura singulari ; ergo superaddit aliquid positivum. Respondeo primo, negando consequentiam, quia negatione potest aliquid habere perfectius esse, formaliter loquendo quam sine illa haberet, quando negatio est negatio alicujus imperfectionis, ut fit in proposito, et quando negatio est conditio necessario requisita, ut habeat res omnes suas operationes connaturales. Respondeo secundo, distinguendo antecedens, suppositum formaliter consideratum est perfectius quam natura singularis completa, nego antecedens ; est perfectius praesuppositive aliquibus naturis singularibus, concedo antecedens et nego consequentiam. Itaque suppositum potest comparari ad naturas singulares incompletas et ad naturas completas. Si comparetur ad incompletas, tum formaliter consideratum, ut dicit negationem actualis et aptitudinalis communicationis, est praesuppositive perfectius quam naturae incompletae, quia istae negationes praesupponunt naturam completam, et sine dubio perfectius est alicui habere negationes praesupponentes perfectionem, quam eas non habere. Si vero comparetur ad naturas singulariter completas, non est necessarium ut omne suppositum, formaliter loquendo, sit perfectius ipsis. Dico autem omne suppositum, quia suppositum Christi, etiam quatenus homo, est perfectius sine dubio quam ulla natura creata, quantumvis singulariter completa. Posset etiam suppositum dici perfectius natura quacumque completa singulariter ut sic, quatenus non posset esse ulla natura proxime disposita ad suas operationes absque suppositalitate aliqua, et quatenus non potest natura ulla singularis intelligi ut completa, quin intelligatur suppositata.

Objicies duodecimo ex Suario, si suppositum solum diceret negationem supra id, quod dicit natura singularis suppositata, sequeretur quod quemadmodum potest dici, quod aer tenebrosus possit illuminari, ita etiam posset dici, quod suppositum posset communicari ; sed consequens est contra omnes Theologos et ipsam definitionem suppositi, ergo et antecedens. Probatur sequela, quia ideo dici potest aerem tenebrosum posse illuminari, quia nihil dicit aer tenebrosus supra aerem praeter negationem luminis;ergo si nihil dicit suppositum supra naturam praeter negationem communicationis, poterit tam bene dici, quod suppositum possit communicari.

Hujus rationis nullam vim prorsus esse optime advertit Vasquez. Et respondetur breviter negando sequelam, et ratio disparitatis est, quod nomen suppositum significet per se primo ipsam negationem communicationis, unde quia implicat naturam cum negatione communicationis posse assumi, implicat etiam suppositum posse assumi ; aer vero tenebrosus in sensu specificativo, in quo solo verum est quod possit illuminari, non significat per se primo negationem luminis, sed aerem, qui habet istam negationem, et quia ille aer potest recipere non minus lumen quam tenebras, propterea optime dici potest illum aerem posse illuminari. Ad probationem autem sequelae dico, quod non ideo praecise potest dici aerem tenebrosum posse illuminari, quia dicit negationem tantum luminis, sed quia non dicit per se primo illam negationem ; aut, ut clarius dicam, quia iste terminus complexus aer tenebrosus, non solum patitur sensum reduplicativum et compositum, sed sensum specificativum. Terminus autem suppositum ita significat naturam affectam negatione, ut non admittat sensum specificativum, proprie loquendo, quemadmodum patitur terminus complexus natura suppositata ; unde nequit dici quod possit suppositum communicari, licet possit dici quod natura suppositata posset communicari.

Confirmatur haec responsio, quia non magis potest dici quod aer tenebrosus possit illuminari, quam quod paries niger possit dealbari, et tamen paries niger non solum dicit negationem albedinis, sed aliquid positivum oppositum ipsi, ut certum est apud omnes. Ex hac ergo doctrina duo infero in confirmationem nostrae responsionis, et infirmationem totalem objectionis. Primum infero, quod ratio, cur possit dici aerem tenebrosum posse illuminari, non sit, quod aer tenebrosus dicat solum negationem luminis, supra id quod dicit aer ipse, quod etiam ulterius confirmo efficaciter, quia si aer tenebrosus diceret aliquod positivum, ad quod sequeretur negatio luminis, sicut paries niger dicit aliquid positivum, ad quod sequitur negatio albedinis, non minus posset dici eum posse illuminari, sicut dicitur quod paries niger posset dealbari. Secundo infero, quod quemadmodum paries niger dicitur dealbari posse, quamvis dicat positivum, ad quod sequitur negatio luminis, ita etiam poterit dici, quod suppositum possit communicari, quamvis suppositum diceret aliquid positivum, ad quod sequitur negatio communicationis, nisi alio modo suppositum significet suum positivum, quam paries niger significet suam nigredinem. Quod si dicatur alio modo suppositum significare suum positivum, et propterea non valere illam locutionem ; similiter possumus nos dicere, quod alio modo significet suum negativum, quam aer tenebro+

sus, et consequenter quod ratione istius diversi modi significandi non possit dici, quod suppositum sit communicabile, sicut potest dici, quod aer tenebrosus possit illuminari.

Confirmatur ulterius, sive suppositum dicat negativum sive positivum, formaliter loquendo, alium modum significandi habet quam natura suppositata, et diversitas consistit in hoc quod suppositum significet naturam suppositatam in sensu composito solummodo ; natura vero suppositata significare possit naturam suppositatam in sensu specificativo et diviso; sed ex hac differentia significandi requiritur manifeste non posse dici, quod suppositum sit communicabile, sive dicat formaliter negativum, sive positivum, unde sequitur ulterius argumentum esse nullius momenti, et aeque retorqueri posse contra adversarios, ac contra nos.

