MEMBRUM II.

De intentione communi unius secundum quam de primis intentionibus esse dicitur.

Secundo, Quaeritur de intentione communi unius, secundum quam in primis Intentionibus esse dicitur.

Sic enim tripliciter describi a Philosophis invenitur.

Dicit enim Aristoteles in lib. III Physicorum, quod " unum est Indivisum in se, et divisum ab aliis. "

Euclides autem dicit, quod a unitas est, qua quaelibet res est una. "

Boetius autem dicit, quod " illud vere unum est, in quo nullus numerus, quod nulli innititur. " In idem videtur Proclus consentire In quarta propositione sui libri, ubi dicit, quod " omne unitum, alterum est a per se uno. " Ubi vult, quod per se unum est, cujus essentia non est nisi unum, et non est ex uno et quodam alio productum: hoc enim esset unum participatione unius.

Videtur autem secundum primam assignationem, quod unum sit idem quod integrum.

1. Integrum enim est, quod nihil sui divisum habet a seipso, et quod terminis suis essentialibus dividitur ab omnibus aliis, secundum quod etiam definitionem dicimus esse terminum, quia in constituendo concludit omnia quae sunt de essentia, et in distinguendo dividit ab omnibus quae sunt: et sic prima assigna- tio videtur potius esse Integri quam unius.

2. Adhuc, Indivisum in se est ab alio divisum ab aliis: et sic in ipso videtur esse numerus: In quo autem numerus est, divisio est: dicit enim Philosophus In III Physicorum, quod " numerum cognoscimus divisione continui: " et sic videtur notificatio contraria notificato.

3. Adhuc, Dicit Damascenus, quod " differentia est causa numeri: " sed differentia sunt Idem esse in se, et divisum esse ab aliis: haec ergo constituunt numerum, et non unum: videtur ergo, quod mala sit assignatio unius: ex describentibus enim potius intelligitur numerus, quam unum.

Similiter objicitur de secunda assignatione.

1. Cum enim dicitur, " Unitas est, qua quaelibet res est una, " fit assignatio per causam formalem: et sic videtur esse diversitas inter causam, et effectum causae, et id in quo efficit effectum: et sic unum non videtur esse unum sine numero nec sine diversitate: quod est inconveniens: quia sicut unum in substantia facit idem, ut dicit Aristoteles, ita diversa faciunt diversa: et ita videtur male esse dictum, quod unitas est, qua quaelibet res est una.

2. Adhuc, Cum dicitur, " Unitas est, qua quaelibet res est una, " ex modo loquendi transitio est inter ablativum et nominativum: et secundum hoc videtur, quod nihil seipso sit unum: et sic sequeretur, quod unitas seipsa non esset una: quod falsum est: sic enim esset abire in Infinitum. Quia si unitas alia quidem unitate esset una: tunc illa unitas iterum quadam unitate alia esset una: et abiret hoc in infinitum.

Similiter objicitur de assignatione quam ponit Boetius, quod " illud vere unum est, in quo nullus numerus est. "

1. Si praepositio in notat transitionem, est aliud ab uno, et videtur participatione unius esse unum. Aliud est enim specie participans, et aliud participatum: sicut aliud est habens formam, et ipsa forma: et haec ponunt in numerum: et sic videtur, quod nihil sit in quo nullus numerus sit, et quod nulli innitatur: in omni enim quod unum est, aliud videtur esse unitas, et aliud quod habet sive participat unitatem.

2. Adhuc, Cum in omni eo quod est citra primum, sit hoc et hoc, ut dicit Boetius, videtur secundum hoc, quod nihil citra primum sit vere unum. In omni enim eo quod est citra primum, est numerus: quia in ipso est hoc et hoc.

Solutio. Ad haec et similia dicendum, quod unum cum dicitur indivisum in se et divisum ab aliis, communiter notificatur ad unum per se, et ad unum participatione. Sed sicut unum per prius et posterius dicitur de per se uno, et de eo quod per se unum est: ita notificatio unius per prius convenit uni per se, et per posterius ei quod est unum per participationem.

Ad illud autem quod primo objicitur in contrarium, dicendum quod haec definitio non est integri secundum hoc nomen quod est integrum. Integrum enim ex. diversis constituitur, quorum nullum habet quantitatem totius, sive molis, sive virtutis. Indivisum autem esse in se et divisum ab aliis, ab eodem sunt, et non a diversis: et utrumque habet virtutem utriusque. Eo enim ipso quo res indivisa est in se et constituta in esse, habet quo dividitur ab aliis: quo enim constituitur in se, ex ipsa disparatione vel oppositione constituentis eam in se ad constituentia alia, dividitur et separatur ab omnibus aliis. Et per hoc patet, quod haec notificatio non est integri, sed unius.

Per. hoc etiam patet solutio ad sequens: quia cum ad idem referatur indivisum esse in se et divisum esse ab aliis, constat quod unum cum alio non ponit numerum: et sic notificatio non erit con-

traria notificato. Ab eodem enim habet homo, quod homo est, et quod non est asinus: sed unum habet primo, et alterum ex consequenti: et unum absolute, et alterum ex relatione unius ad alterum: quod non facit diversitatem, sed diversum modum unius.

Per hoc etiam patet solutio ad sequens. Indivisum enim esse in se et divisum ab aliis, non est differentia rerum, sed differentia modorum in una et eadem re.

Ad secundam assignationem dicendum, quod unitas et unum formaliter acceptum non differunt nisi in modo tantum, scilicet concretionis et abstractionis. Unitas enim dicit formam: unum autem dicit formae diffusionem in eo quod est. Et sic patet, quod haec ad diversa non pertinent, nec numerum faciunt nisi in modo tantum. Sicut in omni nomine significatur substantia cum qualitate: et dicitur substantia id quod nomen significat, qualitas autem id a quo nomen imponitur, quae non in re diversa sunt semper, sed tantum in modo significandi. Et sic non oportet, quod diversa sint re unitas qua res dicitur una, et res quae una dicitur.

Per hoc patet solutio ad sequens: quia secundum hoc unitas seipsa est una: sed una ut designata per unum, et unitas ut forma sive qualitas designans unum: et haec non referuntur nisi ad modos diversos. Sic etiam non contingit abire in infinitum: in uno enim et eodem ut est designans et designatum, modi diversi accipiuntur: qui modi sunt potius modi existendi et intelligendi, quam modi rerum diversarum.

Ad id quod objicitur de Boetio, dicendum quod praepositio in non notat transitionem rei, sed in modo significandi tantum. Unde sensus est, " in quo nullus est numerus, " hoc est, in cujus significato vel supposito nullus est numerus. Significans enim in modo significandi continentiam habet ad significatum, sicut et supponens ad suppositum: quam continentiam notat praepositio, cum dicitur, " in quo nullus est numerus. " Et propter hoc non sequitur, quod sit ibi diversitas rerum in numerum ponentium. Ad aliud dicendum, quod cum dicitur, quod " in omni eo quod est circa primum, est hoc et hoc, " intelligitur de perfectis in esse constitutis, et non de simplicibus: aliter enim esset abire in infinitum: quia si in quo est, esset iterum quo est et quod est, iretur in infinitum: nisi forte diceretur, quod in hoc differunt ut designatum et designans, sicut paulo ante dictum est: sic enim unum et idem potest esse designans et designatum in modis diversis existendi et intelligendi.