436 Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale

normaE Et diScrEtio

304. Pusilli animi est tantummodo considerare an alicuius personae

agendi ratio legi generalive normae concinat necne, quandoquidem hoc non

sufficit ut dignoscatur et habeatur plena erga Deum fidelitas in certa hominis

exsistentia. Memoria teneamus, quaesumus, quod sanctus Thomas Aquinas

docet quodque in discretione pastorali funditus occupemus: « Etsi in com-

munibus sit aliqua necessitas, quanto magis ad propria descenditur, tanto

magis invenitur defectus. […] In operativis autem non est eadem veritas vel

rectitudo practica apud omnes quantum ad propria, sed solum quantum ad

communia, et apud illos apud quos est eadem rectitudo in propriis, non est

aequaliter omnibus nota. […] Et hoc tanto magis invenitur deficere, quanto

magis ad particularia descenditur ».347 Verum est normas generales bonum

praebere, numquam praetermittendum atque neglegendum, sed tamen in-

tra se terminare ipsae nequeunt universa peculiaria adiuncta. Est pariter

dicendum, hanc ipsam ob causam, quod ad practicam discretionem coram

peculiari condicione pertinet, nullomodo ad instar normae haberi posse.

Quod non modo indicem casuum intolerabilem conficeret, verum etiam ea

bona in discrimen adduceret peculiari cura tuenda.348

305. Itaque, Pastor sibi placere non potest, leges morales solummodo

imponens iis, qui in "irregularibus" condicionibus versantur, quasi si petrae

sint quae in vitam personarum iaciantur. Quod attinet ad obserata corda,

quae saepe etiam sub ipsis ecclesiasticis praeceptis latent, « ut super cathe-

dram Moysis sedeant et iudicent, iactanter interdum ac leviter, difficiles

casus et familias animo vulneratas ».349 Eandem sententiam protulit Commis-

sio Theologica Internationalis: « Lex naturalis ergo proponi nequit tamquam

constituta regularum series, quae a priori subiecto morali imponuntur, sed

fons est inspirationis obiectivae in eius iter, praecipue personale, ad consilium

ineundum ».350 Propter impedimenta vel elementa extenuantia fieri potest, ut

in obiectiva peccati condicione - si quis subiective culpa careat vel eiusdem

347 Summa Theologiae I-II, q. 94, a. 4. 348 Ad scientiam generalem normae et ad scientiam peculiarem practicae discretionis

spectans, sanctus Thomas Aquinas asserere pergit quod « si alteram solum contingat ipsum habere, magis debet habere hanc, scilicet notitiam particularium, quae sunt propinquiora operationi »: Sententia libri Ethicorum, VI, 6 (ed. Leonina, t. XLVII, 354).

349 Allocutio operibus XIV Coetus Generalis Ordinarii Synodi Episcoporum confectis (24 Octobris 2015): AAS 107 (2015), 1147.

350 Alla ricerca di un'etica universale: nuovo sguardo sulla legge naturale (2009), 59.