Objicit decimotertio Vasquez, si natura non haberet aliquid positivum a se distinctum, a quo haberet negationem aptitudinis ad communicationem, quam negationem Scotus asserit esse de ratione suppositi, sequeretur quod nunquam esset personata personalitate propria ; sed hoc est falsum, ut patet, ergo suppositum debet involvere aliquod positivum, a quo habeat ineptitudinem ad communicationem. Probatur sequela, quia natura ex se semper habet aptitudinem, ut communicetur, etiam quando est suppositata propria suppositalitate, quia tum potest augeri unitis partibus. Ego certe vix intelligo vim hujus objectionis, ita ut sit ad propositum. Respondeo tamen negando sequelam, et ad probationem dico, quod si natura, quando est affecta propria suppositalitate negativa, habeat aptitudinem, ut communicetur eodem modo, habebit aptitudinem similem quando afficitur propria personalitate positiva, et utrumque aeque probatur ratione Vasquez ; nam Petrus infans, verbi gratia, etiamsi dicamus ipsum suppositari modo positivo, sine dubio potest communicari partibus ipsi unibilibus, quibus augetur tam bene, quam si suppositaretur negatione ; ergo vel illa aptitudo non est aptitudo, cujus negationem dicit suppositalitas, vel est illa aptitudo ; si non est illa aptitudo, ergo non obstante illa, natura Petri posset esse suppositata propria supposalitate includente negationem aptitudinis, et sic probatio Vasquis non est ad rem. Si est illa aptitudo ; ergo qua ratione ea non obstante potest natura esse suppositata suppositalitate positiva, poterit etiam negativa, et sic etiam argumentum Vasquis non magis facit contra nos, quam contra ipsummet. Quod si dicat Vasquez ipsam naturam ex se non esse ineptam, sed reddi ineptam per suppositalitatem, ita ut simul cum suppositalitate non possit esse apta ad communicationem, idem nos dicemus ; et si institerit ulterius, quandoquidem natura ex se sit apta ad communicationem, non posse ab ea pullulare negationem aptitudinis, ergo similiter etiam nos poterimus inferre contra ipsum, quod non possit sequi ad naturam iste modus positivus, ad quem sequitur ista negatio, neque enim magis difficile, aut impossibile est unum quam alterum. Itaque, ut dixi, non video quomodo haec objectio sit ad propositum magis contra nos, quam contra ipsum Vasquem. In rei autem veritate quomodo possit stare cum personalitate naturae aptitudo ad communicationem cum aliis partibus integrantibus, postea declarabimus num. 175.

Dices, quidquid sit de illa communicabilitate ad partes integrantes, saltem natura, quae personatur, non potest habere aptitudinem ut communicetur personae extrinsecae, sed videtur quod natura humana habeat aptitudinem, ut communicetur Verbo, quia perficitur a Verbo. Nec refert quod perfectio, quam dat Verbum ipsi, sit perfectio supernaturalis, quia secundum Scotistas communiter, reperitur aptitudo et inclinatio naturalis in natura ad perfectiones supernaturales, unde movetur ad illas motu naturali, ut motus naturalis opponitur motui violento, et motui neutri.

Respondeo juxta dicta supra num. 92. aptitudinem, cujus dicit negationem persona, esse aptitudinem, non ad qualemcumque perfectionem, quam posset recipere, et ad quam etiam diceret naturalem inclinationem, sed aptitudinem ad perfectionem connaturaliter sibi debitam. Modo certum est, quod perfectio, quam communicat persona divina naturae assumptae, non sit ipsi connaturaliter debita. nisi multo minus, quam aliae perfectiones supernaturales, fidei, verbi gratia, spei et charitatis, quae quamvis sint juxta inclinationem naturae in nostris principiis, non sunt tamen connaturaliter ipsi debita, sed de hoc postea.

Objicit decimoquarto Vasquez, et cum eo Aversa, secundum Scotum persona creata potest assumere naturam creatam alienam, verbi gratia, Petrus potest assumere naturam Joannis ; sed hoc fieri non potest, si persona creata non diceret formaliter aliquid positivum, ergo dicit aliquid tale, etiam in sententia Scoti, qui consequenter non videtur sibi satis constans in hac re. Probatur minor, quia persona creata non potest assumere alienam naturam, nisi terminando, quatenus persona est, unionem istius alterius naturae, sic ut illa unio fundata in natura assumpta immediate terminetur ad personalitatem personae assumentis; sed negatio non potest esse terminus immediatus relationis realis, ergo persona creata, si personalitas consistat id negativo, nequit assumere naturam alienam. Responderi posset primo, quod Scotus, ut advertit Lorca, et patet ex ipso textu dist, I . quaest. 4. ubi hanc rem tractat, non dixerit absolute personam creatam posse assumere alienam naturam, sed in hoc dubius mansit. Verum contra hoc facit, quod non poterat nec dubius quidem manere, si personalitas esset quid negativum, quia videtur certum, quod unio realis non possit terminari ad negationem.

Melius ergo, et meo judicio, magis litteraliter respondetur, quod Scotus non manserit dubius ex suppositione suae sententiae de constitutione personae per negationem, sed ex suppositione sententiae communioris de constitutione personae creatae per absolutum quid. Confirmor in hac expositione, quia non tangit Doctor ullo modo diffucultatem haue, quae est in assumptione naturae alienae per personam creatam constitutam per negationem, quae tamen erat obvia, et maxime omnium concludit istam inassumptibilitatem ; sed certe, si proponeret difficultatem in illo sensu, non est credibile, quin illam proponeret, non proposuit nec resolvit difficultatem in illo sensu ; sed in hypothesi communis sententiae statuentis personalitatem creatam in positivo, in qua adhuc sententia res prorsus est dubia, quamvis pars affirmativa, in quam ipse magis inclinat, nimirum quod possit creata assumere alienam naturam, sit multo facilior et probabilior, quia revera non potest assignari ulla repugnantia, ut facile esset ostendere, solvendo repugnantias, quas qui tenent oppositum, adducunt, si ad hunc locum spectaret.

