EXPOSITIO TEXTUS.

Deinde (sig. 16) ostendit quibus sit justum, in alios justa exercere. Et dicit, quod Demophilo et aliis monachis debent determinare justa diaconi, et his sacerdotes, quibus hierarchae, id est, Episcopi, et his Apostoli, vel Apostolorum successores, sicut Primates et Patriarchae. Et si unus ex istis erraverit, debet corrigi ab aliis : et sic non pervertetur ordo Ecclesiae. Et demum recapitulat quod dixerat de ordinatione etiamsi justa fecisset, ut per se patet.

Sed de inhumanitate in virum, etc. Hic (sig. 17) arguit eum de inhumanitate actus, et primo ostendit inhumanitatem actus ipsius esse reprehensibilem per se, secundo per oppositionem ad Christum, ibi (sig. 18), Caeterum thearchicus, etc.

Dicit ergo primo (g 17), quod nescit quomodo sufficienter possit plangere contritionem, id est, casum ejus quem specialiter sibi dilectum dicit, quia consecravit eum in monachum ad expiationem pro enormitate delicti. Etenim cujus famulum te esse a nobis ordinatum arbitraris : etenim nisi boni, scilicet Dei : antiquitus enim monachus, alio nomine therapeuta dicebatur, ut dictum est in Ecc lesiastica hierar chi a, quasi famula-

tor, quia in obsequium Dei deputatus erat, relictis saecularibus curis. Et dicit, quod nisi se corrigat, necesse est quod sit alienus et ab ipso diacono ordinante ipsum, et a monachatu in quo ordinatus erat. Et tunc maxime dicit, quod quaerat sibi alium Deum et sacerdotes qui magis depraedentur animam ipsius quam perficiant : et tunc erit inflexibilis monachus, aut minister amicae inhumanitatis, id est, daemonum, quibus inhumanitas amica est. Et ut continuet se ad exaggerationem criminis, subjungit, quod cum non simus ex toto perfecti, indigemus etiam in nobis divina benignitate : aut nos qui sumus a populo segregati, sicut eloquia dicunt , duplex peccatum committimus secundum impios, id est, quantum pertinet dicere ad illos, qui mali sunt : quia et nobis ipsis et aliis qui nos imitantur, causa perditionis sumus. Et tamen nescimus in quo offendimus. Et deinde invehitur contra eum, et dicit, quod de facto suo stupuit caelum. Metonymia est, et ponitur continens pro contento, id est, Angeli qui sunt in caelo : et sumitur ex Jerem. II, 12. Et dicit, quod ipse totus exhorruit, et quod non credit sibiipsi : et si ipse non suis litteris scripsisset, nullus potuisset ei persuadere quod Demophilus faceret aliquid, in quo ostenderet se putare, quod Deus qui ad omnia bonus est, solos homines non amet : aut quod ipse non indigeat misericordia Dei. Sed sacerdotes qui condescendunt infirmitatibus populi, scientes etiam se circumdatos infirmitate, degradat , pellendo eos de Ecclesia. Et sumitur ex epistola ad Hebr. v, 2 et seq.

Deinde (sig. 18) arguit inhumanitatem ipsius quantum ad Christum. Et circa hoc tria facit. Primo ostendit humanitatem Christi, quamvis ipse misericordia non indigeat. Deinde secundo ponit se- cundam excusationem ipsius et dicit se eam non recipere, ibi (g 19), Haec quidem multiplex est locutio, etc. Tertio ostendit, quod per usum humanitatis in aliis, sibi primo benefacit, et quod contrarium est de usu inhumanitatis, ibi (sig. 20), Ne, rogo, ne male, etc.

