Lectio 5

Chrysostomus in matthaeum.

Cum Pharisaeorum suspicio irrationabilis esset, metu multitudinis non audebant eam divulgare, sed in animo suo eam vertebant; unde dicitur ipse autem ut vidit cogitationes eorum, dixit eis: omne regnum in se divisum desolabitur, et domus supra domum cadet. Beda. Non ad dicta, sed ad cogitata respondit; ut vel sic compellerentur credere potentiae eius, quae cordis videbat occulta. Chrysostomus.

Non autem respondebat ex Scripturis, quia non attendebant, falso eas exponentes; sed ex his respondet quae communiter accidunt. Domus enim et civitas si fuerit divisa, velociter dissipatur, et etiam regnum, quo nihil est validius: firmat enim regna et domos subditorum concordia. Si ergo, inquit, ego per Daemonem Daemonia eicio, dissensio inter eos est, et perit virtus eorum; unde subdit si autem et Satanas in seipsum divisus est, quomodo stabit regnum eius, quia dicitis me in beelzebub eicere Daemonia? non enim Satanas sibiipsi repugnat, nec suis satellitibus nocet, sed potius statuit regnum suum. Restat ergo quod divina virtute conteram Satanam. Ambrosius. In hoc etiam ostendit regnum suum individuum esse, atque perpetuum: et ideo qui non in christo spem gerunt, sed in principe Daemoniorum eicere Daemones opinantur, eos regni negat esse perpetui, quod spectat etiam ad populum Iudaeorum. Quomodo enim potest regnum Iudaeorum esse perpetuum, quando a legis populo iesus negatur, qui ex lege debetur? ita ex parte se fides Iudaicae plebis impugnat, impugnando dividitur, dividendo dissolvitur; et ideo regnum ecclesiae manebit aeternum, quia individua fides corpus est unum.

Beda. Regnum etiam patris et filii et spiritus sancti non est divisum, quod est aeterna stabilitate mansurum. Desistant igitur Ariani iuniorem patre filium, filio vero spiritum sanctum dicere: quia quorum unum est regnum, horum est et una maiestas. Chrysostomus in matthaeum.

Haec est prima solutio; secunda vero, quae est de discipulis, quam ponit subdens si autem ego in beelzebub eicio Daemonia, filii vestri in quo eiciunt? non dicit: discipuli mei, sed filii vestri, volens eorum permulcere furorem. Cyrillus. Iudaei namque, et a Iudaeis, secundum carnem, exorti sunt christi discipuli: qui potestatem in spiritus immundos adepti erant a christo, et oppressos ab eis in nomine christi liberabant. Cum ergo filii vestri Satanam in nomine meo conterunt, quomodo non habet multam amentiam, dicere me a beelzebub virtutem habere? damnabimini igitur ex fide natorum vestrorum; unde subditur ideo ipsi iudices vestri erunt. Chrysostomus.

Quoniam enim ex vobis emanantes mihi obediunt, liquet quod condemnabunt operantes contraria. Beda. Vel aliter. Filios Iudaeorum exorcistas gentis illius significat, qui ad invocationem dei eiciebant Daemones; quasi dicat: si expulsio Daemonum in filiis vestris deo, non Daemonibus deputatur: quare in me idem opus non eamdem habeat causam? ergo ipsi vestri iudices erunt, non potestate, sed operatione, dum illi expulsionem Daemonum deo assignant, vos beelzebub principi Daemoniorum. Cyrillus. Postquam ergo quod dicitis, calumniae notam habet, manifestum est quod in spiritu dei eicio Daemonia; unde subdit porro si in digito dei eicio Daemonia, profecto pervenit in vos regnum dei. Augustinus de cons. Evang.. Quod Lucas digitum dei dicit, ubi matthaeus dixit spiritum, ab eadem sententia non recedit; quin potius et aliquid docet, ut noverimus quemadmodum intelligamus ubicumque Scripturarum legerimus digitum dei.

Augustinus de quaest. Evang..

Dicitur autem spiritus sanctus digitus dei, propter partitionem donorum, quae in eo dantur unicuique propria, sive hominum, sive Angelorum; in nullis enim membris nostris magis apparet partitio quam in digitis. Cyrillus. Vel spiritus sanctus dicitur digitus dei: filius enim manus et brachium patris dictus est: operatur enim pater cuncta per eum. Sicut igitur digitus non est alienus a manu, sed ei naturaliter insitus; sic spiritus sanctus consubstantialiter connexus est filio, et per eum omnia filius operatur. Ambrosius.

Nec tamen tibi membrorum compactione nostrorum portio quaedam videatur facienda virtutis; individuae enim rei non potest esse divisio; et ideo ad formam unitatis, non ad distinctionem potestatis referenda digiti nuncupatio est. Athanasius contra Arianos. Ad praesens autem non renuit dominus gratia suae humanitatis dicere se minorem spiritu sancto, dicens se in eo Daemones eicere, quasi non sufficiente humana natura ad Daemonum expulsionem, nisi virtute spiritus sancti. Cyrillus. Et ideo convenienter dicitur pervenit in vos regnum dei; idest, si ego, homo existens, in spiritu divino eicio Daemones, ditata est humana natura in me, et advenit regnum dei. Chrysostomus in matthaeum.

Dicit autem super vos, ut eos attraheret; quasi dicat: si vobis adveniunt prospera, cur vestra bona fastiditis? Ambrosius.

Simul ostendit etiam imperialem quamdam esse spiritus sancti potestatem, in quo regnum est dei: nos quoque, in quibus habitat spiritus, esse regalem domum.

Titus. Vel dicit pervenit in vos regnum dei, ut intelligatur, pervenit contra vos, non pro vobis: horrendus enim est perfidis christi secundus adventus.