Quod si quaeras, cur non resolverit Doctor illam quaestionem in sententia sua propria? Respondeo mihi videri id eum eo fecisse, quod existimant non fuisse locum controversiae, cum clarissimum sit personam constitutam per negationem non posse assumere aliquam aliam naturam ; quod satis bene probatum est in objectione, quae propterea valet contra Scotistas tenentes personam etiam constitutam per negationem posse assumere alienam naturam, non vero contra me, qui id prorsus nego.

Scholiastes quidem in illa quaest. 4. scholio secundo, ex Bassolo et Lycheto assignat quomodo possint ita uniri natura aliena et suppositum creatum, ut natura suppositi potius assumeret alteram naturam assumptam, quam altera natura ipsam, quia scilicet Deus produceret in natura illa, quae diceretur assumpta, relationem realem terminati, cui in altera natura corresponderet relatio rationis terminantis. Verum non ostendit quomodo possit relatio realis terminantis habere pro termino immediato negationem.

Lychetus autem ipse dicit non terminandam illam relationem ad personalitatem, sed ad ipsam naturam,

quae personatum. Sed sic non satisfit difficultati, nam quaero utrum persona creata, qua persona formaliter possit assumere immediate naturam aliam? Si non, habeo intentum ; si sic, ergo unio naturae assumptae debet terminari immediate ad ipsam personalitatem creatam, et sic responsio Lycheti non facit ad rem. Deinde duae naturae creatae non possunt immediate uniri ut sic, unione per se secundum communiorem sententiam, quandoquidem secundum omnes, non habent aliam suppositalitatem praeter ultimam incommunicabilem, ut secundum aliquos habet natura divina. Omitto plura alia inconvenientia, quae instari possent contra hanc sententiam pro illamet quaest. 4.

Faber supra quaestionem primam disp. 2. cap. 5. num. 41. dicit terminum materialem unionis, quae fieret inter naturam alienam et personalitatem creatam, esse naturam singularem istius personae assumentis, terminum vero formalem esse istas negationes, quibus fieret persona ; et dat exemplum hujus in materia prima, quae est subjectum materiale formae substantialis, et habet esse subjectum, formale per privationem formae.

Verum haec doctrina nullo modo placet, primo, quia negatio non potest esse ratio formalis terminandi relationem realem, quamvis posset esse conditio necessario requisita ad ipsam, nec oppositum probat exemplum de materia prima. quae male dicitur constitui subjectum formaliter formae per privationem, quandoquidem sit subjectum formae semper, quamdiu informatur a forma ; nec tamen tamdiu manet sub privatione, quae incompatibilis est cum forma, propterea communiter dicitur esse principium corporum naturalium in fieri, non vero in facto esse. Secundo, quia terminus immediatus, cum quo immediate conjungitur natura assumpta per unionem hypostaticam, est ipsa personalitas secundum omnes, neque ad illam assumptionem se habet natura, nisi mere per accidens, aut remote ac materialiter.

Objicitur decimoquinto, sequeretur quod potius deprimeretur natura humana per unionem hypostaticam, quam elevaretur ; sed hoc est absurdum, ergo, etc. Probatur sequela, sine unione illa non haberet dependentiam ab ulla suppositalitate ; posita autem unione habet dependentiam a suppositalitate divina, sed magis deprimitur natura per dependentiam, quam sine dependentia ; ergo, etc. Respondeo negando sequelam, ad cujus probationem dico primo, quod sine unione natura haberet dependentiam a propria personalitate, tanquam a posteriori naturaliter et necessario sequen te ad ipsam, nisi per unionem impediretur. Nec refert, quod personalitas propria sit negatio, quia licet non possit aliquid dependere a negatione tanquam ab alio priori influente in ipsum, potest tamen optime ab ipsa dependere tanquam posteriori, sine qua scilicet connaturaliter nequit esse, et sic dependet homo a negatione brutalitatis. Dico secundo, distingui posse minorem probationis, quando ad illam dependentiam sequeretur major perfectio ipsius, quam si ea careret, nego minorem ; quando non sequeretur, concedo minorem. In proposito autem ad dependentiam naturae ad Verbum sequitur major perfectio ejus, ut est evidens, quandoquidem ad illam unionem sequitur in ipsa exigentia quaedam connaturalis multarum perfectionum et gratiarum, quam alias haberet, nec ita exigeret, nisi haberet illam dependentiam.

Objicitur decimo sexto, sequeretur quod natura de facto fuit personata propria personalitate antequam fuit unita ; sed consequens est contra omnes Theologos, ergo et antecedens. Probatur sequela, quia ipsa natura est prius producta, non quidem prioritate temporis, sed prioritate naturae quam fuit producta unio hypostatica in ipsa, sed illo priori habuit negationem actualis et aptitudinalis communicationis ; ergo fuit personata personalitate propria, personalitas propria consistit in illis negationibus.

Respondeo negando sequelam, et distinguendo minorem suae probationis ; negative seu permissive transeat ; positive nego minorem. Ad quod intelligendum, adverte illa dici convenire alicui positive pro prioritate naturae, quae possunt verificari de ipsa pro instanti temporis reali ; illa vero dicuntur negative se permissive competere, quorum oppositum non potest pro illo priori ipsi competere, quamvis nec ipsamet competant ipsi pro instanti ullo temporis, sed competerent tamen, nisi ab extrinseco poneretur impedimentum. Sic aptitudo ad formam competit positive prius materiae primae, quam ipsa unio ad formam, quia scilicet posset esse materia cum aptitudine sine forma, et quia pro quocumque instanti temporis, pro quo est materia, est ista aptitudo. Non esse vero realiter existens competit prius materiae negative, quam esse realiter existens, quia materia quantum est ex se, non haberet realiter existere, et quia pro nullo instanti reali temporis potest verificari de materia existente, quod non existat.

