Albert the Great, Commentarii In Psalmos

Dicit ergo : Exaudi me Domine, ne inimicus meus dicat exsultando et laetando : " Praevalui adversus eum. " Habac. I, 4 : Non pervenit usque ad finem judicium : quia impius praevalet adversus justum, propterea egreditur judicium perversum. Praevalet autem quando facit ruere in mortale, sed tunc magis praevalet quando potest Deum a mente excludere. Tob. VI, 16 et 17 : Ostendam tibi qui sunt, quibus praevalere potest daemonium. Hi namque, qui conjugium ita suscipiunt, ut Deum a se, et a sua mente excludant. Sed tunc maxime praevalet, cum facit in peccato usque ad mortem perseverare. Nota enim, quod diabolus impetit in suggestione, luctatur in delectatione, percutit in consensu, inclinat in actu, praecipitat in consuetudine, sed praevalet in morte.

" Qui tribulant me, " Quasi diceret: Sic peto ne exaltentur super me inimici, ne forte insultent mihi : et certe insultarent, quia " qui tribulant me, exsultabunt. " Nota enim, quod est gaudium exhibens se in ore, et dicitur risus: et est gaudium exhibens se in manibus, et dicitur plusus : in pedibus, et dicitur tripudium: in toto corpore, et dicitur saltus: et est gaudium vehementissimum quando non sufficit se exhibere per unum membrum, sed per totum corpus se exhibet. Sic, inquam, " exsultabunt, si motus fuero, " a te per peccatum recedendo : contra illud Mich. vii, 8 : Ne laeteris inimica mea super me, quia cecidi. Et illud Job, XXXI, 29 : Si gavisus sum ad ruinam ejus, qui me oderat, et exsultavi, quod invenisset eum malum. Propter hoc datur bonum consilium, Ecoli. XVIII, 30 : Fili,... post concupiscentias tuas non eas, et a voluntate tua avertere : si praestes animae tuae concupiscentias ejus, faciet te in gaudium inimicis tuis. Et illud Eccle. x, 4: Si spiritus potestatem habentis, daemonis scilicet vel tyranni, ascenderit super te, tentando, affligendo, locum tuum ne dimiseris, Deum scilicet, in quo veraciter manes per amorem. I Joan. IV, 16 : Qui manet in charitate, in Deo manet. Gregorius : " Ubi " est qui in ejus amore non est, ubi so" lum sublime et verum esse est? Sic " enim in sublimi est, qui in Deo est. " Unde idem Gregorius: "In alto humanus " animus stat, quando supernis retribu" tionis inhiat. "

" Ego autem in misericordia tua speravi. " Hic tertia pars Psalmi, in qua ostenditur devotio petentis ex confidentia liberationis, unde duo dicuntur. Primo, confidentia de liberatione. Secundo, devotio et spiritualis laetitia ex illa causa, ibi, " Exsultavit. "

Ait ergo : Sic affligor, et sic peto, nec diffido,quia " in misericordia tua speravi : " non in meritis meis. Psal. lxxxv, 5 :

Tu, Domine suavis et mitis: et multae misericordiae omnibus invocantibus te, et timentibus Eccli. II, 9 : Qui timetis Dominum, sperate in illum. Et in Psal. CII, 17: Misericordia autem Domini ab aeterno, et usque in aeternum super timentes eum.

" Exsultabit cor meum. " Hic secundum, et tanguntur tria, quae creantur ex confidentia, et spe certa. Primum est exsultatio cordis. Secundum, canticum oris, ibi, " Cantabo. " Tertium, exercitium boni operis, ibi, " Psallam. " Adjuncta semper cum speciali causa.

Ait ergo : Sic spero, et propter hoc " exsultabit cor meum, " non in mundo, " sed in salutari tuo, " quod superius promisisti. Ponam in salutari, I Reg. II, 1 : Exsultavit cor meum in Domino. Et paulo post: Quia laetata sum in salutari tuo. Isa. XXV, 9: Exsultabimus et laetabimur in salutari ejus. Habac. III, 18 : Exsultabo in Deo Jesu meo.

" Cantabo " ore, " Domino, qui bona," id est, quia ille bona " tribuit mihi " in spe, et ipsam spem in re. Ex habito autem beneficio debetur Canticum tamquam gratiarum actio. Hinc est quod Exod. XV, 1, transito mari Rubro, et submerso Pharaone, filii Israel cantaverunt : Cantemus Domino: gloriose enim magnificatus est. Et perempto Sisara, Barac et Debbora cantaverunt, Jud. v, 1 : Cecineruntque Debbora et Barac filius Abinoem in illo die, dicentes, etc.

Bona autem tribuit Deus, pro quibus est cantandum : in praesenti duo bona transitoria de quibus Job, ii, 10 : Si bona suscepimus de manu Domini, etc. Deut. XXVI, 11 : Et epulaberis in omnibus bonis, quae Dominus Deus tuus dederit tibi. Et bona spiritualia sapientiae divinae, quae bona est non abutenti. Psal. cx, 10 : Intellectus bonus omnibus facientibus eum. Et alibi, Psal. cxviii, 72 : Bonum mihi lex oris tui, super millia auri et argenti. Et virtutes, quod est melius, de quo Michae. VI, 8: Indicabo tibi, o homo, quid sit bonum, et quid Domi-nus requirat a te, etc. Sed maximum bonam et perfectum promittit in futuro. Exod. xxxiii, 19 : Ostendam omne bonum tibi. Matth. XIX, 17 : Unus est bonus, Deus.

"Et psallam, " opere bono me exercendo. Psallere enim dicitur a AdminBookmark quod est tangere. In tactu autem actio designatur, unde alibi, in Psal. cxliii, 9 : In psalterio decachordo psallam tibi, id est, in observatione decem mandatorum.

Et hoc non mihi, sed " nomini Domini, " id est, ad hunc finem ut nomen Domini glorificetur. " Domini, inquam, Altissimi. " Matth. v, 16 : Sic luceat lux vestra coram hominibus : ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum qui in caelis est. Nota ergo, quod materiam exsultationis cordis, dicit Dei salutare, causamque efficientem, Dominum beneficum, finalem boni operis, ipsum Altissimum.

Impiorum malitiae. Salus a Deo speranda.

1. In finem, Psalmus David. Dixit insipiens in corde suo : Non est Deus. Corrupti sunt, et abominabiles facti sunt in studiis suis : non est qui faciat bonum, non est usque ad unum. 2. Dominus de caelo prospexit super filios hominum, ut videat si est intelligens, aut requirens Deum. 3. Omnes declinaverunt, simul inutiles facti sunt. Non est qui faciat bonum, non est usque ad unum. Sepulcrum patens est guttur eorum : linguis suis dolose agebant : venenum aspidum sub labiis eorum. Quorum os maledictione et amaritudine plenum est : veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem.

Contritio et infelicitas in viis eorum, et viam pacis non cognoverunt : non est timor Dei ante oculos eorum.

4. Nonne cognoscent omnes qui operantur iniquitatem, qui devorant plebem meam sicut escam panis?

5. Dominum non invocaverunt, illic trepidaverunt timore, ubi non erat timor.

6. Quoniam Dominus in generatione justa est, consilium inopis confudistis : quoniam Dominus spes ejus est.

7. Quis dabit ex Sion salutare Israel? cum averterit Dominus captivitatem plebis suae, exsultabit Jacob, et laetabitur Israel.