Dicit ergo primo (sig. 18), quod non solum illi qui sunt circumdanti infirmitate, sustinent infirmitates aliorum, caeterum, id est, sed,thearchicus, id est, divinus principalis, perfector, id est, magister, sanctitatis, alia sanctitate perfectus est, quam alii : quia alii sanctificantur per remotionem a peccato vel actuali vel saltem originali : sed. Christus numquam fuit non sanctus : sed est in sanctitate factus, ei segregatus a peccatoribus, sicut ad Hebr. VII , 26, dicitur : et tamen in mundum veniens facit mansuetum officium pascendarum ovium demonstrationem suae dilectionis ad nos. Dicit enim, Joan. x, 11 : Ego sum pastor bonus. Et ad Petrum : Pasce oves meas, Joan. XXI , 17. Et sicut legitur Matth.XVIII, 22, servum qui noluit conservo suo dimittere debitum, neque in toto, neque in parte, etsi ei totum dimissum esset, vocat malignum. Serve, inquit, nequam, etc. Et indicat, quod debeat recipere propria, id est, paenas, quas meruit. Hoc timendum est et mihi et tibi. Unde in sua passione impetrat veniam a Patre impie eum crucifigentibus. Pater, inquit, dimitte illis, etc. Lucae,XXIII , 34. Et etiam increpat discipulos, id est, filios Zebedaei, qui rogabant eum, ut judicaret de impietate Samaritanorum persequentium ipsum, in quantum nolebant ipsum recipere, sicut legitur Lucae, IX, 55.

Deinde (sig. 19) ponit excusationem ipsius dicens, quod hoc multum replicabat, sursum et deorsum, idest, ex omni parte in sua epistola, ejus temeritatem osten-

dere, quod non facit ad vindictam suam, sed ad vindictam Dei. Contra quod dicit : Dic mihi : numquid debet bonum fieri per malitiam ? Absit, imo per misericordiam exemplo pontificis quem habemus, qui potest compati infirmitatibus nostris, sicut dicitur ad Hebr Iv, 15. Sed et innocens est. Matth, xii, 19 : Non contendet neque clamabit . Ipse est mitis. Discite a me, quia mitis sum, Matth, xI, 29. Et propitiatio pro peccatis nostris. I Joan. II, 2. Et ideo dicit, quod non recipit excusatos motus suos non zelabiles, id est, non approbabiles, etiamsi millies ad sui excusationem exemplum de Phinees qui, ut dicitur Num. xxv, 8, zelo Dei commotus perfodit Zambri concubantem cum Madianite, rcsumeres. Et exemplum Eliae, qui ut dicitur IV Reg. I, 10 et 12, fecit venire ignem de caelo, qui consumpsit duos quinquagenarios cum suis militibus. Quia quando discipuli dixerunt ad Jesum, quod similiter faceret, ipse non recepit : quia tunc illi discipuli non erant participes boni et mitis spiritus. Unde dixit eis : Nescitis cujus spiritus estis, Lucae, Ix, 55. Et etiam Paulus docet in mansuetudine docere resistentes veritati, II ad Tim. ii, 25, quia ignorantes convenit doceri, non puniri, sicut nec caecos punimus, sed manu ducimus. Sed tu non ita fecisti, imo peccatorem, qui per paenitentiam incipiebat respicere ad. verum lumen, percussisti in maxilla, et repulisti eum qui cum verecundia accesserat confiteri peccata sua. Et hoc est dignum multo horrore, quod talia feceris ei quem Christus in montibus errantem quaerit, etc. et sumitur de parabola centum ovium, Lucae, xv, 4 et seq.

Deinde (sig. 20) hortatur eum ad humanitatem per bona quae eam consequuntur, et per mala quae consequuntur ex contrario : et primo quantum ad damnum et lucrum virtutum, secundo quantum ad praemia, ibi, Et isti quidem, etc.

Dicit ergo primo (g 20): Rogo ne contra nosipsos consiliemur malum, neque impingamus contra nosipsos ensem exercendo inhumanitatem contra eos : et ingeminat verba ad majorem confirmationem. Connumerat autem seipsum ei, ut facilius admonitionem suscipiat : quia qui vult aut injuriam, aut misericordiam exercere in alterum, non semper proficere potest in ipsum, sed in se semper reportat lucrum virtutum per humanitatem, aut per inhumanitatem passionum mhumanarum, sicut sunt invidia, odium, etc.