Itaque in proposito, quia pro primo instanti temporis quo verum est dicere de natura, quod existat, etiam verum est de illa dicere quod sit unita, propterea numquam potest de illa verificari, quod non sit unita, et consequenter negatio unionis non potest positive ipsi competere, etiam pro instanti illo naturae, quo prior est natura, quam unio: sed ad summum negative tantum ipsi convenit, quatenus scilicet non competit ipsi pro illo priori ipsamet unio, et quatenus negatio ipsius ex se competeret ipsi pro temporis primo instanti, causa extrinseca poneret unionem nisi impedientem ejus resultantiam.

Objicitur denique ultimo et praecipue ex Suarez, Lorca, Lugo et aliis : Natura humana assumpta facit unum per se positive cum Verbo divino ; sed esset falsum in nostra sententia, ergo illa etiam est falsa.

Probatur sequela, quia si natura humana non haberet aliquid positivum pro personalitate propria, tum esset substantialiter ex se completa positive, nec careret aliquo complemento positivo ; sed natura non carens aliquo complemento substantiali positivo per se, nequit facere unum per se cum ullo positivo, quod ipsi superaddi possit, ergo natura humana in nostra sententia non posset facere unum per se cum persona Verbi.

Responderi posset primo juxta aliquos, negando majorem ; primo, quia quandoquidem natura singularis, ut talis, dicat formaliter negationem secundum plurimos, et consequenter sit unum per accidens, non videtur quomodo possit facere unum per se cum ullo alio, aut positivo aut negativo in eorum sententia. Secundo, quia ut in nostra sententia non potest natura singularis facere unum per se positive cum propria personalitate, ita non videtur, quod debeat facere unum per se positive cum personalitate Verbi.

Tertio, quia ex locutionibus Patrum et Conciliorum non habetur, quod faciat unum per se cum Verbo in sensu hujus objectionis, nam quamvis definiatur contra Nestorium, quod non uniatur per accidens homo cum Verbo, ista tamen unio per accidens intelligenda est in sensu Nestorii qui intelligebat hominem non fuisse unitum Verbo unione aliqua physica, sed potius unione morali secundum affectum, aut gratiam, aut dignitatem, contra quod definitur a Conciliis, quod natura humana sit per se unita, unione scilicet reali et physica, ac tali, qua stante natura humana non possit esse physice praesens, ubi non sit Verbum praesens physice; non solum ex eo quod Verbum sit ex se necessario ubique, sed etiam, quamvis per impossibile non esset ubique, et quod non sit unita per accidens ipsi, hoc est unione morali secundum affectum aut gratiam ; quae sententia videtur esse Damasceni lib. 3. de fide cap. 3. substantialem enim, inquit, dicimus unionem, scilicet veram, et non secundum phantasiam, substantialem autem, non ut duabus naturis perficientibus unam compositam naturam. Quamvis etiam dicant unionem hypostaticam naturae humanae esse substantialem, tamen non sequitur propterea quod ad eam sequatur unum per se, sicut non sequitur in sententia Scotistarum ex eo quod per transubstantiationem ponatur

Christus sub speciebus panis, quod per eam producitur aliqua substantia.

Quarto, quia secundum plures ex adversariis natura humana posset existere absque personalitate ulla positiva de potentia absoluta, et in tali casu haberet omnes operationes sibi connaturales ; sed numquam potest facere aliquid unum per se cum alio, quin indigeat ipso in ordine ad aliquam operationem naturalem, quam alias non posset habere; ergo secundum illos natura humana non facit unum per se cum propria personalitate, nec consequenter cum divina. Quinto, quia videtur esse contra perfectionem personalitatis divinae, posse facere unum per se cum aliquo creato ; quamvis enim non sit contra perfectionem ipsius, uniri formaliter naturae creatae unione physica, et reali subjectata in natura, et terminata ad Verbum, tamen ad unionem per se plus requiritur, quam hujusmodi unio, nam substantia et accidens uniuntur realiter et physice, non vero uniuntur per se, ita ut faciant unum per se, ut patet; illud vero, quod unio per se, ad quam sequitur unum per se, importat supra unionem realem et physicam, vix potest explicari, quin reperietur esse inconveniens, quod Verbo divino competat aut possit competere.

Contra hanc responsionem imprimis facit, quod nullos, quod sciam habeat Auctores ex iis quorum opera impressa sunt. Secundo, quod male sonet naturam assumptam non facere unum per se cum assumente persona, quam rationem insinuat Doctor 3. dist. 6. q. I . num 9. Ut autem exacte vel confutaretur vel confirmaretur, oporteret ostendere quid sit aliqua duo facere unum per se, quod exigeret longiorem discursum, quam cui mihi jam vacat indulgere. Ad propositum modo sufficit quod certum debeat esse, quod humanitas non faciat tale unum cum Verbo, quale facit cum propria personalitate, sive haec sit positivum quid, sive negativum ; nam facit unum per se cum propria personalitate sine unione aliqua intermedia, sic autem non facit unum per se cum personalitate Verbi, sed mediante unione, unde tollitur magna pars difficultatis hujus objectionis, ad quam tamen :

Respondeo aliter admissa majori, et negando minorem cum minori suae probationis, quamvis enim verum sit quod naturaliter non possit natura completa substantialiter facere unum per se cum alio, tamen supernaturaliter id fieri potest, ut omnes fateri debent, praesertim si vera sit major objectionis ; nam alias Verbum divinum, cum sit substantialiter completum, non posset facere unum per se cum natura humana, sive illa esset completa ex se, sive non esset. Itaque, qua ratione Verbum divinum, licet completissimum sit positive, potest facere unum per se cum natura humana, eodem modo natura humana, licet completissima esset positive,ita ut non careret ullo complemento positivo substantiali sibi connaturali, posset tamen facere unum per se cum Verbo divino ; et licet nobis non sit facile explicare qua ratione id fiat, non propterea negandum est id fieri posse, sed hoc attribuendum est sublimitati et difficultati hujus mysterii, quod captum humanum ita superat secundum communem sententiam, ut nec possibilitas quidem ejus etiam ab intellectu Angelico possit capi lumine naturali.

Modo restat ut aliquid breviter subjungamus de subsistentiis partialibus, circa quas non levis est controversia inter recentiores, denturne, nec ne. Est autem haec difficultas de subsistentiis rerum materialium compositarum, quae res, cum habeant duplicem compositionem, unam essentialem ex partibus essentialibus, ut materia et forma ; alteram integralem ex partibus integralibus, ut est compositio hominis et manu, pede, capite, ossibus, nervis, et aquae ex partibus pluribus, quarum quaelibet est aqua; hinc quaeritur, an similiter hujusmodi rerum subsistentia seu suppositalitas sit composita ex pluribus partibus, ita scilicet ut et materia habeat propriam subsistentiam, et forma propriam, et manus propriam, et caput propriam, et quaelibet pars integralis aquae propriam ; et ne reducatur quaestio ad nomen, utque controversia melius intelligatur, advertendum est illud quod hic vere quaeritur esse : An subsistentia totalis et suppositalitas, qua dicitur natura humana, verbi gratia, subsistere in se, sit composita ex pluribus entitatibus realiter distinctis, quarum una afficiat per se immediate unam partem istius naturae, altera alteram: an vero non constet hujusmodi partialibus entitatibus. Haec est realis controversia hujus rei ; alia vero, qua controverteretur, an illae partiales entitates, si darentur, essent dicendae substantiae partiales, est mere de nomine, et propterea longe minoris momenti. Quamvis autem haec difficultas procedat potissimum in sententia eorum, qui putant subsistentiam esse quid positivum, tamen quia suo modo habet locum in nostra sententia, et quia utile erit scire quid dicendum sit in illa altera sententia, volui eam examinare.

Suarez disp. 34. Metaph. sect. 5. asserit quamcumque subsistentiam substantiae compositae constare ex partibus tam essentialibus correspondentibus, scilicet, partibus essentialibus ejusdem substantiae quam integralibus correspondentibus partibus ejus integralibus, atque adeo quamlibet esse divisibilem. Et cum aliquid possit esse divisibile dupliciter, primo, quatenus habet partes, sive illae partes sint tales, ut seorsim possint remanere, sive non. Secundo, ita ut habeat partes, quae seorsim possint remanere et existere, dicit Suarez quod partes subsistentiae possint seorsim separari et conservari ; unde quando destruitur totum aliquod physicum, verbi gratia, homo, licet consequenter tollatur subsistentia totalis, non tamen tollitur subsistentia partialis materiae, nec subsistentia partialis animae; et rursus quando destruitur totum integrale per discontinuationem partium, ut tota aqua composita ex mari et ex gutta aliqua, quae tolleretur ab ipso, licet tollatur subsistentia totalis, non tamen tollitur subsistentia partialis, aut reliqui maris, aut ipsius guttae.

Ad haec addit, quod licet subsistentia cujusvis totius physici sit composita ex partibus correspondentibus partibus ipsius physicis; et licet pars correspondens materiae vocari possit subsistentia partialis, tamen pars correspondens formae non semper vocari debet subsistentia partialis, sed solum quando forma est independens a materia, ut est sola anima rationalis, unde in solo homine admittit duas subsistentias partiales correspondentes partibus physicis ipsius.

Hanc sententiam fusissime proponit Vasquez 3. part. disp. 33. cap. 1. quia ipse negat ullo modo subsistentias, aut modos partiales essentiales correspondentes materiae et formae ; admittit autem modos partiales correspondentes partibus integrantibus, quamvis neget illos debere vocari subsistentias partiales, et cum eo convenire videtur Lorca disp. 29. et Lugo disp. 12. sect. 3. num. 37. hoc tamen discrimine, quod Vasquez num. 6. neget subsistentiam totalem integratam ex modis partialibus esse ita divisibilem, ut una pars ejus possit manere, separata altera; Lugo vero num. 54. oppositum doceat.

Unde sententia Vasquis est, quod quando unica pars maris, verbi gratia, separatur ab ipso, aut adjungitur ipsi, statim pereat subsistentia totius maris et adveniat nova, sicut aliqui philosophantur de unione animae rationalis ad corpus, dicentes, quod deperdita aut acquisita quacumque minima hominis parte integrali, statim deperdatur unio tota, quam antecedenter habuit anima ad corpus, ejusque loco alia succedat. Lugo vero putat non ita esse, sed separata una parte maris, manere modos quibus utraque pars ante separationem afficiebantur, et ab iis utramque partem discontinuatam habere formaliter in se subsistere et esse supposita, quando natura istarum partium est physice completa completione essentiali, ut fit in partibus aquae. Unde fatetur hic auctor dari subsistentias partiales integrales, non vero physicas, hoc est, subsistentias partium physicarum essentialium.

Fundamentum Suarez est valde urgens, nimirum quia unicus indivisibilis modus non potest per se primo afficere aliquid divisibile ; ergo cum totum compositum physicum sit divisibile in partes essentiales, debent subsistere subsistentia composita ex partibus correspondentibus suis partibus essentialibus. Confirmatur, quia si esset unicus modus, quaero quid per se primo immediate afficeret, an materiam primam, verbi gratia, lapidis, vel formam ejus, vel utrumque simul? Si primum dicatur, aut secundum, tum totum subsisteret per subsistentiam competentem immediate uni parti. Si tertium dicatur, nimirum quod afficiat utrumque simul, praeterquam quod absurdum videatur idem indivisibile, quod non sit spirituale, afficere simul immediate duo subjecta distincta realiter, ut sequeretur in illa sententia, adhuc in subsistentia hominis esset difficultas specialis, quia deberet esse spiritualis et corporalis simul; spiritualis, quia esset modus immediate conveniens animae ;materialis, quia esset modus immediate conveniens corpori, et dependens ab ipso.