Deinde dicit, quod illi qui humanitatem exercent in alios, erunt comites aequalium et sequaces superiorum Angelorum, et in hac vita per similitudinem virtutis, et in futura per similitudinem gloriae, ubi cum omni pace, liberati a malis, in aevo, id est, in aeternum haereditabunt beatissimos fines, id est, caelestis regni terminos, et quod est omnium optimum, semper erunt cum Deo habentes Deum, qui est omnium bonum maximum. Et sumitur de epistola prima ad Thess.IV, 16. Sed illi qui. inhumanitatem exercent in alios, cadent a pace divina, et a sua : quia non est pax impiis, sicut dicitur Isa. lvii, 21 : et erunt semper cum daemonibus hic et in futuro saeculo, ut habeant ibi tortores in paenis, quos habent hic incentores in culpis. Et ideo debet esse nobis magnum studium, ut simus cum Deo, ne segregentur cum malis ex meritis nostris a judice Christo. Et hoc sumitur Matth, xxv, 32 et 33. Et hoc dicit se super omnia timere, et rogat se non fieri participem illorum malorum, quae segregati patientur.

Et si vis et divinam visionem, etc. In parte Ista arguit eum per quamdam visionem : et primo ponit occasionem visionis : secundo visionem ipsam, ibi (sig. 25), Haec autem dicens, etc.

Circa primum duo facit. Primo ponit actionem ex parte eorum, de quibus videbatur visio, et qualiter Carpus debuisset se habere ad eos. Secundo ponit actionem ex parte Carpi, qui visionem vidit, scilicet quia non se habuit ad illos sicut debuit, ibi (sig. 22), Sed in seipso non prius, etc.

Dicit ergo primo (sig. 21), quod vult ad correctionem suam recitare visionem cujusdam sancti viri, et dicit de ipsa visione, quod vere fuit, non somnium, sed visio in oratione ostensa imaginarie.

Dicit ergo primo, quod cum ipse esset in Creta, hospitatus est apud quemdam sanctum virum nomine Carpum, qui postea martyr fuit : et hic erat multum aptus ad divinas visiones, propter munditiam suae mentis, quamvis et aliqui alii essent apti sicut ipse : et ob hoc nusquam voluit sumere mysteria corporis et sanguinis Domini, nisi in oratione, quae consuevit fieri ante consecrationem, quam perfectionem vocat, quia est teleta perfectionis, sicut dicitur in Ecclesiastica hierarchia : ut prius divina visione sibi amica et familiari consolaretur.

Dicebat ergo, quod quidam infidelis contristabat eum ex hoc, quod quemdam fidelem a fide averterat, et faciebat sibi laetos dies in festis paganorum vel in aliis solatiis. Et dicit Dionysius, quod Carpus tunc debebat orare Deum, ut reduceret fidelem aversum ad conversionem, et infidelem avertentem vinceret sua bonitate, et quod debuisset eos monere per totam vitam ipsorum, usque hodie, id est, usque dum praesentis vitae dies durant et sic duceret eos ad cognitionem. Similiter indicans his, quae erant dubia ipsis, id est, circa eos, id est, non debebat diffidere de salute ipsorum, sed indicare dubium, quia " de venia non est desperan-

" dum, quando in hac vita est, " sicut dicit Augustinus. Et sicut compulsis eis, id est, debebat exhortationibus compellere eos, castigari legali justitia, id est, ut castigarentur per justitiam legis Dei, quae irrationabiliter fecerant, unus recedendo, et alius avertendo a fide.

Deinde (sig. 22) ponit actionem ex parte videntis, et dicit, quod Carpus non patiebatur in se quod hoc faceret, sed multas inimicitias intexebat animo suo contra eos, et ita male habens in corde suo, infirmatus est et in corde circa vesperas : et in media nocte, sicut solitus erat surgere ad divinas laudes, surrexit magis a turbatione quam a somno, quae intercidebat somnum ejus : et dum Deo orando loqueretur, tristabatur non sancte, dicens non esse justum, quod homines impii vivant, et illi qui pervertunt vias Domini rectas : et sumitur de verbis Pauli ad Eliman Magum, Act. xm, 10. Et rogabat eum, ut interficeret eos ambos fulguris combustione. In Graeco enim est, AdminBookmark quod tantum valet sic- ut ignis turbinis.