Magis autem ad oculum quasi, valet hoc fundamentum in toto integrali homogeneo, verbi gratia, in tota aqua, cujus.subsistentia, si esset indivisibilis, aut deberet ostendi per totam aquam maris, verbi gratia, et ita aliquid idem numero existens actu prope Hiberniam, simul actu existeret prope Indiam, quod per se videtur satis absurdum, aut deberet esse in aliqua determinata parte, quod non minus est absurdum ; tum quia non posset assignari in quanam, cum esset eadem ratio de omnibus ; tum quia quaecumque ejus est divisibilis, et consequenter tam incapax pars quam tota aqua, tum quia non est potior ratio de una, quam de quacumque altera.

Deinde quod dicit Vasquez subsistentiam integralem esse quidem divisibilem, sed non ita ut possit ulla pars separatis aliis partibus remanere, imprimis gratis dicitur; deinde absurdum videtur quod ablata guttula maris prope Hiberniam, aliquod complementum totius reliqui maris etiam in India destruatur et producatur ejus loco aliud quamvis enim non videatur absurdum, quod producta, aut destructa una albedine per totum mundum omnia alia alba perdant aut acquirant relationem similitudinis, quae habet ex natura fundamenti resultare per positionem aut destructionem termini, tamen id nullo modo dicendum est de aliquo absoluto complemento substantiali, quale putat Vasquez esse suppositalitatem, praesertim sine evidenti necessitate.

Et per hoc maxime confirmatur praecedens probatio, quia licet non sit impossibile de potentia absoluta quod aliquod indivisibile, etiam non spirituale subjectetur in subjecto divisibili ; tamen quod naturaliter ita subjectetur, non est dicendum absque necessitate, nec quod ita fiat in proposito, quia non est dicendum quod quoties accedit aut recedit una guttula maris, toties accedat ant recedat complementum novum complens totum mare quaque versum ; cui similem ob causam dixi in Physica unionem animae etiam rationalis ad corpus non esse indivisibilem, sed divisibilem integraliter. Quod est etiam fundamentum, cur Lugo recedat hac in parte a Vasque.

Idem autem Lugo respondet ad fundamentum Suarii, quantum ad subsistentias partiales physicas, non esse inconveniens quod eadem simplex et incomposita subsistentia faciat materiam et formam subsistere, sicut non est inconveniens quod uniantur unica simplici unione. Sed imprimis falsum est quod uniantur unica unione, ut patet ex dictis primo Physicorum. Deinde non est eadem ratio de unione et subsistentia, quia unio subjectatur in uno extremo, et terminatur ad alterum, et hac ratione videretur unica posse sufficere tam simplex, quam esset ipsum extremum, si nihil aliud impediret ; at subsistentia non est nexus duorum extremorum connectens illa, nec habens materiam pro subjecto, et formam pro termino aut e contra; sed aeque et eodem modo afficiens immediate utrumque secundum hos auctores, ergo non potest esse simplex, quamvis unio posset esse simplex.

Fundamentum Vasquis est, quod de ratione subsistentiae sit facere rem, quam afficit omni modo incommunicabilem ; ergo cum pars tam physica quam integralis actu existens in toto sit communicata toti, non potest esse incommunicabilis, et consequenter non potest affici aliqua subsistentia partiali. Confirmat primo, quia non potest assignari quisnam esset effectus proprius subsistentiae partialis, aut entitatis ullius partialis modalis, quae afficeret immediate formam et materiam ; ergo non datur talis entitas. Hoc fundamentum fuse proponitur ab eodem auctore cap. 2. et 3. eoque utitur tam Lorca quam Lugo, supra. Confirmat secundo, quia non dantur in composito subsistantiali plura supposita partialia: ergo neque debent dari plures subsistentiae partiales, quia est eadem ratio. Confirmat tertio, licet suppositalitas integralis habeat plures partes, ex quibus coalescit, tamen neutra ex illis partibus debet vocari suppositalitas ; sicut licet homo constituatur ex pluribus partibus, neutra tamen ex illis partibus debet vocari homo, sed bene pars hominis. Hoc est in substantia totum fundamentum Vasquis.

At certe mihi longe minoris ponderis videtur, quam ut propterea iis, quae ipsius sententiam comitantur, difficultatibus, quis se exponat, nam imprimis, ut patet ex dictis supra de incommunicabilitate naturae personatae, nullo modo habetur a suppositalitate negatio communicationis cum partibus sive essentialibus, sive integralibus, cum constet eas naturas, quae talem incommunicabilitatem habent, eam non a personalitate habere, sed a seipsis, ut evidens est in natura Angelica ; ergo communicabilitas partis sive essentialis sive integralis respectu alterius compartis non tollit quo minus habeat subsistentiam partialem. Confirmatur primo, aeque immediate subsistentia totalis afficit vel secundum se totam, vel secundum partem sui quamcumque, tam integralem quam essentialem, secundum Vasquem et Lugo, quam ipsamet subsistentia partialis secundum Suarium deberet afficere ; ergo non magis deberet subsistentia partialis, si daretur, impedire communicationem, sive essentialem sive integralem istarum partium, quam subsistentia totalis, sed haec illam non impediret, ut manifestum est ; ergo nec illam. Consequentia patet a paritate rationis, nec certe ulla disparitas assignari potest ullius momenti.

Confirmatur secundo hoc, specialiter contra Lugo, quia non minus repugnat communicabilitas integralis suppositalitati aut subsistentiae, quam communicabilitas essentialis ; sed illa secundum illum non est incompatibilis cum subsistentia, ergo neque haec.

Dices cum eodem Lugo disparitatem esse, quod subsistentia impediat omnem, quam potest, incommunicabilitatem, potest autem impedire communicationem essentialem facilius, quam integralem. Sed haec responsio est prorsus incommoda, tum quia argumentum conatur probare utramque communicationem posse impediri, et de facto impediri, vel certe nullam impediri de facto ; tum quia tota ratio, cur possit impediri communicatio essentialis, est, quia per subsistentiam tollitur, quo minus res possit esse in alio, et consequenter quod subsistit etiam subsistentia partiali non potest esse in alio ; nec communicabilitas essentialis qua mediante res possit esse in alio, compati potest cum subsistentia, sed pars integralis mediante communicatione potest esse in alio quantum est ex se ; ergo per subsistentiam potest tolli, et de facto tollitur ejus communicabilitas, aut certe illud fundamentum non valet.

Dices secundo cum eodem, partem integralem non tam proprie esse in alio quam partem essentialem. Sed contra, quia licet non tam proprie esset fortassis in alia parte, quam forma in materia, tamen certum est, quod tam proprie sit in alia parte quam materia sit in forma ; et quod magis proprie et intrinsece sit in toto composito integrali resultante ex illa et aliis partibus, quam materia in forma, imo et quam forma in materia ergo sicut subsistentia impediret, secundum ipsum, quod materia posset communicari formae , ita etiam impediret quo minus pars integralis communicetur alteri parti, aut saltem alteri composito.

Per haec in forma patet ad praedictum Vasquis fundamentum, negando antecedens. Ad primam confirmatio- nem respondeo, negando antecedens, etiam ex suppositione quod subsistentia esset modus absolutus: qualis enim effectus tribuitur Subsistentiae totali respectu totius naturae, talis tribui potest subsistentiae partiali respectu partis quam afficeret, praesertim cum ut sufficienter probatum est, negatio communicabilitatis per modum partis aut essentialis aut integralis non sit effectus suppositalitatis totalis.

Ad secundam confirmationem, nego consequentiam, quia ad suppositum requiritur non solum subsistentia, sed etiam natura singularis non communicata actu cum dependentia alteri naturae immediate, sive physice, sive integraliter ; unde cum in toto integrali aut physico non requirantur plures tales naturae, sed una tantum, propterea non dantur in eo plura supposita. At ad subsistentiam partialem non requiritur subjectum non communicatum alteri physice aut essentialiter ; unde quandoquidem plura subjecta reperiuntur in quolibet supposito materiali, quae nullum habeant impedimentum, quominus cuilibet sua propria subsistentia correspondeat, praeterquam quod non reperiantur plura in tali supposito, sic non communicata, sequitur manifeste plures suppositalitates quantum ad hoc, posse reperiri in quolibet supposito, quamvis plura supposita in eo non reperiantur. Confirmatur quantum ad subsistentias partium essentialium, quia anima rationalis dum in triduo mortis Christi afficiebatur personalitate Verbi, non dicebatur suppositum: ergo multo minus diceretur tale, quando conjungeretur actu alii parti. Ad tertiam confirmationem, fateor partes cujuslibet compositi non debere habere rationem aut denominationem essentialem ipsiusmet compositi, quod evidenter ostendit exemplum de homine, et quovis composito heterogeneo ; at certum est quod aliquod compositum possit habere partes ejusdem rationis et denominationis essentialis cum ipso toto, ut non minus evidenter ostendit exemplum de aqua, cujus quaelibet pars integralis est aqua. Hujusmodi autem totum diceret esse subsistentiam totalem, quicumque diceret eam esse compositam ex subsistentiis partialibus.

Itaque ut concludam hanc difficultatem, dico primo subsistentiam seu suppositalitatem totius completi integraiis, ut totius aquae et totius hominis, esse compositum ex subsistentiis partialibus correspondentibus partibus ipsius totius. Haec est Suarii supra et Lugo, patetque ex dictis, praesertim cum nihil aliud afferri possit, quod impediat. Dices, si darentur hujusmodi subsistentiae partiales, deberent uniri inter se per alias uniones, aut modos distinctos, et sic daretur magna ac inutilis multiplicatio modorum. Respondeo, negando sequelam, quia sufficeret uniri subjecta earum, eo enim ipso ipsamet sufficienter unirentur, quod maxime habet locum si dicatur nobiscum, quod consistant in negationibus. Quod si non sufficeret unio subjecti, sed praeterea requireretur unio particularis ac distincta inter ipsasmet suppositalitates partiales, concedi deberet sequela, nec in tali casu inutiliter, sed necessario multiplicarentur uniones, aut modi, ut patet.

Dices secundo, posset assumi juxta hoc una pars totius integralis aquae unita alteri parti non assumpta altera parte. Respondeo hoc non esse ullo modo inconveniens, in tali vero casu pars assumpta a Verbo non faceret ,cum ipso suppositum, sicut nec altera pars faceret cum subsistentia sua par-.tiali ; sed utraque pars faceret unum suppositum, sicut quando afficeretur duabus subsistentiis propriis partialibus, quarum unius vicem praestaret in eo casu Verbum divinum.

Hinc habetur juxta hanc sententiam, quae jam magis communis est, posse fieri, ut aliqua natura suppositata propria suppositalitate posset facere unum suppositum cum alio supposito sine perditione ullius modi positivi, etiamsi personalitas propria consisteret in tali modo: quia una aqua separata ab alia, esset suppositum, sicut et altera, et si conjungeretur utraque, ut de facto saepe fit absque deperditione alterutrius suppositalitatis, facerent unum suppositum. Unde non valet haec consequentia, qua multi utuntur : Jam haec natura facit unum suppositum cum alio supposito, et ante non faciebat, sed erat suppositata in se ; ergo jam perdit modum positivum, quo ante afficiebatur.