Deinde (g 23) ponit visionem, circa quam quatuor facit. Primo ponit quomodo vidit superiora : secundo, quomodo vidit inferiora, ibi (sig. 24), Deorsum autem inclinatum, etc. Tertio, qualiter ipse se habebat ad visionem, ibi (g 25), Dicebat autem Carpus, etc. Quarto, qualiter visio terminata fuit, ibi (g 26), Jesum autem miseratum, etc.

Dicit ergo primo (sig. 23), quod cum illa talia oraret, visum est ei imaginaria visione dum vigilaret, quod domus concuteretur, et aperiretur in parte superiori, et aperiretur in duas partes : et apparebat quaedam fornax multi luminis in conspectu ejus : et dicitur fornax propter multitudinem luminis, et ista fornax descendebat usque ad ipsum de choro caelesti, qui est locus sub aethere, id est, sub caelo : et videbatur sibi, quod caelum aperiretur, et quod Jesus staret supra

dorsa caeli, id est, in convexo ipsius, et circumdabant ipsum infiniti Angeli in. similitudine humana, et ipse videns mirabatur.

Deinde (sig. 24) dicit, quod respiciebat deorsum, et terra videbatur sibi aperta, et videbat quamdam obscuram et tristem aperturam, vel profunditatem, vel hiatum : et videbat illos duos viros, quibus calumniabatur, stare juxta illum hiatum, tremulos, et miserabiles, qui jam ad demersionem parati erant : tum propter instabilitatem propriorum pedum, in qua significabatur ipsorum infirmitas : tum quia serpentes quidem ascendebant de illo profundo, et involvebant se pedibus eorum, et trahebant eos, in quo significabatur suggestio daemonum : et quandoque etiam mordebant eos, et quasi vi trahebant omnibus modis in illam tristitiam, in quo significabatur violentia daemonum in eos quos jam captivos vinculis peccatorum tenent : et etiam quidam homines stabant juxta eos inter serpentes, qui impingebant et percutiebant eos, in quo significatur malorum hominum conversatio, qui exemplis et verbis alios in malum trahunt, daemonum cooperatores : et sic illi miseri casuri erant partim inviti, et partim voluntarii, in quantum persuadebantur quantum ad principium peccati, et cogebantur postquam peccati servitio adducti erant.

Deinde (g 25) dicit, quod Carpus ista videbat, et delectabatur periculo eorum : et tantum delectabatur inspicere deorsum in paenas eorum, quod negligebat inspicere in superioribus, et dicebat multum gravari, quod nondum ceciderant : et huic rei quam videbat de paenis eorum, totus per inspectionem superpositus, tristis et debilis fatigabatur, et difficile erat sibi videre caelum sicut prius viderat.

Deinde (sig. 26) dicit, quod videbat Jesum miseratum de hoc quod fiebat circa illos, et surgebat de solio suo, et descendebat usque ad illos per misericordiae officium : et Angeli descendebant cum ipso, ut tenerent viros illos ne caderent, quidam unum, et quidam alium. Et videbatur sibi, quod Jesus extendebat manum ad tenendum eos, et dicebat Carpo : " Percute me. " Quasi dicat : Eripui quos eripi nolebas : et dicebat, quod rursus paratus erat pati pro hominibus salvandis si esset necessarium, non quod futurum sit Christum iterum pati secundum Origenis errorem : et dicebat, quod non erat sibi carum, quod homines peccarent, quamvis peccatores liberare p aratus esset. Et dicebat : Sed vide si bonum est tibi commutare habitationem cum isto hiatu cum serpentibus, id est, daemonibus, pro mansione caelesti, in qua. homines manent cum Deo et Angelis amicis hominum : quod tibi continget, si an hac innui sericordia non resipiscas.

Deinde subjungit Dionysius, quod cum haec audiverit a sancto viro, credit ea esse vera.