Dices, jam non est personata perso nalitate propria, sicut fuit ante ; ergo jam perdidit personalitatem propriam, et consequenter valet praedicta consequentia. Respondeo distinguendo antecedens, non est personata personalitate propria formaliter sub illa denominatione, concedo antecedens ; realiter quoad omne positivum, quod dicit illa personalitas, nego antecedens; et similiter distinguo primum consequens, formaliter sub illa denominatione, concedo ; realiter quoad omne positivum, quod dicit, nego primam et secundam consequentiam. Et si quaeris, cur non habeat illam suppositalitatem formaliter sub denominatione suppositalitatis, si habeat eam realiter, respondeo, quia ad illam denominationem formalem requiritur ex parte naturae negatio unionis physicae cum alia natura. Et ne hoc mirum videatur, advertendum est quod quemadmodum idem modus positivus habeat rationem formalem personalitatis, quatenus solum afficit naturam rationalem, non vero quatenus afficit naturam irrationalem, quia scilicet ad illam denominationem requiritur talis conditio in natura ; ita similiter non est mirum quod requireretur conditio praedictae negationis, ut habeat denominationem formalem suppositalitatis totalis aut personalitatis.

Dices secundo, ergo si personalitas propria consisteret in positivo, non sequeretur quod fuerit perdita, ex eo quod natura humana faciat unam personam cum Verbo. Respondeo negando consequentiam, quia ipsamet natura, quae affici deberet propria personalitate, per illam assumptionem afficitur immediate a personalitate Verbi secundum eamdem partem ; eadem autem pars non potest immediate affici duabus personalitatibus, licet idem totum possit affici duabus suppositalitatibus, quarum una uni, et altera alteri parti correspondeat immediate. Dico secundo probabiliter loquendo,

non dari subsistentias partiales in supposito materiali correspondentes partibus physicis essentialibus ejus. Haec est Vasquez, Lorcae, Lugo supra contra Suarem et videtur mihi conformior principiis Doctoris, nec posse habere in aliis principiis ullam probabilitatem, unde quamvis eam praedicti auctores teneant, non satis bene ab iis probatur, ut patet ex supra dictis.

Probatur ergo aliter, quia, ut modo suppono, totum physicum essentiale dicit tertiam entitatem distinctam realiter a. partibus physicis simul sumptis et unitis ; sed illa tertia entitas est sufficiens subjectum subsistentiae totalis unius simplicis, et per hoc quod poneretur una subsistentia in illa entitate, tota substantia per illam unam subsisteret eo modo, quo suppositum per se debet subsistere ; ergo non est necesse ut ponantur subsistentiae partiales in partibus physicis istius compositi. Et haec probatio currit, sive subsistentia ponatur esse quid positivum, sive negativum.

Probatur secundo, quod habet subsistentiam creatam, debet esse incommunicabile alteri subsistentiae supervenienti ; hanc enim incommunicabilitatem dat subsistentia suo immediato subjecto, sed parti physicae supervenit subsistentia totius ; ergo si simul afficeretur subsistentia partialipropria, esset communicabilis alii subsistentiae supervenienti. Confirmatur, quia subsistentia propria unius subjecti non potest esse subsistentia propria alterius realiter distincti, quod non est constitutivum intrinsecum ipsius ; ergo subsistentiae partium unitarum, si darentur tales, non possunt esse subsistentia immediata tertiae entitatis ab ipsis realiter distinctae, et consequenter illa tertia entitas debet habere aliam subsistentiam immediatam.

Probatur tertio, quia ut habet Doctor 3. d. 2. q. 2. Almainus ibidem, quos sequitur Vasquez d. 39. c. 3. prius natura humana, prioritate naturae, assumpta est quam partes essentiales, et sine dubio ipsa natura humana immediate assumpta est, et ea mediante partes ; sed certum est quod haec doctrina multo facilius defenditur, dicendo quod partes physicae humanitatis non habeant, dum in toto existunt, proprias personalitates partiales; ergo ita est dicendum.

Confirmatur conclusio, quia non est eadem ratio de partibus integralibus, et essentialibus, quia totum integrale non dicit tertiam entitatem distinctam realiter a partibus, sicut totum essentiale, ut suppono ex dictis in Philosophia, dum ageretur de distinctione totius a partibus ; quod si diceret, profecto eodem modo de subsistentiis partialibus partium integralium ac partium essentialium, esset philosophandum, quantum ad difficultatem praesentem.

Dices, destructa unione totius humanitatis ad Verbum in triduo, mansit unio partium ejus, corporis scilicet et animae ad Verbum ; ergo immediate uniebantur ipsi, et non tantum mediate unione humanitatis, et consequenter per illam unionem fallebantur subsistentiae partiales, quas alias haberent. Respondeo distinguendo antecedens, mansit unio, quae fuit antecedenter, nego ; alia unio de novo producta, concedo; et nego primam consequentiam et secundum consequens.

Dico tertio, quod partes essentiales separatim existentes habeant suas subsistentias. Haec est communis, quantum ad animam rationalem, et patet, tum quia anima, et idem est de reliquis partibus per se existentibus, non solum est per se existens prout talis perseitas opponitur inhaerentiae accidentis, sed etiam prout dicit negationem inexistendi in ullo supposito extrinseco ; tum et praecipue, quia ideo colligimus humanitatem habere personalitatem propriam, quia completur de facto per suppositalitatem Verbi ; sed tam anima separata in triduo quam corpus Christi separatum complebantur per suppositalitatem Verbi, ergo separatim existentia, si non unirentur cum Verbo, haberent complementum proprium, sive negativum sive positivum distinctum realiter ab ipsismet; sed illud complementum esset subsistentia partialis, ergo haberent ex se tale complementum, si separatim existerent absque unione inter se, aut cum suppositalitate alterius naturae. Et haec modo de personalitate et subsistentiis partialibus sufficiant.